Όχι άλλο σχίσμα στην Ορθοδοξία Μέρος Β΄

 

Όχι άλλο σχίσμα στην Ορθοδοξία Μέρος Β΄

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Δείτε το Α΄Μέρος

Η Ορθοδοξία απέναντι στην αλλαγή του εορτασμού του Πάσχα 

            Η διάθεση του Οικουμενικού Πατριαρχείου να συμφωνήσει φέτος με το Βατικανό για μόνιμο  κοινό εορτασμό του Πάσχα φαίνεται ότι δεν θα υλοποιηθεί. Η σοβαρή ασθένεια του 88χρονου Πάπα Φραγκίσκου, κατά πάσαν πιθανότητα, δεν θα του επιτρέψει ούτε το σχέδιο για κοινό Πάσχα να εξαγγείλει παρόντος του Οικ. Πατριάρχου κ. Βαρθολομαίου, ούτε να συμμετάσχει στους εορτασμούς για τα 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο, που το Οικουμενικό Πατριαρχείο διοργανώνει στη Νίκαια της Μικράς Ασίας. Βεβαίως το σχέδιο του Βατικανού, για τον κοινό εορτασμό του Πάσχα όλων των Χριστιανών, παίρνει απλώς αναβολή. Η γεωπολιτική του είναι διαχρονική και ανεξάρτητη του ποιος είναι ο ηγεμόνας του (Βλ.σχ. Fabrizio Mastrofini “Geopolitica della Chiesa Cattolica”, Editori Laterza, Roma-Bari, 2006). 

            Η, κατά πάσα πιθανότητα, αναβολή της εξαγγελίας του κοινού εορτασμού του Πάσχα, λόγω της καταστάσεως της υγείας του Πάπα, μπορεί να αποδειχθεί ευεργετική για τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο.  Θα του δοθεί ο χρόνος να ξανασκεφτεί την πρόθεσή του. Θα πρέπει να λάβει σοβαρά υπόψη το ότι αν προχωρήσει θα είναι απολύτως μόνος. Το θέμα  δεν ενδιαφέρει κανένα μεγάλο κράτος και ουδείς πρόκειται να πιέσει τις Εκκλησίες για κάτι που δεν έχει επιπτώσεις στις υπάρχουσες ή στις διαμορφούμενες ισορροπίες στην γεωπολιτική παγκόσμια σκακιέρα. Δεν θα τον ακολουθήσουν ούτε οι Ελληνικές Εκκλησίες, που είναι μαζί του στο Ουκρανικό ζήτημα.

            Ειδικότερα η Εκκλησία της Ελλάδος έχει ακόμη χαίνουσα την πληγή του «παλαιοημερολογιτισμού», πιστών δηλαδή μελών της Εκκλησίας, που ακολουθούν το παλαιό, - ιουλιανό – ημερολόγιο και αυτοονομάζονται «Γνήσιοι Ορθόδοξοι Χριστιανοί». Το ημερολογιακό ζήτημα ξεκίνησε με τον Οικουμενικό Πατριάρχη Ιωακείμ τον Γ΄. Το 1902, με εγκύκλιο που απηύθυνε στους Πατριάρχες Αλεξανδρείας και Ιεροσολύμων και στις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες Ρωσίας, Κύπρου, Ελλάδος, Ρουμανίας, Σερβίας και Μαυροβουνίου ζήτησε την αλλαγή «του απ’ αιώνων κρατούντος εν τη Ορθοδόξω Εκκλησία Ιουλιανού Ημερολογίου ή αποδοχής του Γρηγοριανού, εκείνου μεν ως ελλιπεστέρου επιστημονικώς, τούτου δε  ως ακριβεστέρου νομιζομένου και…της κατ’ αναγκαίαν ακολουθίαν μεταστάσεως του καθ’  ημάς Εκκλησιαστικού Πασχαλίου». (Χριστοδούλου Παρασκευαϊδη, Μητροπολίτου Δημητριάδος, «Ιστορική και Κανονική θεώρησις του παλαιοημερολογητικού ζητήματος κατά τε την γένεσιν και την εξέλιξιν αυτού εν Ελλάδι», εναίσιμος επί διδακτορία διατριβή, εγκριθείσα υπό της Θεολογικής Σχολής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης την 13.3.1981,  Α΄ Ανατύπωσις, Ι.Μ. Δημητριάδος, σελ. 30).

            Στο ερώτημα του Οικ. Πατριάρχου Ιωακείμ Γ΄ οι απαντήσεις όλων των Εκκλησιών ήσαν αρνητικές και για την τροποποίηση του ημερολογίου και του εορτασμού του Πάσχα έθεσαν τους εξής όρους: α) Θα έπρεπε πριν από κάθε ημερολογιακή μεταβολή να προηγηθεί κοινή συμφωνία όλων των Ορθοδόξων Εκκλησιών, β) να μη παραβιασθούν οι σχετικές προς το Πασχάλιο διατάξεις και γ) να αποφευχθεί οποιαδήποτε ταραχή και διάσταση του πληρώματος της Εκκλησίας. Ο Πατριάρχης Ιωακείμ απαντώντας στις απόψεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών επέμεινε στις υπέρ της αλλαγής του ημερολογίου απόψεις του, αλλά πάντως δεν προχώρησε σε κάποια άλλη ενέργεια. Ο μακαριστός Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος σχολιάζει σχετικά: « Εκ των ανωτέρω εκτεθέντων καθίσταται ήδη σαφές, ότι κατά την πρώτην ταύτην επί διορθοδόξου πεδίου αντιμετώπισιν του Ημερολογιακού ζητήματος, είχε συνειδητοποιηθή ο διττός χαρακτήρ αυτού, ήτοι ο επιστημονικός, ο έχων σχέσιν προς την χρονικήν ακρίβειαν του εν ισχύι Ιουλιανού Ημερολογίου και ο θρησκευτικός, ο συνδέων τούτο προς το εορτολόγιον της Εκκλησίας και δη προς το Πασχάλιον…Και περί μεν του επιστημονικού μέρους του ζητήματος, αι ορθόδοξοι Εκκλησίαι έκρινον εαυτάς αναρμοδίας, αναγομένου του θέματος εις την αρμοδιότητα των ειδικών αστρονόμων, περί δε του θρησκευτικού ετήρουν στάσιν επιφυλακτικήν, σοβαρούς και υπολογίσιμους λόγους προβάλλουσαι κατά της οιασδήποτε ημερολογιακής μεταβολής». (Αυτ. σελ. 38).

            Η τάση προς αλλαγή του ημερολογίου εντάθηκε στην Ελλάδα κατά τη δεκαετία του 1910. Η Πολιτεία πρώτα και η Εκκλησία στη συνέχεια, υπό τον τότε προκαθήμενό Της Μελέτιο Μεταξάκη, ήθελαν την αλλαγή του ημερολογίου. Τον Μάρτιο του 1918 έγινε λόγος στη Βουλή περί εισαγωγής του Γρηγοριανού Ημερολογίου στην Πολιτεία και στην Εκκλησία. Τον Μάϊο του 1919 η Ιερά Σύνοδος ενώπιον της θελήσεως της Πολιτείας, της ευνοϊκής εισηγήσεως του Προέδρου Της Μελετίου και εκθέσεως αστρονόμων και θεολόγων καθηγητών πανεπιστημίου, που είδαν θετικά την αλλαγή του ημερολογίου, βρέθηκε σε δυσχερή θέση. Για να κερδίσει χρόνο αποδέχθηκε για την Πολιτεία το  νέο ημερολόγιο, αλλά για την Εκκλησία αποφάσισε ότι μέχρις ότου παρουσιαστεί το προσαρμοσμένο στην Ορθοδοξία ημερολόγιο να διατηρήσει το παλαιό Ιουλιανό. 

            Η Μικρασιατική εκστρατεία και η επακολουθήσασα Μικρασιατική καταστροφή  έφεραν αλλαγές στην εκκλησιαστική διοίκηση. Ο Μελέτιος Μεταξάκης επεβλήθη δια ποικίλων μέσων να εκλεγεί Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως στις 25 Νοεμβρίου 1921. Γράφει σχετικά ο ιστορικός Π. Καρολίδης: «Το βίαιον πέρασμα του Μελετίου εκρήμνισε το Οικουμενικόν Πατριαρχείον. Και μόνον ο τρόπος εκλογής του Μελετίου, ως έγινε αύτη, είναι ικανός να πείση πόσο συνετάραξε την Εκκλησίαν ο Μελέτιος» (Βλ.σχ. Δημ. Μαυροπούλου Δ/ντού της εφημερίδας «Η Φωνή της Εκκλησίας» τη μελέτη «Πατριαρχικαί Σελίδες – Το Οικουμενικόν Πατριαρχείον 1878- 1949», Εν Αθήναις, 1960, σελ. 166). Ο εκλεγείς, από ισχυρότερη πλέον θέση θέλησε, μεταξύ των άλλων, να προωθήσει το γρηγοριανό ημερολόγιο και το κοινό με τους ετεροδόξους  Πάσχα. Παράλληλα υπήρξε αλλαγή και στην Εκκλησία της Ελλάδος. Τον Μάρτιο του 1923 η επαναστατική κυβέρνηση προώθησε δια αριστίνδην Συνόδου ως Αρχιεπίσκοπο τον Αρχιμανδρίτη και καθηγητή Πανεπιστημίου Χρυσόστομο Παπαδόπουλο.

             Κατά την 17μηνη παραμονή του στον Πατριαρχικό θρόνο ο Μελέτιος Μεταξάκης, για να προωθήσει την αλλαγή του εκκλησιαστικού ημερολογίου προσκάλεσε, τον Μάϊο του 1923, στην Κωνσταντινούπολη εκπροσώπους των Εκκλησιών Ρωσίας, Ρουμανίας, Κύπρου και Ελλάδος σε «Πανορθόδοξο Συνέδριο» (Π.Σ.), όπως το αποκάλεσε. Η ληφθείσα απόφαση ουδεμία ισχύ είχε, αφού δεν έγινε αποδεκτή από τις επί μέρους Εκκλησίες Συνοδικώς. Ειδικότερα ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Φώτιος σχολίασε τις «αποφάσεις» του Π.Σ. και τις χαρακτήρισε ως «ζήλω και ου κατ’ επίγνωσιν εκσφενδονηθείσας από Κωνσταντινουπόλεως επί ζημία της όλης Εκκλησίας και άρπαγι ορμή εχθρών αιωνίων». Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος αμφισβήτησε την κανονικότητα του Συνεδρίου, ο δε Κιέβου Αντώνιος το αποκάλεσε «αποκύημα του Μασσωνισμού και του Παπισμού». (Βλ. σχ. Διατριβή Αρχ/που Χριστοδούλου, σελ. 76-77).

            Το πρόβλημα όμως της προσαρμογής της Ελληνικής Πολιτείας στις διεθνείς υποχρεώσεις της, αφού το σύνολο των κρατών είχε δεχθεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο, παρέμενε. Έτσι με Νομοθετικό Διάταγμα (ΝΔ), το οποίο εκδόθηκε στις 18 Ιανουαρίου 1923 και υπογράφηκε από όλο το υπό τον πρωθυπουργό Στ. Γονατά Υπουργικό Συμβούλιο καθιερώθηκε το «Πολιτικό Ημερολόγιο». Συγκεκριμένα η 16^η Φεβρουαρίου 1923 ονομάστηκε 1^η Μαρτίου 1923, προπορεύθηκε δηλαδή του έως τότε Ιουλιανού ημερολογίου κατά 13 ημέρες. Το ΝΔ όριζε στο άρθρο 3 ότι ως προς την Εκκλησία και τις θρησκευτικές εορτές διατηρείται το Ιουλιανό Ημερολόγιο και ως προς την επέτειο της 25^ης Μαρτίου, στο άρθρο 4, οριζόταν ότι θα τηρείται το Ιουλιανό ημερολόγιο.

            Λίγες ημέρες όμως μετά η Κυβέρνηση παραβίασε το ΝΔ, που μόλις προ ολίγων ημερών είχε εκδώσει, και όρισε η Πολιτεία να εορτάσει την  25^η Μαρτίου 1923 με το νέο ημερολόγιο, με αποτέλεσμα να εορτασθεί  αυτή χωριστά από τη θρησκευτική εορτή του Ευαγγελισμού. Η μονομερής και παράνομη ενέργεια της Πολιτείας απετέλεσε έμμεσο εκβιασμό κατά της Εκκλησίας και του προ ολίγου χρόνου εκλεγέντος Αρχιεπισκόπου Χρυσοστόμου Παπαδοπούλου, ο οποίος συνεκάλεσε την Ιερά Σύνοδο της Ιεραρχίας για εξέταση της κατάστασης. Αυτή κάμφθηκε από τις πιέσεις και τις απειλές του επαναστατικού καθεστώτος και τελικά δέχθηκε να προσχωρήσει η Εκκλησία στο πολιτικό ημερολόγιο που ακολουθούσε η Πολιτεία, αλλά το Πασχάλιο και όλες οι εκ τούτου κινητές εορτές έμειναν άθικτες και σύμφωνες με το ισχύον παλαιό - Ιουλιανό ημερολόγιο.

Η απόφαση αυτή της Ελλαδικής Εκκλησίας δεν έγινε ομόφωνα δεκτή από τις άλλες Εκκλησίες και προκάλεσε ισχυρή αντίδραση σε μερίδα κληρικών, μοναχών και λαϊκών της χώρας μας. Σήμερα με το παλαιό (Ιουλιανό) ημερολόγιο εξακολουθούν να πορεύονται οι Εκκλησίες των Ιεροσολύμων, Μόσχας, Γεωργίας και Σερβίας καθώς επίσης η Μονή Σινά και οι Μονές του Αγίου Όρους. Η διαφορά πάντως στο ημερολόγιο δεν επέφερε καμία αλλαγή στις αδελφικές σχέσεις των Ορθοδόξων Εκκλησιών, αφού όλες εορτάζουν ταυτόχρονα το Πάσχα. Είναι λυπηρό ότι με την αναγνώριση από το Οικ. Πατριαρχείο των μη κανονικών κληρικών της Ουκρανίας, που αποτέλεσαν την κρατική Εκκλησία της χώρας, αυτοί επέλεξαν να ακολουθήσουν το νέο – Γρηγοριανό ημερολόγιο, διαφοροποιούμενοι από την κανονική Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας, που ακολουθεί το Ιουλιανό ημερολόγιο. Έτσι επήλθε στους Ορθοδόξους Χριστιανούς της Ουκρανίας διχασμός και ως προς το ημερολόγιο.

             Η έως σήμερα εκκλησιαστική ιστορία δείχνει ότι οι Οικουμενικοί Πατριάρχες Ιωακείμ και Μελέτιος και αργότερα οι Αθηναγόρας και Δημήτριος, παρά το ότι ήσαν υπέρ της αλλαγής του ημερολογίου και του ορισμού του Πάσχα δεν προχώρησαν μόνοι τους στην εφαρμογή της. Τώρα ο Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος προχωρεί μόνος του, χωρίς να ζητήσει την γνώμη οποιασδήποτε Ορθόδοξης Εκκλησίας, κάτι που έρχεται σε αντίθεση με την Ορθόδοξη Εκκλησιολογία, που, κατ’ αυτήν, δεν υπάρχει Πάπας να αποφασίζει και οι άλλοι να ακολουθούν....

            Ο ίδιος ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος έχει πει ότι στην Ορθοδοξία δεν υπάρχει Πάπας, ούτε το Πρωτείο και το Αλάθητό του. Σε συνέντευξη που έδωσε στον κ. Γιάννη Μαρίνο, τότε διευθυντή του «Οικονομικού Ταχυδρόμου», στις 21 Μαρτίου 1995, ο κ. Βαρθολομαίος τόνισε: «Πάντως εγώ πιστεύω ότι το μεγαλύτερο εμπόδιο από το filioque για την ένωση των Εκκλησιών είναι το Πρωτείον του Πάπα και το Αλάθητον του Πάπα, το οποίον επίσης είναι δογματικό θέμα, διότι μέσα στη δομή, στη διάρθρωση, της όλης Χριστιανικής Εκκλησίας, ο Επίσκοπος Ρώμης προ του σχίσματος, είχε το ρόλο και τη θέση του Προκαθημένου της Αγάπης. Συν τη παρόδω του χρόνου οι εν τη Δύσει αδελφοί μας μετέτρεψαν αυτήν την ιδιότητα του Προκαθημένου της Αγάπης, δηλαδή το Πρωτείον της Τιμής, σε Πρωτείον Δικαιοδοσίας και Εξουσίας». (Σημ. Η συνέντευξη εκδόθηκε σε φυλλάδιο από τις εκδόσεις «Επτάλοφος» το 1995 και το συγκεκριμένο σημείο της συνέντευξης του Οικ. Πατριάρχου βρίσκεται στις σελίδες 15 και 16).

            Οι Έλληνες επιστήμονες αστρονόμοι, πιστά τέκνα της Ορθόδοξης Εκκλησίας οι περισσότεροι, παλαιοί και νεότεροι, ήσαν και είναι υπέρ της αλλαγής του έως σήμερα ορισμού της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα. Αναφέρονται ενδεικτικά τα ονόματα των Δημ. Αιγινήτη,  Δημ. Κωτσάκη, Δημ. Κατσή, Κων. Χασάπη, Μάρως Παπαθανασίου,  Στράτου Θεοδοσίου και Μάνου Δανέζη. Ο αστρονόμος Κων. Χασάπης μάλιστα ήταν υπέρ της καθιερώσεως κοινού σταθερού εορτασμού του Πάσχα όλων των Χριστιανών την δεύτερη Κυριακή του Απριλίου. (Σημ.  Οι εξηγήσεις που δίδει στην πρότασή του περιέχονται στο βιβλίο της ομ. καθηγητρίας του ΕΚΠΑ κας Μάρως Παπαθανασίου «Αστρονομικός προσδιορισμός Γεννήσεως και Αναστάσεως του Ιησού Χριστού και η Κυριακή Προσευχή υπό Κ.Σ. Χασάπη», Αθήναι, 2018, σελ. 55-61).

            Ο ομ. Καθηγητής αστρονομίας Γ. Κοντόπουλος στο συνέδριο των Ορθοδόξων Εκκλησιών στη Γενεύη, το 1977, πρότεινε:

1.     Ο υπολογισμός της ημερομηνίας εορτασμού του Πάσχα να διορθωθεί «το ταχύτερον δυνατόν» και να υιοθετηθεί το Γρηγοριανό ημερολόγιο, με ακριβή αστρονομικό υπολογισμό της εαρινής ισημερίας και της εαρινής πανσελήνου. Και

2.     Σε συναντήσεις με Ρωμαιοκαθολικούς και Διαμαρτυρόμενους να είναι προετοιμασμένοι οι Ορθόδοξοι να συζητήσουν τη δυνατότητα επιλογής μιας σταθερής ημερομηνίας του Πάσχα.

Την πρόταση αυτή του κ. Κοντόπουλου σχολιάζοντες οι καθηγητές αστροφυσικής Στρ. Θεοδοσίου και Μάνος Δανέζης σημειώνουν: « Η πρόταση τελικά δεν έγινε αποδεκτή, όχι διότι αμφισβητήθηκε, αλλά από τον “φόβο” μήπως τυχόν δημιουργηθεί ένα νέο σχίσμα στην Εκκλησία με τη δημιουργία, ας πούμε, των “Νέο-παλαιοημερολογιτών”, σε αντίθεση με εκείνους που θα υιοθετούσαν την επιστημονικά ορθή άποψη». (Σημ. Η πρόταση του κ. Κοντόπουλου βρίσκεται στη σελίδα 381 του βιβλίου των Θεοδοσίου και Δανέζη «Η οδύσσεια των ημερολογίων», Εκδ. Δίαυλος, Αθήνα, 1993, Τόμος Β΄, σελ. 381.Το σχόλιο των δύο καθηγητών είναι στη σελ. 170).

Οι επιστημονικές απόψεις των αστρονόμων καθηγητών δεν είναι σύμφωνες  με τις θεολογικές και εκκλησιαστικές προσεγγίσεις του εορτασμού του Πάσχα, που η Ορθόδοξη Εκκλησία κυρίως υπολογίζει και συνοψίζονται στα εξής: Πρώτον, όπως επισήμανε και ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, οι διαφωνίες των Ορθοδόξων Εκκλησιών προς την πρόταση του Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως Ιωακείμ, το 1902, έως τις πρωτοβουλίες του σημερινού Πατριάρχου, έχουν αποκλειστικά θεολογικό και εκκλησιαστικό χαρακτήρα και καθόλου αστρονομικό. Δεύτερον, αυτές οι προσεγγίσεις εξακολουθούν να ισχύουν και μετά τις διατυπωθείσες επιστημονικές απόψεις των αστρονόμων. Αυτό σημαίνει ότι στην Εκκλησία εδώ και πλέον από έναν αιώνα οι θεολογικές – εκκλησιολογικές θέσεις για το Πασχάλιο είναι  ισχυρότερες των επιστημονικών επιχειρημάτων. Τρίτον, όλες οι Ορθόδοξες Εκκλησίες εξακολουθούν να έχουν ως ένα από τα στοιχεία της μεταξύ τους  ενότητας τον κοινό εορτασμό του Πάσχα, με βάση το παλαιό (Ιουλιανό) Ημερολόγιο, όπως τον υπολογισμό του όρισε η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος, το 325 μ.Χ.

Σημειώνεται ότι ο Α΄ Κανόνας της στην Αντιόχεια συνελθούσης Συνόδου, το 341 μ.Χ., είναι πολύ αυστηρός για όσους παραβαίνουν τον Κανόνα της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου. Γράφει μεταξύ άλλων: «Όλοι όσοι τολμούν να καταπατούν τον κανόνα της αγίας και μεγάλης συνόδου που συνεκλήθη στη Νίκαια με την παρουσία της ευσέβειας του θεοφιλέστατου βασιλιά  Κωνσταντίνου σχετικά με την αγία εορτή του σωτηρίου Πάσχα, να είναι “ακοινώνητοι και απόβλητοι από την εκκλησία” αν επιμένουν να αντιστέκονται με εριστικό πνεύμα σε όσα ορθά έχουν αποφασιστεί…». Επίσης ο 33^ος Κανόνας της στη Λαοδίκεια Συνόδου ορίζει ότι «οι χριστιανοί δεν πρέπει να συμπροσεύχονται με αιρετικούς» και ο 37^ος Κανόνας της ιδίας Συνόδου ορίζει ότι «ούτε πρέπει να γιορτάζουν με αυτούς». Ο Κυριακός Μελίρρυτος, ο Θεσσαλονικεύς, το 1836, σε πόνημά του, συνοψίζοντας τα του «Πασχαλίου Κανονίου» σημειώνει ότι τα βασικά, τα οποία πάντα πρέπει να τηρούνται για το Πάσχα είναι να μην εορτάζεται την ίδια ημέρα με αυτό των Εβραίων και πριν από την εαρινή ισημερία, που στην Α΄ Οικουμενική Σύνοδο είχε ορισθεί ότι συμβαίνει στις 21 Μαρτίου. (Βλ. σχ. Κυριακού Μελιρρύτου του Θεσσαλονικέως «Περί χρονολογίας», Εν Οδησσώ, 1836, σελ. 45).

Σε συμπέρασμα, πρώτο και βασικό, είναι λάθος ο Οικουμενικός Πατριάρχης να προχωρήσει μόνος σε κοινό εορτασμό του Πάσχα με το Βατικανό. Θα προκαλέσει νέο σχίσμα στην Ορθοδοξία και θα απομονώσει το Φανάρι. Δεύτερον, δεν φαίνεται οποιαδήποτε τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία να στέργει να συζητήσει αλλαγή του Πασχαλίου. Τρίτον, αν και δεν έχει διατυπωθεί σαφώς η πρόταση του Βατικανού, ό, τι έχει διαρρεύσει δεν βρίσκει σύμφωνους τους Ορθοδόξους αστρονόμους, οι οποίοι προκειμένου ενός νέου σφάλματος στον επιστημονικό ορισμό του Πάσχα, δηλώνουν ότι καλύτερα είναι να μείνει όπως έχει το Πασχάλιο.-

......................................................................................

Δείτε σχετικά και:

-Μὴ μετὰ Ἰουδαίων συνεορτάζειν – Μὴ μετὰ Λατίνων συνεορτάζειν

-Ὁμιλία Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Κυθήρων κ.Σεραφείμ ἐν ὄψει τοῦ ἑορτασμοῦ τῶν 1700 χρόνων ἀπό τήν Α’ Οἰκουμενική Σύνοδο

-Όχι και άλλο σχίσμα στην Ορθοδοξία

-Aπάντηση σε σχόλιο επί του ρεπορτάζ για κοινό εορτασμό του Πάσχα και ενώσεως των Ρ/Κ με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

-Νέα (τελευταία) απάντησή μου εις σχόλιαΟι προθέσεις Φαναρίου και Βατικανού σε δύο σοβαρά ζητήματα

-Ὁ Προτεσταντισμός καί ἡ Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδος τῆς Νίκαιας: Β΄. Οἱ Μεταρρυθμισμένοι

-Κυθήρων Σεραφείμ: Συμπροσευχαί, συγχρωτισμοί καί συνεορτασμοί μετά ἀκοινωνήτων, ἑτεροδόξων, αἱρετικῶν, καί πολλῷ μᾶλλον μετά ἀλλοθρήσκων, ἀπαγορεύονται αὐστηρῶς ὑπό τῶν Ἱερῶν Κανόνων….

-ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΑΡΝΗΣΗΣ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ ΤΟΥ 1054: ΜΙΑ ΑΚΟΜΑ ΠΑΓΙΔΑ! (Αναφορά σε πρόσφατο συνέδριο)

-Πατριάρχης Βαρθολομαῖος: «Οἱ κανόνες, τά τείχη τοῦ αἴσχους, τά ὁποῖα πρέπει νά γκρεμίσουμε»

-«Τὸ Πάσχα τῶν ἑτεροδόξων ἀλλότριον τῶν Ὀρθοδὀξων»

-Ὁ Προτεσταντισμός καί ἡ Α΄ Οἰκουμενική Σύνοδος τῆς Νίκαιας: Α΄. Οἱ Λουθηρανοί

-Νικόλαος Πρίντεζης: Και διερωτούνται σήμερα οι επώνυμοι, μεγάλοι και αντικειμενικοί Θεολόγοι Ανατολής και Δύσης: υπάρχει πράγματι μεταξύ των δύο Αδελφών Εκκλησιών, Καθολικής και Ορθοδόξου, Σχίσμα ή Αίρεση;

-Επιστολή Ορθόδοξου Υπερπολυτέκνου προς τον Οικουμενικό Πατριάρχη Κωνστ/Πόλεως κ. Βαρθολομαίο για τον κοινό εορτασμό του Πάσχα με τους ετεροδόξους.

-Ἡ πρόταση γιά μόνιμο συνεορτασμό τοῦ Πάσχα μέ τούς ἑτεροδόξους χριστιανούς εἶναι θεολογικά ἀθεμελίωτη

-Άλλο ένα πλήγμα στην ενότητα της παγκοσμίου Ορθοδοξίας ο κοινός εορτασμός του Πάσχα με τους ετεροδόξους.

-Χαιρετισμός Γέροντος Αθανασίου Μετεωρίτου στην ημερίδα της Ε.Π.Μ για το κοινό πασχάλιο με αναφορές στο καταχραστικό πρωτείο εξουσίας του Οικουμενικού Πατριαρχείου

-Τὸ Μέγα Σχίσμα

-Ο Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ για συνεορτασμό του Πάσχα με τους αιρετικούς

-Βίντεο Ημερίδας Εστίας Πατερικών Μελετών Περί Πασχαλίου Κανόνα

-Η Ιερά Μητρόπολη Βεροίας για τα 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο

-Η αντιμετώπιση της αρειανικής αίρεσης στην ερμηνεία της ευχής του χερουβικού ύμνου από τον Νικόλαο Μεθώνης

-Πατριαρχείο Ρουμανίας: Μόνο Πανορθόδοξη Σύνοδος μπορεί να αποφασίσει για την ημερομηνία του Πάσχα

-π. Θεοδ. Ζήσης: Για συνεορτασμό του Πάσχα με τους αιρετικούς

-Κοινό Πάσχα ζητά ξανά ο Πάπας Φραγκίσκος

-Δημήτριος Τσελεγγίδης: Κοινός εορτασμός του Πάσχα;

-ΗΜΕΡΙΔΑ 01 ΦΕΒ 25 - ΠΑΣΧΑΛΙΟΣ ΚΑΝΟΝΑΣ: ΟΡΟΣ ΑΜΕΤΑΚΙΝΗΤΟΣ ΕΝΟΤΗΤΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΟΥ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

-Σουηδίας Κλεόπας: Η φετινή γιορτή του Πάσχα και ο εορτασμός των 1700 χρόνων… μας δίνουν την ευκαιρία να εργαστούμε για το πολυαναμενόμενο ζήτημα της ενότητας.

-Θ᾽ ἀφεθῇ ἐλεύθερος νὰ βλάψῃ;

-Κοινόν Πασχάλιον, Σύμπτωση ἤ Πρόκληση; 2η ΕΚΠΟΜΠΗ

-Η ΑΝΔΡΕΙΑ ΤΟΥ ΕΝΟΣ ΕΛΕΓΧΕΙ ΤΗΝ ΑΠΟΣΤΑΣΙΑΝ!

-4η ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΠΡΟΣ ΕΠΙΣΚΟΠΟ ΦΛΩΡΙΝΗΣ ΠΡΕΣΠΩΝ ΚΑΙ ΕΟΡΔΑΙΑΣ κ.κ. ΕΙΡΗΝΑΙΟ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ ΚΑΚΟΔΟΞΑ ΜΗΝΥΜΑΤΑ ΤΟΥ (ΣΤΟ True Story Radio 14/11/2024)

-Ἡ παράδοξη ἐμμονὴ τοῦ Πατριάρχου

-«Ὁ κίνδυνος εἶναι ἀφάνταστος!» – Μητρ. Αὐγουστῖνος Καντιώτης

-Ιεροσολύμων Θεόφιλος σε Μόσχας Κύριλλο: Τα 1700 χρόνια από την Α΄ Οικουμενική Σύνοδο απαιτούν ενότητα μεταξύ των Ορθοδόξων

-Από τον εορτολογικό διχασμό των Ορθοδόξων, στο «κοινό Πάσχα» μετά των αιρετικών.

-Κοινόν Πασχάλιον, Σύμπτωση ἤ Πρόκληση;

-Ἐπέτειος τῆς Α' Οἰκουμενικῆς Συνόδου

-Κυθήρων Σεραφείμ: Νά ἑορτάσωμεν τήν ἐπέτειον τῶν 1700 χρόνων ἀπό τῆς συγκλήσεως τῆς πρώτης Οἰκουμενικῆς Συνόδου, «ἑπόμενοι τοῖς Ἁγίοις Πατράσιν αὐτῆς» καί «μή μεταίροντες ὅρια αἰώνια, ἅ οἱ Πατέρες ἔθεντο».

-Συνάντηση του Πατριάρχη Βαρθολομαίου με τον Ερντογάν με θέμα τους εορτασμούς για την συμπλήρωση 1700 ετών από την σύγκληση της εν Νικαία Α’ Οικουμενικής Συνόδου (325-2025)

-Ὅσα πικρὰ ἔρχονται – μόνον ἀπὸ αὐθεντικὰ ντοκουμέντα

-«Μή φοβοῦ τό μικρόν ποίμνιον»

-Ὁ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα δι’ ὅλους τούς Χριστιανοὺς

-Ἕνα ἀκόμη κροῦσμα στυγνοῦ βιασμοῦ τῆς ἀλήθειας…

-Ο Οικουμενικός Πατριάρχης από το Άμπου Ντάμπι για το Πάσχα 2025

-Τὴν Ἄνοιξιν ὁ Πάπας εἰς τὸ Φανάρι

-Τορπιλίζει την Πανορθόδοξη Ενότητα ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος

-Φανάρι και Βατικανό συνεχίζουν το διάλογο για την καθιέρωση «κοινού ποτηρίου»

-Αποκάλυψη τώρα: Αυτά είναι τα σχέδια τους για το λεγόμενο κοινό Πάσχα

-Καὶ ἡ κυβέρνησίς «μας» προωθεῖ τὸν κοινὸν ἑορτασμὸν τοῦ Πάσχα μετὰ τῶν αἱρετικῶν

-Ὁ «κοινός» ἑορτασμός τοῦ Πάσχα (Ιερά Μονή Οσίου Γρηγορίου)

-Κονίτσης Ἀνδρέας γιὰ ἑορτασμὸ Πάσχα 2025: «Εἶναι ἀδύνατον οἱ αἱρετικοὶ νὰ γιορτάζουν μὲ τοὺς Ὀρθοδόξους»

-Να απολογηθή ο Πατριάρχης Κων/λεως Βαρθολομαίος.

-Προπαγανδιστικὴ ἐκστρατεία διὰ τὸν κοινὸν ἑορτασμὸν τοῦ Πάσχα

-Συνεφώνησεν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος συνεορτασμὸν μὲ φιλομοφυλοφίλους;

-ΟΧΙ ΚΟΙΝΟΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΠΑΣΧΑ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΚΑΙ ΠΑΠΙΚΩΝ!

-Ἡ προβληματικὴ ἀνακοίνωσις τῆς Ἱ. Μ. Θεσσαλονίκης – Νέαι Χῶραι καὶ Νέον Σχίσμα

-Διαμαρτυρία στην Θεσσαλονίκη κατά του Πατριάρχου Βαρθολομαίου για την στάση του για το Ουκρανικό και τον κοινό εορτασμό του Πάσχα με τους αιρετικούς το οποίο έχει ανακοινώσει.

-Οἱ «φατριασταὶ» τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος

-Ἐορτασμός τῆς ‘’Νικαίας” μετά τῶν ὁμολογούντων τό αὐτὸ Σύμβολον Πίστεως

-Πατριαρχικὴ παγίδα

-Το κοινό Πάσχα και η πορεία προς το νέο σχίσμα

-I.M. Κονίτσης: Ἐπ’ οὐδενί λόγῳ νά προχωρήση ἡ σκέψη γιά κοινό συνεορτασμό τοῦ Πάσχα μέ τούς αἱρετικούς παπικούς καί προτεστάντες, κατά τό προσεχές ἔτος 2025.

-Τό «κοινό Πάσχα» καί ἡ ὥρα τῆς ἀντίστασης...

-Διεθνές συνέδριο παρουσίασης μελετών για το θέμα: «Νίκαια και η Εκκλησία της Τρίτης Χιλιετίας: Προς την Ενότητα Καθολικών και Ορθοδόξων» (Ρώμη, 4 – 8 Ιουνίου 2025).

-Η Ι’ Σύναξη του Οικουμενικού Πατριαρχείου εξέφρασε την ευχή, το κοινό Πάσχα του 2025 «νά μή ἀποτελέσῃ μίαν εὐτυχῆ ἁπλῶς σύμπτωσιν, ἀλλά τήν ἀπαρχήν τῆς καθιερώσεως κοινῆς ἡμερομηνίας διά τόν ἑορτασμόν του κατ᾽ ἔτος»

-Ο Δρυϊνουπόλεως Ανδρέας για τον κοινὸ ἑορτασμὸ τοῦ Πάσχα τὸ 2025 –«τυχὸν Ἕνωση τῶν ἑτεροδόξων μὲ τὴν Ὀρθοδοξία θὰ καταρρεύσει σὰν χάρτινος πύργος … γιατί δὲν στηρίζεται πάνω στὴν ἀλήθεια»

-ΤΟ «ΠΑΣΧΑ ΤΟΥ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΟΥ» ΚΑΙ Ο ΣΥΝΕΟΡΤΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ

-Μὲ τοὺς ἀντιχρίστους ἀμετανοήτους φραγκοπαπικοὺς κοιναὶ ἑορταί ; Ποτέ! Ποτέ!

-Διευκρινίσεις διὰ τὸ «ἀλάθητον» ἐν ὄψει συνεορτασμοῦ τὸ 2025

-O Πάπας Φραγκίσκος εξέφρασε την επιθυμία του να επισκεφθεί την περιοχή της Νίκαιας το 2025

-Συνεχίζει τις σχισματικές ενέργειες η Εκκλησία Κωνσταντινουπόλεως

-Τὸ προωθούμενον κοινὸν Πασχάλιον

-ΤΟ ΔΥΝΑΜΕΙ ΣΧΙΣΜΑ ΘΑ ΟΡΙΣΤΙΚΟΠΟΙΗΘΗ, ΕΑΝ Ο ΠΑΠΑΣ ΝΑΤΟ ΠΡΟΧΩΡΗΣΗ

-Η Συντονιστική Ἐπιτροπή τῆς Μικτῆς Διεθνοῦς Ἐπιτροπῆς ἐπί τοῦ Θεολογικοῦ Διαλόγου μεταξύ Παπικών και Ορθοδόξων προσβλέπει στήν προσεχῆ ἐπέτειο τῆς συμπλήρωσης 1.700 ἐτῶν ἀπό τή σύγκληση τῆς Α´ Οἰκουμενικῆς Συνόδου το 2025.

-Συνέρχεται ἐπιτροπὴ διὰ τὸν συνεορτασμὸν τοῦ Πάσχα!

-Περί κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα μετά τῶν ἑτεροδόξων

-Ὄχι στόν κοινό ἑορτασμό τοῦ Πάσχα μέ τούς ἀμετανοήτους αἱρετικούς ..

-Το «κοινό Πασχάλιο» κατά τον π. Επιφάνιο Θεοδωρόπουλο.

-Πατριάρχης Βαρθολομαίος: Θα γιορτάσουμε την Σύνοδο της Νίκαιας μαζί με τον πάπα Φραγκίσκο.

-Η πρώτη επίσημη επίσκεψη από Έλληνα υπουργό Παιδείας της Ελλάδας στο Βατικανό με αναφορά στον κοινό εορτασμό του Πάσχα το 2025.

-Βαρθολομαῖος: Σκάνδαλον ὁ μὴ κοινὸς ἑορτασμὸς τοῦ Πάσχα μὲ τοὺς αἱρετικοὺς

-Ο Ελπιδοφθόρος κάνει πρόβες για του χρόνου.

-Κυθήρων Σεραφείμ: Ἀπό Ἀνατολήν καί Δύσιν προανακρούονται ἐσχάτως «σάλπιγγες», οἱ ὁποῖες προμηνύουν τόν κοινόν ἑορτασμόν τοῦ Πάσχα Ὀρθοδόξων καί Παπικῶν, καί κατ’ ἐπέκτασιν καί τῶν λοιπῶν ἑτεροδόξων ὁμολογιῶν, μέ προοπτικήν τό «κοινόν Ποτήριον».

-Επαναφέρουν στον Πάπα τον τίτλο· "Πατριάρχης της Δύσης"! Άρχισαν οι σκοτεινές μεθοδεύσεις του Οικουμενισμού για κοινό εορτασμό του Πάσχα και ένωση με τους αιρετικούς το 2025!

-ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ, Ο ΝΕΟΣ ΒΕΚΚΟΣ!

-Ἐπίσημον ἀνακοινωθέν: «Κοινὸς ἑορτασμὸς Πατριάρχη Κων/λεως μὲ τὸν Πάπα τὸ 2025 στὴ Νίκαια τῆς Βιθυνίας»!

-Νέες αναφορές του Οικουμενικού Πατριάρχη για την πρωτοβουλία που ανέλαβε με τον Πάπα Φραγκίσκο για από κοινού εορτασμό, το 2025, της 1700ης επετείου από της συγκλήσεως της Α´ Οικουμενικής Συνόδου

-Πρώτα η ενότητα στην Ορθοδοξία

-Πρὸς Θεοῦ! Ὄχι ἄλλο σχίσμα!

-Οι προθέσεις Φαναρίου και Βατικανού σε δύο σοβαρά ζητήματα

 -Aπάντηση σε σχόλιο επί του ρεπορτάζ για κοινό εορτασμό του Πάσχα και ενώσεως των Ρ/Κ με την Ορθόδοξη Εκκλησία.

-Νέα (τελευταία) απάντησή μου εις σχόλια

-Το ιδιότυπο εορτολογικό σχίσμα της Ορθοδόξου Φινλανδικής Εκκλησίας

-Το Πάσχα και η Ένωση

-Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος επαναφέρει την ανάγκη για κοινό Πάσχα Ορθόδοξων και Παπικών

-Προκλητικὴ καὶ ἐπιπολαία δήλωσις τοῦ Κων/λεως περὶ κοινοῦ ἑορτασμοῦ τοῦ Πάσχα

-Ο μακαριστός π. Επιφάνιος Θεοδωρόπουλος περί κοινού εορτασμού του Πάσχα μετά των ετεροδόξων

-Χονγκ Κονγκ Νεκτάριος: Μέχρι να υπάρξει μία νέα Συνοδική απόφαση προσωπικά εμμένω στην παράδοση της Εκκλησίας: Το Χριστιανικό Πάσχα να εορτάζεται μετά το Εβραϊκό Πάσχα.

-Τό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως ἀπεργάζεται νέο παγκόσμιο σκάνδαλο εἰς βάρος τῆς ἐκκλησιαστικῆς Ἑνότητος καί τῆς ὀρθοδόξου Παραδόσεως/

-Το σκάνδαλον του εορτασμού του Πάσχα με κλονισμένην την Εκκλησιαστικήν ενότηταν

-Πειραιώς Σεραφείμ: “Δεν μπορεί να αλλάξει ο Πασχάλιος Κανών διότι αυτό αποτελεί βλασφημία κατά του Αγίου Πνεύματος – Ο συνεορτασμός με κατεγνωσμένους αιρετικούς εμμένοντας στην αίρεση είναι κανονικώς αδύνατος”

-Ιδού γιατί υπήρξε φέτος τόση διαφορά στον εορτασμό του Πάσχα με τους Παπικούς! (Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς)

-Ο σωτηριολογικός χαρακτήρας του εορτασμού του Πάσχα (Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς)

-Πατριάρχης Βαρθολομαίος: «Ευχή και προσπάθεια» για κοινό Πάσχα Ορθόδοξων – Καθολικών

-Ο καθορισμός της ημερομηνίας του Πάσχα

-Το Νομικό Πάσχα

-ΠΡΟΑΝΑΓΓΕΛΙΑ ΚΟΙΝΟΥ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥ ΤΟΥ ΠΑΣΧΑ ΜΕ ΤΟΥΣ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ ΤΟ 2025

-Δρομολογείται κοινός εορτασμός του Πάσχα και ένωση με τους αιρετικούς το 2025!

-Οι σκοτεινές μεθοδεύσεις του Οικουμενισμού αποκαλύπτονται!

-Σύντομη ανασκευή της περί αζύμων πλάνης και λοιπών κακοδοξιών

 -Ο κοινός εορτασμός του Πάσχα

-Ερωτήματα εις την επιτροπή της «Πανορθοδόξου Διασκέψεως»

-Η παπική πρόταση περί κοινού εορτασμού του Πάσχα

-Αποκαλυπτικές οι προθέσεις του Βατικανού κατά την Παπική «θρονική εορτή»

-Προς κοινό Πάσχα Ορθοδόξων και Παπικών;

-Η κοινή πίστη θα καθορίσει τον πραγματικό εορτασμό του Πάσχα

-Ο πραγματικός συνεορτασμός του Πάσχα θα γίνει με την επιστροφή των Παπικών και Προτεσταντών στην Εκκλησία.

-Ο Παπισμός είναι συνοδικά καταδικασμένος επί αιρέσει; (Ιερά Μητρόπολη Πειραιώς)

 -Πρίν τήν σχεδιαζομένη ἀλλαγή τοῦ Πάσχα ἐπιχειροῦν τώρα τήν ἀλλοίωση τοῦ ἑορτασμοῦ του!

-Η Α΄ Οικουμενική Σύνοδος. Περιγραφή και Σημασία της