ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΕΛΩΝΟΥ ΚΑΙ ΦΑΡΙΣΑΙΟΥ
[:Λουκ. 18, 9-14]
Αγίου Κυρίλλου,
αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας,
Ἐξήγησις ὑπομνηματική εἰς τό κατά Λουκάν Εὐαγγέλιον,
κεφ.ιη΄, εδάφια 9-14:
η παραβολή του Τελώνου και του Φαρισαίου
[…] Για να μάθεις όμως πόση ζημία προκαλεί το να κατακρίνουμε τους άλλους και να μη μετανοούμε
για τα δικά μας πταίσματα, θα σου το επιβεβαιώσω και από τα ίδια τα
Ευαγγέλια. Λέγει πράγματι αυτός ο μακάριος Λουκάς για τον Σωτήρα μας Χριστό: «Εἶπε
δὲ καὶ πρός τινας τοὺς πεποιθότας ἐφ᾿ ἑαυτοῖς ὅτι εἰσὶ δίκαιοι, καὶ ἐξουθενοῦντας
τοὺς λοιπούς, τὴν παραβολὴν ταύτην(:σε
μερικούς μάλιστα που είχαν τη βεβαιότητα και την αυτοπεποίθηση ότι είναι
δίκαιοι και ενάρετοι, και γι’ αυτό περιφρονούσαν τους άλλους, είπε την παραβολή
αυτή)»[Λουκ.18,9]. Και ποια είναι η παραβολή;
«Ἂνθρωποι δύο ἀνέβησαν
εἰς τὸ ἱερὸν προσεύξασθαι, ὁ εἷς Φαρισαῖος καὶ ὁ ἕτερος τελώνης. ὁ Φαρισαῖος
σταθεὶς πρὸς ἑαυτὸν ταῦτα προσηύχετο· ὁ Θεός, εὐχαριστῶ σοι ὅτι οὐκ εἰμὶ ὥσπερ
οἱ λοιποὶ τῶν ἀνθρώπων, ἅρπαγες, ἄδικοι, μοιχοί, ἢ καὶ ὡς οὗτος ὁ τελώνης· νηστεύω
δὶς τοῦ σαββάτου, ἀποδεκατῶ πάντα ὅσα κτῶμαι. καὶ ὁ τελώνης μακρόθεν ἑστὼς οὐκ ἤθελεν
οὐδὲ τοὺς ὀφθαλμοὺς εἰς τὸν οὐρανὸν ἐπᾶραι, ἀλλ᾿ ἔτυπτεν εἰς τὸ στῆθος αὐτοῦ
λέγων· ὁ Θεός, ἱλάσθητί μοι τῷ ἁμαρτωλῷ. λέγω ὑμῖν, κατέβη οὗτος δεδικαιωμένος
εἰς τὸν οἶκον αὐτοῦ ἢ γὰρ ἐκεῖνος· ὅτι πᾶς ὁ ὑψῶν ἑαυτὸν ταπεινωθήσεται, ὁ δὲ
ταπεινῶν ἑαυτὸν ὑψωθήσεται (:Δύο
άνθρωποι ανέβηκαν στο ιερό για να προσευχηθούν·
ο ένας ήταν Φαρισαίος και ο άλλος τελώνης. Ο Φαρισαίος στάθηκε όρθιος,
για να φαίνεται καλά, και προσευχόταν προς τον εαυτό του και για τον εαυτό του
με τα εξής λόγια: ‘’Σ’ ευχαριστώ, Θεέ μου, διότι δεν είμαι σαν τους άλλους
ανθρώπους, που είναι άρπαγες, άδικοι, μοιχοί, ή και σαν αυτόν εκεί τον τελώνη·
ενώ δηλαδή όλοι οι άλλοι είναι ένοχοι και αξιοκατάκριτοι, εγώ είμαι ο μόνος
ανένοχος. Σ’ ευχαριστώ λοιπόν, διότι δεν βλέπω στον εαυτό μου τις τόσες κακίες
που έχουν οι άλλοι. Έχω όμως και αρετές: Νηστεύω δύο φορές την εβδομάδα, κάθε
Δευτέρα και Πέμπτη. Δίνω το ένα δέκατο απ’ όλα εκείνα που αποκτώ, ακόμη και από
τα πιο μικρά και τιποτένια, για τα οποία δεν επιβάλλει ο νόμος τη «δεκάτη»’’.