Πάσχα 2022 - Η Αυτοκεφαλία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

 

Πάσχα 2022 - Η Αυτοκεφαλία και ο πόλεμος στην Ουκρανία.

Toυ Βασίλειου Ευσταθίου, Δρ. Φυσικού, πτ. Θεολογίας (Τμ.Κοιν.Θ.ΕΚΠΑ)

Η συμβολή του τόμου της αυτοκεφαλίας στην  διάσπαση, και όχι στην ενότητα της Ουκρανίας όπως προσπαθούν μέχρι και σήμερα να μας πείσουν οι ιθύνοντες, αποδεικνύεται από τα εξής:

α) Την μη αναγνώριση της αυτοκεφαλίας ως σήμερα, τρεισήμισι έτη μετά,  από τις 10 τοπικές Ορθόδοξες Εκκλησίες.

β) Την απόσχιση και πάλι του αυτοαποκαλούμενου Πατριάρχη Φιλάρετου σχεδόν έξι μήνες μετά από την χορήγηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας.

γ) Την μέχρι σήμερα βίαιη αρπαγή των Ιερών Ναών και την εκδίωξη των Ορθόδοξων πιστών υπό του Μητροπολίτη Ονούφριου από τους ομοεθνείς τους της αυτοκέφαλης εκκλησίας. Μάλιστα, νομοσχέδιο που έχει ετοιμαστεί για την οριστική αρπαγή όλης της περιουσίας της τοπικής Εκκλησίας υπό του Μητροπολίτη Ονούφριου έχει παγώσει λόγω του πολέμου.

δ) Την αντίδραση του Πατριαρχείου Μόσχας με την διακοπή κοινωνίας των εμπλεκομένων στην χορήγηση του τόμου της αυτοκεφαλίας και την δημιουργία της ρωσικής εξαρχίας στο κανονικό έδαφος του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας στο τέλος του 2021, δυό χρόνια μετά την αιφνιδιαστική αναγνώριση της αυτοκεφαλίας από τον Πατριάρχη Θεόδωρο.

ε) Στην συμβολή της εκκλησιαστικής αυτής διαμάχης και αταξίας και στην επιδείνωση της διμερής γεωπολιτικής αναταραχής και διαφωνίας με κατάληξη την κλιμάκωση και το ξέσπασμα του πολέμου μεταξύ Ρωσίας και Ουκρανίας με πολλές χιλιάδες θύματα, περιλαμβανομένων αμάχων, μέσα σε δυό μήνες ως σήμερα.

Ο πόλεμος βέβαια ποτέ δεν μπορεί να είναι συμβατός με την χριστιανική διδασκαλία ως λύση προβλημάτων. Είναι ένα αναγκαίο κακό που δικαιολογείται μόνο στην περίπτωση άμυνας μιας χώρας απέναντι σε μια εισβολή, εφόσον όμως δεν την έχει προκαλέσει. Στην συγκεκριμένη περίπτωση βέβαια και η ουκρανική κυβέρνηση έχει ένα εξίσου μεγάλο μερίδιο ευθύνης και για την πρόκληση της ρωσικής εισβολής (κυρίως καταπατώντας την συνθήκη του Μινσκ και προσπαθώντας να εισαχθεί στο ΝΑΤΟ) και για την επιδείνωση του πολέμου με την ανάμιξη των αμάχων στα πεδία της μάχης και τα αιτήματα για όλο και περισσότερη εμπλοκή των δυτικών δυνάμεων, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε τραγικές περιπέτειες όλο τον κόσμο, κάτω και από την απειλή των πυρηνικών.

Το ποίμνιο υπό του Μητροπολίτη Ονούφριου βρίσκεται σε μια ιδιαίτερα δεινή θέση καθώς θα πρέπει να μάχεται από την μια στο πλευρό των συμπατριωτών τους, είτε αυτοί ανήκουν στην νέα αυτοκέφαλη, είτε στους ουνίτες, εναντίων των ομόδοξων και στις περισσότερες περιπτώσεις και ομόγλωσσων Ρώσων στρατιωτών, και από την άλλη είναι αναγκασμένοι να βλέπουν από τους ίδιους αυτούς ανθρώπους που βρίσκονται μαζί στα χαρακώματα να τους αρπάζουν τους Ιερούς Ναούς. Αυτοί οι ομοεθνείς τους μετά τον πόλεμο υπάρχει το ενδεχόμενο (όπως προαναφέραμε έχουν ήδη έτοιμο νομοσχέδιο γι΄ αυτό),  να θελήσουν να κηρύξουν παράνομη την υπόσταση όλης της τοπικής Εκκλησίας υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο και να μεταφέρουν όλη την περιουσία της στο κράτος. Βέβαια και ένα σημαντικό ποσοστό των ίδιων είναι οπωσδήποτε απογοητευμένο από την εκκλησιαστική αρχή της Ρωσικής Εκκλησίας, στην οποία υπάγεται ο Μητροπολίτης τους, η οποία καταδίκασε τον πόλεμο, όχι όμως ευθέως την πρόσκληση αυτού από την Ρωσική πολιτική ηγεσία. Και αυτό αποδεικνύεται από το γεγονός ότι ήδη κάποιοι έχουν δημοσιεύσει ότι δεν τον μνημονεύουν πλέον. Εκ των πραγμάτων είναι πολύ δύσκολο πλέον να ανήκουν στο ίδιο Πατριαρχείο και εισβολείς και αμυνόμενοι, και είναι πράγματι μια φοβερή τραγωδία πως βρέθηκαν μπλεγμένοι σε αυτή την σύρραξη μεταξύ τους, αναγόμενοι στην ίδια πνευματική ηγεσία; Τι Πάσχα μπορούσαν να κάνουν φέτος μέσα στους 4 Ιερούς Ναούς της σχεδόν ολοσχερώς κατεστραμμένης Μαριούπολης, όπου λειτούργησαν για να εορτάσουν μαζί με όλο τον Ορθόδοξο Κόσμο την μεγαλύτερη χριστιανική εορτή, στον οποίο ανήκουν και αυτοί με τους οποίους στα πεδία των μαχών είναι αντιμέτωποι; Πόσο μόνοι τους φαίνονται αυτοί οι άνθρωποι!  Χαρακτηριστικό είναι ότι δεν τους θυμήθηκαν ούτε ο Αρχιεπίσκοπός μας στην Ελλάδα, ούτε  ο Οικουμενικός Πατριάρχης όταν έστειλαν τις επιστολές τους συμπαράστασης στους Ουκρανούς, ευχόμενοι δύναμη και γρήγορο τέλος στην δοκιμασία τους, έχοντας αυτές παραλήπτη μόνο τον επικεφαλή της αυτοκέφαλης Επιφάνιο. Λες και ο Μητροπολίτης Ονούφριος με το ποίμνιό του δεν δοκιμάζονται εξίσου, ή καλύτερα πολύ περισσότερο, λες και είναι ανύπαρκτοι ή λες και δεν είναι πια πιστοί αδελφοί. Πράγματι τι μεγάλο ΚΡΙΜΑ!  

Είναι σαφές στην παρούσα διαμορφωθείσα εμπόλεμη κατάσταση, από όσα λέγονται και δημοσιεύονται και από τους ίδιους, ότι μετά τον πόλεμο χοντρικώς δύο οδοί τους μένουν να επιλέξουν με κοινό στόχο την απενεξαρτητοποίηση από το Πατριαρχείο Μόσχας:  Η μία είναι ότι θα εισχωρήσουν στην τοπική αυτοκέφαλη, που δημιούργησε το Οικουμενικό Πατριαρχείο, κίνηση όμως που τους προβληματίζει ιδιαίτερα λόγω της καταπάτησης των ιερών κανόνων πάνω στην οποία βασίστηκε όλη η χορήγηση του Τόμου Αυτοκεφαλίας, και φαίνεται ότι τελικά δεν πρόκειται να την επιλέξουν σε συνοδικό επίπεδο, έχοντας ήδη ορίσει ότι θα αποφασίσουν συνοδικά. Βέβαια αυτή η επιλογή δεν παύει να υπάρχει για όποιον μεμονωμένα την προτιμάει, ή για όποιον θελήσει να δικαιολογήσει κάτω από την ύπαρξη των ιδιαιτέρων συνθηκών λόγω πολέμου την καταπάτηση των ιερών κανόνων στην δημιουργία της αυτοκέφαλης και να προσχωρήσει σε αυτήν επί την «ευκαιρία».

Η άλλη οδός είναι η πιο δυσκολοδιάβατη, αλλά θα είναι μάλλον και η προτιμότερη για την σύνοδο υπό του Μητροπολίτη Ονούφριου. Σε αυτή την περίπτωση θα θελήσουν να διεκδικήσουν την αυτοκεφαλία τους, για την νομιμοποίηση της οποίας όμως χρειάζονται την πανορθόδοξη συναίνεση. Αυτό περιπλέκει όμως πολύ τα πράγματα, γιατί από την μια το Πατριαρχείο Μόσχας ως τώρα, όχι μόνο δεν ήταν διατεθειμένο για κάτι τέτοιο, αλλά και πολέμησε δυναμικά την χορήγηση της αυτοκεφαλίας με την διακοπή της κοινωνίας των εμπλεκόμενων ως και την δημιουργία εξαρχίας στην Αφρική. Δεν μπορεί να γνωρίζει κανείς αν μετά τον πόλεμο θα μπορούσε να αλλάξει αυτή η στάση του. Από την άλλη το Οικουμενικό Πατριαρχείο πώς θα μπορούσε να συναινέσει σε κάτι τέτοιο, αφού ήδη έχει χορηγήσει αυτοκεφαλία στην Ουκρανία, αλλά και αγνοεί πλήρως τον μητροπολίτη Ονούφριο και το ποίμνιό του, ακόμα και σε αυτές τις τραγικές ώρες δοκιμασίας που ζούν; Επειδή όμως τα νήματα της Ιστορίας κινεί πάνω από όλους ο Κύριος και Θεός των όλων, ίσως έρθουν έτσι οι εξελίξεις, για παράδειγμα με μια πιθανή διχοτόμηση της Ουκρανίας, όπου φαίνεται ξεκάθαρα εκεί και να αποσκοπούν οι ρωσικές στρατιωτικές επιχειρήσεις, οπότε και πλέον θα δωθεί λύση. Αν υπάρξει ένα δυτικό και ένα ανατολικό κρατίδιο, θα υπάρχει  χώρος και για δύο τοπικές Εκκλησίες, που θα μπορούν να είναι και οι δυό αυτοκέφαλες,. Το μόνο που θα μένει πλέον σε μια τέτοια έκβαση της παρούσας πολύ δυσχερής κατάστασης θα είναι η κοινωνία μεταξύ των δύο αυτών Εκκλησιών. Μακάρι με αυτό ή κάποιο άλλο τρόπο να ζήσουν αυτοί οι άνθρωποι την εν Χριστώ ανάστασή τους και να βρούν την ειρήνη τους.