Ομοφυλοφιλική υιοθεσία;

ΟΜΟΦΥΛΟΦΙΛΙΚΗ ΥΙΟΘΕΣΙΑ;

     Ἀγγελικὴ Εὐθ. Ζώη,  Νομικὸς

    Μὲ τὴν πρόσφατη ὑπερψήφιση ἀπὸ τὴν Ἑλληνικὴ Βουλὴ τοῦ περιβόητου νόμου περὶ συμφώνου συμβίωσης, ἀναγνωρίστηκαν θεσμικὰ γιὰ πρώτη φορὰ στὴν Ἑλλάδα οἱ σχέσεις μεταξὺ ὁμοφύλων! Τὰ ὁμόφυλα ζευγάρια ποὺ εἰς τὸ ἑξῆς θὰ συνάπτουν Σύμφωνο συμβίωσης, θὰ ἀποκτοῦν καθεστὼς παρόμοιο μὲ αὐτὸ τῶν συζύγων καὶ πρόσβαση στὰ περισσότερα συζυγικὰ δικαιώματα. Δὲν θὰ ἔχουν ὅμως, πρὸς τὸ παρόν, δικαίωμα υἱοθεσίας τέκνων.

    Ὁ νόμος περὶ τοῦ συμφώνου δὲν περιλαμβάνει διάταξη σχετικὴ μὲ τὴν υἱοθεσία. Διατηρεῖται ἑπομένως σὲ ἰσχὺ τὸ ἄρθρο 1545 τοῦ Ἀστικοῦ Κώδικα ( στὸ ἑξῆς ΑΚ), ποὺ ὁρίζει, ὅτι δὲν ἐπιτρέπεται νὰ υἱοθετηθεῖ τὸ ἴδιο πρόσωπο ταὐτόχρονα ἀπὸ περισσότερους, ἐκτὸς ἂν αὐτοὶ εἶναι σύζυγοι. Σύμφωνα μὲ τὸ δεύτερο ἐδάφιο τοῦ ἴδιου ἄρθρου, τὸ ἤδη υἱοθετημένο τέκνο δὲν μπορεῖ νὰ υἱοθετηθεῖ ἀπὸ ἄλλον, ὅσο διαρκεῖ ἡ υἱοθεσία. Μόνη ἐξαίρεση εἶναι ἡ περίπτωση ὅπου ὁ/ἡ σύζυγος υἱοθετεῖ τὸ θετὸ τέκνο τοῦ ἄλλου συζύγου.

     Ἤδη ὅμως μὲ σχετικὰ δημοσιεύματα καὶ τηλεοπτικὲς ἐκπομπὲς προλειαίνεται τὸ ἔδαφος, ὥστε νὰ πεισθοῦμε οἱ Ἕλληνες πολῖτες, ὅτι γιὰ νὰ υἱοθετηθεῖ τὸ ἴδιο πρόσωπο ταὐτόχρονα ἢ διαδοχικὰ ἀπὸ περισσότερους, δὲν χρειάζεται νὰ εἶναι οἱ υἱοθετοῦντες σύζυγοι. Ἀρκεῖ νὰ εἶναι ζευγάρι καὶ νὰ ἔχουν συνάψει Σύμφωνο –δηλαδὴ ἕνα συμβόλαιο– συμβίωσης. Καὶ μάλιστα, δὲν χρειάζεται νὰ πρόκειται γιὰ ἑτερόφυλο ζευγάρι, μπορεῖ κάλ- λιστα ἕνα ζευγάρι ὁμοφύλων νὰ υἱοθετήσει παιδί.

     Ἀπὸ ὅ,τι φαίνεται οἱ ὑποστηρικτὲς τῶν ἀπόψεων αὐτῶν, ἰδίως δὲ οἱ ὑποστηρικτὲς τῆς υἱοθεσίας ἀπὸ ὁμόφυλα ζευγάρια, δὲν γνωρίζουν τὸ Ἑλληνικὸ δίκαιο τὸ σχετικὸ μὲ τὴ σύσταση υἱοθεσίας ἢ δὲν ἐνδιαφέρονται καθόλου γιὰ τὶς ρυθμίσεις του. Γιὰ αὐτό, δημοσιεύουμε στὸ περιοδικό μας τὸ παρὸν ἄρθρο, ὅπου θὰ παρουσιάσουμε σὲ ἁδρὲς γραμμὲς τὶς ρυθμίσεις αὐτές, ὥστε νὰ τὶς γνωρίσουν οἱ ἀναγνῶστες. Θὰ ἐπικεντρωθοῦμε στὴν υἱοθεσία ἀνηλίκων, καθὼς ἡ υἱοθεσία ἐνηλίκων, ἀπὸ τὸ 1996 καὶ μετὰ μόνο κατ’ ἐξαίρεση εἶναι δυνατή. Ἐπιτρέπεται μόνο, ὅταν ὁ υἱοθετούμενος ἐνήλικος εἶναι συγγενὴς ἐξ αἵματος ἢ ἐξ ἀγχιστείας μὲ αὐτὸν ποὺ υἱοθετεῖ μέχρι καὶ τὸν τέταρτο βαθμὸ – εἶναι δηλαδὴ ἀδελφός, ἐγγονός, ἀνηψιὸς ἢ πρῶτος ἐξάδελφος τοῦ υἱοθετοῦνος ἢ τοῦ συζύγου του.

    Ἡ υἱοθεσία τελεῖται μὲ δικαστικὴ ἀπόφαση, μὲ βάση τὶς συναινέσεις τῶν ἐνδιαφερομένων προσώπων, οἱ ὁποῖες δὲν εἶναι γενικὲς καὶ ἀόριστες ἀλλὰ δίνονται γιὰ τὴ συκεκριμένη κάθε φορᾶ υἱοθεσία.

    Βεβαίως αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ υἱοθετήσει κάνει αἴτηση καὶ συναινεῖ αὐτοπροσώπως ἐνώπιον τοῦ δικαστηρίου (ΑΚ 1549). Ἐπίσης, ρητὰ ὁρίζει τὸ ἄρθρο 1546 ΑΚ ὅτι «ὁ ἔγγαμος δὲν μπορεῖ νὰ υἱοθετήσει χωρὶς τὴ συ- ναίνεση τοῦ συζύγου του»

Δὲν ἀρκοῦν ὅμως αὐτὲς οἱ συναινέσεις, προκειμένου νὰ τελεσθεῖ ἡ υἱοθεσία. Γιὰ νὰ υἱοθετηθεῖ ἕνας ἀνήλικος χρειάζεται νὰ συναινέσουν ἐνώπιον τοῦ Δικαστηρίου οἱ γονεῖς του. Σὲ περίπτωση ποὺ οἱ γονεῖς εἶναι ἄγνωστοι, ἡ συναίνεσή τους δὲν παρακάμπτεται, ἀλλὰ ἀναπληρώνεται ἀπὸ τὸ Δικαστήριο, μὲ δικαστικὴ ἀπόφαση. Σὲ αὐτὴ τὴν τελευταία περίπτωση, τὸ Δικαστήριο ὀφείλει νὰ ἀκούσει τοὺς πλησιέστερους συγγενεῖς του πρὸς υἱοθεσία τέκνου.

    Θὰ πρέπει νὰ εἶναι πολὺ «προοδευτικὸς» καὶ «ἀπελευθερωμένος» ἕνας γονιὸς (ἀλλὰ κι ἕνας παππούς, θεῖος καὶ γενικὰ συγγενής, ὅταν ζη- τεῖται ἡ γνώμη του), γιὰ νὰ ἐπιτρέψει τὴν υἱοθεσία τοῦ παιδιοῦ του ἀπὸ ἕνα ζευγάρι ὁμοφύλων, τὴ στιγμὴ μάλιστα ποὺ μὲ τὴν υἱοθεσία διακό- πτεται κάθε δεσμὸς τοῦ θετοῦ τέκνου μὲ τὴ φυσική του οἰκογένεια - μὲ ἐξαίρεση τὰ κωλύματα γάμου, τὰ ὁποῖα διατηροῦνται. Ὑπάρχει βέβαια ἡ πιθανότητα κάποιοι γονεῖς εὑρισκόμενοι σὲ οἰκονομικὴ ἔνδεια καὶ ὑπὸ ψυχολογικὴ πίεση νὰ συναινοῦσαν σὲ υἱοθεσία τοῦ παιδιοῦ τους ἀπὸ ζευ- γάρι ὁμοφύλων λαμβάνοντας οἰκονομικὰ ὠφελήματα. Τέτοιες ἀνήθικες καὶ ἀπάνθρωπες υἱοθεσίες θέλει νὰ θεσμοθετήσει ἡ Πολιτεία;

    Εἶναι σημαντικὸ ἐπίσης νὰ σημειωθεῖ καὶ τοῦτο: Τὸ Δικαστήριο ὀφεί- λει, νὰ ἀκούει καὶ τὴ γνώμη τοῦ υἱοθετούμενου παιδιοῦ καὶ νὰ τὴ συνε- κτιμᾶ, λαμβάνοντας ὑπόψιν τὴν ὡριμότητά του. Ἂν μάλιστα τὸ παιδὶ ἔχει συμπληρώσει τὸ δωδέκατο ἔτος τῆς ἡλικίας του, δὲν μπορεῖ νὰ γίνει υἱο- θεσία, χωρὶς τὴν αὐτοπρόσωπη ἐνώπιον τοῦ Δικαστηρίου συναίνεσή του. Δὲν μπορῶ νὰ φανταστῶ, ὅτι θὰ ἦταν ποτὲ δυνατὸν ἕνα παιδὶ νὰ θέλει νὰ υἱοθετηθεῖ ἀπὸ δύο μπαμπάδες ἢ δύο μαμάδες! Ἐκτὸς ἂν δίνονται στὰ ὁμόφυλα ζευγάρια σκόπιμα πρὸς υἱοθεσία βρέφη, ποὺ δὲν μποροῦν νὰ μιλήσουν! Γιατί ἀλλιῶς, ὅπως λέει κι ἕνα τραγούδι, «πῶς νὰ κρυφτεῖς ἀπ’ τὰ παιδιά;»

    Τὸν πρῶτο λόγο γιὰ τὴν υἱοθεσία δὲν τὸν ἔχουν τὰ ἐνδιαφερόμενα πρόσωπα, ἀλλὰ τὸ Δικαστήριο, τὸ ὁποῖο ἐλέγχει τὴ νομιμότητά της, δηλαδὴ τὸ κατὰ πόσον συντρέχουν οἱ τυπικὲς προϋποθέσεις της. Αὐτὲς εἶναι ἐπιγραμματικά: ἡ αἴτηση τοῦ υἱοθετοῦντος (ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ ἔχει συμπληρώσει τὸ τριακοστὸ ἔτος τῆς ἡλικίας του, νὰ μὴν ἔχει ὑπερβεῖ τὸ ἑξηκοστὸ καὶ νὰ ἔχει τὴν ἰκανότητα νὰ ρυθμίζει ὁ ἴδιος τὶς ἔννομες σχέσεις του), οἱ ἔγκυρες συναινέσεις ποὺ προαναφέρθηκαν καὶ ἡ διαφορὰ ἡλικίας μεταξὺ υἱοθετοῦντος καὶ υἱοθετούμενου. Εἰδικότερα, υἱοθετῶν πρέπει νὰ εἶναι μεγαλύτερος ἀπὸ τὸν υἱοθετούμενο ἀνήλικο τοὐλάχιστον κατὰ δε- καοκτὼ καὶ τὸ πολὺ κατὰ πενήντα χρόνια.

      Ἰδίως ὅμως προβαίνει τὸ Δικαστήριο σὲ ἔλεγχο σκοπιμότητας τῆς υἱοθεσίας, ἐλέγχει δηλαδὴ τὸ κατὰ πόσον ἡ ἑκάστοτε συγκεκριμένη υἱοθεσία συμφέρει τὸν υἱοθετούμενο, εἴτε αὐτὸς εἶναι ἀνήλικος, εἴτε ἐνήλικος. Σύμφωνα μὲ ρητὴ νομοθετικὴ ἐπιταγή, ποὺ περιλαμβάνεται μάλιστα στὸ πρῶτο ἄρθρο τοῦ περὶ υἱοθεσίας κεφαλαίου, «ἡ υἱοθεσία πρέπει νὰ ἀπο- βλέπει στὸ συμφέρον τοῦ υἱοθετουμένου» (ΑΚ 1542).

Σκοπὸς δηλαδὴ τῆς υἱοθεσίας δὲν εἶναι νὰ παρέχει στὰ ἄτεκνα ζευγάρια τὴ δυνατότητα νὰ ἀποκτήσουν παιδί, ἀλλὰ νὰ παρέχει στὸ παιδὶ τὴ δυνατότητα νὰ ἀναπτυχθεῖ πνευματικὰ μέσα σὲ ἕνα ὑγιὲς οἰκογενειακὸ περιβάλλον. Εἰδικότερα τὸ Δικαστήριο ἐξετάζει ἄν, «ἐν ὄψει τῆς προσωπικότητας, τῆς ὑγείας καὶ τῆς οἰκογενειακῆς κατάστασης ἐκείνου ποὺ υἱοθετεῖ καὶ τοῦ υἱοθετούμενου, καθὼς καὶ τῆς ἀμοιβαίας ἱκανότητάς τους προσαρμογῆς, ἡ υἱοθεσία συμφέρει τὸν υἱοθετούμενο» (ΑΚ 1558). Ὡς συμφέρον τοῦ υἱοθετούμενου τέκνου νοεῖται ὄχι μόνο τὸ περιουσιακό, ἀλλὰ ἰδίως ἡ ὀρθὴ ἀνάπτυξη τῆς προσωπικότητάς του. Εἰδικότερα, ἡ υἱοθεσία θὰ πρέπει ὄχι ἁπλῶς νὰ μὴ δημιουργεῖ προβλήματα στὸ παιδί, ἀλλὰ καὶ νὰ βελτιώνει τὶς συνθῆκες ζωῆς του.

    Ξεκάθαρα ὁρίζεται στὴν παραπάνω νομοθετικὴ διάταξη, ὅτι τὸ Δικαστήριο, προκειμένου νὰ διακριβώσει ἂν ἡ υἱοθεσία ἐξυπηρετεῖ τὸ συμφέρον τοῦ παιδιοῦ συνεκτιμᾶ τὴν οἰκογενειακὴ κατάσταση ἐκείνου ποὺ υἱοθετεῖ. Δὲν μπορεῖ ἑπομένως νὰ ἐξομοιωθεῖ ἕνα ζευγάρι ποὺ ἔχει συνά- ψει Σύμφωνο συμβίωσης (πολὺ περισσότερο ἂν εἶναι ὁμόφυλο), μὲ ἕνα παντρεμένο ζευγάρι! Ἐπίσης συνεκτιμᾶ τὸ Δικαστήριο τὴν ἀμοιβαία ἱκα- νότητα προσαρμογῆς υἱοθετοῦντος καὶ υἱοθετούμενου. Εἶναι ποτὲ δυνατὸν νὰ γίνει δεκτό, ὅτι ἕνα παιδὶ θὰ προσαρμοστεῖ ὁμαλὰ σὲ μιὰ οἰκογένεια μὲ δύο μαμάδες ἢ δύο μπαμπάδες;

    Κυρίως ὅμως ἐκτιμᾶ τὸ Δικαστήριο τὴν προσωπκότητα καὶ τὴν ὑγεία (σωματική, ψυχικὴ καὶ διανοητκὴ) τοῦ ὑποψήφιου θετοῦ γονέα. Ὁ ἴδιος ὁ Ἕλληνας Νομοθέτης μὲ τὴ θέσπιση τοῦ ἀντιρατσιστικοῦ νόμου ἀνήγαγε τὸ γενετήσιο προσανατολισμὸ σὲ στοιχεῖο προσδιοριστικὸ τοῦ προσώπου, συρρικνώνονας ἔτσι τὴν προσωπικότητα τῶν ὁμοφυλοφίλων. Ποιὸς μπορεῖ τώρα νὰ ἰσχυριστεῖ, ὅτι δὲ θὰ ἀσκεῖ ἐπιρροὴ στὴν ἐκτίμηση τῆς προσωπικότητας τοῦ ὑποψήφιου θετοῦ γονέα τὸ γεγονὸς ὅτι εἶναι αὐτὸς ὁμοφυλόφιλος;

    Ἐξ ἄλλου, μπορεῖ ἀπὸ τὸ 1973 ἡ Ἀμερικανικὴ Ψυχιατρικὴ Ἑταιρεία νὰ μὴν περιλαμβάνει πλέον τὴν ὁμοφυλοφυλία μεταξύ τῶν ψυχικῶν νόσων, ἡ ἀλλαγὴ αὐτὴ ὅμως δὲν ἔγινε μετὰ ἀπὸ ἐμπεριστατωμένη ψυχιατρικὴ ἔρευνα, ἀλλὰ μετὰ ἀπὸ διαμαρτυρίες τῶν ἀκτιβιστῶν γιὰ τὰ δικαιώματα τῶν ὁμοφυλοφίλων. Ποιὸς μπορεῖ μὲ βεβαιότητα νὰ πεῖ, ὅτι ἡ ὁμοφυλοφυλία δὲν εἶναι ψυχικὴ διαταραχή; Τὰ αἴτια μάλιστα πρόκλησης τῆς ὁμοφυλοφιλίας μέχρι σήμερα δὲν εἶναι ἀπολύτως γνωστὰ στὴν ψυχιατρικὴ ἐπιστήμη. Ποιὸς μπορεῖ νὰ ἐγγυηθεῖ, ὅτι ζῶντας ἕνα παιδὶ μαζὶ μὲ δύο ὁμοφυλόφιλους θὰ ἐκδηλώσει σωστά τὸ ἐρωτικὸ στοιχεῖο τῆς ψυχῆς του καὶ δὲ θὰ γίνει καὶ τὸ ἴδιο ὁμοφυλόφιλο; Ἢ μήπως αὐτὸ δὲ μᾶς ἐνδιαφέρει ὡς κοινωνία;

    Μιλῶντας γιὰ ἐμπεριστατωμένη ἐπιστημονικὴ ἔρευνα θὰ πρέπει νὰ τονίσουμε, ὅτι σύμφωνα μὲ τὸ ἄρθρο 1557 ΑΚ πρὶν ἀπὸ τὴν τέλεση τῆς υἱοθεσίας ἀνηλίκου (ὄχι ἐνηλίκου) διεξάγεται ἀπὸ τὴν κοινωνικὴ ὑπηρε- σία ἐπισταμένη κοινωνικὴ ἔρευνα καὶ κατατίθεται στὸ Δικαστήριο ἔκθεση γιὰ τὸ ἄν, μὲ βάση τὰ στοιχεῖα ποὺ προέκυψαν, ἡ ἑκάστοτε συγκριμένη υἱοθεσία συμφέρει ἢ ὄχι τὸν υἱοθετούμενο. Ἡ συγεκριμένη ἔκθεση δὲν εἶναι δεσμευτικὴ γιὰ τὸ Δικαστήριο, ἀλλὰ συνεκτιμᾶται ἀπὸ αὐτὸ γιὰ τὸ σχηματισμὸ τῆς κρίσης του. Ποιὸς εὐσυνείδητος κοινωνικὸς λειτουργὸς καὶ μὲ ποιὰ κριτήρια θὰ βεβαιώσει, ὅτι ἕνα ζευγάρι ὁμοφύλων μπορεῖ νὰ παρέχει στὸ παιδὶ τὸ ὑγιὲς οἰκογενειακὸ περιβάλλον ποὺ τοῦ χρειάζεται γιὰ νὰ ἀναπτυχθεῖ ἡ προσωπικότητά του;

    Ἀπὸ ὅλα τὰ παραπάνω γίνεται φανερό, πὼς ἡ υἱοθεσία παιδιῶν ἀπὸ ζευγάρια ὁμοφύλων εἶναι κάθε ἄλλο παρὰ αὐτονόητη. Εἶναι ἀντίθετη πρὸς ὅλο τὸ Ἑλληνικὸ Δίκαιο περὶ υἱοθεσίας καὶ ἰδίως εἶναι ἀντίθετη πρὸς τὸ θεμέλιό του. Θεμέλιο τοῦ Ἑλληνικοῦ Δικαίου γιὰ τὴν υἱοθεσία εἶναι τὸ συμφέρον τοῦ υἱοθετούμενου, ἰδίως μάλιστα τὸ πνευματικὸ συμφέρον του. Δὲν εἶναι τὸ ἐγωκεντρικό, κοντόφθαλμο συμφέρον κάποιων νὰ ἀπο- κτήσουν ἕνα παιδί, περίπου ὅπως θὰ ἀποκτοῦσαν ἕνα σπίτι, ἕνα σκυλὶ ἢ ἕνα αὐτοκίνητο! Καὶ τὸ νὰ γίνει ἕνας ἄνθρωπος γονιὸς δὲν εἶναι δικαίωμα, ὅπως παρουσιάζεται ἀπὸ τὰ Μέσα Μαζικῆς Ἀποβλακώσεως, ἀλλὰ λειτούργημα μὲ τεράστια εὐθύνη, ποὺ πρέπει νὰ μπορεῖ αὐτὸς νὰ ἀντέξει.

     Ἔχει ὑποστηριχθεῖ καὶ ἡ ἄποψη, ὅτι ἡ υἱοθεσία ἀπὸ ὁμόφυλα ζευγά- ρια εἶναι ὁπωσδήποτε συμφέρουσα γιὰ τὰ ὀρφανὰ παιδιά. Σύμφωνα μὲ τὴν ἄποψη αὐτή, εἶναι καλύτερα γιὰ ἕνα παιδὶ νὰ μεγαλώνει μὲ ἀγάπη στὸ περιβάλλον ἑνὸς ὁμόφυλου ζευγαριοῦ, παρὰ νὰ παραμένει στὰ «ἀζήτητα»(!), μεγαλώνοντας σὲ ἵδρυμα, ὅπου εἶναι πιθανὸ νὰ ἀναπτύξει ἐξάρ- τηση καὶ ἀδυναμία προσαρμογῆς στὸν «ἔξω» κόσμο. Τὸν ἰσχυρισμὸ αὐτὸ διατύπωσε ὁ κ. Ἠλίας Μαγκλίνης σὲ ἄρθρο του στὴν ἐφημερίδα «Καθημερινή» τῆς 19ης Δεκεμβρίου 2015, μὲ τίτλο «Περὶ υἱοθεσίας», ἀλλὰ ἐκφράζει κι ἄλλους συμπολῖτες μας. Δὲν εἶναι ὅμως ἀληθής.

     Πρῶτον, ἀπὸ ὅσα παραπάνω ἀναπτύξαμε γίνεται σαφές, ὅτι δὲν ἀρκεῖ ἡ ἀγάπη γιὰ νὰ μεγαλώσει σωστὰ ἕνα παιδί, οὔτε λαμβάνεται μόνο αὐτὴ ὑπόψιν ἀπὸ τὸ Δικαστήριο, ὅταν καλεῖται νὰ ἀπαγγείλει μία υἱοθεσία. Δεύτερον, πολλὰ ἄτεκνα ζευγάρια ἑτεροφύλων ποὺ θέλουν καὶ μπο- ροῦν νὰ μεγαλώσουν ἕνα παιδὶ υἱοθετοῦν παιδιὰ ἀπὸ χῶρες τοῦ ἐξωτερικοῦ. Ἂς λύσει ἡ Ἑλληνικὴ Πολιτεία αὐτὸ τὸ πρόβλημα, ἂν θέλει νὰ μὴν παραμένουν τὰ ὀρφανὰ παιδιά της «στὰ ἀζήτητα». Τὸ νὰ υἱοθετοῦνται τὰ παιδιὰ ἀπὸ τὸ νέο «μοντέρνο» θεσμὸ τῆς ὁμοφυλοφιλικῆς «οἰκογένειας» θὰ εἶναι ἂν μὴ τί ἄλλο ριψοκίνδυνο γιὰ τὴν πνευματική, ἠθική, κοινωνικὴ ἀνάπτυξή τους. Μὲ τὰ παιδιὰ δὲν ἐπιτρέπεται νὰ κάνουμε πειράματα!

      Καὶ δὲ θὰ πρέπει νὰ μᾶς διαφεύγει, ὅτι πολλὰ ἀπὸ τὰ παιδιὰ ποὺ μεγάλωσαν σὲ ἱδρύματα, ὄχι ἁπλῶς δὲν εἶχαν ψυχολογικὰ προβλήματα καὶ προσαρμόστηκαν στὸν «ἔξω» κόσμο, ἀλλὰ ἀναδείχθηκαν ἐξαίρετα μέλη τῆς κοινωνίας.

 «ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΥΛΟΓΙΑ» Αρ. Τεύχους 162 Φεβρουάριος 2016