Διατὶ ἔχει τελεσθῆ ἐκκλησιαστικὸν μνημόσυνον εἰς ἑτερόδοξον εἰς τὴν Κύπρον;

 

     Στὶς 6 Ἀπριλίου 2025 τελέστηκε ἐκκλησιαστικὸ μνημόσυνο στὸν Ἱερὸ Ναὸ τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα στὴν Ἀρχιεπισκοπὴ Κύπρου, τοῦ πολιτικοῦ Βάσου Λυσσαρίδη καὶ τῆς συζύγου του Βαρβάρας. Ἐκεῖνο τὸ ὁποῖο ἔχει προκαλέσει μεγάλο προβληματισμὸ σὲ ἀρκετοὺς στὴν Κύπρο, ἀπὸ αὐτοὺς δηλαδὴ ποὺ γνωρίζουν τὴν τάξη τῆς Ἐκκλησίας, εἶναι ὅτι ἡ Βαρβάρα Λυσσαρίδη ἦταν ἑτερόδοξη Ἀμερικανίδα.

Ὅποια καὶ ἂν εἶναι ἡ ἐκτίμηση πρὸς τὸν Βάσο Λυσσαρίδη γιὰ τὴν συνεισφορά του στὸν ἀντικατοχικὸ ἀγώνα, ἀλλὰ καὶ γιὰ τὴ σύζυγό του Βαρβάρα γιὰ τὴν ἀγάπη της πρὸς τὴν Κύπρο, αὐτὸ δὲν παρέχει δυνατότητα τέλεσης ἐκκλησιαστικοῦ μνημοσύνου, καθότι πρόκειται γιὰ ἑτερόδοξη.

Γιὰ ἀρκετοὺς μία τέτοια θέση, θὰ μποροῦσε νὰ ἐκληφθεῖ ὡς ἀκρότητα, καθότι πολλοὶ εἶναι ἐκεῖνοι οἱ ὁποῖοι ἐκλαμβάνουν τὴν ἀκρίβεια ὡς ἀκρότητα. Ὅμως τὸ πρόβλημα εἶναι βαθύτερο, γιὰ τὸ λόγο ὅτι τὸ ἐκκλησιαστικὸ μνημόσυνο εἶναι ἐκκλησιαστικὴ Ἀκολουθία καὶ ἐπακόλουθα γίνεται γιὰ τὰ μέλη τῆς Μίας Ἁγίας Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας, δηλαδὴ τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας. Αὐτὸ ἀναφέρει ἡ τάξη τῆς Ἐκκλησίας καὶ δὲν εἶναι κάτι δευτερεῦον ἢ ἐπουσιῶδες.

Ἡ τέλεση ἐκκλησιαστικοῦ μνημοσύνου γιὰ ἑτερόδοξους δὲν ἐπιτρέπεται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία μας. Τὸ ἱερὸ μνημόσυνο εἶναι ἐκκλησιαστικὴ Ἀκολουθία, ἡ ὁποία τελεῖται ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία γιὰ τὰ κεκοιμημένα μέλη της. Ποιὰ ἡ ἔννοια τέλεσης ἐκκλησιαστικοῦ μνημοσύνου γιὰ ἕνα ἑτερόδοξο;

Τὴ σημασία τήρησης τῆς τάξης αὐτῆς, καταδεικνύει καὶ τὸ γεγονὸς ὅτι οὐδέποτε τελεῖται ἱερὸ μνημόσυνο ὡς αὐτοτελὴς Ἀκολουθία. Τὸ γεγονὸς ὅτι κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία τελοῦνται τὰ ἐκκλησιαστικὰ μνημόσυνα, δὲν ἀφήνει περιθώρια ἀμφισβήτησης τῆς ἐκκλησιαστικῆς αὐτῆς τάξης.

Τὸ ἱερὸ μνημόσυνο ἑνὸς κεκοιμημένου Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ, δὲν ἔχει τὴν ἔννοια τοῦ κοσμικοῦ μνημοσύνου, ὅπου γίνεται ἁπλὴ ἀναφορὰ στὴ μνήμη κάποιου. Τὸ ἱερὸ μνημόσυνο ἀποτελεῖ μνημόνευση ἑνὸς κεκοιμημένου Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ, μέλους τῆς Μίας Ἁγίας Ἐκκλησίας κατὰ τὴν Θεία Λειτουργία.

Κατὰ τὴν τέλεση ἱεροῦ μνημοσύνου, ὁ ἱερέας μνημονεύει τὸν κεκοιμημένο Ὀρθόδοξο Χριστιανό, στὶς μερίδες τὶς ὁποῖες τοποθετεῖ στὸ Ἅγιο Δισκάριο κατὰ τὴν προετοιμασία τῶν Τιμίων Δώρων στὴν Ἁγία Πρόθεση. Ὡς ἐκ τούτου δὲν ὑπάρχει πειστικότερη ἀπόδειξη γιὰ τὸ ἀνεπίτρεπτο τέλεσης ἐκκλησιαστικοῦ μνημοσύνου γιὰ ἕνα ἑτερόδοξο.

Ὁ Σεβασμιώτατος Μόρφου σὲ κείμενό του, τὸ ὁποῖο δημοσιεύτηκε στὸν διαδικτυακὸ ἱστότοπο kivotoshelp.gr (24/6/2016) καὶ τὸ ὁποῖο τιτλοφορεῖτο «Γιατί δὲν ὑπέγραψα στὴν Μεγάλη Σύνοδο… (Μόρφου, κ. Νεόφυτος)», ἕνα ὁμολογητικὸ κείμενο, ὅπου ἐπεξηγεῖ τοὺς λόγους ποὺ δὲν ὑπέγραψε στὴ Σύνοδο τῆς Κρήτης, σημειώνει μεταξὺ ἄλλων τὰ ἑξῆς : “Κάποτε, ὁ Γέροντας (Ἅγιος Εὐμένιος) μοῦ ἐκμυστηρεύτηκε ὅτι μνημόνευσε στὴν Πρόθεση τὸν Εὐρωπαῖο γνωστὸ ἀνθρωπιστὴ Ραοὺλ Φολλερώ, παπικὸ στὸ δόγμα, ἐπειδὴ εἶχε εὐεργετήσει τὸ Λεπροκομεῖο καὶ ἦταν πολὺ καλὸς ἄνθρωπος. Τότε, ἄγγελος Κυρίου τοῦ πέταξε τὴ μερίδα ἀπὸ τὸ ἅγιο Δισκάριο τρεῖς φορές. Τὴν τρίτη φορά, τοῦ ἐμφανίστηκε λέγοντάς του ὅτι ἐκεῖ (στὴν Πρόθεση) ἔχουν θέση μόνο τὰ μέλη τῆς Ἐκκλησίας”.

 Αὐτὸ συμβαίνει κάθε φορὰ ποὺ μνημονεύονται ἑτερόδοξοι στὴν Ἁγία Πρόθεση. Ἄγγελος Κυρίου πετᾶ τὴ μερίδα τοῦ ἑτεροδόξου ἀπὸ τὸ Ἅγιο Δισκάριο. Σὲ τυχὸν διαμαρτυρία κάποιων, οἱ ὁποῖοι θὰ ἐκλάβουν τὴν ἀκρίβεια αὐτὴ ὡς ἀκρότητα, μετὰ ποὺ πεισματικὰ θὰ προσπεράσουν, αὐτὸ τὸ ὁποῖο εἶδε ὁ Ἅγιος Εὐμένιος, ἂς ἀπαντήσουν στὸ ἐρώτημα, γιατί ἐφαρμόζουν ἐπιλεκτικὰ καὶ μὲ ἐξωεκκλησιαστικὰ κριτήρια, τὴν κατ’ αὐτοὺς “οἰκονομία”;

orthodoxostypos