Κυριακή Ε΄ Νηστειών –«Και γαρ ο Υιός του Ανθρώπου που ουκ ήλθε διακονηθήναι αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών»

«Και γαρ ο Υιός του Ανθρώπου που ουκ ήλθε διακονηθήναι αλλά διακονήσαι, και δούναι την ψυχήν αυτού λύτρον αντί πολλών» (Μαρκ. ι΄ 45)

Δυο σημαντικά γεγονότα προβάλλουν μέσα από το σημερινό Ευαγγέλιο. Πρώτον, η λεπτομερής αναφορά του Ιησού για το επικείμενο Πάθος Του και δεύτερον το ανθρώπινο πάθος της εξουσίας, όπως προβάλλει μέσα από τη φιλοπρωτία του Ιακώβου και του Ιωάννου, καθώς και τη ζηλοφθονία και αγανάκτηση των άλλων δέκα Μαθητών του Ιησού. 

Κίνητρο του Πάθους του Ιησού είναι η αγάπη και η θυσία της ζωής Του σαν λύτρο, σαν αντάλλαγμα για τη σωτηρία όλων των ανθρώπων. Αντίθετα, στην περίπτωση των Μαθητών, το κίνητρο είναι αντίστροφο, δηλαδή η υποταγή, η θυσία όλων των άλλων προκειμένου να εξυπηρετηθεί ο εαυτός τους. Μια αντίληψη, που εκφράζει περισσότερο το κοσμικό πνεύμα, παρά το πνεύμα της διδασκαλίας του Ιησού, ο οποίος όχι μόνο θεωρητικά, αλλά και στην πράξη επιβεβαιώνει ότι ο ίδιος, ως «Ο Υιός του Ανθρώπου» που δεν ήρθε για να τον υπηρετήσουν, αλλά για να υπηρετήσει και να προσφέρει τη ζωή του λύτρο για όλους».

Ενώ λίγες μέρες χωρίζουν τον Κύριο από το Πάθος, από τη Σταυρική Του θυσία, καθώς αναβαίνουν στα Ιεροσόλυμα εξηγεί με λεπτομέρεια, όλα όσα αφορούν το επικείμενο Πάθος, καθώς και την Ανάστασή Του. Τονίζει κατηγορηματικά ότι «θα παραδοθεί στους άρχοντες των Ιουδαίων, τους Αρχιερείς και τους γραμματείς. Αυτοί θα τον καταδικάσουν σε θάνατο και θα τον παραδώσουν στους εθνικούς. Θα τον περιγελάσουν, θα τον μαστιγώσουν, θα τον φτύσουν και θα τον θανατώσουν. Ύστερα από τρεις μέρες θα αναστηθεί».

Ο Κύριος, λοιπόν, οδηγείται προς το Πάθος και το Σταυρικό θάνατο εκούσια, δηλαδή με τη θέλησή του. Είπε ο ίδιος ο Κύριος: «Γι’ αυτό ο Πατέρας μου με αγαπά, γιατί εγώ θυσιάζω τη ζωή μου, ώστε να την ξαναπάρω. Κανείς δε μου την παίρνει, αλλά εγώ από μόνος μου την προσφέρω. Από μένα εξαρτάται να την προσφέρω κι από μένα εξαρτάται να την ξαναπάρω. Αυτήν την εντολή έλαβα από τον Πατέρα μου» (Ιωάν. ι΄ 17-18).

Αυτό επέβαλλε η θεία οικονομία. «Ούτω γέγραπται και ούτως έδει παθείν τον Χριστόν και αναστήναι εκ νεκρών τη τρίτη ημέρα». (Λουκ. κδ΄ 46). Έτσι είπε ο Κύριος στους Μαθητές του: «Οι Γραφές λένε ότι έτσι έπρεπε να πάθει ο Μεσσίας, να αναστηθεί από τους νεκρούς την τρίτη μέρα και να κηρυχτεί στο όνομα Του μετάνοια και άφεση αμαρτιών σε όλα τα έθνη αρχίζοντας από την Ιερουσαλήμ» (Λουκ. κδ΄ 46-47). Αυτό επέβαλλε η αγάπη του Θεού προς τον άνθρωπο. Όπως είπε ο ίδιος ο Κύριος στο Νικόδημο: «Ούτω γαρ ηγάπησεν ο Θεός τον κόσμο, ώστε τον Υιόν αυτού τον Μονογενή έδωκεν ίνα πας ο πιστεύων εις αυτόν μη απόληται, αλλ’έχη ζωήν αιώνιον» (Ιωάν. γ΄ 16).

Μια αγάπη που οδηγεί τον Υιόν Του στο σταυρικό θάνατο για να σωθεί όποιος πιστεύει σ’ Αυτόν και να έχει αιώνια ζωή. Μια αγάπη, που πέρα από οποιοδήποτε σωτήριο γεγονός, μας θυμίζει η Εκκλησία με τον Σταυρό Του Κυρίου που βρίσκεται υψωμένος στο κέντρο του εικονοστασίου. Ο Σταυρός που είναι η ύψιστη έκφραση της αγάπης του Θεού προς τον άνθρωπο και η χείριστη μορφή συμπεριφοράς του ανθρώπου προς το Θεό, την ίδια στιγμή αποτελεί δια μεν τον Ιησού «δόξαν»(Ιωάν. ιβ΄ 23) δια δε τον άνθρωπο λύτρωση και σωτηρία.

Ας συνειδητοποιήσουμε, λοιπόν τούτη τη σημαντική αλήθεια που υπογραμμίζει και ο Απόστολος Παύλος «Και γαρ το Πάσχα ημών υπέρ ημών ετύθη Χριστός»(Α΄ Κορ. ε΄ 7). «Γιατί η δική μας γιορτή του Πάσχα συνίσταται στο γεγονός ότι θυσιάστηκε για χάρη μας ο Χριστός».

 Δυστυχώς, ενώ ο Ιησούς προαναγγέλλει το «εκούσιον» και σωτήριον Πάθος, οι Μαθητές Του, όχι μόνο αδυνατούν να αντιληφθούν την αναγκαιότητά του αλλά πέραν από την προσπάθεια να τον κρατήσουν μακριά από αυτό, εκδηλώνουν την ίδια στιγμή και παράλογες αξιώσεις. Δυο από αυτούς, ο Ιάκωβος και ο Ιωάννης, ζητούν από τον Ιησού να τους κάνει τη χάρη που θα του ζητήσουν. Ζητούν, όταν εγκαταστήσει την ένδοξη βασιλεία Του να τους βάλει να καθίσουν ο ένας στα δεξιά Του και ο άλλος στα αριστερά Του. Οι άλλοι δέκα Μαθητές στο άκουσμα της επιθυμίας των δυο αγανακτούν. Η πιο πάνω επιθυμία αποκαλύπτει σε όλο της το μεγαλείο την ανθρώπινη αδυναμία. Την αδυναμία του πρωτείου της εξουσίας. Μια αδυναμία την οποία ο Ιησούς όχι μόνο απορρίπτει, αλλά αντί του πρωτείου της εξουσίας προβάλλει το πρωτείο της αγάπης, της προσφοράς και της θυσίας.

Δεν περιορίστηκε ο Ιησούς στην άρνηση, λέγοντας τους «ότι δεν ξέρετε τι ζητάτε», αλλά δικαιολόγησε και το γιατί. Τους είπε: «Ξέρετε ότι αυτοί που θεωρούνται ηγέτες των εθνών ασκούν απόλυτη εξουσία πάνω τους, και οι άρχοντες τους τα καταδυναστεύουν. Σ’ εσάς όμως δεν πρέπει να συμβαίνει αυτό αλλά όποιος θέλει να γίνει μεγάλος ανάμεσά σας πρέπει να γίνει υπηρέτης σας. Και όποιος από σας θέλει να είναι πρώτος πρέπει να γίνει δούλος όλων».

Το πρωτείο της εξουσίας και η απολυταρχική άσκηση αυτής της εξουσίας είναι γνώρισμα μόνο των εθνικών, των ειδωλολατρών. Δυστυχώς όμως παρατηρείται και σήμερα ακόμα και στο χώρο της Εκκλησίας, όπως το λεγόμενο «πρωτείο του Πάπα» ή η θεωρία της «Τρίτης Ρώμης» που εξακολουθούν να προκαλούν τριγμούς στα θεμέλια της ενότητας της Εκκλησίας.

Αδελφοί μου, η βασιλεία του Θεού, είναι βασιλεία διακονίας και όχι εξουσιαστικής κυριαρχίας. Αυτό το χαρακτήρα της βασιλείας του Θεού, ως διακονίας τον προβάλλει ο Ιησούς μέσα από τη σημερινή διδασκαλία, ιδιαίτερα όμως μέσα από τη Σταυρική Του θυσία. Πραγματικά, Σταυρώθηκε – θυσιάστηκε για τη σωτηρία του κόσμου γενικά και του καθενός από μας ξεχωριστά. Εμείς είμαστε έτοιμοι να αναγνωρίσουμε αυτή την προσφορά μέσα από τη διακονία της αγάπης και της θυσίας των όποιων εγωιστικών μας τάσεων; Αν ναι τότε ας το επιβεβαιώσουμε στην πράξη. Αμήν.

Θεόδωρος Αντωνιάδης