Πρωτοπ. Βασίλειος Α. Γεωργόπουλος, Οι Χάρε Κρίσνα. Μία μεγάλη γκουρουιστική κίνησις

ΟΙ ΧΑΡΕ ΚΡΙΣΝΑ

Μία μεγάλη γκουρουιστική κίνησις 1

Τοῦ πρωτ. π. Βασιλείου Ἀ. Γεωργοπούλου, Λέκτωρος Θεολογικῆς Σχολῆς Α.Π.Θ

Οἱ Χάρε Κρίσνα εἶναι μία μεγάλη γκουρουστική κίνηση, τῆς ὁποίας ἡ πλήρης ὀνομασία εἶναι Διεθνής Ἑταιρεία γιά τή Συνείδηση τοῦ Κρίσνα (International Society for Krishna-Consciousness.) [ISKCON ].

Δημιουργήθηκε τό 1966 στη Νέα Ὑόρκη τῶν Η.Π.Α ἀπό τόν Ἰνδό «Ἡ Αὐτοῦ Θεία Χάρις. Πανιερώτατος Μπακτιβεντάτα Σουάμι Πραμπουπάντα» (A.C. Bhaktivedanta Swami Pradhupada).

Τό κανονικό του ὄνομα ἦταν Abhay Charan De καί εἶχε γεννηθεῖ στήν Καλκούτα τῆς Ἰνδίας (1896-1977)2. Οἱ ὀπαδοί τῆς κίνησης θεωροῦν τόν ἱδρυτή της ὡς “ἕνα τέλειο λάτρη τοῦ Κυρίου καί τελευταῖο κρίκο μιᾶς ἀδιάσπαστης ἁλυσίδας πνευματικῶν διδασκάλων,πού ἀρχίζει μέ αὐτόν τόν ἴδιο τον Κύριο, τόν Κρίσνα”3. Ἡ κίνηση στήν Εὐρώπη παρουσιάστηκε το 1969.

Τά μέλη τῆς ἐν λόγῳ γκουρουιστικῆς κίνησης (ISKCON) λατρεύουν τό θεό Κρίσνα τοῦ Ἰνδουιστικοῦ Πανθέου ὡς τήν ὑψηλότερη προσωπική θεότητα. Κατά τους ἰσχυρισμούς τους ὅλη τους ἡ ζωή ἔχει ἐπίκεντρο τήν συνείδηση τοῦ Κρίσνα. Αὐτό σημαίνει ὅτι συνεχῶς γιά τόν Κρίσνα σκέφτονται, προσ - εύχονται, ψάλλουν, τρῶνε, ἐργάζονται, ὁμιλοῦν κ.ἄ.

Εἶναι μιά αὐστηροῦ χαρακτήρα ὀργάνωση θεμελιωμένη πάνω στη Μπακτί γιόγκα ἔχοντας ὡς ἐπίκεντρο τό πρόσωπο τοῦ γκουροῦ. Οἱ ὀπαδοί τῆς ὀργάνωσης ἀφοῦ μυηθοῦν, ἐγκαταλείπουν καθέ τί πού τούς συνδέει μέ τό παρελθόν σε προσωπικό, κοινωνικό καί ἐπαγγελματικό ἐπίπεδο, ἐνῶ  κατά τή μύηση ἀλλάζουν καί τό ὄνομά τους 4.

Καθημερινῶς πρέπει νἀ ψάλλουν συνεχῶς, τό λιγότερο 1728 φορές τό μάντρα «Χάρε Κρίσνα, Χάρε Κρίσνα, Κρίσνα Κρίσνα, Χάρε Χάρε, Χάρε Ράμα, Χάρε Ράμα, Ράμα Ράμα, Χάρε Χάρε» μέ σκοπό νά φτάσουν στήν κατάσταση τοῦ φωτισμοῦ, στή συνείδηση τοῦ Κρίσνα 5.

Γιά τήν ψαλμωδία χρησιμοποιοῦν ἕνα κομπολόϊ μέ 108 χάντρες. Ἐπιπλέον, εἶναι ἀπολύτως χορτοφάγοι. Ἀπαγορεύεται ἀκόμη καί γιά τά παιδιά ἡ κατανάλωση κρέατος καί αὐγοῦ 6 . Συνήθως ξυρίζουν τά κεφάλια τους, ντύνονται κατά τρόπο Ἰνδικό, ζωγραφίζουν το πρόσωπό τους ἤ καί τό σῶμα τους, καί δίνουν ἰδιαίτερη σημασία στη μελέτη τῶν Βεδῶν.

Πολλοί ὀπαδοί τῆς κίνησης, ὡς ἔκφραση ἀφοσίωσης στούς σκοπούς τῆς κίνησης προσφέρουν ἄμισθη ἐργασία  μέ τήν πώληση  βιβλί ων σέ  δρόμους, πλατεῖες, ἀεροδρόμια κ.ἄ. Σχετικά μέ αὐτή την πρακτική ὁ Πραμπουπάντα, ὁ ἱδρυτής τῆς κίνησης, ἰσχυρίζονταν: «Προσφέρει ὑπηρεσία στό Θεό χωρίς πληρωμή.(…)Ὅσο περισσότερο ἀφιλοκερδῆ ὑπηρεσία προσφέρουν στό Θεό, τόσο μεγαλύτερη πνευματική πρόοδο πραγματοποιοῦν».7

Ὅλα τά παραπάνω εἶναι πράξεις πλήρους ἀφιέρωσης στόν Κρίσνα. Πρέπει νά σημειώσουμε τήν ἰδιαίτερη θέση, πού ἔχει ὁ γκουρού και στήν ὀργάνωση αὐτή, ὡς πνευματικός δάσκαλος 8. Ὁ γκουρού ταυτίζεται μέ τόν Κύριο 9 . Κάθε ἀγνόησή του ἤ θεώρησή του ὡς δῆθεν κοινοῦ ἀνθρώπου ἤ ἀνυπακοή, συνιστᾶ γιά τόν Πραμπουπάντα, τον ἱδρυτή τῆς κίνησης, προσβολή κατά τοῦ Θεοῦ10.

Οἱ Χάρε Κρίσνα (ISKCON) διαθέτουν 280 μεγάλους ναούς σέ 32 χῶρες 11. Γιά τά μέλη, πού ζοῦν μαζί στά κοινόβια καί στά κέντρα τῆς κίνησης, ἔχουν δημιουργήσει και δικά τους σχολεῖα μέ κυρίαρχο στοιχεῖο τίς ἀντιλήψεις τῆς ὀργάνωσης γνωστά ὡς «Gurukulas» 12.

Ὑπάρχουν, βεβαίως, καί οἱ ὀπαδοί, πού ζοῦν ἐκτός κοινοβίων.  Μετά τό θάνατο τοῦ Πραμπουπάντα στήν Ἰνδία τό 1977 τήν καθοδήγηση τῆς ὀργάνωσης ἀνέλαβε μία ἑντεκαμελής ἐπιτροπή. Τά μέλη της τά εἶχε ὁρίσει αὐτός ἕνα χρόνο πρίν τό θάνατό του καί ἦταν ὑπεύθυνοι ὁ καθένας γιά μιά ὁρισμένη περιοχή τῆς γῆς, ἐνῶ τή δεκαετία τοῦ 1990 ἔφθασαν τά  μέλη της τά τριάντα πέντε 13 . Τήν ἴδια δεκαετία  παρατηρήθηκαν στήν ἡγεσία τῆς ὀργάνωσης διαιρέσεις, διαφωνίες, ἀντιπαλότητες, ἀποσχιστικές τάσεις, μέχρι καί δικαστικές διαμάχες 14.

Ἡ κίνηση Χάρε Κρίσνα δραστηριοποιεῖται, ἐπίσης, καί μέ τίς ἑξῆς ὀνομασίες:

1) Bhaktivendanta Book Trust. Tό ἐν λόγῳ ἐκδοτικό συγκρότημα ἔχει ἕδρα τό Λός Ἄντζελες τῶν Η.Π.Α, καί ὡς σκοπό ἔχει τή μετάφραση σέ διάφορες γλῶσσες, ἔργων τοῦ γκουροῦ ἱδρυτῆ τῆς ὀργάνωσης καί ἐκδόσεις, πού ἀφοροῦν και προπαγανδίζουν τήν ὀργάνωση 15. 2) Akademie für Vaishnava- Kultur. 3) Food for Life Program. 4) ISKCON Foundation. 5) Ιnstitut für vedishe Studien. 6) Bakti Yoga Center. 7) Festival of India. 8) Dey Memorial Verlag. 9) Society for Indian Art and Culture. 10)Ramayan Arts.  11)Nandagram Boys School. 12) Golden Avatar Productions. 13) Prasadam Distributing International. 14) Hindu Alliance. 15) Radio Krishna Centrale. 16) Panοrama Farms,Inc.

Ἡ κίνηση ἐκδίδει, ἐπίσης, τά ἑξῆς ἔντυπα:  α) Βack to Godhead.  β) ISKCON Communications Jurnal.γ) Newsletter.δ) Wie es ist. ε) Einfach lebenhoch denken στ) Retour a Krishna.

Τό ἐν λόγῳ περιοδικό εἶναι τό ἀρχαιότερο, καθώς ἐκδόθηκε ἀρχικά  το 1944 στήν Ἰνδία ἀπό τόν ἴδιο τον Πραμπουπάντα. Κυκλοφορεῖ μέ την ἴδια ὕλη σέ διάφορες γλῶσσες 16.

Ἡ παρουσία τῆς κινήσεως εἰς τήν Ἑλλάδα

Ἡ Κίνηση τῶν Χάρε Κρίσνα στην Ἑλλάδα παρουσιάστηκε στά τέλη τῆς δεκαετίας τοῦ 1970. Ἱδρύθηκε, μάλιστα, σωματεῖο μέ τήν ὀνομασία «Ἐκπολιτιστική Ὀργάνωση Μπακτιβεντάτα» σύμφωνα μέ την 1295/1980 ἀπόφαση τοῦ Πολυμελοῦς Πρωτοδικείου Ἀθηνῶν.Ἡ ἀπήχηση τῆς κίνησης ὑπῆρξε πάρα πολύ μικρή. Περιφέρονταν στους δρόμους μέ πορτοκαλί χρώματος ἔνδυση, μέ ξυρισμένα τά κεφάλια, κτυπώντας τύμπανα, ψάλλοντας το μεγάλο μάντρα τῆς κίνησης και μοιράζοντας προπαγανδιστικά ἔντυπα.

Συνάντησε ἰσχυρή κοινωνική ἀντίδραση ἀπό γονεῖς παιδιῶν, πού προσηλύτισε. Τό 1986, ὕστερα ἀπό αἴτηση τοῦ Νομάρχη Ἀθηνῶν, το Ἐφετεῖο Ἀθηνῶν μέ τήν 7820/1986 ἀπόφασή του διέταξε τή διάλυση τοῦ σωματείου 17 .Τό 1987 τό Ἐφετεῖο Ἀθηνῶν  μέ τήν 1190/1987 ἀπόφασή του ἀπέρριψε νέα αἴτηση γιά τήν ἵδρυση σωματείου μέ την ἐπωνυμία “Διεθνής Ἕνωσις διά την Συνειδητοποίησιν τοῦ Κρίσνα”  18.

Ὕστερα ἀπό ἕνα σχετικά μεγάλο διάστημα ἀπουσίας της παραμένει καί σήμερα ὑπαρκτή μέ ἕνα πολύ μικρό ἀριθμό μελῶν.

Ὑποσημειώσεις:

1.Βλ. F.W.Haack, Die neuen jugendreligionen, 18 η ἔκδ.,1979, σ.11.

2. Βλ.Περ. Ἐπιστροφή στον Κρίσνα, 1978, σ.2 .

3. Βλ.Περ. Ἐπιστροφή στον Κρίσνα, ὅπ.π., σ.2

4. Βλ. F.W.Haack, Die neuen jugendreligionen,  ὅπ.π., σ. 13.

5. Βλ.A. C. Bhaktivedanta Swami Pradhupada, Sri Isopanishad, 1971 6, σ. 91. Περ. Ἐπιστροφή στόν Κρίσνα, ὅπ.π.,17.

6. Βλ. F.W.Haack, Die neuen jugendreligionen,ὅπ.π., σ. 16.

7. Βλ. Περ. Ἐπιστροφή στον Κρίσνα, ὅπ.π., σ.14.

8 . Βλ. A.C.Bhaktivedanta Swami Pradhupada,  Jenseits von Zeit und Raum, 1970, σ. 31.

9. Βλ. A.C. Bhaktivedanta Swami Pradhupada, Sri Isopanishad, σ. 99.

10 .Βλ. A.C. Bhaktivedanta Swami Pradhupada, Sri Isopanishad, σ. 44.

11 .Βλ.R. Hummel, International Society for Krishna-Consciousness, στο LSSW, στ. 508.

12 .Βλ. R. Hummel,International Society for Krishna-Consciousness, ὅπ.π., στ. 508. Περ. Ἐπιστροφή στόν Κρίσνα,ὅπ.π.,σ.3.

13 .Βλ. HRGW, σ. 767.

14 . Bλ. Ursula Zöpel, Aufstieg und Fall des ISKCON- Gurus Kirtanandana, στό Materialdienst EZW, 4/1992, σσ. 99-111.

15 .Βλ. Περ. Ἐπιστροφή στον Κρίσνα, ὅπ.π., σ.3

16 . Βλ.Περ. Ἐπιστροφή στον Κρίσνα, ὅπ.π., σ.20

17 . Βλ.Περ. Ἀρμενόπουλος (1987), σσ. 489 - 492. Κυριάκου Κυριακόπουλου, Νέα Θρησκευτικά κινήματα στήν Ἑλλάδα,  σ. 279.

18 .Βλ. Περ. Νομικό Βῆμα, Τόμ. 36 (1987), σσ. 920 - 923.

Ορθόδοξος Τύπος,1/2/2013