Πως και γιατί ο Π.Ο.Υ απεργάζεται την τροποποίηση των «Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών» και τη «Συμφωνία για τις Πανδημίες»
Γράφει ο Νικόδημος Καλλιντέρης
Μετά από δύο χρόνια συνεχών διαπραγματεύσεων μεταξύ των 194 κρατών-μελών του Π.Ο.Υ (196 αν συμπεριλάβουμε το Βατικανό και το Λιχτενστάιν), τελικά δεν κατέστη εφικτό να καταλήξουν σε κοινό τόπο και να συμφωνήσουν στην υιοθέτηση της πολυθρυλούμενης «Συμφωνίας για τις Πανδημίες» (Pandemic Treaty). Παρά ταύτα, διαφαίνεται ότι οι γραφειοκράτες του Π.Ο.Υ θα συνεχίσουν την προσπάθεια να ενώσουν τα διεστώτα για την επίτευξη του στόχου τους…
Μέχρι τώρα ο Π.Ο.Υ. λειτουργεί επί τη βάσει πολλών θεμελιωδών κειμένων που διέπουν τις ενέργειες και τη δράση του. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται οι «Διεθνείς Υγειονομικοί Κανονισμοί» (International Health Regulations), οι οποίοι έχουν δεσμευτικοί ισχύ. Θεσπίστηκαν το 2005, βασίζονται στο «σύνταγμα» που Π.Ο.Υ που έλαβε σάρκα και οστά στη Νέα Υόρκη το 1946 και είναι σε ισχύ από τις 15 Ιουνίου του 2007! [1]
Στο άρθρο 2 των Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών προβλέπεται ο σκοπός και το πεδίο εφαρμογής τους που είναι «η αντιμετώπιση της παγκόσμιας εξάπλωσης ασθενειών, η προστασία, ο έλεγχος και η απόκριση σε μια τέτοια εξάπλωση με τρόπους που είναι ανάλογοι και περιορίζονται βάσει των κινδύνων δημόσιας υγείας και δεν περιλαμβάνουν μη αναγκαίες παρεμβάσεις στη διεθνή κυκλοφορία και στο εμπόριο». Με απλούστερα λόγια, στοχεύουν στο να προλαμβάνονται και να ελέγχονται μεταδοτικές ασθένειες σε διεθνές επίπεδο, επιτρέποντας στα κράτη-μέλη να λαμβάνουν τα άκρως απαραίτητα μέτρα και παρεμβαίνοντας όσο το δυνατόν λιγότερο στην ελεύθερη μετακίνηση ανθρώπων και προϊόντων.
Η συζήτηση για τη θέσπιση της «Συμφωνίας για τις Πανδημίες» και της αλλαγής των «Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών» πυροδοτήθηκε από την υγειονομική κρίση του κορωνοϊού με στόχευση να θεσπιστούν κανόνες που θα επιτρέπουν στον Οργανισμό να παρεμβαίνει πιο δυναμικά και αποδοτικά σε περίπτωση μελλοντικών πανδημιών.
Αυτές οι ιδέες έλαβαν σάρκα και οστά στο Paris Peace Forum το 2020. Εκεί συγκεντρώθηκαν διεθνούς κύρους ειδικοί από τον χώρο της υγείας, εκπρόσωποι κυβερνήσεων και διεθνών οργανισμών και παγκόσμια ιδρύματα. Μεταξύ όλων αυτών το ίδρυμα Bill & Melinda Gates χρηματοδότησε το εγχείρημα σχεδόν με ένα εκατομμύριο δολάρια ενώ επίσης μετείχε το Ίδρυμα Ford, το Open Society Foundations του George Soros και το Ίδρυμα Rockefeller.
Οι συμμετέχοντες στο Paris Peace Forum συμφώνησαν ότι οι τρέχοντες «Διεθνείς Υγειονομικοί Κανονισμοί» χρειάζονται ριζική αναθεώρηση για την επιτυχέστερη αντιμετώπιση των παγκόσμιων υγειονομικών κρίσεων. Δόθηκε έμφαση στην ενίσχυση του ρόλου του Π.Ο.Υ. για την αντιμετώπιση των πανδημιών και έλαβαν χώρα επιμέρους συζητήσεις για την επιδημιολογική επιτήρηση, την ισότιμη κατανομή των εμβολίων και την διαχείριση επικοινωνιακών κρίσεων κατά τη διάρκεια υγειονομικών συμβάντων.
Παράλληλα, στο πλαίσιο των διεργασιών του Forum συστήθηκε ένα συμβούλιο ειδικών ονόματι "One Health" (OHHLEP) στο οποίο μετέχει ο Π.Ο.Υ. [2], ο Οργανισμός Τροφίμων και Γεωργίας του ΟΗΕ (Food and Agriculture Organization), ο Παγκόσμιος Οργανισμός για την Υγεία των Ζώων (World Organisation for Animal Health) και το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (United Nations Environment Programme) προκειμένου να εξετάζουν τις αλληλεπιδράσεις στο πεδίο της υγείας μεταξύ των ανθρώπων, των ζώων και του φυσικού περιβάλλοντος. Οι εμπειρογνώμονες του OHHLEP, επιφορτισμένοι με την υποστήριξη και πιθανή καθοδήγηση εθνικών, περιφερειακών και διεθνών πολιτικών υγείας, επιλέχθηκαν και διορίστηκαν μετά από διαβουλεύσεις μεταξύ των εταίρων, μετά από δημόσια πρόσκληση [3].
Η διαδικασία τροποποίησης των «Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών» του 2005 έρχεται σε συνέχεια της καταπολέμησης του κορωνοϊού. Αυτή η διαδικασία εποπτεύεται από δύο φορείς: την Ομάδα Εργασίας για τις Τροποποιήσεις των Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών (Working Group on Amendments to the IHR) και τη Διακυβερνητική Διαπραγματευτική Ομάδα (Intergovernmental Negotiating Body). Αυτά τα όργανα συγκεντρώνουν εμπειρογνώμονες στον τομέα της υγείας, συμπεριλαμβανομένων ιατρών και διπλωματών.
Στο πλαίσιο των διαπραγματεύσεων μεταξύ των αντιπροσωπειών για την αναθεώρηση των «Διεθνών Υγειονομικών Κανονισμών» υπήρξαν πολλές αποκλίσεις και διαμάχες.
Μερικές από τις προτάσεις που κατατέθηκαν, παρόλο που στόχευαν στην προστασία της δημόσιας υγείας, ήγειραν σοβαρότατες ανησυχίες για τον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Κάποιες από τις προτεινόμενες ρυθμίσεις περιελάμβαναν δρακόντεια μέτρα απομόνωσης των πολιτών, ενισχυμένη επιτήρηση των πληθυσμών και δυνατότητες περιορισμού των ατομικών ελευθεριών κατά τη διάρκεια μιας υγειονομικής κρίσης.
Οι αντιπροσωπείες της Ινδίας και της Μαλαισίας πρότειναν την αντικατάσταση της αναφοράς στον σεβασμό της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και των θεμελιωδών ελευθεριών των προσώπων με νεφελώδεις αναφορές στις αρχές «της δικαιοσύνης, της συμπερίληψης και της συνοχής»!
Το Μπαγκλαντές πρότεινε τον χαρακτηρισμό των συστάσεων του Π.Ο.Υ. ως υποχρεωτικών και νομικά δεσμευτικών για τα κράτη-μέλη του Π.Ο.Υ. αφηφώντας την κυριαρχία και ανεξαρτησία τους αλλά και τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολιτών τους.
Η Ουρουγουάη, εκπροσωπώντας την ένωση Southern Common Market, δηλ. σχεδόν όλες τις χώρες της Νότιας Αμερικής, πρότεινε την ψηφιοποίηση των ιατρικών φακέλων, μέσω της εισαγωγής ενός διεθνούς ιατρικού πιστοποιητικού εις βάρος της ιδιωτικότητας.
Επίσης, εκφράστηκαν θέσεις υπέρ της κατάργησης της ελεύθερης επιλογής των κρατών-μελών του Π.Ο.Υ. να συνεργάζονται ή όχι με τον Οργανισμό και να διαβουλεύονται μαζί του πριν από οποιαδήποτε παρέμβαση του εντός της εθνικής επικράτειας.
Που καταλήγουμε; Ότι χρειάζεται συνεχής επαγρύπνηση! Μπορεί προσώρας η «Συμφωνία για τις Πανδημίες» να μην προχώρησε, όμως τόσο ο Γενικός Διευθυντής του Π.Ο.Υ. όσο και υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της ΕΕ καταβάλουν κάθε δυνατή προσπάθεια για την υιοθέτησή της… [4] Είναι πασιφανής η προσπάθεια απομείωσης της ανεξαρτησίας και της ισχύος των εθνών-κρατών και ο συγκεντρωτισμός των κρίσιμων αποφάσεων στις αχανείς γραφειοκρατικές δομές των διεθνών οργανισμών. Μετά το πάθημα της περιόδου του κορωνοϊού οφείλουμε να είμαστε πολύ περισσότερο προσεκτικοί στα διεθνή τεκταινόμενα…
1. https://www.who.int/publications/i/item/9789241580496
2. https://www.fao.org/one-health/background/ohhlep/en
3. https://www.who.int/news-room/articles-detail/call-for-experts-one-health-high-level-expert-panel-(ohhlep)
4. https://www.theguardian.com/global-development/article/2024/may/29/global-pandemic-treaty-could-be-more-than-a-year-away-after-deadline-missed
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου