Στόμα με στόμα

(Φωτ.: tookapic / pixabay.com)

Στόμα με στόμα

Γράφει ο Θεόφιλος Πουταχίδης

Με τον γραπτό λόγο ο κόσμος μοιράζεται τις απόψεις του για κάθε είδους ζήτημα. Δημοσιοποιεί τις ιδέες, τη φιλοσοφία και την κοσμοθεωρία του, τις γνώσεις, τις εμπειρίες και τα συναισθήματά του. Από το τυπωμένο φυλλάδιο μέχρι το βιβλίο, από την ανάρτηση ενός κειμένου στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μέχρι την έντυπη ή ηλεκτρονική αρθρογραφία.

Γραπτά κάθε λογής. Φιλοσοφικά, θρησκευτικά ή πολιτικά δοκίμια, κοινωνικοί προβληματισμοί, λογοτεχνία, ποίηση και στίχοι τραγουδιών, σενάρια για τον κινηματογράφο, το θέατρο και τις τηλεοπτικές σειρές· διάλεξε και πάρε.

Κάθε γραπτό έχει τον δικό του μικρό ή μεγάλο αντίκτυπο μέσα στο τεράστιο χαρμάνι της διακίνησης και της ανταλλαγής των πάσης φύσεως ιδεών και σκέψεων της ανθρωπότητας μέσα στη διαχρονική πορεία της. Η σύσταση που έχει αυτό το χαρμάνι –αδρά αλλά αποτελεσματικά, χαοτικά αλλά στο τέλος απτά– δημιουργεί νοοτροπίες που μεταφράζονται σε τρισεκατομμύρια μικρά ή μεγάλα γεγονότα, επιλογές και πράξεις που ορίζουν αδιόρατα τον πολιτισμό, την παιδεία και την ιστορία των εθνών και της ανθρωπότητας.

Όλα από το μυαλό ξεκινούν· από τις νοοτροπίες. Αυτοί που σκέπτονται βαθιά και στρατηγικά και βλέπουν εποπτικά τα ανθρώπινα πράγματα το γνωρίζουν καλά αυτό το πράγμα. Σε αυτό το ευρύτατο πλαίσιο της μεγάλης εικόνας των πραγμάτων, τελικά, δεν είναι μόνο η ποιότητα, η ομορφιά και η αλήθεια ενός γραπτού. Είναι κυρίως το πόσο αυτό θα διακινηθεί, θα κυκλοφορήσει και πόσα μάτια θα το διαβάσουν.

Ας πούμε, λοιπόν, ότι δεχόμαστε αξιωματικά τον λόγο που είπε ο Χριστός στο Ευαγγέλιο ότι στα κοσμικά πράγματα –εν πολλοίς και δυστυχώς– ο άνθρωπος επιτρέπει και συνεργεί, έτσι ώστε το κουμάντο να το κάνει ο εξαποδώ.

Με μαθηματική ακρίβεια, σύμφωνα με αυτά που είπαμε πιο πάνω, συνάγεται ότι για να διατηρεί την εξουσία του το κακό, θα πρέπει να έχει στα χέρια του τη μερίδα του λέοντος στο δίκτυο της διακίνησης του κάθε είδους γραπτού λόγου. Έτσι προβάλλει, διαφημίζει, βραβεύει, αναπαράγει, υμνεί, προωθεί και σκορπίζει παντού και με όλα τα μέσα τα γραπτά που προάγουν τα ανθρωποκτόνα σχέδιά του. Από την άλλη αγνοεί, αποδοκιμάζει, συκοφαντεί, αποκρύπτει και θάβει ό,τι καλό.

Το πανίσχυρο σε εξουσία, χρήμα, πόρους, μέσα και ανθρώπινο δυναμικό κακό, ελέγχει την παιδαγωγία των λαών και διαμορφώνει αργά αλλά σταθερά τη νοοτροπία και τον ψυχισμό τους. Σε αυτό το υποθετικό και απλουστευμένο σχήμα, με τους «καλούς» και τους «κακούς», λοιπόν, θα περίμενε κανείς «οι καλοί» –ή μάλλον αυτοί που θέλουν να προσδιορίζονται ως τέτοιοι– να είναι ενωμένοι, και με ομοψυχία να δίνουν τον αγώνα τους στη διακίνηση του αγαθού λόγου. Θα περίμενε να εκμεταλλεύονται στο έπακρο τις –έτσι κι αλλιώς– μικρές δυνατότητές τους.

Είναι όμως έτσι; Φοβάμαι πως όχι. Αυτό κάνει τα πράγματα τρισχειρότερα.

Οι τρεις βασικοί λόγοι που ερμηνεύουν το γιατί ένας «καλός» δεν προβάλλει, δεν αναφέρει, δεν συστήνει και μήτε λέει τον καλό το λόγο δημόσια για κάποιο πραγματικά αξιόλογο γραπτό κάποιου άλλου συγκαιρινού του δημιουργού, είναι οι εξής:

1. Ο συγκεκριμένος καλός, δεν είναι στ’ αλήθεια τέτοιος. Στην πραγματικότητα είναι ένας μεταμφιεσμένος κατάσκοπος των κακών. Τον φυτέψανε μέσα στους καλούς, για να τους αποπροσανατολίζει και να πάρει ηγετική θέση στις τάξεις τους, δυναμιτίζοντας τις προσπάθειές τους.
2. Ο καλός είναι όντως καλός κι αντιμετωπίζει επαρκώς τον εμφανή πειρασμό του κακού – τον «εξ αριστερών», όπως τον λένε. Έπεσε όμως στην πλάνη του ύπουλου («εκ δεξιών») πειρασμού της κενοδοξίας. Εάν το κακό είναι η μεγαλούπολη και το καλό το μικρό χωριουδάκι, αυτός ο καημένος φουσκώνει σαν τον κόκορα, και λέγοντας το «κάλλιο πρώτος στο χωριό», προσπαθεί να φτιάξει αυλή ακολούθων και θαυμαστών, για να βαυκαλίζεται. Έτσι, αρέσκεται στην προβολή και βλέπει τα δημιουργήματα και το λόγο των άλλων καλών ανταγωνιστικά και με φθόνο. Θα εμπνευστεί από αυτά, χωρίς ποτέ να τα αναφέρει.
3. Ο καλός είναι όχι μόνο καλός, αλλά σοφός κι έμπειρος και έχει μεγάλο ακροατήριο. Έτσι, σου λέει, καλό μεν είναι και ψυχωφελές αυτό το έργο, αλλά αν το συστήσω δημόσια, μπορεί να κάνω τον δημιουργό του φίρμα. Και ποιος στ’ αλήθεια να ξέρει τι λογής φρούτο είναι δαύτος; Καλά τα λέει ως τώρα, αλλά αν τα γυρίσει μετά τι γίνεται; Αν συνταχτεί με τους κακούς και παρασύρει κόσμο, θα έχω το κρίμα στο λαιμό μου. Κι έτσι οι σοφοί αυτοί άνθρωποι αναφέρονται μόνο στα έργα των αποθαμένων καλών δημιουργών, καθώς αυτοί εκ των πραγμάτων δεν μπορούν πια να κάνουν ιδεολογικές… κυβιστήσεις. Αν και δεν συμφωνώ πλήρως, έχει μια λογική η στάση τους, καθώς ο περισσότερος κόσμος σκέφτεται προσωποκεντρικά, επικεντρώνοντας στον δημιουργό ως πρόσωπο και όχι στο νόημα του κάθε έργου.

Έτσι γίνεται, και αρκετά αξιόλογα και ψυχωφελή σύγχρονα δημιουργήματα του γραπτού λόγου παραμένουν σε αφάνεια.

Κοντά στα παλιά, ο κόσμος χρειάζεται πολύ κι αυτά τα σύγχρονα. Ο απλός καλοπροαίρετος άνθρωπος ας τα αγκαλιάσει κι ας τα συστήσει στόμα με στόμα. Γιατί κανείς άλλος δεν πρόκειται να το κάνει. Στο μεταξύ το κακό θέριεψε, αφού μπούκωσε τον κοσμάκη με σάπια διανοήματα, και τα μυαλά έχουν χαλάσει. Ο Θεός να βάλει το χέρι Του!

pontosnews,27/09/2022