Οι Λατίνοι της Κύπρου για την επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου

Αρχές Ιουνίου του 2010, ο Πάπας Βενέδικτος XVI θα πραγματοποιήσει επίσκεψη στην Κύπρο, την τρίτη μεγαλύτερη σε έκταση νήσο της Μεσογείου. Στα πλαίσια της επίσκεψης του αυτής, θα δώσει στους "επισκόπους" της Μέσης Ανατολής το Κείμενο Εργασίας (Instrumentum Laboris) της Συνόδου που πρόκειται να διεξαχθεί τον ερχόμενο Οκτώβριο στο Βατικανό. H μικρή Καθολική κοινότητα που ζει στο νησί αποτελείται από λαϊκούς και ιερωμένους οι οποίοι ανήκουν στο Μαρωνιτικό και Λατινικό ρυθμό. Οι Λατίνοι υπάγονται στο Λατινικό Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων. Από τον 13ο αιώνα οι Φραγκισκανοί της Κουστωδίας των Αγίων Τόπων φροντίζουν για την πνευματική υπηρεσία των Λατίνων πιστών.
Εν όψει της επίσκεψης του Πάπα, ο π. Ουμπέρτο Μπαράτο, εφημέριος τουΤιμίου Σταυρού στη Λευκωσία, Γενικός Βικάριος Κύπρου του Πατριαρχείου των Λατίνων, και Chargé d’Affaires (Επιτετραμμένος) του Βατικανού στην Κύπρο, απαντά σε μερικές ερωτήσεις.

Ερώτηση. - Π. Μπαράτο, ο Πάπας λαμβάνει προσκλήσεις από πολλές Κυβερνήσεις και επισκοπές αλλά δεν μπορεί να τις αποδεχθεί όλες. Πως εξηγείτε την απόφασή του να έλθει στην Κύπρο, μια νήσο όπου ζει μια πολύ μικρή Καθολική κοινότητα;

Δεν γνωρίζω πόσες προσκλήσεις λαμβάνει ο Πάπας ούτε και από πόσες χώρες. Ξέρω μόνο ότι απεφάσισε να αποδεχθεί την πρόσκληση του Αρχιεπισκόπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Κύπρου, κ.κ. Χρυσόστομου Β΄, και του Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημήτρη Χριστόφια. Υπήρξε και προηγούμενο και ίσως μέτρησε και αυτό: ο Ιωάννης-Παύλος Β΄ ήθελε να επισκεφθεί το νησί, λόγω όμως της στενότητας χρόνου και της υγείας του Πάπα, δεν κατέστει δυνατό να πραγματοποιηθεί αυτό το ταξίδι.
Είναι αλήθεια ότι η Καθολική κοινότητα της Κύπρου είναι μικρή, αλλά δεν πιστεύω αυτό να είναι εμπόδιο. Όπως και νάχουν τα πράγματα, πιστεύω ότι ο Πάπας Βενέδικτος XVI απεφάσισε να πραγματοποιήσει την επίσκεψη πριν τη Σύνοδο για τη Μέση Ανατολή. Επιπρόσθετα, θα σκέφθηκε και την πολιτική και θρησκευτική κατάσταση της νήσου. Ο Πάπας δεν μπορεί να λύσει το πρόβλημα της διαίρεσης της Κύπρου ή να πει στους αρχηγούς τι να πράξουν, η παρουσία του όμως μπορεί να ενθαρρύνει και να ενδυναμώσει τις σχέσεις ανάμεσα στις δύο πλευρές.

Ερώτηση. - Όταν ανακοινώθηκε η επίσκεψη, μερικοί φαντάστηκαν ότι θα είχε ιδιαίτερες συνέπειες πάνω στον οικουμενικό διάλογο σε Ευρωπαϊκό ή ακόμη και σε παγκόσμιο επίπεδο. Τι πιστεύετε γι’ αυτό; στην Κύπρο, ποιες είναι οι καθημερινές σχέσεις ανάμεσα στους Καθολικούς και τους Ορθόδοξους; με την Τουρκική Μουσουλμανική μειονότητα;

Είναι φυσικό ο κόσμος να πιστεύει αυτό. Πηγαίνοντας σε μια χώρα όπου η πλειοψηφία είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι, είναι φανερό ότι μερικοί νομίζουν ότι η συνάντηση του Πάπα με τους αρχηγούς της τοπικής Εκκλησίας θα έχει οικουμενικό χαρακτήρα, ότι είναι ένα βήμα μπροστά στη συναντίληψη, κατανόηση και αμοιβαία αποδοχή. Όμως δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να αναμένουμε περισσότερα αυτή τη στιγμή (μπορεί να προχωρήσει). Αναμένω ότι μετά την επίσκεψη, οι σχέσεις ανάμεσα στην Καθολική και Ορθόδοξη Εκκλησία της Κύπρου θα ενδυναμωθούν ακόμα περισσότερο.
Οι σχέσεις είναι ήδη εξαιρετικές και βρίσκονται σε επίπεδο που δεν πιστεύω ότι συναντούμε σε άλλα μέρη του κόσμου όπου οι δύο Εκκλησίες συνυπάρχουν. Δεν αναφέρομαι στα μικροπροβλήματα που αντιμετωπίζουμε μερικές φορές. Συνήθως αυτά είναι το αποτέλεσμα άγνοιας ή προκατάληψης που πηγάζει από τη μακροχρόνια διαίρεση και την εκατέρωθεν μη αναγνώρισης της άλλης πλευράς. Το θετικό είναι ότι η Καθολική εκκλησία της Κύπρου είναι αποδεχτή, αναγνωρίζεται και το έργο της τυγχάνει εκτίμησης και θαυμασμού, ιδιαίτερα στην εκπαίδευση.
Υπάρχουν ήδη μερικοί τύποι συνεργασίας, η επίσκεψη όμως του Πάπα θα είναι μια λαμπρή ευκαιρία για στενότερους δεσμούς. Με τους Μουσουλμάνους, αντιθέτως, δεν έχουμε σχέσεις.

Ερώτηση. - Οι επόμενοι μήνες μέχρι τον Ιούνιο θα είναι αδιαμφισβήτητα μια περίοδος εντατικής προετοιμασίας για σας. Πως προχωράτε; Τι είναι το πιο σημαντικό για σας;

Ο καιρός περνά γρήγορα. Ορίσαμε μια Κεντρική Διοικητική /Συντονιστική Επιτροπή. Πρόεδρος είναι ο Σεβασμιότατος Ιωσήφ Σουέιφ, Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου, και εγώ ο Αντιπρόεδρος. Η Επιτροπή συντονίζει περίπου δέκα υπό-επιτροπές που αποτελούνται από ιερείς, μοναχούς/μοναχές και λαϊκούς εθελοντές – που θα αναλάβουν τα διάφορα διοργανωτικά θέματα. Είχαμε μια συνάντηση στις 14 Ιανουαρίου, ανοιχτή σε όλους τους Μαρωνίτες και Λατίνους πιστούς. Παρευρέθηκαν γύρω στα 250 άτομα.
Μετά από μια γενική ενημέρωση από το Σεβ. Σουέιφ, πολλοί από τους παρόντες επέλεξαν την επιτροπή όπου θα ήθελαν να ενταχθούν. Το Σάββατο 30 Ιανουαρίου καλέσαμε όλους τους συντονιστές για να τους δώσουμε περισσότερες λεπτομέρειες για τα καθήκοντα των επιτροπών. Τώρα ο κάθε συντονιστής οφείλει να συγκαλέσει την επιτροπή και να αρχίσει να εργάζεται. Ο Σεβ. Σουείφ δίνει μεγάλη έμφαση στην πνευματική προετοιμασία της επίσκεψης του Πάπα. Ελπίζουμε ότι δεν είναι απλώς ένα έκτακτο κοινωνικό γεγονός με λίγες μόνο στιγμές επίσημης προσευχής.
Σκοπός μας είναι να προετοιμάσουμε τις ενορίες μας με εισηγήσεις, κηρύγματα και προσευχή. Βλέπω την ανάγκη να δώσουμε στους πιστούς ακριβή πληροφόρηση για τη φυσιογνωμία του Πάπα στην Καθολική εκκλησία, τη θεολογική πλευρά της διακονίας του καθώς και τη διαφορά που υπάρχει μεταξύ της Εκκλησίας μας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας όσο αφορά στο ρόλο του. Δώσαμε μια προσευχή για τον Πάπα σε όλους τους πιστούς. Αυτή η προσευχή λέγεται στα Αγγλικά ή στα Ελληνικά μετά από κάθε Θεία Λειτουργία.

Ερώτηση. - Επεξεργάζεστε ακόμη το πρόγραμμα της επίσκεψης του Πάπα. Μπορούμε ίσως να απαντήσουμε ήδη σε μια ερώτηση: Ο Πάπας Βενέδικτος XVI θα επισκεφθεί το υπό Τουρκική κατοχή βόρειο τμήμα της Νήσου;

Μέχρι στιγμής τίποτα δεν έχει λεχθεί για αυτό το θέμα και δεν πιστεύω ότι θα λεχθεί ό,τιδήποτε αργότερα.

Ερώτηση. - Ποιες οι εντυπώσεις ή προσδοκίες για την επίσκεψη από τους υπόλοιπους μη Καθολικούς κατοίκους της Κύπρου;

Νομίζω ότι πολύ λίγοι Ορθόδοξοι γνωρίζουν κάτι για την επίσκεψη. Σχεδόν καθημερινά συναντώ ανθρώπους που δεν άκουσαν τα νέα. Όταν τους επιβεβαιώνω ότι πράγματι θα έλθει, φαίνονται ευχαριστημένοι. Νομίζω όταν θα πλησιάσει η μέρα της άφιξης, τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα ξυπνήσουν και αυτά. Και μετά… είναι προσωπική υπόθεση του καθενός!

Ερώτηση. - Η Λατινική κοινότητα αποτελείται κυρίως από απλούς ανθρώπους που ήλθαν στην Κύπρο από φτωχότερες χώρες αναζητώντας δουλειά. Πως θα έλθουν σε επαφή με τον Πάπα; Πώς αισθάνθηκαν όταν άκουσαν ότι ο Πάπας θα έλθει στην Κύπρο;

Υπάρχει ενθουσιασμός και χαρά ανάμεσα στους πιστούς μας. Αισθάνονται προνομιούχοι, κατά κάποιο τρόπο, γιατί είναι μια μοναδική ευκαιρία. Πιστεύω ότι καθώς η προετοιμασία προχωρεί, ο ενθουσιασμός τους θα γίνεται ολοένα και πιο ορατός. Οι αλλοδαποί εργάτες και οι διάφοροι πρόσφυγες θα έλθουν σε επαφή με τον Πάπα κυρίως στις 6 Ιουνίου όταν ο Ποντίφικας θα τελέσει την επίσημη Θεία Λειτουργία στο στάδιο και όλοι θα μπορούν να τον δουν, έστω και από μακριά.
Ο Πάπας δεν μπορεί να μη μιλήσει γι’ αυτούς και εκ μέρους αυτών, αν και η έμφαση θα δοθεί στην επίδοση στους Καθολικούς Επισκόπους του Κειμένου Εργασίας (Instrumentum laboris) για την προετοιμασία της Συνόδου τον ερχόμενο Οκτώβριο.

Ερώτηση. - Όπως συνηθίζεται, ο Πάπας Βενέδικτος XVI θα διαμένει στην Πρεσβεία της Αγίας Εδρας (nunciature), και στη Λευκωσία η Πρεσβεία αποτελεί μια πτέρυγα της Mονής των Φραγκισκανών. Η Κουστωδία των Αγίων Τόπων ένεκα του γεγονότος αυτού αποφάσισε την ανακαίνιση των κτιρίων και εσείς, οι πατέρες, για την ώρα μετακομίσaτε. Τι είδους έργα γίνονται, πότε άρχισαν και πότε θα τελειώσουν;

Ήταν ευκαιρία να ανακαινιστεί ένα κτίριο που κτίστηκε στο τέλος της δεκαετίας του 50 και έκτοτε τίποτα δεν είχε γίνει για να εκμοντερνιστεί. Ήταν αναγκαίο να γίνουν μερικά έργα, κυρίως η αντικατάσταση ολόκληρης της ηλεκτρικής εγκατάστασης που σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν επικίνδυνη. Τα έργα άρχισαν στις 4 Ιανουαρίου και η αποπεράτωσή τους προβλέπεται για τις 15 Απριλίου. Εργάζονται εντατικά και βλέπουμε ήδη τα πρώτα αποτελέσματα. Θα έχουμε ένα πιο άνετο και πιο λειτουργικό μοναστήρι που θα εξυπηρετεί τις ανάγκες της σημερινής ζωής. Ταυτόχρονα όμως δεν θα χάσει την απλότητα που χαρακτηρίζει τον τόπο διαμονής Φραγκισκανών. Quod est in votis...

Ερώτηση. – Η περιοχή γύρω από τη Μονή/(nunciature) παρουσιάζει ένα θλιβερό θέαμα που αποτυπώνει μέχρι σήμερα τα σημάδια από τα επεισόδια στη δεκαετία του 60 και 70. Πιστεύετε ότι οι αρχές θα εκμεταλλευτούν την ευκαιρία της επίσκεψης του Πάπα για να αναπτύξουν την περιοχή;

Δεν μπορώ να απαντήσω σ’ αυτή την ερώτηση. Μέχρι σήμερα δεν άκουσα να γίνεται λόγος για έργα από τις τοπικές αρχές όσο αφορά στα κτίρια που περιτριγυρίζουν την Εκκλησία και τη Μονή. Νομίζω ότι θα είναι δύσκολο γι’ αυτούς να επέμβουν ή θα μπορέσουν να επέμβουν κατά κάποιο τρόπο μόνο με την άδεια των Ηνωμένων Εθνών (οι οποίοι έχουν τον έλεγχο της νεκρής ζώνης μεταξύ της Ελληνοκυπριακής και Τουρκοκυπριακής πλευράς στη Λευκωσία. Editor’s note)
Οι Τούρκοι είναι αυτοί που πρέπει να σκεφτούν για τα σημάδια και τις καταστροφές του πολέμου στην άλλη πλευρά. Εάν τελικά τους ενδιαφέρει! Δεν θα ήταν όμως καλύτερα να δει ο Πάπας με τα ίδια του τα μάτια τη διαίρεση και τα ερείπια που ακόμη υπάρχουν 35 χρόνια, μετά την Τουρκική εισβολή;
“ΤΥΠΟΣ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ” ΑΡ. ΦΥΛΛΟΥ 91 - 2010
ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ
Πρόεδρος Κύπρου Δημ. Χριστόφιας :«Η επίσκεψη του Πάπα θα μας ενώσει ακόμη περισσότερο»