Ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων καὶ ὁ διωγμὸς τοῦ Θείου Βρέφους – Ποῦ καὶ πότε.

Ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων καὶ ὁ διωγμὸς τοῦ Θείου Βρέφους – Ποῦ καὶ πότε.

Toῦ Βασίλειου Εὐσταθίου, Δρ. Φυσικοῦ, πτ. Θεολογίας (Τμ. Κοιν. Θ. ΕΚΠΑ)

Στὸ γεγονὸς ποὺ διαίρεσε τὴν ἱστορία στὰ δύο, στὴν Θεία Γέννηση τοῦ Χριστοῦ ἐκ τῆς Παρθένου Μαριὰμ ἥ ἀκριβέστερα στὴν Θεία Ἐνανθρώπιση, ἀναφέρονται λεπτομερῶς οἱ δύο ἀπὸ τοὺς τέσσερις Εὐαγγελιστές, ὁ Ματθαῖος καὶ ὁ Λουκᾶς. Μελετῶντας κάποιος τὰ κείμενα διαπιστώνει ὅτι παρουσιάζουν διαφορετικὲς λεπτομέρειες, πράγμα που μπορεῖ νὰ σὲ κάνει νὰ ἀπορήσεις ἄν αὐτὲς εἶναι ἀντικρουόμενες ἥ ἀλληλοσυμπληρούμενες. Ἅν λάβουμε τὰ σχετικὰ γεγονότα τῶν δύο Εὐαγγελιστῶν ὡς σύγχρονα θὰ βροῦμε σειρὰ ἀντιφάσεων, οἱ ὁποῖες ὅμως μποροῦν νὰ γίνουν ἀντιληπτὲς μὲ διαφορετικὸ τρόπο καὶ νὰ ἐξηγηθοῦν, ἐὰν ὑπάρχει χρονικὴ διαδοχὴ τῶν γεγονότων.  

     

Ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς ἐξιστορεῖ τὴν μετάβαση στὴν Βηθλεέμ κατὰ τὴν ἀπογραφὴ ἐπὶ ἡμερῶν τοῦ ἡγεμόνα τῆς Συρίας Κυρηνίου, τὴν νύχτα τῆς Θείας Γέννησης, ποὺ ἔγινε στὴν Φάτνη («ἐν τῷ εἶναι αὐτοὺς ἐκεῖ… ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον…ἐν τῇ φάτνῃ, διότι οὐκ ἦν αὐτοῖς τόπος ἐν τῷ καταλύματι»), τὴν προσκύνηση τῶν ποιμένων τὴν ἴδια νύκτα  («ὅτι ἐτέχθη ὑμῖν σήμερον σωτήρ» καὶ «εὑρήσετε βρέφος ἐσπαργανωμένον, κείμενον ἐν φάτνῃ»), τὴν περιτομὴ τοῦ Θείου Βρέφους μετὰ ἀπὸ ὁκτῶ ἡμέρες καὶ τὴν ἀφιέρωσή του ὡς πρωτότοκον στὸν Κύριο μετὰ ἀπὸ  σαράντα ἡμέρες, παρουσία τοῦ δικαίου Συμεῶν καὶ τῆς προφήτιδος Ἄννης  (Ὑπαπαντὴ τοῦ Κυρίου). Ὁ Εὐαγγελιστὴς ὁλοκληρώνει τὴν σχετική του διήγηση γράφοντας ὅτι ἡ Ἁγία Οἰκογένεια μετὰ ἀπὸ τὴν ἐκπλήρωση τῶν καθηκόντων τους κατὰ τὸ Μωσαϊκὸ Νόμο ἐπέστρεψαν στὴν Ναζαρέτ («Καὶ ὡς ἐτέλεσαν ἅπαντα τὰ κατὰ τὸν νόμον Κυρίου, ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Γαλιλαίαν εἰς τὴν πόλιν ἑαυτῶν Ναζαρέτ).

Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος εἶναι θαυμαστὸ θὰ λέγαμε ὅτι δὲν ἀναφέρει τίποτα ἀπὸ ὅλα τὰ παραπάνω, πέρα ἀπὸ τὸ ὅτι ἡ Θεία Γέννηση ἔγινε στὴν Βηθλεέμ («Τοῦ δὲ Ἰησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας»). Καὶ ἀφοῦ γράφει αὐτὸ στὴν ἀρχὴ τῆς διήγησής του, προσδιορίζοντας καὶ τὸν χρόνο γενικὰ («ἐν ἡμέραις Ἡρῴδου τοῦ βασιλέως»), χωρὶς νὰ ἀναφέρθει σὲ κάποιο συγκεκριμένο σύγχρονο πολιτικὸ γεγονός (ὅπως ἔκανε ὁ Λουκᾶς μὲ τὴν ἀπογραφή), ἀμέσως μετὰ μπαίνει στὸ θέμα του ποὺ εἶναι ἡ προσκύνηση τῶν μάγων ἀπὸ τὴν ἀνατολή («ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς Ἱεροσόλυμα»). Στὴν συνέχεια παρουσιάζει μὲ σημαντικὲς λεπτομέρειες τὸ γεγονὸς τῆς συνάντησής τους μὲ τὸν Βασιλιὰ Ἡρώδη, πῶς ἔμαθαν ἐκεῖ ἀπὸ τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς ὅτι ὁ Χριστὸς θὰ γεννηθεῖ στὴν Βηθλεέμ, καὶ πῶς ἔμαθε ὁ Ἡρώδης κρυφὰ ἀπὸ αὐτοὺς πότε ἐμφανίστηκε ὁ ἀστέρας, ποὺ τοὺς ὁδηγοῦσε (ὥστε νὰ συμπεράνει τὴν ἡλικία τοῦ παιδιοῦ). Μετὰ τὴν συνάντησή τους μὲ τὸν Ἡρώδη, ὁ Εὐαγγελιστὴς σημειώνει ὅτι ὁ ἀστέρας ἐπανεμφανίστηκε στοὺς Μάγους καὶ τοὺς ὁδήγησε ἀκριβῶς στὸ σπίτι ποὺ ἦταν ἡ Ἁγία Οἰκογένεια («ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον… καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εἶδον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ»), ὅπου καὶ προσκύνησαν τὸ Θεῖο Βρέφος καὶ τοῦ προσέφεραν τὰ δώρα τους.

Ἐπομένως ἐδῶ βρίσκεται ἡ σαφὴ διαφορὰ μὲ τὸν Εὐαγγελιστὴ Λουκὰ γιὰ τὸν ἀκριβὴ τόπο, ποὺ βρισκόταν τὸ Θεῖο Βρέφος, ὁ ὁποῖος τὸν ἔχει προσδιορίσει ὡς τὴν Φάτνη καὶ ὄχι ὡς μιὰ οἰκία, ὅπως ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος. Ἐπίσης ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος, ἀναφέροντας ὅτι ὁ Ἡρώδης προσπαθεῖ μαθαίνοντας ἀπὸ τοὺς Μάγους τὸν χρόνο ἐμφάνισης τοῦ  ἀστέρος νὰ βγάλει συμπεράσματα γιὰ τὴν ἡλικία τοῦ παιδιοῦ, ὑποεννοεῖ ὅτι ἡ ἐμφάνιση τοῦ ἀστέρος ἔγινε ὅταν γεννήθηκε τὸ Θεῖο Βρέφος. Ὡστόσο, καὶ μὲ αὐτὸ τὸ δεδομένο, ἐμεῖς ἐπειδὴ δὲν γνωρίζουμε μετὰ ἀπὸ πόσες μέρες ἀπὸ τὴν ἐμφάνιση τοῦ ἀστέρος ξεκίνησαν τὸ ταξίδι τους οἱ Μάγοι, ἀλλὰ οὔτε καὶ πόσο αὐτὸ διήρκησε, δὲν μποροῦμε νὰ βγάλουμε ἀκριβὴ συμπεράσματα γιὰ τὴν ἡλικία τοῦ Θείου Βρέφους, ὅταν ἔφθασαν οἱ Μάγοι στὰ Ἱεροσόλυμα. Παρόλα αὐτά γίνεται σαφὲς ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστὴ  σὲ ὅσα παραπάνω γράφει, ὅτι ἔχει περάσει κάποιος χρόνος ἀπὸ τὴν Θεία Γέννηση, καὶ γι᾿ αὐτὸ τὸ Θεῖο Βρέφος δὲν εἶναι πλέον στὴν Φάτνη, ἀλλὰ σὲ κάποια οἰκία.

Ἔτσι ἐξηγεῖται τὸ ὅτι ὁ Εὐαγγελιστὴς Λουκᾶς γράφει ὅτι μετὰ τὴν Ὑπαπαντὴ ἡ Ἁγία Οἰκογένεια ἐπέστρεψε στὴν Ναζαρέτ. Ὡς τότε δὲν μπορεῖ νὰ ἔγινε ἡ προσκύνηση τῶν Μάγων, γιατὶ ὅπως ἐξιστορεῖ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ἀμέσως μετὰ ἀπὸ αὐτὴν ἡ Ἁγία Οἰκογένεια πληροφορούμενη διὰ ὀνείρου ἀνεχώρησε ἀμέσως γιὰ τὴν Αἴγυπτο («Ἀναχωρησάντων δὲ αὐτῶν ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου φαίνεται κατ᾿ ὄναρ τῷ Ἰωσὴφ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ φεῦγε εἰς Αἴγυπτον»). Ἄρα τὰ γεγονότα τῆς περιτομῆς τοῦ Θείου Βρέφους καὶ τῆς Ὑπαπαντῆς Του προηγήθηκαν τῆς προσκύνησης τῶν Μάγων καὶ μετὰ ἀπὸ αὐτὰ ἡ Ἁγία Οἰκογένεια πήγε στὴν Ναζαρέτ μέχρι νὰ ξαναεπιστρέψει στὸν τόπο καταγωγῆς τοῦ μνήστωρος Ἰωσήφ, τὴν Βηθλεέμ, γιὰ ὁποιοδήποτε λόγο καὶ νὰ εἶχε, μετὰ ἀπὸ λίγο καιρό, ὅταν τὸ Θεῖο Βρέφος παρέμενε ἀκόμα στὴν νηπιακὴ ἡλικία κάτω τῶν δύο ἐτῶν.  Καὶ αὐτὴ ἦταν ἡ ἡλικία Του, γιατὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος ἄν καὶ δὲν γράφει τὴν ἀκριβὴ ἡλικία τοῦ Θείου Βρέφους, ὅταν προσκύνησαν Αὐτὸ οἱ Μάγοι, ὡστόσο ἐξηγεῖ ὅτι ὁ Ἡρώδης συμπέρανε ἀπὸ τὸν χρόνο ἐμφάνισης τοῦ ἀστέρος ποὺ τοῦ εἶπαν, ὅτι τὸ βρέφος ἦταν τὸ πολὺ μέχρι δύο ἐτῶν («ἀποστείλας ἀνεῖλε πάντας τοὺς παῖδας τοὺς ἐν Βηθλεὲμ καὶ ἐν πᾶσι τοῖς ὁρίοις αὐτῆς ἀπὸ διετοῦς καὶ κατωτέρω, κατὰ τὸν χρόνον ὃν ἠκρίβωσε παρὰ τῶν μάγων»).  

Ἐπιπλέον, γνωστὸς δὲν εἶναι οὔτε ὁ ἀκριβῆς χρόνος ἐπιστροφῆς ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο, καθὼς ὁ Εὐαγγελιστὴς Ματθαῖος γράφει μόνο ὅτι ἐπέστρεψαν μετὰ ἀπὸ ὄνειρο ὅταν πέθανε ὁ Ἡρώδης («Τελευτήσαντος δὲ τοῦ Ἡρῴδου ἰδοὺ ἄγγελος Κυρίου κατ᾿ ὄναρ φαίνεται τῷ Ἰωσὴφ ἐν Αἰγύπτῳ λέγων· ἐγερθεὶς παράλαβε τὸ παιδίον καὶ τὴν μητέρα αὐτοῦ καὶ πορεύου εἰς γῆν Ἰσραήλ»). Ὁ Εὐαγγελιστὴς ὑποεννοεῖ μάλιστα ὅτι ὁ Ἰωσὴφ σκόπευε νὰ ἐπιστρέψει στὴν Βηθλεέμ, ὡστόσο ἄκουσε ὅτι βασίλευε στὴν Ἰουδαία στὴν θέση τοῦ Ἡρώδου ὁ σκληρὸς υἱός του Ἀρχέλαος καὶ φοβήθηκε νὰ πάει ἐκεῖ, ὁπότε ὄνειρο τὸν καθοδήγησε νὰ πάει στὴν Ναζαρέτ τῆς Γαλιλαίας («ἀκούσας δὲ ὅτι Ἀρχέλαος βασιλεύει ἐπὶ τῆς Ἰουδαίας ἀντὶ Ἡρῴδου τοῦ πατρὸς αὐτοῦ, ἐφοβήθη ἐκεῖ ἀπελθεῖν· χρηματισθεὶς δὲ κατ᾿ ὄναρ ἀνεχώρησεν εἰς τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, καὶ ἐλθὼν κατῴκησεν εἰς πόλιν λεγομένην Ναζαρέτ»).

Ἡ φυγὴ στὴν Αἴγυπτο τοῦ Θείου Βρέφους ἔγινε γιὰ τὴν προστασία του ἀπὸ τὸν Ἡρώδη, ὁ ὁποῖος παρουσιάστηκε στοὺς Μάγους ὡς εὐσεβῆς, κρύβοντας τὸν πραγματικό του ἑαυτό, ποὺ ἦταν αἱμοδιψής. Τὸ Θεῖο Βρέφος βρήκε χρόνο νὰ διαφύγει, καθὼς ἀπὸ ὄνειρο οἱ Μάγοι πληροφορήθηκαν τὶς πραγματικές φονικὲς διαθέσεις τοῦ Ἡρώδου καὶ δὲν ἐπέστρεψαν νὰ τὸν πληροφορήσουν ποὺ ἀκριβῶς βρισκόταν τὸ παιδίο. Μέχρι νὰ ἀντιληφθεῖ ὁ Ἡρώδης ὅτι οἱ Μάγοι δὲν θὰ τὸν πληροφορήσουν καὶ μέχρι νὰ ὀργανώσει τὴν φρικιαστικὴ σφαγὴ ὅλων τῶν νηπίων ὅλης τῆς περιοχῆς τῆς Βηθλεέμ γιὰ νὰ μὴν τοῦ ξεφύγει ὁ γεννηθεῖς Χριστός, ἔχασε τὸν ἀπαραίτητο χρόνο ποὺ χρειαζόταν ἡ Ἁγία Οἰκογένεια γιὰ νὰ προλάβει νὰ ἀπομακρυνθεῖ ἀσφαλῶς. Τὸ Θεῖο Βρέφος κινδύνευε καὶ διωκόταν ἀπὸ τὸν παράφρονα φίλαυτο ἀδίστακτο Ἡγεμόνα, καὶ μαζὶ ὁ προστάτης του, ὁ μνήστωρ Ἰωσήφ, καὶ ἡ Παναγία Μητέρα Του.

Ἀπὸ τότε μέχρι σήμερα ἡ Κυρία Θεοτόκος διώκεται ἀκατάπαυστα μαζὶ μὲ τὸν Υἱό Της. Τὸ πλήθος τῶν αἱρέσεων ποὺ προσβάλλει τὴν τέλεια θεϊκὴ ἤ τέλεια ἀνθρώπινη φύση τοῦ Χριστοῦ εἶναι προσβολὴ καὶ γιὰ τὴν ἴδια, ἡ ὁποία ἔφερε στὸν κόσμο ἐνανθρωπήσαντα Θεὸν καὶ ὄχι ὅτι τῆς καταλογίζουν οἱ κάθε λογῆς ἀσεβεῖς, ὅπως ὁ Νεστόριος ποὺ τὴν ἀποκαλοῦσε Χριστοτόκο. Οἱ εἰκονομάχοι μαζὶ μὲ τὶς ἱερὲς εἰκόνες τοῦ Υἱοῦ της, κομμάτιαζαν, ἔκαιαν καὶ βεβήλωναν καὶ τὶς δικές Της, μέσα ἀπὸ τὶς ὁποῖες παρηγοροῦσε τοὺς πιστούς της καὶ τοὺς τελοῦσε πλήθος θαυμάτων. Μετὰ τὸ Μεγάλο Σχίσμα εἶδε στὴν Δύση τὴν ἀντικατάσταση τοῦ Υἱοῦ της ἐπὶ γῆς ἀπὸ τὸν Πάπα. Μετὰ τὴν Μεταρρύθμιση εἶδε τὴν εἰκονομαχία νὰ ἐπιστρέφει καί, ἀντὶ τιμῆς της, ἀμέτρητες ἀσέβειες νὰ ἐκστομίζονται ἐναντίον της, ἀκόμα καὶ εἰς βάρος τῆς καθαρότητάς της καὶ τοῦ αεἰπάρθενού της (παρερμηνεία προτεσταντῶν στὸ χωρίο «καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν ἕως οὗ ἔτεκε τὸν υἱὸν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον»).

Στὴν νεώτερη Ἑλλάδα ἡ βλασφημία στὸ Χριστὸ καὶ στὴν Παναγία Μητέρα Του ὀργιάζει. Ὁ ἁγιασμένος γέροντας Φιλόθεος Ζερβάκος εἶχε ἀποδώσει τὴν ἤττα τοῦ ἑλληνικοῦ στρατοῦ κατὰ τὴν Μικρασιατικὴ Καταστροφὴ στὶς πολλὲς βλασφημίες τῶν στρατιωτῶν. Ἀπὸ τότε τὰ πράγματα εἶναι πολὺ χειρότερα, ἄν ἀναλογιστεῖ κανεῖς καὶ τὴν ἀποποινικοποίηση τῆς βλασφημίας τὸ περασμένο ἔτος. Πλέον πολλοὶ προσβάλλουν ὄχι μόνο θεολογικά, ἀλλὰ καὶ τὴν ἴδια τὴν ἠθικὴ ὑπόσταση, τόσο τοῦ Χριστοῦ, ὅσο καὶ τῆς Παναγίας Μητέρας του. Ἔτσι εἴδαμε πρὶν λίγες ἡμέρες τὴν βλάσφημη ἀνάρτηση εἰς βάρος τῆς Ἁγίας Οἰκογένειας καὶ τῆς φυγῆς της στὴν Αἴγυπτο τοῦ «ἐπιστήμονα», ποὺ δὲν σέβεται τὴν ἐπιστήμη του, ἀφοῦ δὲν σέβεται τὴν πίστη τῶν ἄλλων ὅτι καὶ νὰ πιστεύει ὁ ἴδιος. Καὶ μετὰ περιμένει νὰ εἰσακουστεῖ ἀπὸ τὸν λαὸ γιὰ τὰ μέτρα ποὺ προτείνει γιὰ τὸν κορωνοϊό, ὅταν προσβάλλει τόσο βάναυσα καὶ ἀνόσια τὰ ἱερὰ καὶ ὅσιά του. Αὐτὴ τὴν ἀσέβεια στὴν πίστη τῶν ἄλλων, στὸ ὄνομα μάλιστα μιὰς ψευδεπίγραφης ἐλευθερίας ἔκφρασης, στὴν πραγματικότητα στυγνοῦ ρατσισμοῦ καὶ φασισμοῦ, μόνο μὲ τὴν μισαλλοδοξία φανατικῶν θρησκειῶν, τύπου ἀκραίου Ίσλάμ, μποροῦμε νὰ τὴν συγκρίνουμε.  Πάντως ὁ χειρότερος διωγμὸς τοῦ Θείου Βρέφους καὶ ὅλης τῆς Ἁγίας Οἰκογένειας συνεχίζεται στὶς μέρες μας δριμύτερος ἀπὸ ποτὲ ἀπὸ ὅλους αὐτοὺς τοὺς σύγχρονους «ἐπιστήμονες» - Ἡρώδες, ποὺ θυσιάζουν καθημερινὰ ἀμέτρητα ἀγέννητα βρέφη στὸ βωμὸ τοῦ χρήματος, τῆς ἡδονῆς καὶ τῆς πολυσυζητημένης τελευταία ὑγείας.

 Καλὴ Χρονιὰ μὲ περισσότερη μετάνοια καὶ εἰρήνη.