Ἡ Περιτομή τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἑορτή τοῦ Μεγάλου Βασιλείου

 

Η ΠΕΡΙΤΟΜΗ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ ΚΑΙ Η ΕΟΡΤΗ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ

ΠΡΕΣΒΥΤΕΡΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΗΝΑ

Ἕναν ἐκ τῶν τριῶν φωστήρων τῆς Τρισηλίου Θεότητος, ἑορτάζει σήμερα ἡ Ἐκκλησία μας, ἁγία γερόντισσα. Συνεορτάζουμε δέ καί τήν Δεσποτικήν ἑορτήν, ἤτοι, τήν Περιτομή τοῦ Χριστοῦ.

Ἐπιθυμεῖ ὑπερβαλλόντως ἡ ἁγία Ἐκκλησία, νά τιμήσει ἔτσι τόν Μέγαν Ἱεράρχην Βασίλειον. Τό Πνεῦμα τό Ἅγιον εἶχε χαρίσει πλούσια τά δῶρα Του στόν Ἐπίσκοπο Καισαρείας-Καππαδοκίας, ὥστε ὅπως ἔλεγε ἐν Χάριτι ὁ Ἅγιος, ποθοῦσε νά βρισκόταν καί ὁ ἴδιος ἀνάμεσά μας, σ’ αὐτούς τούς ἐσχάτους καιρούς, γιά νά ἀντιμετωπίσει τόν Ἀντίχριστο-τούς ἀντίχριστους.

Ὄντως ἀδελφοί, βλέπουμε ποῦ ἔφθασε ἡ ὑποκρισία καί ἡ ἀλαζονία τῶν ἰσχυρῶν τῆς ἡμέρας. Οἱ «ὀγδοΐτες» αὐτοί, μέ περισσή ἀναισχυντία συνασπίζονται μέ μοναδικόν σκοπόν καί στόχον, τόν πόλεμον ἐναντίον τοῦ Θεοῦ καί τοῦ Χριστοῦ αὐτοῦ, ἀρνούμενοι τόν μόνον Δημιουργόν καί Πλάστην τοῦ κόσμου, τόν Τριαδικόν Θεόν.

Ἐν τούτοις, ὁ Μέγας Βασίλειος ὑπηρέτησε καί ἐκήρυξε μέ τήν ζωή του καί τή διδασκαλἰα του, αὐτόν τόν μοναδικόν Τριαδικόν Θεόν καί ὅν ἀπέστειλεν στόν κόσμον Θεάνθρωπον Ἰησοῦν Χριστόν. Κατεῖχε ὁ Μέγας Ἱεράρχης καί ὅλην τήν θύραθεν παιδεία ὥστε νά μή τολμοῦν οἱ ἀρνητές τῆς διδασκαλίας του, νά τόν κατηγορήσουν. Οἱ ἀρνητές αὐτοί, ἀμέθεκτοι τῶν ἀκτίστων ἐνεργειῶν πού βίωνε καί κήρυττε ὁ γλυκύς Ἱεράρχης, παραμορφώθηκαν καί ἀποκτηνώθηκαν. Προφανῶς, ἀδελφοί μου, ἡ μή ἀποδοχή τοῦ ἀληθινοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί τῆς ἐν Χριστῷ σωτηρίας διά τῆς ἀκτίστου ἐνεργείας πού δίδαξε καί βίωσε κατά μέθεξιν ὁ Μέγας Βασίλειος, τούς καθιστᾶ ἀπόλυτα βλάσφημους καί σκοτεινά πεπλανημένους.

Ὁμολογουμένως, οἱ συνέπειες αὐτῆς τῆς βλασφημίας, ἐάν δέν ὑπάρξει μετάνοια, θά εἶναι τραγικές γιά τήν πατρίδα μας καί ὅλη τήν ἀνθρωπότητα. Ἡ ὑποτίμησις τοῦ ἀνθρωπίνου προσώπου, ἀνδρός καί γυναικός· ἡ ἀπαξίωσις καί ἔκπτωσις άπό τίς πανανθρώπινες ἀξίες· ἡ περιφρόνησις τοῦ ἱεροῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας· ἡ ἄρνησις τῆς φυσικῆς διαιώνισης τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, σύμφωνα καί μέ τήν παρατήρηση πρώην Πρωθυπουργοῦ, καθίσταται βαρύτατο ὀλίσθημα· πού ἀργά ἤ γρήγορα θά ἐπισύρει ἐπάνω στούς ἀπειθοῦντας τήν ὀργή τοῦ Θεοῦ.

Ἡ Τριαδολογία καί ἡ Χριστολογία τοῦ ἱεροῦ Πατρός, παραμένει εἰς τούς αἰῶνας, σαφής καί ἀκριβεστάτη, ὡς μοναδική ὁδός σωτηρίας. Ὁ Θεός λατρεύεται, κατά τόν Μέγα Βασίλειο, ὡς Τριάς ἐν μονάδι καί μονάς ἐν Τριάδι.

Μία Οὐσία, μία Θεότης, μία Δύναμις. Ὑπερηνωμένη ἡ κοινωνία τῶν τριῶν προσώπων διά τῆς ταυτότητος τῆς οὐσίας· ἑκάστη θεία ὑπόστασις φέρει ἴδιον ὑποστατικόν ἰδίωμα, ἀκοινώνητον τοῖς ἄλλοις προσώποις. Ὁ Πατήρ ἀγέννητος, ὁ Υἱός γεννητός, τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐκπορευτόν ἐκ μόνου τοῦ Πατρός. Ὁ Ἕνας τῆς Τριάδος σαρκοῦται ἐκ Πνεύματος Ἁγίου καί Μαρίας τῆς Παρθένου. «…θεοπρεπῶς γεγέννηκας, σάρκα γεγονότα δι’ ἡμᾶς τούς ἀνθρώπους· διό σε Θεοτόκον, ὀρθοδόξως φρονοῦμεν, Χριστόν ὑπερυψοῦντες, εἰς πάντας τούς αἰῶνας».

Ὁ Προφήτης Ἀββακούμ ἀδελφοί μου, ἐν Πνεύματι, προβλέπει τοῦ Λόγου τήν σάρκωσιν καί ἄγγελος Κυρίου προλέγει στόν Θεοτίμητο σώφρονα καί δίκαιον Ἰωσήφ, τόν καιρόν τῆς ἁγίας Περιτομῆς-ὀνοματοδοσίας πού συνεορτάζουμε σήμερα, μέ τόν θεῖον Ἱεράρχην. Ὁ Μέγας Βασίλειος ἐδείχθη ἔτσι ναός ἡγιασμένος· τό ὀπτικόν τῆς ψυχῆς του κεκαθαρμένον ἀπό τήν ἄσκησιν καί τήν τήρησιν τῶν ἀρετῶν συνέλαβε ἐν Χάριτι, τήν μοναδικήν ἀλήθειαν ὑπό τόν ἥλιον. Εἶναι ὁ πρῶτος, σεβαστή γερόντισσα, ἀπό τούς μεγάλους Πατέρες, πού διεχώρισε ἀχωρίστως, τήν ἄκτιστον ἐνέργειαν ἀπό τήν οὐσίαν τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ, ἀπό τήν ὁποίαν προέρχεται καί καταβαίνει εἰς ἡμᾶς· δημιουργική, προνοητική, σωστική. Ἡ θεότης -ἄκτιστος ἐνέργεια-, δημιουργεῖ, προνοεῖ καί σώζει σύμφωνα μέ τήν θεϊκή διδασκαλία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου. Ὁ Τριαδικός Θεός πλάθει τόν ἄνθρωπον κατ’ εἰκόνα καί καθ’ ὁμοίωσιν· τόν ἀξιώνει μεγάλης δωρεᾶς καί προνοίας, τόν καθιστᾶ ἄρχοντα τῆς δημιουργίας, αὐτεξούσιον, λογικόν, βασιλέα. Μέ τίς ἄκτιστες ἐνέργειες, τό πλάσμα κοινωνεῖ μέ τόν Πλάστη, τόν συνάνθρωπο, καί ὅλην τήν κτίσιν, ἐν εἰρήνῃ καί χαρᾷ. «Τά ποιήματα εἶναι ἐνδεικτικά τῆς δυνάμεως καί σοφίας καί τέχνης, ἀλλά ὄχι τῆς οὐσίας Αὐτοῦ»[1].

Καί ἐμεῖς σήμερα, ἑορτάζοντας τήν διπλήν ἑορτήν, κλείνουμε γόνυ  καρδίας πρός τό ἀγαθόν θέλημα τοῦ Θεοῦ, τό τέλειον καί δίκαιον, ἔχοντες αἰώνιον πρότυπον τόν Μέγα Βασίλειον. Μαθαίνουμε ἔτσι, ὅτι μέσα στήν ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία, εἶναι δυνατόν διά τῶν ἁγίων μυστηρίων, ὁ ἄνθρωπος νά εἶναι ἀγαθός κατά τήν εἰκόνα τοῦ Κτίστου, μέ τήν μίμησιν διά τῆς ἀκτίστου ἐνεργείας. Γιατί τό Ἅγιον Πνεῦμα δέν μετέχεται στόν ἴδιο βαθμό ἀπό τούς ἀξίους, ἀλλά διαιρεῖ τήν ἐνέργειά του, ἀνάλογα με τήν πίστη τους καί εἶναι ἁπλό κατά τήν οὐσία, ποικίλο ὅμως κατά τίς δυνάμεις,  καί ἑνώνει τά μέλη της, ἕως ὅτου φθάσουμε οἱ πάντες εἰς μέτρον ἡλικίας τοῦ πληρώματος τοῦ Χριστοῦ. Μεταξύ τῶν ἀρετῶν, ἀδελφοί μου, μεγαλύτερη εἶναι ἡ ταπείνωσις.

Ἡ Παναγία Δευτέρα ὑπόστασις τῆς Παναγίας Τριάδος, μᾶς διδάσκει καί σήμερα καί πάντοτε καί διά τῆς Περιτομῆς, νά μαθητεύσουμε τήν πραότητα καί τήν ταπείνωση τοῦ Ἰησοῦ καί τοῦ Ἁγίου Του, ὥστε νά βροῦμε ἀνάπαυση. Ταπεινά ὁ Χριστός περιτέμνεται. Ταπεινῶς ὁ Μέγας Βασίλειος συνεορτάζει κηρύττοντας στόν κόσμο τό μυστήριο τῆς θείας Οἰκονομίας, μέ ἔργα φιλανθρωπίας, ἀγάπης, πραότητας καί ταπείνωσης. Στά ἔργα καί τήν διδασκαλία τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, διακρίνουμε ὅτι ὁ Θεός εἶναι Φῶς, μᾶλλον εἶναι πηγή νοεροῦ φωτός καί ἀΰλου. Μέ τήν Ὀρθόδοξον αὐτή διδασκαλία τοῦ ἁγίου Πατρός, συμφωνοῦν καί ὅλοι οἱ Μεγάλοι Πατέρες καί Θεολόγοι, ὅπως καί ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.

Συνεπῶς σεβαστή γερόντισσα, ὁ Ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας, ἀναδεικνύεται ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ καί διά τῆς Ἐκκλησίας, τό στόμα τοῦ Χριστοῦ καί Θεοῦ πού μᾶς ὁδηγεῖ στή σωτηρία, διά τῆς καλῆς ἀλλοιώσεως τῆς δεξιᾶς τοῦ Ὑψίστου. Παρέχει τήν γνῶσιν νά πετύχουμε, διά τῆς ἀκτίστου ἐνεργείας τήν ζωοποιόν νέκρωσιν· ἐάν βέβαια πάσχουμε μαζί μέ τόν Χριστόν καί τόν Ἅγιό Του, τόν Σταυρόν τόν Τίμιον καί τά Πάθη, θανατώνοντας τίς ἡδονές καί νεκρώνοντας τίς ἐνέργειές τους.

Ἡ ἁγία Περιτομή τοῦ Χριστοῦ καί ἡ ἑορτή τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, δίνουν καί σήμερα τήν ζωοποιόν νέκρωσιν, σ’ ἐκείνους πού πάσχουν μαζί μέ τόν Χριστό καί θανατώνουν τίς ἡδονές, ὑπομένοντες εἰς τέλος, τηρῶντας μέ ὑπομονή, τά ἔργα τῆς μετανοίας καί ἐξομολογήσεως μέ ἀνδρεία.  Ἡ προθυμία θά λέγαμε στίς ἀρετές, μέ καρτερία, κατά τόν Μέγα Βασίλειο, λιγοστεύει τήν  κακία καί καταλήγει εἰς τό νά μήν ὑπάρχει διόλου.

Εἴθε, ὅλοι οἱ ἄνθρωποι στόν καινούριο χρόνο, νά ἀγαπήσουμε τόν Θεάνθρωπο Χριστόν  τιμῶντας καί τόν  Ἅγιό Του, ὥστε νά εἰρηνεύσει ὁ κόσμος, νά μήν ὑποφέρει καί νά μήν σκοτώνει ὁ ἕνας τόν ἄλλον, μέ τόσο πόνο καί κακία.

Στόν Θεάνθρωπο Σωτῆρα Ἰησοῦν, ἡ Λατρεία, ἡ Δόξα· στόν Ἅγιον Βασίλειον ἡ τιμή εἰς τοὐς αἰῶνας. Ἀμήν.  

---

[1](PG29, 648A)