Ποιμαντορική Ἐγκύκλιος Μητροπολίτου Κυθήρων Σεραφείμ για το νέο έτος 2017

ΠΟΙΜΑΝΤΟΡΙΚΗ ΕΓΚΥΚΛΙΟΣ ΕΠΙ ΤΗι ΠΡΩΤΗι ΤΟΥ ΝΕΟΥ ΕΤΟΥΣ 2017
ΤΟΥ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ ΚΥΘΗΡΩΝ & ΑΝΤΙΚΥΘΗΡΩΝ κ. ΣΕΡΑΦΕΙΜ
(ὑπ' ἀριθ. 152/2016)

Πρός
Τόν Ἱερόν Κλῆρον καί
τόν Χριστώνυμον Λαόν
τῆς καθ΄ἡμᾶς Ἱερᾶς Μητροπόλεως
Κυθήρων καί Ἀντικυθήρων

«Καί ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι ὀκτώ τοῦ περιτεμεῖν τό παιδίον,  καί ἐκλήθη τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς,  τό δοθέν ἀπό τοῦ Ἀγγέλου πρό τοῦ συλληφθῆναι αὐτόν ἐν τῇ κοιλίᾳ»    (Λουκ. β’ 21)

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί καί Συλλειτουργοί,
Ἀδελφοί μου Χριστιανοί, Τέκνα μου ἐν Κυρίῳ ἀγαπητά,

Εὐλογημένος, εἰρηνικός, καλλίκαρπος καί πλούσιος εἰς ὑλικά καί πνευματικά ἀγαθά ὁ νέος χρόνος τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου μας!

«Ἀρχιμηνιά καί ἀρχιχρονιά» σήμερα, ἡ πρώτη τοῦ νέου σωτηρίου ἔτους 2017 καί ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία ἑορτάζει τήν Δεσποτικήν ἑορτήν τῆς Περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ καί τιμᾶ τήν ἱεράν μνήμην τοῦ ἐν Ἁγίοις Πατρός ἡμῶν Βασιλείου, Ἀρχιεπισκόπου Καισαρείας Καππαδοκίας, τοῦ Οὐρανοφάντορος καί Μεγάλου, καί τοῦ ἁγίου Πατρός ἡμῶν Γρηγορίου Ἐπισκόπου Ναζιανζοῦ, πατρός τοῦ Ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου.

Ἀκούσαμε εἰς τό σημερινό Ἱερό Εὐαγγελικό Ἀνάγνωσμα νά λέγῃ ὁ Εὐαγγελιστής Λουκᾶς : «Καί ὅτε ἐπλήσθησαν αἱ ἡμέραι ὀκτώ τοῦ περιτεμεῖν τό παιδίον, καί ἐκλήθη τό ὄνομα αὐτοῦ Ἰησοῦς, τό δοθέν ὑπό τοῦ Ἀγγέλου πρό τοῦ συλληφθῆναι αὐτόν ἐν τῇ κοιλίᾳ».

Ὁ ἅγιος Κύριλλος Ἀλεξανδρείας σημειώνει ὅτι : «περιτέμνεται ὀκταήμερος ὁ Χριστός μέ τούς Ἰουδαίους, διά νά βεβαιώσῃ τήν συγγένεια (μέ τό γένος των), διά νά μήν τόν ἀρνηθοῦν. Γιατί τόν Χριστό τόν προσδοκοῦσαν ἀπό τό σπέρμα τοῦ Δαυΐδ. Καί ἔδειξε τό τεκμήριο τῆς συγγένειας. Διότι, ἄν καί ὅταν εἶχε περιτμηθῇ ἔλεγαν : Αὐτόν δέν τόν γνωρίζουμε ἀπό ποῦ εἶναι. Ἐάν δέν ἐδέχετο τήν περιτομή τῆς σάρκας καί δέν ἐφύλασσε τόν νόμο (τοῦ Μωϋσῆ), θά ἦταν εὔλογη πρόφασις ἡ ἄρνησίς τους».

Καί ὁ ἐκκλησιαστικός ἑρμηνευτής Εὐθύμιος Ζιγαβηνός προσθέτει ὅτι (ἄν δέν δέχονταν ὁ Θεῖος Λυτρωτής μας τήν σαρκική περιτομή Του) «δέν θά ἐπίστευε κανείς ὅτι αὐτός εἶναι ὁ προσδοκώμενος Χριστός, προερχόμενος ἀπό τό σπέρμα τοῦ Ἀβραάμ. Γιατί ὅλοι ὅσοι κατάγονταν ἀπό τόν Πατριάρχη Ἀβραάμ εἶχαν ὡς σφραγῖδα καί σημεῖο τους τήν περιτομή, ἡ ὁποία τούς ξεχώριζε ἀπό τά ἄλλα ἔθνη. Περιετμήθη μέν, λοιπόν, δι’ αὐτόν τόν λόγο, ἐκπληρώνοντας καί ἐδῶ τόν νόμο, ὅπως καί εἰς τά ἄλλα νομικά παραγγέλματα, διά νά μή φανῆ παραβάτης τοῦ Μωσαϊκοῦ νόμου». Ὁ ἱερός Θεοφύλακτος παρατηρεῖ ὅτι «οἱ παραβάτες τῶν ἐντολῶν τοῦ νόμου ἦσαν ὑπό κατάραν. Ὁ Κύριός μας, λοιπόν, περιτέμνεται μέ σκοπό, ἀφοῦ καί σ’ αὐτό τό σημεῖο ἐκτελέσει τόν νόμο, χωρίς νά παραλείψη κάτι, ἀπό ὅσα ἐντέλλεται ἐκεῖνος, νά μᾶς ἀπαλλάξη ἀπό τήν κατάρα». («Ἐξηγόρασας ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας τοῦ νόμου, τῷ Τιμίῳ σου αἵματι, τῷ Σταυρῷ προσηλωθείς καί τῇ λόγχῃ κεντηθείς ...» ψάλλουμε τήν Ἁγία καί Μεγάλη Παρασκευή).

Ἐγένετο ὑπό νόμον ὁ Θεάνθρωπος Κύριός μας καί ἐπλήρωσε τόν (Μωσαϊκόν) νόμον, ὡς γνήσιος ἀπόγονος τοῦ Ἀβραάμ. Ἐάν δέν ὑφίστατο τήν περιτομή «δέν θά τόν εἶχαν παραδεχθῆ (οἱ Ἰουδαῖοι) ὡς διδάσκαλον, ἀλλά θά τόν ἀπέπεμπαν ὡς ἀλλόφυλον» ἐπισημαίνει ὁ Ζιγαβηνός.
Ὅσον ἀφορᾶ δέ ἡμᾶς, οἱ ὁποῖοι ἐπιστεύσαμε εἰς αὐτόν, «ὅπως τότε συναποθάναμε μέ αὐτόν, ὅταν ἀπέθνησκε ἐπάνω εἰς τόν Σταυρό, ἔτσι περιτμηθήκαμε δι’ αὐτόν, ὅταν τότε εἶχε περιτμηθῆ ἐκεῖνος... Γι’ αὐτό, παρατηρεῖ ἐκκλησιαστικός ἑρμηνευτής, ἐμεῖς οἱ χριστιανοί δέν περιτεμνόμεθα πλέον, διότι ἡ περιτομή τοῦ Χριστοῦ δι’ ἡμᾶς ἔχει γίνει».

Διά τό γεγονός δέ τῆς περιτομῆς τοῦ Χριστοῦ «ἐντρέπονται αὐτοί πού λέγουν ὅτι κατά φαντασίαν ἐσαρκώθη, λέγει ὁ ἱερός Θεοφύλακτος. Διότι πῶς περιετμήθη, ἐάν κατά φαντασίαν ἐσαρκώθη;». Διά τήν περιτομήν τοῦ Κυρίου μας γίνεται ἁπλῆ ἀναφορά, ἐνῶ βαρύτητα λαμβάνει ἐδῶ ἡ ὀνοματοδοσία τοῦ Θείου Βρέφους, πού δίδεται ἐπ’ εὐκαιρίᾳ τῆς περιτομῆς. 
Τό ὄνομα Ἰησοῦς, τό ὁποῖον ἐδόθη ἀπό τόν προστάτη Ἰωσήφ τήν ὄγδοη ἡμέρα ἀπό τήν Θεία Γέννησι τοῦ Σωτῆρος μας Χριστοῦ, ἑρμηνεύεται Σωτήρ καί ὑποδηλώνει τήν ἐν Χριστῷ σωτηρία καί ἀπολύτρωσι, πού μᾶς ἔφερε ὁ ἐνανθρωπήσας Θεός. 

Εἰς τήν χριστιανική μας ζωή, πού βιώνουμε ὡς μέλη τῆς Ἁγίας τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίας μας, τῆς ὁποίας Κεφαλή εἶναι ὁ Χριστός, ἡ περιτομή καί τό νέο χριστιανικό ὄνομα ἔχουν πνευματική ἔννοια καί σημασία.

Ἐδῶ ἡ περιτομή δέν εἶναι σαρκική, ἀλλά πνευματική. Ἀποβολή καί ἐκτομή τῆς ἁμαρτίας, τῆς κακίας, τῶν παθῶν καί πάσης ἀκαθαρσίας. Ἡ περιτομή διά τόν Ὀρθόδοξο πιστό εἶναι τό ἅγιο Βάπτισμα ἤ φώτισμα, τό ὁποῖο ὁδηγεῖ τόν βαπτιζόμενο ἀπό τό σκοτάδι στό φῶς, ἀπό τήν ἁμαρτία στή Χάρι, ἀπό τήν κακία καί τήν ἐμπάθεια στήν ἀρετήν καί τήν ἁγιότητα. Τό νέο ὄνομα, τό χριστιανικό ὄνομα, πού λαμβάνει ὁ νεοφώτιστος, ὁ ὁποῖος μαζί μέ τόν λευκό χιτῶνα ἐνδύεται καί τόν φωτεινό χιτῶνα τῆς Θείας Χάριτος, τό ἔνδυμα τῆς ἀφθαρσίας, ὑποδηλώνει τόν πνευματικό προστάτη καί βοηθό, πού εἶναι ὁ ἅγιος ἤ ἡ ἁγία πρός τιμήν τοῦ ὁποίου ἐδόθη ἤ ὁ ἴδιος ὁ Χριστός καί ἡ Παναγία μας (ἐάν τό νέο ὄνομα ἐδόθη διά τήν τιμήν των καί τήν ἐξαίτησιν τῆς προστασίας των).

Ὁ ἑορταζόμενος σήμερα ἅγιος Βασίλειος ὁ Μέγας, Ἀρχιεπίσκοπος Καισαρείας Καππαδοκίας, λέγει τά ἀκόλουθα ἀξιοπρόσεκτα διά τό ἅγιο Βάπτισμα, τήν πνευματική περιτομή τοῦ χριστιανοῦ (τά ἀποδίδουμε στήν ἁπλῆ γλῶσσα): «Ἄν κάποιος ἀπό τούς ἰατρούς σοῦ ὑπόσχονταν ὅτι θά σέ ἔκανε νέο ἀπό γέροντα μέ κάποια τεχνάσματα καί ἐπινοήματα, δέν θά ἐπιθυμοῦσες νά ἔλθῃ ἐκείνη ἡ ἡμέρα, κατά τήν ὁποία ἔμελλες νά ἰδῆς τόν ἑαυτόν σου νά ξανανιώνη; Ἐπειδή, ὅμως, σοῦ ὑπόσχεται τό βάπτισμα νά ξανανιώση, νά ἀναζωογονηθῆ ἡ ψυχή σου, τήν ὁποία ἐσύ ἐπάληωσες ... καταφρονεῖς τόν θεῖο εὐεργέτη σου καί δέν προστρέχεις διά νά πραγματοποιηθῇ ἡ ὑπόσχεσίς του. Δέν ἐπιθυμεῖς νά ἰδῆς τί εἶναι αὐτό τό μεγάλο θαῦμα τῆς θείας ὑποσχέσεως; πῶς χωρίς μητέρα ἀναγεννιέται ὁ ἄνθρωπος, πῶς ἀναζωογονεῖται πάλιν αὐτός πού παλαιώνει καί φθείρεται κατά τίς ἐπιθυμίες τῆς ἀπάτης, καί γίνεται ξανά νέος, καί ἐπανέρχεται εἰς τό ἀληθινό ἄνθος τῆς νεότητος; Τό ἅγιο Βάπτισμα εἶναι λύτρο γιά τούς αἰχμαλώτους, συγχώρησις τῶν πνευματικῶν μας ὀφειλῶν καί χρεῶν, θάνατος τῆς ἁμαρτίας, παλιγγενεσία - ἀνακαίνισις τῆς ψυχῆς, ἔνδυμα φωτεινό, σφραγίδα πνευματική ἀνεξίτηλη, ὄχημα πρός τόν Οὐρανό, πρόξενο βασιλείας οὐράνιας, χάρισμα υἱοθεσίας. Ἀπό τόσα πολλά καί μεγάλα ἀγαθά προτιμᾶς, ἄθλιε, πιό πολύ τήν ἡδονή;» (Μεγ. Βασιλείου, P.G. 31.Ὁμιλία ΙΓ’ παρ.5, σ.432-433).

Καί εἰς ἄλλο σημεῖο λέγει ὁ οὐρανοφάντωρ Μ.Βασίλειος διά τήν πνευματική περιτομή: «Τό βάπτισμα ὑποδηλώνει τήν ἀπόθεσι τῶν ἔργων τῆς σαρκός, κατά τόν Ἀπόστολο, ὁ ὁποῖος λέγει : «Περιετμήθητε περιτομῇ ἀχειροποιήτῳ ἐν τῇ περιτομῇ τοῦ Χριστοῦ, συνταφέντες αὐτῷ ἐν τῷ βαπτίσματι», δηλ. περιτμηθήκατε μέ τήν πνευματική περιτομή, πού δέν γίνεται ἀπό χέρι ἀνθρώπινο, ὅπως ἡ ἰουδαϊκή περιτομή, ἀλλά ἐνεργεῖται ἀπό τό Ἅγιο Πνεῦμα. Καί ἡ περιτομή αὐτή συνίσταται εἰς τήν ἀπέκδυσι καί τήν ἀποβολή τοῦ σώματος, πού ἦταν ὑποδουλωμένο στίς ἁμαρτίες τῆς σάρκας. Αὐτή εἶναι ἡ περιτομή πού ἐλάβατε ἀπό τόν Χριστό, ὅταν ἐνταφιασθήκατε μαζί του μέ τό ἅγιο βάπτισμα».

Ἀγαπητοί μου Ἀδελφοί,

Εἰς τή νέα χρονιά, εἰς τήν ὁποία ὡδήγησε τήν ζωήν καί τά βήματά μας «ὁ καιρούς καί χρόνους ἐν τῇ ἰδίᾳ ἐξουσίᾳ θέμενος καί τήν ζωήν ἡμῶν εἰς χεῖρας Αὐτοῦ διακρατῶν …» Κύριος καί Θεός μας, καλούμεθα ἀκούοντες τόν λόγον τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ ἡμῶν : «τῇ ἐλευθερίᾳ, ᾗ Χριστός ἡμᾶς ἠλευθέρωσε, στήκετε καί μή πάλιν ζυγῷ δουλείας ἐνέχεσθε», νά ἐπιλέξωμε τόν δρόμον τῆς πνευματικῆς περιτομῆς, τῆς ἀπαρνήσεως τῆς ἁμαρτίας, καί τῆς κακίας, τῶν ἐφαμάρτων παθῶν καί ἀδυναμιῶν καί τῆς προτιμήσεως τοῦ ἀγαθοῦ καί τελείου καί εὐαρέστου Θείου θελήματος καί τῆς ζωῆς τῆς ἀληθινῆς, τῆς γνησίας καί καθαρᾶς, τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ τῷ Κυρίῳ ἡμῶν νέας καί εὐλογημένης ζωῆς.

Ἡ πνευματική περιτομή, περιτομή πάσης πονηρίας καί ἀκαθαρσίας καί παντός ἁμαρτωλοῦ καί βδελυκτοῦ κινήματος τοῦ ἐν ἡμῖν παλαιοῦ ἀνθρώπου, ἀλλά καί ἡ συμμόρφωσις τῆς ζωῆς μας καί τῆς ἐν γένει βιοτῆς καί πολιτείας μας πρός τήν ἀγαθήν καί ὅλως τιμητικήν προσωνυμίαν «χριστιανός» καί τό χριστιανικόν μας ὄνομα, τό ὁποῖον φέρομεν ἀπό τῆς εὐλογημένης ὥρας τοῦ Ὀρθοδόξου Χριστιανικοῦ μας Βαπτίσματος, ἄς εἶναι τά δύο βασικά χαρακτηριστικά γνωρίσματα τῆς οὐρανοδρόμου σταυραναστάσιμης πνευματικῆς πορείας μας.

Ἀπό καρδίας εὐχάς ἀναπέμπω δι’ ὅλους σας, Ἅγιοι Πατέρες καί Ἀδελφοί, διά τόν νέον εὐλογημένον ἐνιαυτόν τῆς χρηστότητος τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, τοῦ Ἀρχηγοῦ τῆς Πίστεως καί τῆς σωτηρίας ἡμῶν. Νά ἔχετε πλούσιον τόν θεῖον φωτισμόν καί πλουσιόδωρα τά θεῖα χαρίσματα καθ’ ὅλην τήν διάρκειαν αὐτοῦ, καί εἰς ὁλόκληρον τόν βίον σας. Ἰδιαιτέρως εὔχομαι διά τούς ἀγαπητούς μας ναυτικούς, τούς εἰς τάς ἐγγύς καί μακράν θαλάσσας ναυτιλλομένους, καί διά τά προσφιλῆ μας παιδιά καί τούς νέους μας, νά ἀπολαμβάνουν τήν θεία σκέπη καί τήν προστασίαν τοῦ Παντοκράτορος Κυρίου μας καί τῆς Κυρίας ἡμῶν Θεοτόκου, τῆς Μυρτιδιωτίσσης, καί διατελῶ,

Μετ’ ἐγκαρδίων πατρικῶν εὐχῶν καί ἀγάπης
Ὁ Μητροπολίτης
†Ὁ Κυθήρων Σεραφείμ