Ο μικρός σχολιασμός ενός πιστού για το μεγάλο γεγονός της “Πανορθόδοξης Συνόδου”.

“Ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι”.

                    Τὴν Πεντηκοστὴ 2016 συγκαλεῖται στὸ Κολυμπάρι Χανίων “ἡ Ἁγία και Μεγάλη Σύνοδος”.  Ἤδη ἀνακοινώθηκαν τὰ θέματα  ποὺ θὰ συζητηθοῦν καὶ ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἑλλαδικῆς Ἐκκλησίας διαλέγεται περὶ αὐτῶν. Τὸ περιεχόμενο καὶ ἡ θεματολογία τῆς “Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου” ἔγινε ἀντικείμενο πολλῶν καὶ τεκμηριωμένων κατακρίσεων καὶ ἐλεγκτικῶν παραθέσεων ἀπὸ Ἱεράρχες, Ἡγουμένους, κληρικούς, μοναχούς, πανεπιστημιακοὺς καὶ ἁπλοὺς πιστούς. Οἱ ἀντιρρήσεις τους δείχνουν ὅτι τὰ θέματα τῆς “Συνόδου” αὐτῆς, ὅπως διατυπώνονται στὰ προσυνοδικὰ κείμενα, δὲν ἐκφράζουν τὸ Ὀρθόδοξο πλήρωμα (κληρικούς, μοναχοὺς καὶ λαϊκούς), τὸ ὁποῖο, ἄλλωστε, οὐδέποτε πληροφορήθηκε κάτι σχετικὸ μὲ τὴ Σύνοδο αὐτή, οὐδέποτε συμμετεῖχε στὴν διαδικασία προπαρασκευῆς της καὶ οὐδέποτε ἐνέκρινε τὰ πρὸς συζήτηση θέματά της.

            Ἐκτός, ὅμως, ἀπὸ τὸν ἀποκλεισμὸ τοῦ πιστοῦ λαοῦ, τῶν μοναχῶν καὶ τῶν κληρικῶν, ἔχουμε καὶ τήν ἐλλειματική ἐνημέρωση τῶν ἰδίων τῶν Ἐπισκόπων, οἱ ὁποῖοι οὐδέποτε ἐνημερώθηκαν γιὰ τὰ πεπραγμένα τῶν Προσυνοδικῶν Ἐπιτροπῶν καὶ γιὰ τὰ θέματα πού συζητήθηκαν. Ὅπως σημειώνει ὁ Μητροπολίτης Ναυπάκτου κ. Ἰερόθεος σὲ Ἐπιστολή του πρὸς τὴν Ἱερὰ Σύνοδο τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος: «Τά κείμενα τῶν θεμάτων αὐτῶν ὁλοκληρώθηκαν ἀπὸ τὴν Εἰδικὴ Διορθόδοξη Ἐπιτροπὴ καὶ παραπέμφθηκαν ἤδη στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο, χωρὶς νὰ τὰ γνωρίζη ἡ Ἱεραρχία τῆς Ἐκκλησίας μας… Γιατί δὲν ἐτέθησαν πρὸς ἔγκριση ἀπὸ τὴν Ἱεραρχία τὰ κείμενα αὐτὰ καὶ παραπέμφθηκαν στὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο ἐν ἀγνοία τῶν Ἱεραρχῶν;».

            Μεγάλος λοιπόν εἶναι ὁ προβληματισμὸς μεταξὺ τῶν πιστῶν της Ἐκκλησίας γιὰ ὅλα τὰ παραπάνω. Ἔτσι ἄλλωστε καλλιεργεῖται ἡ “γρηγοροῦσα συνείδηση”  τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας. Καὶ ὁ λαὸς πρέπει νὰ μάθει καὶ νὰ μιλήσει. Ἀλλιῶς, πῶς ὁ κάθε ἐπιχώριος Ἐπίσκοπος θὰ μεταφέρει στή Σύνοδο τὸ φρόνημα τῆς Ἐκκλησίας του; Ὁ Ἅγιος Ἰγνάτιος ὁ Θεοφόρος λέει ὅτι ὁ Ἐπίσκοπος μὲ τοὺς Πρεσβυτέρους βρίσκονται σὲ μία ἁρμονία -ὅπως εἶναι οἱ χορδὲς σὲ μία κιθάρα-, προκειμένου νὰ ὑπάρξει συμφωνία. Ἄρα, δὲν μπορεῖ ὁ Ἐπίσκοπος νὰ ἀγνοεῖ τοὺς πρεσβυτέρους καὶ τὸ πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας. Στὴν Α΄ Ἀποστολικὴ Σύνοδο ἐκφράστηκε ἡ Συνοδικὴ Ἀλήθεια «σὺν ὅλη τὴ Ἐκκλησία». Καὶ ὅλη ἡ Ἐκκλησία εἶναι καὶ ὁ ἁπλὸς λαός (κλῆρος καί πιστοί). Ποῦ καὶ πότε ἐκφράζεται στὴν “Ἁγία καὶ Μεγάλη Συνοδο” πλήρως ἀντιπροσωπευτικὰ αὐτὸς ὁ λαός; Πῶς ὁ λαὸς θὰ εἶναι ὁ φύλακας τῆς Πίστεως ἂν δὲν πληροφορηθεῖ καὶ λάβει γνώση ὅσων ἐρήμην του ἀποφασίζονται; Ξεχνᾶμε τί λέγει ἡ Διακήρυξις τῶν Πατριαρχῶν τῆς Ἀνατολῆς τοῦ 1848; “Έπειτα παρ’  ἡμῖν οὔτε Πατριάρχαι οὔτε Σύνοδοι ἠδυνήθησαν ποτὲ εἰσαγαγεῖν νέα, διότι ὁ ὑπερασπιστὴς τῆς θρησκείας ἐστὶν αὐτὸ τὸ σῶμα τῆς Ἐκκλησίας, ἤτοι αὐτὸς ὁ λαός, ὅστις ἐθέλει τὸ θρήσκευμα αὐτοῦ αἰωνίως ἀμετάβλητον καὶ ὁμοειδὲς τῷ τῶν Πατέρων αὐτοῦ». Οι Ὀρθόδοξοι κρατοῦμε ἄδολη καὶ ἀνόθευτη τὴν πίστη, ὅπως τὴν παραλάβαμε ἀπὸ τοὺς Πατέρες «ἀποστρεφόμενοι πάντα νεωτερισμὸν ὡς ὑπαγόρευμα τοῦ διαβόλου· ὁ δεχόμενος νεωτερισμὸν κατελέγχει ἐλλιπῆ τὴν κεκηρυγμένην ὀρθόδοξον πίστιν. Ἀλλ’ αὕτη πεπληρωμένη ἤδη ἐσφράγισται, μὴ ἐπιδεχομένη μήτε μείωσιν, μήτε αὔξησιν, μήτε ἀλλοίωσιν ἥντινα ουν, καὶ ὁ τολμῶν ἢ πρᾶξαι ἢ συμβουλεῦσαι ἢ διανοηθῆναι τοῦτο, ἤδη ἠρνήθη τὴν πίστιν τοῦ Χριστοῦ, ἤδη ἑκουσίως καθυπεβλήθη εἰς τὸ αἰώνιον ἀνάθεμα διὰ τὸ βλασφημεῖν εἰς τὸ Πνεῦμα τὸ Ἅγιον, ὡς τάχα μὴ ἀρτίως, λαλῆσαν ἐν ταῖς Γραφαῖς καὶ διὰ τῶν οἰκουμενικῶν Συνόδων».

            Ἀνακύπτει λοιπὸν στὶς συνειδήσεις πολλῶν τὸ ἐρώτημα γιὰ τὸ ποιὰ πρέπει νὰ εἶναι ἡ στάση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας, τοῦ κλήρου καὶ τοῦ λαοῦ, ἀπέναντι στὴ μέλλουσα νὰ συνέλθει “Ἁγία καὶ Μεγάλη Σύνοδο”. Πρέπει νὰ χαιρόμαστε ἢ νὰ ἀνησυχοῦμε γιὰ τὸ ὄντως μεγάλο καὶ ἱστορικὸ αὐτὸ ἐκκλησιαστικὸ γεγονός; Θὰ προκύψει ὠφέλεια ἢ βλάβη γιὰ τὴν Ἐκκλησία;

            Πολλοί λένε νά μήν μι­λοῦν οἱ πι­στοί γι’ αὐ­τά τά πράγ­μα­τα, για­τί αὐ­τό ἀπο­τε­λεῖ κα­τά­κρι­ση. Δέν εἶναι σωστό. Αὐ­τό εἶ­ναι ὑ­πο­χρέ­ω­σή μας καί δέν ἀποτε­λεῖ κα­τά­κρι­ση. Λέ­γει ὁ ἱ­ε­ρός Χρυ­σό­στο­μος στήν πρός Ἑ­βραί­ους Ἐ­πι­στο­λή: «πεί­θε­σθε τοῖς ἡ­γου­μέ­νοις ὑ­μῶν.­.. ὧν ἀ­να­θε­ω­ροῦν­τες τήν ἔκ­βα­σιν τῆς ἀ­ναστρο­φῆς μι­μεῖ­σθε τήν πί­στιν». Δη­λα­δή, στά ζητήματα της Πίστεως, δέν κάνου­με ἄ­κρι­τα ὑ­πα­κο­ή, ἀλ­λά ἐ­ξε­τά­ζου­με μέ βά­ση τήν παραδεδομένη ἀπό τούς Πατέρες Πίστη ἄν αὐ­τά πού λέ­γον­ται ἀ­πό πρό­σω­πα ἤ καί θε­σμό, ὁ­λόκλη­ρη Σύ­νο­δο, συ­νά­δουν μ’ αὐ­τά, πού εἶ­πε ὁ Χρι­στός καί δι­α­χρο­νι­κῶς ἔγιναν ἀποδεκτά στήν Ἐκ­κλη­σί­α διά τῶν Οἰ­κου­με­νι­κῶν Συ­νό­δων καί διά τῆς συμ­φω­νί­ας τῶν Πα­τέ­ρων. Ἄ­ρα, ἡ κα­τά­κρι­ση ἀ­να­φέ­ρε­ται, λέ­γει ὁ ἱ­ε­ρός Χρυ­σό­στο­μος, στό βί­ο. Δέν θά ἀ­σχο­λεῖ­σαι μέ τόν βί­ο τῆς κα­θη­με­ρι­νό­τη­τας τοῦ ἄλλου, ἄν τυ­χόν αὐ­τός δέν εἶ­ναι κα­θα­ρός κ.λπ. Για­τί ἐ­κεῖ­νο εἶ­ναι κα­τά­κρι­ση. Γιά τά θέ­μα­τα τῆς Πί­στε­ως ὅ­μως ὀ­φεί­λου­με νά μι­λή­σου­με. Δέν ἔ­χει ση­μα­σί­α ἡ θέ­ση τῶν κρι­νο­μέ­νων αὐ­τῶν ἀν­θρώ­πων μέ­σα στήν Ἐκ­κλη­σί­α. Γιά φανταστεῖτε, μέ αὐ­τήν τήν συλ­λο­γι­στι­κή νά γι­νό­ταν τό ἴ­διο πρᾶγ­μα, ἐ­πει­δή ὁ Ἄ­ρει­ος ἦ­ταν κλη­ρι­κός, ἐ­πει­δή ὁ Νε­στό­ριος ἦ­ταν Πα­τριά­ρχης. Καί πά­ει λέ­γον­τας. Ὁ Ἀ­πό­στο­λος Παῦ­λος ἐ­πί­σης λέ­ει: «καί ἐ­γώ ὁ ἴ­διος ἄν ἔρ­θω καί σᾶς πῶ δι­α­φο­ρε­τι­κά ἀ­πό αὐ­τά πού σᾶς εἶ­πα, ἤ καί ἄγ­γε­λος ἐξ οὐ­ρα­νοῦ, ἀ­νά­θε­μα ἔ­στω».

            Ὡστόσο, τόσο στό χῶρο των κληρικῶν καί μοναχῶν, ὅσο καί τῶν λαϊκῶν έλάχιστοι μιλοῦν γιά τά ζητήματα πίστεως σθεναρά. Ὅποιος μιλᾶ, ἂν δὲν θεωρεῖται φανατικός, χαρακτηρίζεται ὀπισθοδρομικός, στενοκέφαλος καὶ γραφικός. Εἶναι πάλι ἀλήθεια ὅτι ἡ ὀρθόδοξη παραδοσιακὴ γραμμὴ ὑποστηρίζεται ἐνίοτε ἀνορθόδοξα μὲ φωνές, ἀκραῖες θέσεις, ἀτεκμηρίωτες ἐκφράσεις καὶ ἀναληθεῖς ὑπερβολές. Χρειάζεται μεγάλη γνώση, ὑπευθυνότητα, σοβαρότητα, ψυχραιμία, νηφαλιότητα καὶ διάκριση. Μὲ τὴν ἐμπάθεια δὲν μπορεῖ νὰ ἔλθει καλό. Πρέπει νά καταθέτουμε τὴν ἀγωνία μας, τὸν λογισμό μας, τὸ παράπονό μας, τὴν ἀνησυχία μας μέ εὔσχημο και ἐκκλησιαστικό τρόπο. Τὰ κακῶς κείμενα, οἱ παραχαράξεις, οἱ νοθεύσεις σκανδαλίζουν πολὺ τὶς εὐαίσθητες συνειδήσεις. Εἶναι λάθος;

       Ὁ λαός (κληρικοί, μοναχοί καί λαϊκοί) δὲν ἐπιτρέπεται νὰ ἐκφρασθοῦμε; Θὰ πρέπει νὰ περιορισθοῦμε στὸ κομποσχοίνι μας; Θὰ πρέπει μόνο νὰ ἐπιφωνοῦμε, ἐπικροτοῦμε καὶ χειροκροτοῦμε πάντοτε κι ἔτσι θὰ εἴμαστε ὁ καλός λαός; Ἀκόμη κι ὅταν παραγκωνίζονται ἢ παρερμηνεύονται οἱ θεῖοι καὶ Ἱεροὶ Κανόνες καὶ τὸ Πηδάλιο τῆς Ἐκκλησίας, ἡ Ἱερὰ Παράδοση, ἡ ἀρχαία τάξη, οἱ ἱεροὶ θεσμοί, τὰ πατροπαράδοτα λόγια, ἡ ὁδὸς τῶν Ἁγίων Πατέρων μας; Δὲν ἰσχύουν σήμερα οἱ Ἱεροὶ Κανόνες τῆς Ἐκκλησίας μας περὶ συμπροσευχῆς μετὰ αἱρετικῶν; Δὲν εἶναι συμπροσευχὴ ὅταν ὁ πατριάρχης ἐναγκαλίζεται τὸν πάπα στὸ «ἀγαπήσωμεν ἀλλήλους»; Πρόκειται γιὰ φιλοφρόνηση; Τί σημαίνει ὁ ἱερὸς ἀσπασμὸς τῆς ἁγίας ὥρας ταύτης; Δὲν εἶναι συμπροσευχὴ ἡ ἀπαγγελία τοῦ «Πάτερ ἡμῶν» ἀπό τόν πάπα κατά τήν θεία Λειτουργία; Ἔχουν ἡμερομηνία λήξεως οἱ Ἱεροὶ Κανόνες;

            Σὲ τί ἄλλαξε ὁ παπισμός, ὥστε νὰ τρέχουμε πίσω του; Ἦταν φανατικοί οἱ Ἅγιοί μας πού ἐφιστοῦσαν τὴν αὐστηρὴ προσοχὴ τῶν πιστῶν στὸν παπικὸ κίνδυνο; Ἡ έναντι τοῦ παπισμοῦ ἐπιφύλαξη τόσων καὶ τόσων λογίων, σοφῶν, ἐναρέτων, ταπεινῶν, ἁγίων, πατριαρχῶν, ἀρχιεπισκόπων, ἐπισκόπων, πρεσβυτέρων καὶ μοναχῶν ἐπὶ τόσους αἰῶνες ἦταν λανθασμένη; Εἴμεθα σοφότεροι ὅλων αὐτῶν;

       Μὲ πόνο καὶ ἀγάπη γράφουμε, καίτοι ανάξιοι, αὐτὲς τίς γραμμές. Τονίζουμε τὸν ἄπειρο σεβασμό μας στοὺς θεσμοὺς καὶ τὰ πρόσωπα τῆς Ἐκκλησίας. Συγκεκριμένες τακτικὲς κρίνουμε ὡς πιστὰ τέκνα τῆς Ἐκκλησίας. Δέν μποροῦμε νά σιωπήσουμε. Μᾶς ἐλέγχει αὐστηρὰ τὸ ἱερὸ πλῆθος τῶν μαρτύρων καὶ τῶν ὁμολογητῶν. Δὲν κατακρίνουμε κανένα. Ἐλέγχοντες ἐλεγχόμεθα. Εἶναι πολλοὶ ποὺ σκέπτονται ὅλα αὐτὰ, τὰ ἁπλὰ καὶ σημαντικά. Δὲν εἶναι ὀρθὸ οἱ ἐκκλησιαστικοί ταγοί νὰ περιγελοῦν τὴν καλὴ ἀγωνία τῶν πιστῶν, νὰ μὴ λέγεται ὅλη ἡ ἀλήθεια, νὰ σκανδαλίζεται δίκαια τὸ μικρὸ ποίμνιο.

            Ἔχουμε τή γνώμη ὅτι τὸ σπουδαιότερο κεφάλαιο τῆς “Ἁγίας καί Μεγάλης Συνόδου” εἶναι αὐτό πού αναφέρεται  στίς “Σχέ­σεις τῆς Ὀρ­θο­δό­ξου Ἐκ­κλη­σί­ας πρός τόν λοι­πόν χρι­στι­α­νι­κόν κό­σμον”. Ἐ­δῶ, τί­θε­ται ἕ­να κα­τε­ξο­χήν δογ­μα­τι­κό θέ­μα, πού ἔ­χει ἐκ­κλη­σι­ο­λο­γι­κό χα­ρα­κτῆ­ρα. Ἀ­να­φέ­ρε­ται, δη­λα­δή, στήν ταυ­τό­τη­τα τῆς Ἐκ­κλη­σί­ας, στό τί εἶ­ναι ἡ Ἐκ­κλη­σί­α κα­θ’ ἑ­αυ­τήν.

            Καλό θά ἦταν νά ἀ­πο­συρ­θεῖ πλή­ρως τό κεί­με­νο αὐ­τό, ἐ­πει­δή εἰ­ση­γεῖ­ται τή θε­σμι­κή νομι­μο­ποί­η­ση τοῦ Οἰ­κου­με­νι­σμοῦ.

            «Τό κεί­με­νο αὐ­τό», γρά­φει ο δογματολόγος καθηγητής Δ. Τσελεγγίδης, «ἐμ­φα­νί­ζει κα­τά συρ­ρο­ή τήν θε­ο­λο­γι­κή ἀ­συ­νέ­πεια, ἀλ­λά καί τήν ἀν­τί­φα­ση. Ἔ­τσι, στό ἄρ­θρο 1 δι­α­κη­ρύσ­σει τήν ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή αὐτο­συ­νει­δη­σί­α τῆς Ὀρ­θό­δο­ξης Ἐκ­κλη­σί­ας, θε­ω­ρών­τας αὐ­τήν –πο­λύ σω­στά– ὡς τήν «Μί­α, Ἁ­γί­α, Κα­θο­λι­κή καί Ἀ­πο­στο­λι­κή Ἐκ­κλη­σί­α». Ὅ­μως, στό ἄρ­θρο 6 πα­ρου­σιά­ζει μιά ἀν­τι­φα­τι­κή πρός τό πα­ρα­πά­νω ἄρ­θρο (1) δι­α­τύ­πω­ση. Ση­μει­ώ­νε­ται χα­ρα­κτη­ρι­στι­κά, ὅ­τι «ἡ Ὀρ­θό­δο­ξη Ἐκ­κλη­σί­α ἀ­να­γνω­ρί­ζει τήν ἱ­στο­ρι­κήν ὕ­παρ­ξιν ἄλ­λων Χρι­στι­α­νι­κῶν Ἐκ­κλη­σι­ῶν καί Ὁ­μο­λο­γι­ῶν μή εὑ­ρι­σκο­μέ­νων ἐν κοι­νω­νί­ᾳ με­τ’ αὐ­τῆς». Στήν προ­κει­μέ­νη πε­ρί­πτω­ση, τό κεί­με­νο ὑ­παι­νίσ­σε­ται τούς Ρω­μαι­ο­κα­θο­λι­κούς καί τήν παν­σπερ­μί­α τῶν Προ­τε­σταν­τῶν. «Ἐ­δῶ γεν­νᾶ­ται τό εὔ­λο­γο θε­ο­λο­γι­κό ἐ­ρώ­τη­μα: Ἄν ἡ Ἐκ­κλη­σί­α εἶ­ναι «ΜΙΑ», κα­τά τό Σύμβο­λο τῆς Πί­στε­ως καί τήν αὐ­το­συ­νει­δη­σί­α τῆς Ὀρ­θό­δο­ξης Ἐκ­κλη­σί­ας, τότε, πῶς γί­νε­ται λό­γος γιά ἄλ­λες Χρι­στι­α­νι­κές Ἐκ­κλη­σί­ες; Εἶ­ναι προ­φα­νές, ὅ­τι αὐ­τές οἱ ἄλ­λες Ἐκ­κλη­σί­ες εἶ­ναι ἑ­τε­ρό­δο­ξες».

            «Οἱ ἑ­τε­ρό­δο­ξες ὅ­μως «ἐκ­κλη­σί­ες» δέν μπο­ροῦν νά κα­το­νο­μά­ζον­ται καθό­λου ὡς «ἐκ­κλη­σί­ες» ἀ­πό τούς Ὀρ­θο­δό­ξους, ἐ­πει­δή δογ­μα­τι­κῶς θε­ω­ρούμε­να τά πράγ­μα­τα, δέν μπο­ρεῖ νά γί­νε­ται λό­γος γιά πολ­λό­τη­τα «ἐκ­κλη­σι­ῶν», μέ δι­α­φο­ρε­τι­κά δόγ­μα­τα καί μά­λι­στα σέ πολ­λά θε­ο­λο­γι­κά θέ­μα­τα. Κα­τά συ­νέ­πεια, ἐ­νό­σω οἱ «ἐκ­κλη­σί­ες» αὐ­τές πα­ρα­μέ­νουν ἀ­με­τα­κί­νη­τες στίς κα­κο­δο­ξί­ες τῆς πί­στε­ώς τους, δέν εἶ­ναι θε­ο­λο­γι­κά ὀρ­θό νά τούς ἀ­να­γνω­ρί­ζου­με ἐκ­κλη­σι­α­στι­κό­τη­τα –καί μά­λι­στα θε­σμι­κά– ἐ­κτός τῆς «Μί­ας, Ἁ­γί­ας, Κα­θο­λι­κῆς καί Ἀ­πο­στο­λι­κῆς Ἐκ­κλη­σί­ας».

            Καταθέτουμε τὶς μικρὲς αὐτὲς σκέψεις μας γιὰ ἕνα τόσο μεγάλο ἐκκλησιαστικὸ γεγονός, αὐτὸ τῆς  Ἁγίας καὶ Μεγάλης Συνόδου, μὲ σκοπὸ νὰ καλλιεργήσουμε τὴν καλὴ ἀνησυχία, γιὰ τὰ περὶ τὴν Πίστη ζητήματα, στὸ λαὸ τῆς Ἐκκλησίας, στὸν ὁποῖο ἀνήκουμε. Δυστυχῶς δὲν ἀκούγεται “φωνὴ καὶ ἀκρόαση” ἀπὸ τὸν Ἅγιον Ὅρος, ὅπως συνέβαινε παλαιότερα. Δὲν γνωρίζουμε σέ τί νὰ τὸ ἀποδώσουμε. Εἶναι στάση διακρίσεως ἢ φόβου; Πάντως οἱ καιροὶ εἶναι ἰδιαίτεροι. Τὰ πράγματα γιὰ τὴν καθαρότητα τῆς Πίστεως γίνονται πλέον ἐπικίνδυνα. Ἡ πολλὴ σιωπὴ τῶν ὑπευθύνων μεγαλώνει τὸν κίνδυνο  γιατί ἤδη τὸ ὀρθόδοξο αἰσθητήριο τῶν πιστῶν ἔχει ἀπὸ καιρὸ ἀμβλυνθεῖ.

            “Ὥρα ἡμᾶς ἤδη ἐξ ὕπνου ἐγερθῆναι”.

ΑΡΘΡΟ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΝΟΡΙΑΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΠΑΡΑΣ  “ΟΜΟΘΥΜΑΔΟΝ”