Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Θρησκευτικά: Τον λόγο (και την ευθύνη) τώρα η Ιερά Σύνοδος

Θρησκευτικά: Τον λόγο (και την ευθύνη) τώρα η Ιερά Σύνοδος

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Η Διαρκής Ιερά Σύνοδος έχει πλέον την ιστορική ευθύνη να αποφανθεί και να ενημερώσει το λαό τί μάθημα Θρησκευτικών η Εκκλησία θεωρεί ψυχικά ωφέλιμο για τους μαθητές και τις μαθήτριες του Δημοτικού και του Γυμνασίου. Η τυχόν σιωπή της δεν θα είναι χρυσός. Μετά την εκ μέρους της Επιτροπής των Εμπειρογνωμόνων δημοσιοποίηση του προγράμματος των Θρησκευτικών υπήρξαν πολλά σχόλια και κριτικές που δίνουν στη ΔΙΣ πολλά και πολύτιμα για την κρίση της στοιχεία.

Ο υπογράφων μετά τους 50 λόγους διαφωνίας που διατύπωσε για το μάθημα των Θρησκευτικών έκανε ρεπορτάζ και αποκάλυψε ότι για τη διατύπωση του προγράμματος  χρησιμοποιήθηκε βιβλιογραφία που χρησιμοποιούν και οι Αντβεντιστές, αλλά και κάποιες Χριστιανικές Ομολογίες και  ότι έχει μια έντονη προτεσταντική λογική. Και μόνο αυτός ο λόγος θα ήταν αρκετός για να απορριφθεί από την ΔΙΣ το πρόγραμμα, εφόσον η Εκκλησία επιθυμεί μια Ορθόδοξη θρησκευτική εκπαίδευση για τα Ελληνόπουλα και όχι μια θρησκειολογική εκπαίδευση για παιδιά χωρίς Πατρίδα, μελλοντικούς κοσμοπολίτες και προϊόντα της παγκοσμιοποίησης.

Στα χέρια μου υπάρχει μια απάντηση της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων, χωρίς πάντως έστω και μία υπογραφή, όπως είχε γίνει στην απάντηση στους 50 λόγους διαφωνίας μου για το πρόγραμμα. Σ’ αυτή την απάντηση επαληθεύεται το ρεπορτάζ, αλλά τα μέλη της Επιτροπής βλέπουν με διαφορετικό τρόπο τα γεγονότα. Συγκεκριμένα στην απάντηση τους τα μέλη της Επιτροπής αναγνωρίζουν ότι «χρησιμοποιούν κοινή επιστημονική βιβλιογραφία» με τους Αντβεντιστές. Επί της αναμφισβήτητης αυτής αληθείας διερωτώνται «αν την χρησιμοποιούν οι Αντβεντιστές ή οποιοσδήποτε άλλος για τις δικές του ανάγκες, αυτό σημαίνει ότι απαγορεύεται να την χρησιμοπούμε και εμείς;». Επίσης επιχειρούν να μας πείσουν ότι οι εργασίες των Goldman, Fowler και Oser θεωρούνται περίπου «Ευαγγέλιο» για την θρησκευτική εκπαίδευση και πως « κανένας σοβαρός μελετητής, συγγραφέας,  συντάκτης προγραμμάτων σπουδών, αλλά και διδάσκαλος του μαθήματος των Θρησκευτικών δεν νομιμοποιείται να μην τις λάβεις υπόψη του στον σχεδιασμό της σχολικής αγωγής. Γι’ αυτό οι εργασίες των Goldman, Fowler και Oser χρησιμοποιήθηκαν από την προτεσταντική όσο και τη ρωμαιοκαθολική θρησκευτική εκπαίδευση» (Σημ.Συντ. !!!!!).

Να συμφωνήσουμε ότι για την κοινωνία των ΗΠΑ ή αυτήν του Ηνωμένου Βασιλείου είναι χρήσιμες οι εν λόγω μελέτες, όπως είναι χρήσιμες γενικά για τους Προτεστάντες, τους Αντβεντιστές, ακόμη και για τους Ρωμαιοκαθολικούς της Αυστραλίας... Αμέσως όμως  τίθεται το ερώτημα τί σχέση έχει η θρησκευτική εκπαίδευση σ’ αυτές τις χώρες με αυτήν που χρειάζονται τα ελληνόπουλα;  Οι διδακτικές θεωρίες των Goldman, Fowler και Oser στηρίζονται στην καρτεσιανή λογική, στην μονομερή αντιμετώπιση των παιδιών ως αναπτυσσομένων στη σκέψη και στην κρίση ατόμων και γενικεύοντας τις εμπειρικές τους γνώσεις και τις επιστημονικές τους θεωρίες, τις διαχέουν, με την ανέρειστη επιστημονικά  λογική ότι ισχύουν σε κάθε κοινωνία... Ο πολύ κοντινός στην Προτεσταντική Ηθική Μαξ Βέμπερ σημειώνει σχετικά: « Η θαυμαστά σκόπιμη οργάνωση και τακτοποίηση του κόσμου είναι, σύμφωνα με την αποκάλυψη της Βίβλου και τη φυσική γνώση, σχεδιασμένη ολοφάνερα από τον Θεό για να υπηρετεί την ωφελιμότητα του ανθρωπίνου γένους». ( Μαξ Βέμπερ «Η Χριστιανική Ηθική και το πνεύμα του Καπιταλισμού», Εκδ. Gutenberg, Αθήνα, 1984, σελ. 95). Τί σχέση μπορεί να έχει αυτή η αντίληψη με την Ορθοδοξία; Κι αν την αποδέχονται οι Goldman, Fowler και Oser πρέπει υποχρεωτικά να την δεχθούμε κι εμείς;

Οι Έλληνες ανέκαθεν μελετούσαν τις ξένες παραδόσεις, διδασκόντουσταν από άλλους πολιτισμούς, αλλά τους αφομοίωσαν και δημιούργησαν τον ανεπανάληπτο Ελληνικό πολιτισμό, τόσο τον Προχριστιανικό, όσο και αυτόν που προέκυψε από την εκ μέρους τους αποδοχή του Χριστιανισμού. Πάντοτε δημιουργούσαν,  ποτέ δεν τους μπήκε στο μυαλό το «copy – paste» των ξένων παραδόσεων, των ξένων διδασκαλιών και η αβασάνιστη,  μηχανική και παθητική αποδοχή των απόψεων τους. Είναι αλήθεια πως για δεκαετιες οι Έλληνες θεολόγοι διδάσκονταν την γερμανικής – προτεσταντικής εμπνεύσεως επιστήμη. Τώρα και αφού σε μεγάλο βαθμό τα Πανεπιστήμια απηλλάγησαν από αυτό το άχθος προωθείται η προτεσταντική αντίληψη στα σχολεία!!! Ασφαλώς είναι πολύ πιο εύκολη η αντιγραφή της δημιουργίας, όμως εκεί φαίνεται η αξία του Έλληνα επιστήμονα, όταν μάλιστα έχει την αποφασιστική βοήθεια της Γλώσσας και της Πατερικής Παράδοσης.

Ο αείμνηστος μεγάλος Φλωρόφσκι δίδασκε για χρόνια στο Χάρβαρντ: «Ορθοδοξία για όλους τους Ορθοδόξους, δεν είναι τίποτε άλλο από εκείνο που παίρνουν από τους Έλληνες Πατέρες...Κάθε τι που παραμένει έξω από τη διδασκαλία τους, ή δεν τους συνεχίζει, αυτό είναι αμφισβητήσιμο και δεν έχει σίγουρη και σταθερή βάση». Για το ίδιο ζήτημα ο καθηγητής Π.Β. Πάσχος σχολιάζει: « Άλλο αν σήμερα, με την γλωσσική μας αλλοτρίωση και τον εκούσιο αφελληνισμό μας, με πολλαπλούς τρόπους, απομακρυνόμαστε τραγικά επικίνδυνα από όλες εκείνες τις πηγές που αποτελούν εγγύηση για την καλή ναυσιπλοΐα της ελληνικής σχεδίας στο πέλαγος των ταραγμένων καιρών...Πού μυαλό ή καιρός για ελληνικά και Έλληνες Πατέρες, όταν θέλουμε ελληνική Παιδεία μονάχα μεσ’ από μεταφράσεις που οι πιο πολλές τους έρχονται απ’ τα Παρίσια και τα Λονδίνα» (Βλ.σχ. άρθρο Π.Β. Πάσχου «Quo vadis Graecia?», εις περ/κό «Ευθύνη», τ. 252, Δεκέμβριος 1992, σελ. 672-675). Θέλουμε λοιπόν την Παιδεία του Φλωρόφσκι ή αυτή του Goldman κ.λ.π.;

Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Ελληνισμός περνάει μια δύσκολη περίοδο. Επί Τουρκοκρατίας  και επί Φραγκοκρατίας, ως Έθνος,  δεχθήκαμε ισχυρότατες πιέσεις να χάσουμε την ταυτότητα μας, να τουρκέψουμε ή να φραγκέψουμε. Χωρίς τους Goldman κ.λ.π. επιτύχαμε να επιβιώσουμε. Έγραψε σχετικά ο Κωνσταντίνος Οικονόμος ο εξ Οικονόμων: « Ουδεμία αίρεσις, ουδέν σχίσμα, ουδεμία των έξω της Ελλάδος περιπλανωμένων πολλών και σκοτεινών ετειρειών του Σατανά δεν εμόλυνε την αμίαντον καθολικήν εκκλησίαν των Γραικών δι’ όλης της βαρείας αυτών τυραννίας μέχρι της σήμερον. Προσέχετε και τώρα μην χάσητε της πατροπαραδότου πίστεως τον θησαυρόν». Ο Οικονόμος είπε στους Έλληνες, τον Οκτώβριο του 1821 αυτό που και σήμερα ισχύει, με τη διαφορά ότι η τυραννία έχει βάλει ένα μοντέρνο ή μεταμοντέρνο ένδυμα. (Βλ.σχ. Κων. Οικονόμου του εξ Οικονόμων Λόγοι», Αθήναι, 1971. «Λόγος Προτρεπτικός προς τους Έλληνας», σελ. 320-321).

Υπάρχει διαφορά μεταξύ της διδασκαλίας της Αγίας Γραφής στα παιδιά των Αντβεντιστών και σ’ αυτά των Ορθοδόξων; Ασφαλώς υπάρχει χαώδης διαφορά. Ο Προτεστάντης διδάσκει με τη λογική του και με συστήματα που επιβάλλονται από την κοινωνική και ψυχολογική του αντίληψη, ενώ  ο Ορθόδοξος έχοντας και όλο τον πλούτο της Παράδοσης του. Αλλιώς θα περιγράψει ο Αντβεντιστής την ιστορία του Μωυσή, του Νώε, ή του Ιώβ και αλλιώς ο Ορθόδοξος. Το δίλημμα λοιπόν δεν είναι αν «η Παλαιά και η Καινή Διαθήκη είναι αποκλειστικό κτήμα των αιρετικών παραφυάδων», αλλά αν ο Ορθόδοξος πρέπει να διδάσκεται την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη όπως οι αιρετικές παραφυάδες.   

Στο ρεπορτάζ μας αποκαλύψαμε ακόμη ότι μεταξύ των Προτεσταντών θεολόγων που κυριαρχούν στην βιβλιογραφία είναι ο Peter Schreiner, διακεκριμένο στέλεχος του Ευρωπαϊκού Προτεσταντισμού και υπεύθυνου για την προώθηση της Εκπαίδευσης στην Ευρώπη με βάση την Προτεσταντική προοπτική. Τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων δεν απάντησαν επί της αντικειμενικής αυτής πραγματικότητας, που αναφέρεται στο σχετικό του βιογραφικό. Αντ’ αυτής απαντούν ότι τα περισσότερα αναφερόμενα έργα του είναι συλλογικά και σ’ αυτά υπάρχουν και (δύο) Ορθόδοξοι θεολόγοι. Επίσης σημειώνουν ότι όλα τα βιβλία δεν εκδόθηκαν από το Comenius, αλλά και σε συνεργασία με το δίκτυο ICCS (Intereuropean Comission on Church and School). Επί του σημείου αυτού δεν γράφεται  ότι το Ινστιτούτο Comenius είναι Προτεσταντικό Κέντρο για την Έρευνα και Ανάπτυξη στην Εκπαίδευση!. Επίσης δεν αναφέρεται ότι πρόεδρος του δικτύου ICCS είναι ο ίδιος ο κ. P. Schreiner!!!!

Ως προς την βιβλιογραφία και πώς πρέπει  αυτή αναφέρεται σε μελέτες που έχουν επιστημονική χροιά παραπέμπουμε τα μέλη της Επιτροπής στο «Εγκόλπιον επιστημονικής έρευνας» ( Εκδ. Αρμός) του πρωτοπρεσβυτέρου και καθηγητού Πανεπιστημίου π. Γεωργίου Μεταλληνού και στις σελίδες 103-109. Ευκολία μπορεί να αποτελούν οι αναφορές μόνο σε βιβλία, χωρίς σχολιασμό ή παραπομπές, αλλά, όπως γράφει ο π. Γεώργιος, « η επιστημονική δεοντολογία και εντιμότητα επιβάλλει να αναφέρει ο ερευνητής, με πλήρη και ακριβή κάθε φορά στοιχεία την πηγή, από την οποία έχει αντλήσει τις πληροφορίες που επικαλείται». Τέλος για την «ιδεοθύελλα» που ατυχώς επιμένουν τα μέλη της Επιτροπής να ερμηνεύουν την έκφραση brain storming τους παραπέμπουμε στο έγκυρο Αγγλικό Λεξικό της Οξφόρδης.

Σε ένα διάλογο χρειάζεται ψυχραιμία, ανοιχτό μυαλό, καθαρή γνώση  και παράθεση επιχειρημάτων. Ιδεοληψίες και εγωισμοί δεν χωρούν, όπως επίσης δεν χωρούν ύβρεις, συκοφαντίες, προσπάθεια υποτίμησης  του διαλεγομένου. Φοβούμαι πως τα μέλη της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων έχουν χάσει την ψυχραιμία τους και μένω εκεί. Το μόνο που μπορώ να πω είναι πως κάποιος που δεν καταλαβαίνει ότι για τον Χριστιανό είναι αυτονόητη η Αγάπη, γιατί αποτελεί βίωμα του, που τον κάνει να είναι υπεράνω των όποιων κατά καιρούς Νόμων, δείχνει ότι μένει σε ένα «λογικό» και αποστεωμένο πνευματικότητας Χριστιανισμό. Αν η Αγάπη, όπως τη δίδαξε ο Ιησούς Χριστός και την περιέγραψε ο Απόστολος Παύλος,  δεν αποτελεί κυρίαρχο στοιχείο στη ζωή  του Χριστιανού, τότε  πράγματι χρειάζεται να διδάσκεται για τη Οικολογία και τον  Ρατσισμό  ως ξένα, άγνωστα και ζητούμενα στοιχεία  στη ζωή του. Ο Χριστιανός πρέπει να γνωρίζει ότι  τα «ανθρώπινα δικαιώματα»,  δια των οποίων οι ισχυροί της Γης  – ως νέοι Φαρισαίοι –  προωθούν τις επιδιώξεις τους, και, συνήθως, όπου δεν τους συμφέρει,  δεν τα εφαρμόζουν,  δεν έχουν καμία σχέση με την άδολη, γενική, θυσιακή, Αγάπη του Ιησού Χριστού.-

Δείτε και:

-Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Θρησκευτικά και Αντβεντιστές

-Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Πενήντα λόγοι διαφωνίας με το νέο πρόγραμμα των Θρησκευτικών.