Οικογένεια, οικογενειακό δίκαιο και Εκκλησία

Η οικογένεια και το οικογενειακό δίκαιο

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Η πρόταση Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης για «μεταρρυθμίσεις αναφορικά με τις σχέσεις γονέων – τέκνων» ψηφίστηκε την περασμένη εβδομάδα στη Βουλή. Πρόκειται για μεταρρυθμίσεις που δεν αφορούν την οικογένεια, αφού αυτή έχει διαλυθεί, αλλά τον διακανονισμό των σχέσεων μεταξύ των διαζευγμένων γονέων και αυτές για την επικοινωνία με τα παιδιά που απέκτησαν, όταν αποτελούσαν οικογένεια.

            Στη νεωτερική δυτική κοινωνία που ζούμε η αξία της οικογένειας υποσκάπτεται από την κυριαρχούσα αντίληψη  του εγωιστικού, ωφελιμιστικού και ηδονιστικού τρόπου ζωής. Οι αρχές που την συνιστούν, όπως αγάπη, αφοσίωση, αυτοθυσία, ταπείνωση, συγγνώμη, γενναιότητα, φρόνηση έχουν υποβαθμισθεί. Ο νεωτερικός άνθρωπος αφού με τον χωρισμό  έχει προκαλέσει τραύματα στα παιδιά που απέκτησε και που ήρθαν στη ζωή χωρίς δική τους ευθύνη, μπαίνει σε μια ατέρμονη μάταιη διαδικασία να αναζητήσει λύση, που πιστεύει πως θα  απαλύνει τις πληγές που τους προκάλεσε. Μάταιη γιατί δεν μπορεί να δώσει λύση στις τραυματισμένες ψυχές των παιδιών ο ορθός λόγος, που εκφράζεται με τις επεμβάσεις της Δικαιοσύνης. Η οικογένεια δεν είναι δυνατό να υποκασταθεί «από δικαστές εξειδικευμένους, με τη συνδρομή παιδοψυχιάτρου, ή ψυχολόγου, ή κοινωνικού λειτουργού...». Τα προβλήματα που έχουν μεταξύ τους οι πρώην σύζυγοι μπορεί να βρίσκουν κάποια  λύση στα δικαστήρια – πράγμα και αυτό πολύ αμφίβολο -, όμως πολλοί και πολλές συνεχίζουν τη ζωή τους δημιουργώντας νέες οικογένειες... Το γεγονός όμως είναι ότι    οι πληγές που έχουν επιφέρει στα παιδιά τους είναι ανεξίτηλες. 

            Οι χώρες της Δύσης στα Συντάγματά τους χαρακτηρίζουν ανυπέρβλητη την αξία της ζωής. Όμως οι ίδιες απαξιώνουν την οικογένεια, την πρωταρχική και μοναδική πηγή της. Τα συμβόλαια διαβίωσης, η ελεύθερη σχέση «συντρόφων», οι «γάμοι» ομοφύλων, πολύ χειρότερα η, εν ονόματι της νεωτερικής ισότητας (...) απόκτηση (;) τέκνων, στα οποία επεβλήθη το μεγάλωμα με δύο ομόφυλους γονείς, όλα αυτά δεν είναι υποκατάστατα οικογένειας, είναι στρεβλώσεις του θεσμού. Είναι λυπηρό ότι στη σημερινή Ελλαδική κοινωνία τα πρότυπα που δίνουν πολλοί επώνυμοι πολιτικοί, κοινωνικοί και καλλιτεχνικοί παράγοντες δρουν αρνητικά στην ψυχολογία των νέων να σχηματίσουν οικογένεια. Η ελεύθερη συμβίωση, ο ωφελιμισμός, η δειλία στην ανάληψη της ευθύνης δημιουργίας οικογένειας και η άμβλυνση της πνευματικής αξίας του γάμου, που προβάλλονται ως «προοδευτική κοινωνική εξέλιξη», είναι οι αιτίες της αισθητής μείωσης του αριθμού των γάμων και της πολύ μεγαλύτερης αύξησης των διαζυγίων.

            Η Κυβέρνηση αντιμετωπίζει τα υπάρχοντα προβλήματα στις σχέσεις μεταξύ πρώην συζύγων. Όμως πρέπει να δει σοβαρά το θέμα της στήριξης της οικογένειας. Αυτό δεν είναι θέμα πολιτικό, δικονομικό, «εκσυγχρονιστικό». Είναι ηθικής και εθνικής επιβίωσης. Στην Ελλάδα δεχόμαστε την επέλαση της νεωτερικότητας, όμως έχομε την ιδιοπροσωπία μας, που αντιστέκεται, όσο την διατηρούμε. Από το σχολείο λοιπόν μια πειστική εκστρατεία για την αξία της οικογένειας, ώστε να έχει περιεχόμενο και η γιορτή της μητέρας.  Παλαιότερα τα σχολικά βιβλία μιλούσαν για την αξία της οικογένειας. Παλαιότερα η Πολιτεία ενίσχυε τον θεσμό της οικογένειας και με οικονομικά μέτρα, που διευκόλυναν τα νέα ζευγάρια στη δημιουργία οικογένειας και στην απόκτηση και τρίτου παιδιού. Πρέπει αυτά να επανέλθουν.

            Ο γάμος έχει χάσει σε μεγάλο βαθμό την ιερότητά του. Στην αρχή ο πολιτικός γάμος, μετά το σύμφωνο συμβίωσης. Πολλοί και πολλές μετά τον πολιτικό γάμο και αφού έχουν αποκτήσει παιδί κάνουν και θρησκευτικό γάμο, σε συνδυασμό μάλιστα με την βάπτιση του. Δύο Ιερά Μυστήρια σε πακέτο του ενός... Το ωφελιμιστικό στοιχείο υπερτερεί του εκκλησιαστικού. Οι ευχές του εκκλησιαστικού γάμου στα ήδη – για την Πολιτεία όχι για την Εκκλησία – παντρεμένα ζευγάρια είναι ίδιες με αυτές που επί αιώνες αφορούσαν τους άγαμους νέους και νέες.

Οι κληρικοί του Λεκανοπεδίου εντυπωσιάζονται από τον αριθμό των διαζυγίων που υπογράφουν, αλλά και από την ελαφρότητα, με την οποία αντιμετωπίζουν το γεγονός πολλοί νέοι και νέες. Υπάρχουν βεβαίως και περιπτώσεις ανθρώπων που λύουν τον γάμο τους αισθανόμενοι συντριβή. Σε κεντρικό επίπεδο η Ιεραρχία έχει απλώς διοργανώσει κάποιες διαλέξεις για το σοβαρό θέμα της οικογένειας και η υπ’ Αυτήν αρμόδια Επιτροπή «Γάμου, οικογένειας, προστασίας παιδιού και δημογραφικού προβλήματος» υπάρχει μόνο στα χαρτιά.... Στις Μητροπόλεις τηρούνται στατιστικά στοιχεία για τους τελούμενους γάμους και για αυτούς που διαλύονται. Αυτά θα έπρεπε να αποτελέσουν πεδίο μελέτης σε κεντρικό και σε περιφερειακό επίπεδο, ώστε να επιχειρηθεί μια σοβαρή αντιμετώπιση του προβλήματος. Είναι λυπηρό ότι η διοικούσα Εκκλησία έχει αφήσει παντελώς την ποιμαντική και ασχολείται με κτίρια και οικόπεδα. Καλόν είναι να ασχολούμεθα με τα κτίρια στον Αλίαρτο και να δίδονται για αυτά 500.000 Ευρώ, αλλά αυτά δεν σώζουν τη συνέχεια του Έθνους μας.-