Πότε οἱ λόγοι καί αἱ πράξεις ἔχουν ἠθικήν ἀξίαν

Πότε οἱ λόγοι καί αἱ πράξεις ἔχουν ἠθικήν ἀξίαν

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου π. Διονυσίου Τάτση

  Στὴν ἐποχή μας, ὅπου οἱ ἄνθρωποι στὴν πλειονότητά τους ἐγκατέλειψαν τὶς ἠθικὲς ἀρχές, ἐπικρατεῖ πνευματικὴ σύγχυση καὶ οἱ ἐκδηλώσεις τους καὶ ἡ ἐπικοινωνία τους παραπλανοῦν καὶ δύσκολα μπορεῖ νὰ βρεῖ κανεὶς τὴν ἀλήθεια στὰ λόγια καὶ τὶς πράξεις τους. Γιὰ τοὺς σύγχρονους ἀνθρώπους ὅλα ἐπιτρέπονται στὴ ζωή, μὲ μικρὴ ἐξαίρεση μερικὲς παραβατικὲς καὶ ἐγκληματικὲς πράξεις, οἱ ὁποῖες ἔχουν συνέπειες, ὅταν ἐξιχνιαστοῦν!

  Ἡ κατάσταση εἶναι ἀνυπόφορη γιὰ τὸν ἄνθρωπο τοῦ Θεοῦ, ποὺ βαδίζει στὴ ζωή του μὲ ὁδηγὸ τὶς ἐντολές καὶ διατρέχει πάντα τὸν κίνδυνο νὰ παραπλανηθεῖ ἀπὸ τοὺς συνανθρώπους του, οἱ ὁποῖοι ἔχουν εὔκολη τὴν ψευδολογία, τὴν ὑποκρισία, ἀλλὰ καὶ τὴ θρασύτητα στὴ συμπεριφορά τους. Δυστυχῶς οἱ ἄνθρωποι αὐτοὶ δὲν ἔχουν ἠθικὲς ἀναστολὲς καὶ ἐπιδιώκουν τὸ συμφέρον τους, μὲ πολλοὺς τρόπους. Συχνὰ ἄλλα λένε καὶ ἄλλα ἐννοοῦν. Τὰ ἔργα τοὺς ὑπηρετοῦν σκοπιμότητες, ὅπως καὶ τὰ πληθωρικά τους λόγια ἄνομα σχέδια, ποὺ δὲν γνωρίζει τὸ πλῆθος. Ἐμφανίζονται ὡς καθαροὶ καὶ ἄμεμπτοι, ἐνῶ στὴν πραγματικότητα εἶναι μολυσμένοι καὶ κατακριτέοι. Γι’ αὐτὸ χρειάζεται πολλὴ προσοχή, μάτια δεκατέσσερα, γιὰ νὰ τοὺς γνωρίσει κάποιος. Νὰ ἐξετάζει ὄχι μόνο τὰ λόγια τους, ἀλλὰ καὶ τὸ λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο τὰ λένε. Τὰ λόγια τὰ ἀκούει καὶ τὰ κρίνει, ὅμως τὸ λόγο γιὰ τὸν ὁποῖο τὰ λένε, δὲν τὸν ἀποκαλύπτουν.

  Ἡ παραπλάνηση στὶς μέρες μας εἶναι σύνηθες φαινόμενο καὶ τὰ ἀποτελέσματα εἶναι πολλὰ καὶ δυσάρεστα. Δὲν πρέπει νὰ ἔχουμε εὔκολο τὸ χειροκρότημα, οὔτε νὰ γινόμαστε ὀπαδοὶ ἀνθρώπων ποὺ δὲν ἔχουν ἦθος καὶ ὑπηρετοῦν διαφορετικοὺς σκοποὺς ἀπὸ τὰ λόγια  ποὺ διατυπώνουν. Τέτοια συμπτώματα διαπιστώνουμε πρωτίστως στὸ χῶρο τῆς πολιτικῆς, ἀλλὰ καὶ ὅπου γίνονται ἀρχιαιρεσίες καὶ προβάλλονται προγράμματα ὑλοποίησης διαφόρων ἔργων.

  Κάτι παρόμοιο συμβαίνει καὶ μὲ πολλὲς πράξεις τῶν ἀνθρώπων, οἱ ὁποῖες στοχεύουν στὴν παραπλάνηση καὶ ἐξαπάτηση τῶν ἀνυποψίαστων. Πρέπει νὰ ἀναζητοῦμε τὴν αἰτία τῶν πράξεων καὶ νὰ διαπιστώνουμε ἂν εἶναι σύμφωνη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ. Ὅταν συμβαίνει αὐτὸ τὶς ἀποδεχόμαστε κι ἂς θεωροῦνται ἀπὸ τοὺς κοσμικοὺς ξεπερασμένες καὶ ἀναχρονιστικές, κάποτε τὶς χαρακτηρίζουν καὶ ἐπικίνδυνες γιὰ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων! Ὅταν ὅμως ἡ αἰτία εἶναι ἀντίθετη μὲ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ καὶ οἱ πράξεις στοχεύουν στὴν ἁμαρτία καὶ τὴν ἀπομάκρυνση ἀπὸ τὴν πίστη, τὶς ἀρνούμαστε, παρὰ τὴν ἀποδοχή τους ἀπὸ τοὺς εἰδικοὺς ἐπιστήμονες καὶ τοὺς «λαμπρούς», κατὰ τὸ κοσμικὸ φρόνημα ἀνθρώπους, ποὺ κυριαρχοῦν στὰ σύγχρονα μέσα ἐνημέρωσης.

  Τὰ ἀγαθὰ κίνητρα τῶν πράξεων ἔχουν μεγαλύτερη ἀξία ἀπὸ τὶς ἴδιες τὶς πράξεις. Αὐτὰ πρέπει νὰ γνωρίζουμε καὶ νὰ ἐπαινοῦμε. Νὰ μὴ παρασυρόμαστε ἀπὸ τὴν ἐφήμερη λάμψη, ἀλλά νὰ ἐκτιμοῦμε τὴ διάθεση καὶ προαίρεση αὐτῶν ποὺ τὶς πραγματοποιοῦν. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος τονίζει ὅτι τὰ κίνητρα χαρακτηρίζουν τὴν ἠθικὴ ἀξία μίας πράξης. Εἶναι ἀποκαλυπτικὰ τὰ λόγια του: «Ὁ δικός μας Κύριος δὲν συνηθίζει νὰ προσέχει τὴν ποσότητα, ἀλλὰ τὸν πλοῦτο καὶ τὴν ποιότητα τῆς διάθεσης, γιατί ἀπ’ αὐτὴ καὶ τὰ μικρὰ γίνονται μεγάλα καὶ τὰ μεγάλα πολλὲς φορὲς ὑποβαθμίζονται καὶ θεωροῦνται μηδαμινά, ὅταν αὐτὰ ποὺ γίνονται δὲν γίνονται μὲ εὐχάριστη διάθεση καὶ προθυμία. Γι’ αὐτὸ καὶ ἐκείνη ἡ χήρα τοῦ Εὐαγγελίου, παρόλο ποὺ πολλοὶ εἶχαν ρίξει πολλὰ χρήματα στὸ θησαυροφυλάκιο, αὐτή, ρίχνοντας δύο λεπτά, τοὺς ξεπέρασε ὅλους, ὄχι ἐπειδὴ ἔριξε περισσότερα ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἀλλὰ ἐπειδὴ ἔδειξε πρόθυμη διάθεση. Γιατί, ὅπως εἶπε ὁ Κύριος, οἱ μὲν ἄλλοι ἔριχναν ἀπὸ τὸ περίσσευμά τους, αὐτὴ ὅμως ἔβαλε ὅλα ὅσα εἶχε. Δηλαδὴ ἔβαλε ὅλη τὴν περιουσία»[1].

  Ὁ συνειδητὸς χριστιανὸς ἔχει πάντα ἀγαθὴ προαίρεση, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ πράξεις του ἔχουν ἠθικὴ ἀξία. Καὶ τὰ μεγάλα ἔργα καὶ οἱ μικρὲς ἀγαθοεργίες ἔχουν τὴν ἴδια ἀξία καὶ τὴν ἴδια ἐπίδραση στοὺς ἀνθρώπους ποὺ ἀπευθύνονται.

Σημειώσεις:

1. Χρυσοστόμου Γ΄, σελ. 390 – 391.

orthodoxostypos