Το όραμα του Χρυσοστόμου

Τὸ ὅραμα τοῦ Χρυσοστόμου

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος – θεολόγος

Μέλημα ὅλων τῶν ὀρθοδόξων Πατέρων ὑπῆρξε πάντοτε ἡ πνευματικὴ καὶ δι’ αὐτῆς ἡ μορφωτικὴ καὶ κοινωνικὴ πρόοδος τῶν πιστῶν. Πρωτοπόροι στὴν ἀντίληψη αὐτὴν ἦταν οἱ τρεῖς μας Ἱεράρχες καὶ μάλιστα ὁ ἐνεργώτερος ἐξ αὐτῶν περὶ τὰ κοινωνικά, Χρυσόστομος. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει μεταθέσει, ὡς γνωστόν, τὴν μνήμη του ἀπὸ τὴν 14η Σεπτεμβρίου, ἡμέρα τῆς κοιμήσεώς του, τὴν 13η Νοεμβρίου, ἀκριβῶς πρὶν ἀπὸ τὴν εἴσοδό μας στὴν μικρὴ Σαρακοστὴ τῶν Χριστουγέννων  -ὄχι τυχαίως.

Ὁ Χρυσόστομος, πέρα ἀπὸ τὴν σοφία καὶ τὴν δεινότητα τοῦ λόγου του, ἀναδείχθηκε ἀληθινὰ κοινωνικὸς Ἅγιος, φιλάδελφος καὶ ἐλεήμων, «ἀδικουμένων βοήθεια, πενήτων ἡ χορηγία, τῶν πεινόντων τροφή» (ἀπὸ τὴν ὑμνολογία τῆς ἑορτῆς του).

Ἤλπιζε ὁ μέγας ὁραματιστὴς Χρυσόστομος, ὅτι, ἐὰν ὁ Κύριος τοῦ ἔδινε, ὅπως ἔλεγε, χρόνια, θὰ πείση ὅλους νὰ ἐφαρμόσουν τὴν ἀρετὴ τῆς κοινοκτημοσύνης. Ἔτσι, θὰ ἀποκαθιστοῦσε τὴν κοινωνικὴ ἀδικία, γιὰ τὴν ὁποία διώχθηκε ἀπὸ τοὺς κάθε λογῆς ἄρχοντες καὶ ἐξουσιαστὲς τῆς ἐποχῆς του, καὶ γι’ αὐτὸ βρῆκε τὸν θάνατο. Ὁ Χρυσόστομος, μάλιστα, ἀποδίδει τὴν εὐθύνη γιὰ τὴν μὴ βίωση τῆς κοινοτικῆς ζωῆς στοὺς ἰδίους τοὺς χριστιανοὺς ποὺ δὲν τὴν ἐφαρμόζουμε ἀπὸ φόβο, ὅπως λέει. Ἐάν, ὅμως, τὴν δοκιμάζαμε, τότε σίγουρα θὰ τολμούσαμε, μὲ τὴν χάρη τοῦ Θεοῦ, νὰ τὴν ἐφαρμόσωμε, κάνοντας τοὺς πάντες νὰ πιστεύσουν (ἀπὸ τὴν 11η ὁμιλία τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου στὶς «Πράξεις» (Ε.Π.Μ. 60, 96-98), Μεταγραφή: Γεώργιος Δ. Ῥοδίτης, ἀπὸ τὸ βιβλίο «Χριστιανισμὸς καὶ πλοῦτος», ἔκδοση 3η, Ἀθήνα 2009).

Δὲν ἦταν οὐτοπιστὴς ὁ Χρυσόστομος. Ἁπλῶς, ἦταν βαθειὰ πεπεισμένος ὅτι τὸ συμφέρον τοῦ ἀνθρώπου βρίσκεται στὸν κοινοτικὸ τρόπο ζωῆς, ποὺ εἶχε ἐφαρμοστῆ στοὺς πρώτους ἀποστολικοὺς χρόνους καὶ εἶχε ἑνώσει τοὺς χριστιανοὺς ἔναντι τῶν δυσμενῶν ἐξωτερικῶν περιστάσεων. Τὸ ὅραμά του, ὅμως, ἦταν μακρόπνοο, διότι εἶναι πραγματικὰ πολὺ δύσκολο νὰ πείση κανεὶς τοὺς λίγους ἔχοντες καὶ κατέχοντες ὅτι τὸ ἀληθινό των συμφέρον εἶναι νὰ μοιράσουν τὰ ἀγαθά των πρὸς ὄφελος τῶν πολλῶν!

Τώρα καταλαβαίνομε γιατί ὁ Χρυσόστομος εἶναι ὁ κατάλληλος ὁδηγός μας κατὰ τὴν πνευματικὴ αὐτὴν περίοδο τῆς Σαρακοστῆς τῶν Χριστουγέννων. Διότι μᾶς διδάσκει μὲ τὸν λόγο του ἀλλὰ καὶ μὲ τὸ παράδειγμά του ποιό εἶναι τὸ νόημα τῆς ἀληθινῆς νηστείας καὶ ἄσκησης. Ὅτι σκοπὸς δὲν εἶναι νὰ ἐξουθενωθοῦμε σωματικὰ ἀλλὰ νὰ καταστείλωμε τὰ πάθη μας καὶ μάλιστα τὴν ἐγωπάθεια καὶ τὴν προσκόλλησή μας στὰ περιττά.

Ἐὰν προτάξωμε τὶς πνευματικὲς αὐτὲς λύσεις, τότε ὑπάρχει ἐλπίδα νὰ βροῦμε καὶ μεῖς, σὺν Θεῷ, διέξοδο στὰ σύγχρονα δεινά μας. Ἀμήν! Καλὴ καὶ εὐλογημένη Σαρακοστὴ καὶ μαθητεία κοντὰ στὸν ἀληθινὸ ποιμένα Ἰωάννη Χρυσόστομο! Εἴθε νὰ ἐνστερνιστοῦμε καὶ μεῖς τὸ ὅραμά του γιὰ κοινοτικὴ ζωὴ καὶ συνεργασία γιὰ τὴν δική μας -πάντων τῶν ἀνθρώπων- σωτηρία! Γένοιτο!