Ἔρευνα καὶ πίστη

Ἔρευνα καὶ πίστη

Σοφία Μπεκρῆ, φιλόλογος-θεολόγος

    «Ὦ τοῦ παραδόξου θαύματος· ἀπιστία πίστιν βεβαίαν ἐγέννησεν». Πραγματικὰ θαυμαστὸς ὁ τρόπος μὲ τὸν ὁποῖον ἡ ἀπιστία τοῦ Θωμᾶ ἔγινε πρόξενος βεβαίας πίστεως!

     Πῶς μπορεῖ, ἀλήθεια, νὰ συμβῆ αὐτό; Εἶναι ποτὲ δυνατὸν ἀπὸ τὴν ἀπιστία νὰ προκύψῃ πίστη καὶ μάλιστα βεβαία; «Πάντα δυνατὰ τῷ πιστεύοντι», θὰ σπεύσῃ νὰ ἀπαντήσῃ κάποιος. Ὅμως ὁ Θωμᾶς περιγράφεται ὡς ἄπιστος, ὄχι ὡς πιστός, μέχρι τοὐλάχιστον νὰ λάβῃ τὶς ἀποδείξεις ποὺ ζητοῦσε. «Πάντα δυνατὰ τῶ Κυρίω, τῷ ἐργαζομένῳ διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων», θὰ ἀπαντήση κάποιος ἄλλος καὶ ἡ ἀπάντησή του θὰ εἶναι ἀσφαλῶς πιὸ στοχευμένη.

     Πράγματι, ὁ Κύριος ἐργάζεται βάσει σχεδίου πρὸς ὄφελος τῆς δικῆς μας σωτηρίας. Ὅταν ἐμφανίστηκε τὴν πρώτη φορὰ στοὺς μαθητές «τῶν θυρῶν κεκλεισμένων», «τότε ὁ Θωμᾶς οἰκονομικῶς οὐχ εὑρέθη μετ’ αὐτῶν».

      Ἐὰν ὁ Θωμᾶς ἦταν παρών, δὲν θὰ ἀμφέβαλε, καὶ ἐὰν δὲν ἀμφέβαλε, δὲν θὰ ζητοῦσε νὰ ψηλαφήσῃ τὸν Κύριο, καὶ ἐὰν ὁ Κύριος δὲν τοῦ ἔδινε αὐτὴν τὴν δυνατότητα τῆς ἔρευνας, τότε δὲν θὰ ἀναφωνοῦσε «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου».           Ἔτσι, οὔτε ἐμεῖς θὰ διδασκόμασταν ἀπὸ τὴν δική του ὁμολογία, ὥστε νὰ ὁμολογοῦμε μὲ τὴν σειρά μας «ὁ Κύριός μας καὶ ὁ Θεός μας»!

     Ἡ ἀπιστία λοιπὸν τοῦ Θωμᾶ γέννησε τὴν βεβαία πίστη. Μὲ τὸν τρόπο του ὁ Θωμᾶς «ἐθεολόγει», «ἐγνώρισε τὸν σαρκωθέντα Υἱὸν καὶ Λόγον τοῦ Θεοῦ ὡς πεπονθότα σαρκί καὶ ἐκήρυξε τὸν Ἀναστάντα Θεόν».

    Πράγματι, ἐκεῖνος ποὺ «τόλμησε» νὰ ζητήσῃ ἀποδείξεις γιὰ «τὴν ἄπιστη πίστη» του ἔγινε ἕνας ἀπὸ τοὺς θερμότερους κήρυκες τοῦ Εὐαγγελίου καὶ μάλιστα στὴν μακρυνὴ Ἰνδία! Πῶς θὰ μποροῦσε νὰ κηρύξῃ στοὺς ἀνθρώπους ὅσα θαυμαστὰ εἶδε κοντὰ στὸν διδάσκαλό Του καὶ νὰ πείσῃ τοὺς ἀπίστους νὰ πιστεύσουν, ἐὰν ὁ ἴδιος πρῶτα δὲν εἶχε πειστῆ;

    Νά γιατὶ ὁ ἀγαθὸς Κύριος δείχνει συγκατάβαση γιὰ τὴν «καλὴ ἀπιστία» τοῦ Θωμᾶ καὶ ὄχι μόνον δὲν τὸν ἐμποδίζει νὰ ἱκανοποιήσῃ τὴν «περιέργειά» του ἀλλὰ τὸν ἐνθαρρύνει κιόλας: «δεῦρο ψηλάφησον τὰς χεῖρας καὶ τοὺς πόδας μου καὶ τὴν ἀκήρατόν μου πλευράν»!

    Εἶναι τέτοιο τὸ μέγεθος τῆς φιλανθρωπίας Του, ὥστε νὰ δέχεται «ὑπὸ Ἰουδαίων ῥαπιζόμενος, ὑπὸ ἀποστόλων ψηλαφώμενος», ἀκόμα καὶ «ὑπὸ τῶν ἀθετούντων αὐτὸν πολυπραγμονούμενος». Δὲν ταπεινώνεται ὁ Κύριος οὔτε ἀπαξιώνεται, ὅταν καταπιάνονται μαζί Του οἱ κάθε λογῆς ἀθετοῦντες. Ἀντιθέτως, μάλιστα! Τὸ γεγονὸς ἄλλωστε ὅτι πολυπραγμονοῦν, ὅτι ἀσχολοῦνται «πολυμερῶς καὶ πολυτρόπως» μὲ τὸ πρόσωπό Του, ἀποτελεῖ τρανὴ ἀπόδειξη ὅτι ἀναγνωρίζουν τὴν ἀξία Του, καὶ ἄς μὴν θέλουν οἱ ἴδιοι νὰ τὸ παραδεχθοῦν!

    Τελικὰ ὁ Θωμᾶς ἀναφέρεται ὅτι ἴσως καὶ νὰ μὴν χρειάστηκε νὰ ψηλαφήσῃ τὸν Κύριο, παρ’ ὅτι ὁ Ἴδιος τὸν κάλεσε: «ὡς θέλεις, ψηλάφησον». Ἐκεῖνος ποὺ θεράπευε τὰ σώματα καὶ τὶς ψυχὲς τῶν ἄλλων στεκόταν τώρα μπροστά του, φέροντας πάνω Του ζωντανὰ καὶ ἀνεξίτηλα τὰ σημάδια τοῦ Σταυροῦ καὶ συγχρόνως διαπιστευτήρια τῆς Ἀναστάσεώς Του!

    Παρουσίᾳ τοῦ Κυρίου ὁ Θωμᾶς δὲν χρειάζεται πλέον ἀποδείξεις. Ἡ ὁμολογία του «ὁ Κύριός μου καὶ ὁ Θεός μου» ἰσοδυναμεῖ μὲ ὁμολογία τοῦ Ἀναστάντος Κυρίου, τὸν Ὁποῖον δέχεται καὶ ὡς Κύριο, μὲ τὴν ἀνθρώπινη ὑπόσταση, καὶ ὡς Θεό. Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ ὁμολογία του χαρακτηρίζεται «σωτήριος».

     Ὅσο γιὰ τὸν Κύριο «χαίρει ἐρευνώμενος», ἐπειδὴ γνωρίζει ὅτι ἡ ἔρευνά Του μᾶς ὁδηγεῖ στὴν πίστη καὶ στὴν «αἰώνιον ζωὴν» (Ἰωάν., ε’ 39 & κ’ 31). Ἔτσι ζητάει ἀπὸ τὸν καθένα μας, ὅπως καὶ ἀπὸ τὸν Θωμᾶ: «μὴ γίνου ἄπιστος, ἀλλὰ πιστός, ἐπίσης δὲ τοῖς ἄλλοις πιστώθητι».

Δὲν μᾶς ζητάει δηλαδὴ ἁπλῶς νὰ πιστέψωμε, ἀλλὰ μᾶς καλεῖ νὰ κάνωμε καὶ ἕνα βῆμα παραπέρα: «νὰ πιστωθοῦμε στοὺς ἄλλους», νὰ ἐνταχθοῦμε δηλαδὴ σὲ ἕνα σύνολο ἀδελφῶν, ποὺ ὅλοι των ἔχουν ὡς κοινὸ χαρακτηριστικὸ τὴν πίστη στὸν ἴδιο Κύριο, τὸν Σαρκωθέντα, Παθόντα, Ταφέντα καὶ Ἀναστάντα Σωτῆρα μας Χριστό!

Ἔτσι ἐξηγεῖται γιατὶ ὁ Κύριος μᾶς καλεῖ νὰ ἐνταχθοῦμε στὸ σύνολο αὐτὸ τῶν πιστῶν καὶ «πιστοποιημένων» ἀδελφῶν. Διότι γνωρίζει ἀσφαλῶς ὅτι, ἐὰν μένωμε μόνοι, ὅπως ὁ Θωμᾶς, οἱ ἀμφιβολίες μας θὰ αὐξάνωνται, καὶ ὅσο αὐξάνονται, τόσο θὰ ἀγωνιοῦμε καὶ θὰ θλιβώμαστε, ὅπως ὁ ἀπομονωμένος Θωμᾶς. Ἐὰν ὅμως εἴμαστε «ἕνδεκα» καὶ ὄχι «ἕνας», τότε θὰ εἶναι εὐκολώτερο νὰ ἐνισχυώμαστε καὶ νὰ στηρίζωμε ὁ ἕνας τὸν ἄλλον στὴν πίστη μας.

Στὶς δύσκολες ἡμέρες ποὺ διανύομε χρειάζονται καὶ τὰ δύο, καὶ ἡ ἐνίσχυση τῆς πίστεώς μας καὶ ἡ ὁμολογία. «Ὁ τὸν θάνατον πατήσας καὶ τὸν Θωμᾶν πληροφορήσας», Κύριε, κατεύθυνον καὶ ἐμᾶς στὴν ζήτησή Σου καὶ στὴν διατράνωση τῆς πίστεώς μας πρὸς δόξα Θεοῦ καὶ ἐπ’ ὠφελείᾳ πάντων τῶν ἀνθρώπων!

Πηγές-Βοηθήματα: Πεντηκοστάριο/Κυριακὴ τοῦ Θωμᾶ, Εἰς τὴν Καινήν Κυριακήν. Καὶ εἰς τὸν ἀπόστολον Θωμᾶν (PG 63, σελ. 927-930).