Ἡ ἱστορία διαψεύδει τοὺς ἀρνητὰς τῶν «Κρυφῶν Σχολείων»

 

Ἡ ἱστορία διαψεύδει τοὺς ἀρνητὰς τῶν «Κρυφῶν Σχολείων»

Τὰ μοναστήρια μας πρέπει καὶ πάλι σήμερα νὰ ἀποτελέσουν τὸ ἀντίβαρον ἔναντι τῆς κρατικῆς ἐξουσίας, ποὺ κλείει τοὺς ἱ. ναοὺς καὶ θέλει διαθρησκειακὸν μάθημα εἰς τὴν ἐκπαίδευσιν. Παραθέτομεν ἀδιαμφισβητήτους ἀποδείξεις ἀπὸ τὴν ἱστοσελίδα «protothema.gr» τῆς 10ης Ἀπριλίου 2021:

«ὁ ὅρος “Κρυφὸ Σχολειό”, τὸ ὁποῖο “ἐπιβίωσε” ὡς τοπωνύμιο σὲ πολλὰ μέρη. Ὁ Τάσος Γριτσόπουλος («Τὸ Κρυφὸ Σχολειό», Ἀθῆναι 1979), ἀναφέρει ἐνδεικτικά: τὴ μονὴ Στρατηγόπουλου (ποὺ εἶναι γνωστὴ καὶ ὡς “τοῦ Ντίλιου”) στὰ Γιάννενα, ὅπου ἡ διαμόρφωση τοῦ χώρου μὲ χτιστὲς βαθμίδες ἀντὶ γιὰ θρανία, συνηγορεῖ στὴν ἄποψη τῆς χρήσης του ὡς σχολεῖο. Στὴ μονὴ Ἄνω Δίβρης τῆς Ἠλείας, ὑπάρχει κελλὶ ποὺ ὀνομαζόταν ἀνέκαθεν κρυφὸ σχολειό, τὸ ὁποῖο παρέμενε γιὰ χρόνια μπαζωμένο καὶ ἀχρησιμοποίητο. Ὅταν ὅμως ἔγιναν ἀνασκαφές, ἀποκαλύφθηκε ἡ ἐσωτερική του διαρρύθμιση μὲ πεζούλια γιὰ καθίσματα, μικρὰ παράθυρα καὶ μυστικὴ πόρτα εἰσόδου. Δύο ἀπὸ τὰ κελλιὰ τῆς λακωνικῆς μονῆς Ἁγίων Ἀναργύρων, στὸν Πάρνωνα, γνωστὰ ὡς “κρυφὸ σχολειό”, εἶναι ἀπόμερα, ἐπικοινωνοῦν μὲ μυστικὴ εἴσοδο μὲ τὸν ὑπόγειο χῶρο, “διὰ παραπλανητικῆς κλίμακας καὶ ἔχουν εἰδικὴν διαμόρφωσιν”, γράφει ὁ Τ. Γριτσόπουλος. Στὴ μονὴ Ἁγίου Γεωργίου τοῦ Φενεοῦ Κορινθίας, “κρυφὸ σχολειό”, ὀνομάζεται ἀπόκρυφος ἀνώγειος χῶρος πάνω ἀπὸ τὸν νάρθηκα, ἡ ἐπικοινωνία μὲ τὸ ὁποῖο γινόταν μόνο μὲ ἀνεμόσκαλα!

Τὸ 1993, στὸ χωριὸ Μάνδρα, λίγο ἔξω ἀπὸ τὸ Θέρμο Αἰτωλοακαρνανίας, ἔγιναν ἐργασίες ἀνάδειξης τῆς ἱερῆς κρύπτης τῆς Μονῆς τῆς Ἁγίας Παρασκευῆς. Ἔτσι ἦρθε στὸ φῶς ὑπόγεια θολωτὴ αἴθουσα μήκους ἐννιά, πλάτους τεσσάρων καὶ ὕψους πέντε μέτρων, μ’ ἕνα πλατὺ ἐνισχυτικὸ τόξο, περίπου στὴ μέση της καὶ μὲ μόνο δύο σημεῖα εἰσόδου – ἐξόδου στὴν ὀροφή της. Μετὰ ἀπὸ τὴν ἀπομάκρυνση τῶν μπάζων ἀπὸ τὸ ἐσωτερικό τῆς κρύπτης, ἀνακαλύφθηκαν σ’ αὐτὴ σύνεργα φωτιᾶς, μία σειρὰ ὀπῶν ποὺ δήλωναν τὴν ὕπαρξη ξύλινου παταριοῦ καὶ ἕνα μελανοδοχεῖο μὲ καλάμι ἀπὸ τὰ χρόνια τῆς τουρκοκρατίας. Ὅλα αὐτά, ἦρθαν νὰ ἐνισχύσουν τὴν τοπικὴ παράδοση γιὰ λειτουργία κρυφοῦ σχολειοῦ στὸ μοναστήρι, στὸ ὁποῖο μάλιστα ἔμαθε τὰ πρῶτα του γράμματα ὁ Κοσμᾶς ὁ Αἰτωλός! Μία ἐξαιρετικὴ ἀναπαράσταση τοῦ κρυφοῦ σχολειοῦ μὲ κέρινα ὁμοιώματα, ποὺ ὑπάρχει σήμερα στὴ μονὴ Ἁγίας Παρασκευῆς τοῦ Θέρμου, μᾶς δίνει μία ἀκόμα εἰκόνα γιὰ τὸ πῶς ἦταν ἡ κατάσταση στὰ σχολεῖα τῶν προγόνων μας στὰ χρόνια τῆς τουρκοκρατίας…

Τέλος, τὸ κατ’ ἐξοχὴν “κρυφὸ σχολειό”, εἶναι ἡ Μονὴ Φιλοσόφου τῆς Δημητσάνας, ποὺ φαίνεται ὅτι ἄκμασε τὸν 17ο αἰῶνα».

Ορθόδοξος Τύπος