Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Σε αδιέξοδο Πανορθόδοξη και Διάλογος με Ρωμαιοκαθολικούς

Σε αδιέξοδο Πανορθόδοξη και Διάλογος με Ρωμαιοκαθολικούς

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Σε αδιέξοδο βρίσκονται τόσο η προετοιμασία της Πανορθοδόξου Συνόδου, όσο και ο θεολογικός διάλογος των Ορθοδόξων με τους Ρωμαιοκαθολικούς (Ρ/Κ). Βλέποντάς την κατάσταση ο σώφρων, ανιδιοτελής και πράγματι πιστός Ορθόδοξος Χριστιανός διερωτάται μήπως ο Κύριος, που θέλει την Εκκλησία Του σταθερή και πιστή  στα όσα Της παρέδωσε, σκληραίνει και τυφλώνει συνειδήσεις, ώστε να μην προχωρήσει τίποτε το αρνητικό, για το καλό των πιστών Της!

Τρία γεγονότα που συνέβησαν πρόσφατα δείχνουν το αδιέξοδο και την συνεχιζόμενη και εντεινόμενη διαμάχη μεταξύ Φαναρίου και Μόσχας. Το πρώτο είναι πως στην Αθήνα και κατά τη διάρκεια της υποβαθμισθείσης επίσκεψης του Πατριάρχου Μόσχας στην Εκκλησία της Ελλάδος συνεδρίασαν κεκλεισμένων των θυρών οι αντιπροσωπείες των δύο Εκκλησιών, υπό την κοινή προεδρία των  Προκαθημένων τους. Στα δελτία Τύπου που εκδόθηκαν από τις δύο Εκκλησίες γράφτηκαν μόνο τα ουδέτερα και χωρίς αντιπαραθέσεις θέματα. Όμως η συνεδρία κράτησε πάνω από δύο ώρες και είχε τις εντάσεις της.

Παρά το ότι η Εκκλησία της Ελλάδος δεν θέλησε να συζητήσει τα θέματα του θεολογικού διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς και της προετοιμασίας της Αγίας και Μεγάλης Πανορθοδόξου Συνόδου, με το επιχείρημα ότι αυτά τα χειρίζεται το Οικουμενικό Πατριαρχείο και συζητούνται στις αρμόδιες διορθόδοξες Επιτροπές, εν τούτοις ο Πατριάρχης της Μόσχας τα έθεσε. Ως προς τον διάλογο με τους Ρ/Κ  ο κ. Κύριλλος υποστήριξε πως η Ρωσική Εκκλησία εργάζεται στο ζήτημα αυτό με διαφάνεια, την ώρα που το Οικουμενικό Πατριαρχείο προχωρεί υπό αδιαφανείς συνθήκες στη σύνταξη κειμένου, που να είναι η πρόταση των Ορθοδόξων στο ζήτημα του πρωτείου του Πάπα. Τότε παρόντες Μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος σε έντονο ύφος σημείωσαν ότι η συνάντηση στο Παρίσι, τον Νοέμβριο του 2012, της προπαρασκευαστικής επιτροπής των Ορθοδόξων, που ετοιμάζει την πρόταση προς τους Ρ/Κ για το πρωτείο, απέτυχε να οδηγηθεί σε κάποιο αποτέλεσμα λόγω της  αρνήσεως της ρωσικής πλευράς να δεχθεί οποιοδήποτε σημείο του κειμένου, που είχε ετοιμάσει ο Μητροπολίτης Περγάμου. Οι ίδιοι Μητροπολίτες σημείωσαν ότι οι Ρώσοι διαμαρτύρονται ότι τους δόθηκε στο Παρίσι αργά το κείμενο του Μητροπολίτου Περγάμου, αλλά δεν λένε πως ο Μητροπολίτης Βολοκολάμσκ κ. Ιλαρίων παρουσίασε ένα άλλο κείμενο για το πρωτείο, που είχε επεξεργασθεί η Ρωσική Εκκλησία, περίπου μισή ώρα πριν από τη λήξη της συνεδρίας! Ακολούθησε έντονος διάλογος και σ' αυτόν ο κ. Ιλαρίων τόνισε ότι η Ρωσική Εκκλησία δεν δέχεται οποιοδήποτε πρωτείο είτε στους Ορθοδόξους, είτε στους Ρ/Κ και πιστοί στην άποψή τους αυτή δεν έχουν υπογράψει το κείμενο της Ραβέννας. Σημειώνεται ότι η Μόσχα δεν αποδέχεται  Πρωτείο στον  Οικουμενικό Πατριάρχη  και φθάνει στο σημείο να ζητάει η Προεδρία μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών να είναι εκ περιτροπής, όπως συμβαίνει με τα κράτη - μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης!…

Στο Φανάρι,  λόγω του «νιέτ σε όλα» της Μόσχας, έχει περάσει η σκέψη οι διαδικασίες προετοιμασίας του διαλόγου με τους Ρ/Κ και της Πανορθόδοξης  Συνόδου  να διεξάγονται όχι με ομοφωνίες, αλλά με πλειονοψηφίες. Αυτό δεν το δέχεται η Μόσχα και απειλεί ότι αν συμβεί  θα αποχωρήσει. Το Φανάρι σκέφθηκε να προχωρήσει στο διάλογο με τους Ρ/Κ χωρίς τη Μόσχα, αλλά η Ρώμη διαμήνυσε ότι  δεν το δέχεται. Επίσης η διαδικασία για την  Πανορθόδοξη Σύνοδο χωρίς τη  Μόσχα  δεν μπορεί να προχωρήσει,  διότι αυτό θα σημάνει σχίσμα μεταξύ των Ορθοδόξων. Έτσι το αδιέξοδο και στις δύο διαδικασίες διαιωνίζεται...

 Το δεύτερο γεγονός είναι το πρόσφατο Ανακοινωθέν για την ειρηνική επίσκεψη του Πατριάρχου Αντιοχείας κ. Ιωάννου στο Οικουμενικό Πατριαρχείο. Σ' αυτό αναφέρεται ότι στις επίσημες συνομιλίες μεταξύ των αντιπροσωπειών των δύο Εκκλησιών εξετάστηκε η κατάσταση των Χριστιανών στη Μέση Ανατολή και ειδικότερα στη Συρία και ετέθησαν τρία διορθόδοξα θέματα. Το πρώτο είναι η προετοιμασία της Πανορθόδοξης Συνόδου, που κρίθηκε και από τα δύο μέρη "αναγκαία η επιτάχυνσή της". Στην επιτάχυνση θεωρητικά συμφωνεί και η Μόσχα, όμως με τους δικούς της όρους. Ένας από αυτούς είναι στην Πανορθόδοξη Σύνοδο να συμμετάσχουν όλοι οι εν ενεργεία Ορθόδοξοι Μητροπολίτες και Επίσκοποι, κάτι που σημαίνει ότι η Ρωσική Εκκλησία θα έχει την απόλυτη πλειονοψηφία σ' αυτήν, λόγω του αριθμού των Μητροπολιτών που διαθέτει. Το δεύτερο θέμα που θίγεται στο Ανακοινωθέν είναι η έμμεση αλλά σαφής αντίρρηση του Φαναρίου στην ενέργεια του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων να χειροτονήσει Αρχιεπίσκοπο στο Κατάρ, "ως μη ώφελεν", όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται και για το οποίο  σημειώνεται ότι "εζητήθη η διαμεσολάβησις του Οικουμενικού Πατριαρχείου", κάτι που υποδηλώνει την υπεροχή του έναντι των άλλων πρεσβυγενών Πατριαρχείων και γενικά των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών. Το τρίτο που θίγεται και είναι ζήτημα της Πανορθόδοξης Συνόδου είναι η λειτουργία των Επισκοπικών συνελεύσεων στην Ορθόδοξη Διασπορά, που και εκεί η Μόσχα, αλλά και άλλες Εκκλησίες έχουν τις αντιρρήσεις τους στις προτάσεις του Φαναρίου.

Το τρίτο γεγονός είναι η επίσκεψη του Πατριάρχου Μόσχας κ. Κυρίλλου στην Ρωσική Αυτόνομη Εκκλησία της Εσθονίας, αμέσως μετά την επίσκεψή του στην Εκκλησία της Ελλάδος. Ο Ρώσος εκκλησιαστικός ηγέτης έριξε το γάντι στο Φανάρι, αφού χωρίς την άδειά του επισκέφθηκε χώρα, που το Οικουμενικό Πατριαρχείο υποστηρίζει πως είναι υπό την εκκλησιαστική του δικαιοδοσία, ενώ η Μόσχα αντίθετα υποστηρίζει πως είναι υπό τη δική της... Και τα δύο Πατριαρχεία έχουν τη δική τους Αυτόνομη Εκκλησία στη μικρή αυτή Βαλτική χώρα, με τους λίγες δεκάδες χιλιάδες Ορθοδόξων, από τους οποίους πάντως οι πλείστοι είναι ρωσικής καταγωγής…Ο κ. Κύριλλος έγινε επίσημα δεκτός από τους αξιωματούχους της Εσθονίας και σε ερωτήσεις δημοσιογράφων δήλωσε: " Η (Ρωσική Αυτόνομη Ορθόδοξη) Εκκλησία της Εσθονίας συνεχίζει να ζει και να αναπτύσσεται, παρά ορισμένες περιστάσεις που είχαν ως αποτέλεσμα αντιπαραθέσεις κατά τα έτη της δεκαετίας του 1990, που ακόμη δεν έχουν ξεπεραστεί. Ελπίζουμε πως αυτά τα στοιχειώδη προβλήματα θα επιλυθούν. Η Ορθόδοξη Εκκλησία της Εσθονίας είναι η Εκκλησία των Ορθοδόξων που ζουν στην Εσθονία. Δεν είναι η εκπρόσωπος μιας ξένης οντότητας και ακόμα λιγότερο δεν είναι εντελοδόχος μιας ξένης οντότητας που θα εργαζόταν προς όφελός της. Είναι μια χριστιανική Ορθόδοξη τοπική κοινότητα που βρίσκεται στη γη αυτή εδώ και εκατοντάδες και εκατοντάδες χρόνια και διαθέτει μια πλούσια ιστορία. Ελπίζουμε πως θα κατευνασθούν οι συγχύσεις και οι αναστατώσεις της δεκαετίας του '90, που περιλαμβάνουν και την εσθονική χώρα". Οι εκ μέρους του κ. Κυρίλλου αιχμές σε βάρος του Φαναρίου είναι σαφείς και αναμένεται η αντίδραση του.

Το συμπέρασμα αυτών των γεγονότων είναι αυτό που γράφτηκε στην αρχή: Οι αντιπαραθέσεις μεταξύ Φαναρίου και Μόσχας εντείνονται, τα αδιέξοδα στα ζητήματα του διαλόγου με τους Ρ/Κ και της Πανορθόδοξης Συνόδου διαιωνίζονται και ο Ορθόδοξος πιστός σκέφτεται "Δόξα τω Θεώ, πάντων ένεκεν"!. -