ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ (Κυριακή προ των Φώτων).

ΤΟ ΒΑΠΤΙΣΜΑ ΙΩΑΝΝΟΥ

π. Δημητρίου Μπόκου

Ο Πρόδρομος του Χριστού Ιωάννης μεγάλωσε με άσκηση και σκληραγωγία στις ερημιές του Ιορδάνη. Σε ηλικία τριάντα περίπου ετών «εγένετο ρήμα Θεού», έλαβε μήνυμα να αρχίσει να κηρύττει για τον ερχομό της Βασιλείας των Ουρανών και την εμφάνιση του Χριστού. Κήρυττε και συγχρόνως βάπτιζε, «κηρύσσων βάπτισμα μετανοίας εις άφεσιν αμαρτιών». Κατά την ώρα της βάπτισης οι άνθρωποι εξομολογούνταν τις αμαρτίες τους. Έτρεχαν να τον ακούσουν και να βαπτισθούν από όλη την Ιουδαία και τα Ιεροσόλυμα. Ακόμη και ο Χριστός προσήλθε να βαπτισθεί. Γι’ αυτό και δόθηκε στον Ιωάννη και η προσωνυμία Βαπτιστής (Κυριακή προ των Φώτων).

Τί ήταν το βάπτισμα Ιωάννου; Τί εξυπηρετούσε;

Οι ευαγγελιστές αναφέρουν ότι ο χαρακτήρας του βαπτίσματος του Προδρόμου ήταν προπαρασκευαστικός. Για να προετοιμάσει τους ανθρώπους να δεχθούν μετέπειτα το βάπτισμα του Χριστού. Το βάπτισμα που εισάγει στην Εκκλησία. Στη Βασιλεία του Θεού.

Όπως ο ρόλος του Ιωάννη ήταν προδρομικός, για να ετοιμάσει «την οδόν Κυρίου», και δεν ήταν εκείνος το φως, αλλά προηγήθηκε «ίνα μαρτυρήση περί του φωτός», έτσι και το βάπτισμά του ήταν προδρομικό. Δεν ήταν βάπτισμα με το οποίο οι βαπτιζόμενοι λάβαιναν άφεση αμαρτιών. Ήταν μόνο «βάπτισμα μετανοίας» σε απλό νερό, για να έλθουν οι άνθρωποι σε αίσθηση των αμαρτιών τους. Να συναισθανθούν βαθύτερα την αμαρτωλότητά τους, την ανάγκη σωτηρίας και λύτρωσης, ώστε να αποδεχθούν κατόπιν συνειδητά το βάπτισμα του Χριστού «εν Πνεύματι Αγίω και πυρί», που θα τους έδινε «άφεσιν αμαρτιών και ζωήν αιώνιον».

Ο Πρόδρομος ξεκαθαρίζει πλήρως το θέμα λέγοντας: «Εγώ μεν βαπτίζω υμάς εν ύδατι εις μετάνοιαν». Αλλά πίσω μου έρχεται άλλος ισχυρότερός μου. Εγώ δεν είμαι άξιος ούτε να σκύψω και να λύσω τα κορδόνια του. «Αυτός υμάς βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί» (Ματθ. 3, 11).

Ο απόστολος Παύλος επεξηγεί: «Ιωάννης μεν εβάπτισε βάπτισμα μετανοίας», λέγοντας στον λαό «εις τον ερχόμενον μετ’ αυτόν ίνα πιστεύσωσι, τουτ’ έστιν εις τον Ιησούν Χριστόν». Γι’ αυτό και όσοι έλαβαν το βάπτισμα Ιωάννου, βαπτίσθηκαν κατόπιν «επί τω ονόματι Ιησού Χριστού εις άφεσιν αμαρτιών» (Πράξ. 19, 4. 2, 38).

Ο Πρόδρομος ομολογεί τον προσωρινό χαρακτήρα του βαπτίσματός του, τονίζει όμως τη θεϊκή του προέλευση. Οι Φαρισαίοι αμφισβήτησαν το βάπτισμα του Προδρόμου. Όταν ο Ιωάννης ρωτήθηκε και είπε ότι δεν είναι ο Χριστός, ούτε ο Ηλίας, ούτε κάποιος από τους γνωστούς προφήτες, οι Φαρισαίοι, θεωρώντας καινοτομία το βάπτισμά του, του είπαν: Γιατί λοιπόν βαπτίζεις; Με ποια αυθεντία το κάνεις αυτό;

Τότε ο Ιωάννης τόνισε, ότι δεν το έκανε με δική του γνώμη. Αλλά τον έστειλε ο Θεός να βαπτίζει. Για να φανερωθεί μπροστά στα μάτια των ανθρώπων με πανηγυρικό τρόπο ο αναμενόμενος Μεσσίας-Χριστός. «Διά τούτο ήλθον εγώ εν τω ύδατι βαπτίζων». Ο Θεός τού είχε δώσει και σημάδι για να αναγνωρίσει τον Χριστό. «Ο πέμψας με βαπτίζειν εν ύδατι, εκείνος μοι είπεν· εφ’ ον αν ίδης το Πνεύμα καταβαίνον και μένον επ’ αυτόν, ούτος εστίν ο βαπτίζων εν Πνεύματι Αγίω» (Ιω. 1, 31-33).

Γι’ αυτό και ο Χριστός τιμά το βάπτισμα Ιωάννου, ως μέρος του θεϊκού σχεδίου για τη σωτηρία του κόσμου. Και το δέχεται ταπεινά «υπό των του Προδρόμου χειρών» βαπτιζόμενος «εν Ιορδάνη».