Κέρδισα τὸν καιρό μου!

 

Κέρδισα τὸν καιρό μου!

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

 Λένε γιὰ τὸν Τίτο, καλοί μου φίλοι, τὸν γνωστὸ αὐτοκράτορα τῆς Ρώμης, ὅτι ὡς ὀπαδὸς τοῦ Ἕλληνα φιλοσόφου Πυθαγόρα ποὺ ἦταν, ἔθετε καὶ αὐτὸς στὸν ἑαυτό του κάθε βράδυ τὸ ἐρώτημα, «τί ἔκανα τὴν ἡμέρα ποὺ πέρασε;». Κι ὅταν ἔβλεπε ὅτι δὲν εἶχε κάνει κάτι τὸ ἀξιόλογο, ἔλεγε: «Ἀλλοίμονο, ἔχασα τὸν καιρό μου»! Στὴ συνέχεια ἔπαιρνε τὶς ἀποφάσεις του γιὰ τὴν ἄλλη ἡμέρα, ὥστε στὸ τέλος της νὰ μπορεῖ νὰ πεῖ: «Κέρδισα τὸν καιρό μου»!

Πραγματικά, πόσο σημαντικὸ δὲν εἶναι αὐτό, δηλαδὴ τὸ νὰ κερδίσει κανεὶς τὸν καιρό του! Γιατί, ὅταν τὸ κατορθώνει γιὰ τὴν κάθε ἡμέρα, τελικὰ φθάνει νὰ κερδίζει ὄχι μόνο τὴν ἑβδομάδα, τὸν μήνα καὶ τὸν χρόνο, ἀλλὰ καὶ τὴ ζωή του ὅλη, ὅπως καὶ τὴν αἰωνιότητα. Ναί!

*   *   *

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸς τοῦτος ὁ λόγος τοῦ Ἐλύτη: «Ἡ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου εἶναι καμωμένη ἀπὸ καιρούς. Καιρὸς νὰ σπείρεις, καιρὸς νὰ θερίσεις, καιρὸς τῆς θλίψης, καιρὸς τῆς χαρᾶς, καιρὸς τῆς ἀγάπης, καιρὸς τῆς μοναξιᾶς. Ἂν τὸ σκεφτεῖς ἔτσι, θὰ μπορέσεις καὶ στὴ χαμηλότερη στιγμὴ νὰ στηριχτεῖς, γιατί κι αὐτὴ θὰ ἀνήκει σ’ ἕνα ἀπὸ τοὺς καιροὺς τῆς ζωῆς σου».

Πραγματικά! «Γιὰ ὅλα ὑπάρχει χρόνος», δηλαδὴ καιρός, ὅπως ἔλεγε ὁ Θ. Ἔντισον. Ἤ καὶ «ὑπάρχει καιρὸς γιὰ κάθε πρᾶγμα», ὅπως ἔλεγε ὁ Ἐπιμενίδης.

Ὑπάρχει ὁ καιρὸς τῆς σπορᾶς, ὅπου πρέπει νὰ σπέρνει κανείς. Ἂν δὲν τὸ κάνει ἀκριβῶς στὸν ὁρισμένο καιρό, τότε ἀσφαλῶς δὲν θὰ θερίσει!

Ὑπάρχει ὁ καιρὸς τοῦ θερισμοῦ καὶ τῆς συγκομιδῆς. Ἂν δὲν τὸ κάνει αὐτὸ κανεὶς τότε, τὸ πιθανότερο εἶναι νὰ μὴ συγκεντρώσει τίποτα ἢ στὴν καλύτερη περίπτωση νὰ συγκεντρώσει ἐλάχιστα. Γιὰ παράδειγμα ἡ συγκομιδὴ τῶν σταφυλιῶν γίνεται στὸ τέλος τοῦ καλοκαιριοῦ – ἀρχὲς φθινοπώρου. Ἂν δὲν τὸ κάνει αὐτὸ τότε, ἀλλὰ τὴν ἄνοιξη, τίποτα δὲν θὰ μπορέσει νὰ συλλέξει!

Ὑπάρχει ὁ καιρός, γιὰ νὰ σπουδάσει κανεὶς καὶ γιὰ νὰ μάθει, ποὺ εἶναι βέβαια ἡ νεανικὴ ἡλικία. Τότε θὰ ἔχει τὰ μέγιστα ἀποτελέσματα, καὶ μάλιστα χρησιμότατα γιὰ ὁλόκληρη τὴ ζωή του. Ἂν τὸ κάνει αὐτὸ ἀργότερα, τὰ ἀποτελέσματα θὰ εἶναι λίγα ἢ πενιχρά, στὴν καλύτερη περίπτωση. Καὶ λίγο ἕως ἐλάχιστα χρήσιμα!

Ὑπάρχει ὁ καιρὸς τοῦ γάμου καὶ τῆς δημιουργίας οἰκογένειας. Ἂν παρέλθει ὁ καιρὸς αὐτός, πάλι δὲν θὰ ὑπάρχουν ἀποτελέσματα ἢ αὐτὰ θὰ εἶναι πάλι πενιχρά!

Ὑπάρχει ὁ καιρὸς προετοιμασίας τοῦ ἀθλητῆ γιὰ τὸν ἀγώνα καὶ αὐτὸ λέγεται προπόνηση. Γιὰ νὰ εἶναι κι αὐτὴ ἀποτελεσματική, πρέπει νὰ γίνει ὅσο πρέπει καὶ γιὰ ὅσο πρέπει, πρὶν τὸν ἀγώνα. Μετὰ δὲν ἔχει κανένα νόημα βέβαια!

Ὑπάρχει ὁ καιρὸς καὶ τῶν πνευματικῶν ἀγώνων, ξέρετε. Ποὺ εἶναι ἡ παροῦσα ζωή. Μετὰ ἀπ’ αὐτήν, εἶναι ἐντελῶς ἀδύνατο νὰ κάνει κανεὶς κάτι!

Ἀκριβῶς αὐτὸς ὁ καιρὸς ὑπάρχει γιὰ ὅλα, μὰ γιὰ ὅλα τὰ πράγματα. Ἀκόμη καὶ γιὰ τὴ φιλία, τὴν ἀγάπη, τὴν βοήθεια στὸν ἄλλο, τὴν συγχώρεση κ.λπ.    Γι’ αὐτὸ καὶ ὁ μὲν Ἐκκλησιαστὴς λέει «γιὰ ὅλα ἐπάνω στὴ γῆ ὑπάρχει ὁ κατάλληλος χρόνος καὶ ὁ συγκεκριμένος καιρὸς» (Ἐκκλ.3,1), ὁ δὲ Ἀπ. Παῦ­λος τονίζει τοῦτο: «Βλέπετε πῶς ἀκριβῶς περιπατεῖτε. Μὴ ὡς ἄσοφοι, ἀλλ’ ὡς σοφοί, ἐξαγοραζόμενοι τὸν καιρόν, ὅτι αἱ ἡμέραι πονηραί εἰσι» (Ἐφ.5,15). Δηλαδὴ νὰ προσέχετε καλὰ πῶς ζεῖτε. Ὄχι ὡς ἄσοφοι καὶ ἀσύνετοι, ἀλλὰ ὡς σοφοὶ καὶ συνετοί. Νὰ χρησιμοποιεῖτε σωστὰ τὸν χρόνο σας, γιατί ζοῦμε σὲ πονηροὺς καιρούς.

Ἐπίσης γι’ αὐτὸ τὸν λόγο τονίζει καὶ ὁ ἱ. Χρυσόστομος: «Χρησιμοποίησε ὅπως πρέπει τὸν καιρό», ὁ δὲ Ἅγιος Γρηγόριος Νύσσης ἀναφέρει τοῦτο: «Δὲν ἔχω τὸ δικαίωμα νὰ ξοδεύω τὸν καιρό μου σὲ μάταιες ἀσχολίες»! Κι αὐτὸ ἐπειδὴ «ἂν ἐκεῖνο ποὺ γίνεται εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴν ὠφελιμότητα, μπορεῖ νὰ εἶναι καὶ ἔξω ἀπὸ τὸν κατάλληλο καιρό».

*   *   *

Ἡ καταλληλότητα τοῦ καιροῦ, λοιπόν, εἶναι τὸ πᾶν. Καὶ ὅπως εἶναι κακὸ πρᾶγμα τὸ νὰ καθυστερεῖ κανεὶς ἀπὸ τὸν ὁρισμένο καιρό, τὸ ἴδιο κακὸ πρᾶγμα εἶναι καὶ τὸ νὰ σπεύδει πρὶν ἀπὸ τὸν κατάλληλο καιρό!

Γιὰ παράδειγμα, ὅπως τίποτε δὲν ἔχει νὰ ὠφεληθεῖ ὁ γεωργός, ἂν καθυστερήσει νὰ θερίσει τὰ σπαρτά του, γιατί τότε θὰ πέσουν ἀκόμη καὶ οἱ σπόροι ἀπὸ τὰ στάχυα, ἔτσι δὲν ἔχει τίποτα νὰ ὠφεληθεῖ καὶ ἀπὸ τὸ νὰ σπεύσει νὰ τὰ θερίσει, πρὶν αὐτὰ μεστώσουν καὶ ὡριμάσουν! Τὸ ἴδιο συμβαίνει καὶ μὲ ὅλους τοὺς καρπούς. Ἡ καθυστερημένη συγκομιδή, θὰ τοὺς βρεῖ νὰ ἔχουν πέσει ἀπὸ τὰ δένδρα καὶ νὰ ἔχουν σαπίσει, ἡ δὲ πρόωρη θὰ τοὺς βρεῖ ἄγουρους καὶ ἀκατάλληλους γιὰ βρώση.

Τὸ ἴδιο, πάλι, συμβαίνει καὶ μὲ τὸν γάμο καὶ τὴν οἰκογένεια. Κακὸ δὲν εἶναι μόνο ἡ καθυστέρηση, ὅπως εἴπαμε, ἀλλὰ κι ἐκεῖνο τὸ τόσο βιαστικὸ καὶ πάντα ἐπιπόλαιο «νὰ τὰ φτιάξουμε», ἐκεῖ στὴν ἐφηβεία, χωρὶς νὰ ὑπάρχει καμμιὰ προϋπόθεση γιὰ τὰ περαιτέρω. Ἑπόμενο εἶναι νὰ ἀρχίζουν τὰ δράματα, ἐκεῖνα τὰ γνωστὰ ποὺ στιγματίζουν γιὰ πάντα τὴ ζωὴ ἑνὸς νέου!

Βλέπετε «τὸ ἄκαιρο εἶναι πανταχοῦ λυπηρό», ὅπως ἔλεγε ἕνας ἀρχαῖος σοφός! Εἶναι σπουδαῖο τὸ νὰ ἔχουμε μέτρο στὴ ζωή μας. Ὅμως καὶ αὐτὸ τὸ μέτρο πρέπει νὰ λαμβάνεται στὸν κατάλληλο καιρό.

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸς τοῦτος ὁ λόγος τοῦ Μ. Βασιλείου: «Νὰ ἀποφεύγουμε σὲ ὅλες τὶς περιπτώσεις τὴν ἀμετρία, τὴν ἀκαταλληλότητα τοῦ χρόνου («ἀκαιρία») καὶ τὴν ἔλλειψη τῆς τάξεως, γιατί ἐξ αἰτίας αὐτῶν ὅλα καταλήγουν πολλὲς φορὲς στὸ κακό, ἀκόμη κι αὐτὸ ποὺ φαίνεται καλό».

*   *   *

Σκεφτεῖτε, τώρα, τί φοβερὸ πρᾶγμα εἶναι ἡ ἀναβολή. Ἂν παραβλέπουμε τὰ πράγματα σήμερα καὶ τὰ μεταθέτουμε γιὰ τὸ αὔριο, πόσο χάνουμε τὸν καιρό μας κι ἐν τέλει τὴ ζωή μας! Γι’ αὐτὸ καὶ κατὰ τὸν Ἅγιο Γρηγόριο Θεολόγο «θὰ μᾶς ζητηθεῖ νὰ λογοδοτήσουμε ὄχι μόνο γιὰ κάθε λόγο καὶ πράξη μας, ἀλλὰ καὶ γιὰ κάθε χρόνο, ἀκόμη καὶ γιὰ κάθε στιγμὴ καὶ λεπτὸ τῆς ὥρας»!

Τονίζει καὶ πάλι ὁ Μ. Βασίλειος: «Εἶναι ἀπρεπὲς νὰ ἀφήνουμε τὸν παρόντα καιρὸ νὰ χάνεται, ὕστερα δὲ νὰ ἀναπολοῦμε τὰ περασμένα, ὁπότε καμμία ὠφέλεια πλέον δὲν θὰ ὑπάρξει μὲ τὸ νὰ στεναχωριόμαστε».

Καὶ τί θυμίζει αὐτό; Τοῦτο τὸ λόγο τοῦ Ρενάν: «Πόσοι ἄνθρωποι χάνουν τὸν καιρό τους, νοσταλγώντας τὸν καιρὸ ποὺ χάθηκε!» Γι’ αὐτὸ καὶ κάποιος ἄλλος εἶπε πολὺ σωστά: «Τὰ μόνα πράγματα ποὺ εἶναι ἀδύνατο νὰ τὰ ξαναβρεῖ κανεὶς σὰν τὰ χάσει, εἶναι ἡ ἀθωότητα, ἡ τιμὴ καὶ ὁ χρόνος». Νὰ πῶς τὸ λέει αὐτὸ καὶ ἡ παροιμία: «Ὅποιος σκορπάει τὸν καιρό του, δὲν τὸν μαζεύει πλέον».

*   *   *

Ἔπειτα, μὲ τὸ νὰ βρίσκει κανεὶς καιρὸ γιὰ «τὸ κάτι ἄλλο», γιὰ τὸ «ἐκλεκτὸ» ὅπως θὰ τὸ λέγαμε, τότε σίγουρα νοιάζεται γιὰ τὸν καιρό του καὶ τὸν ἐκμεταλλεύεται ὅπως πρέπει.  Γι’ αὐτὸ καὶ εἶπαν ὡς παράδειγμα:

Βρεῖτε καιρὸ νὰ σκέπτεστε, εἶναι ὁ δρόμος τῆς προόδου!

Βρεῖτε καιρὸ νὰ προσεύχεστε, εἶναι ἡ πηγὴ τῆς δύναμης!

Βρεῖτε καιρὸ νὰ διαβάζετε, εἶναι τὸ μυστικὸ τῆς σοφίας!

Βρεῖτε καιρὸ νὰ μαθαίνετε, εἶναι τὸ μυστικὸ τῆς νιότης!

Βρεῖτε καιρὸ νὰ χαίρεστε, εἶναι ἡ μουσικὴ τῆς ψυχῆς!

Βρεῖτε καιρὸ νὰ ἀγαπᾶτε, εἶναι τὸ προνόμιο τοῦ Θεοῦ!

*   *   *

Ὁπωσδήποτε σὲ τούτη τὴ ζωὴ δὲν εἴμαστε οὔτε «γιὰ νὰ σκοτώνουμε τὴν ὥρα μας», οὔτε καὶ «γιὰ νὰ περνᾶμε τὸν καιρό μας», ὅπως – ὅπως δηλαδή.  Ὁ Θεὸς ποὺ μᾶς ἔφερε στὴ ζωή, δὲν μᾶς ἔβαλε μόνο στὸ χῶρο, ἀλλὰ μᾶς ἔβαλε καὶ στὸ χρόνο. Μᾶς ἔδωσε, ὄχι μόνο τόπους, ἀλλὰ καὶ «χρόνους καὶ καιροὺς» γιὰ νὰ πορευτοῦμε σ’ Αὐτόν. Συμβαίνει ἡ ζωή μας νὰ «εἶναι διαβατάρικη, ἐπειδὴ ἀποτελεῖ τὴ βάση καὶ τὴν ἀφετηρία γιὰ τὴν αἰώνια ζωή», ὅπως ἀναφέρει ὁ μακαριστὸς π. Ἀνανίας Κουστένης.

*   *   *

Ἔ, λοιπόν, ναί! Ἀξίζει νὰ σκεπτόμαστε σὰν τὸν αὐτοκράτορα Τίτο καὶ μάλιστα τώρα στὸ κατώφλι τῆς νέας χρονιᾶς καὶ νὰ ποῦμε: Τί κάναμε τὴν προηγούμενη ποὺ πέρασε; Κερδίσαμε τὸν καιρό μας; Κι ἀνάλογα μὲ τὸν ἀπολογισμό μας, ἂς πάρουμε τὶς ἀποφάσεις μας γι’ αὐτὸν ποὺ μόλις ξεκίνησε. Μὲ τὸν ἀπώτερο στόχο, τοῦ χρόνου σὰν τώρα, νὰ ποῦμε τοῦτο τὸ ὄντως σπουδαῖο: «Δόξα τῷ Θεῶ, κέρδισα τὸν καιρό μου»!

orthodoxostypos