Τὸ TikTok καὶ οἱ νέοι

Τὸ TikTok καὶ οἱ νέοι

Κ. Γ. Παπαδημητρακόπουλος

Ἀδιαμφισβήτητα, καλοί μου φίλοι, ζοῦμε σήμερα στὴν ἐποχὴ τῶν κοινωνικῶν δικτύων. Μικροὶ καὶ μεγάλοι! Ἰδιαίτερα δὲ ἡ νέα γενιά, ἡ ὁποία πλέον δὲν μπορεῖ χωρὶς αὐτά! Τὸ κυριότερο εἶναι βεβαίως τὸ TikTok! Τὸ ὁποῖο κατόρθωσε μέσα σὲ ἐλάχιστο χρόνο νὰ εἶναι τὸ μεγαλύτερο κοινωνικὸ δίκτυο στὸν κόσμο. Ἡ κυριαρχία του εἶναι ἀδιαμφισβήτητη. Ὅπως καὶ ἡ μεγάλη του ἐπιρροὴ στὴ νέα γενιά, στὴν ὁποία καὶ ἀπευθύνεται.

Ἀφορμὴ γιὰ τὸ κείμενο αὐτὸ ἦταν τὸ τηλεφώνημα μίας καθηγήτριας φιλολόγου, ἡ ὁποία μᾶς εἶπε ὅτι ἔχει κάποιους μαθητές, οἱ ὁποῖοι χάνουν τὸ χρόνο τους καὶ μένουν πίσω στὰ μαθήματά τους, ἐπειδὴ ἀσχολοῦνται πολὺ μὲ τὸ TikTok καὶ εἶναι … TikToker!!!

Στ’ ἀλήθεια τί ἀκριβῶς συμβαίνει μὲ τὸ TikTok, ποὺ ἔφθασαν νὰ παίρνουν μέτρα σὲ βάρος του ἀκόμη καὶ οἱ κυβερνήσεις;

Ἀξίζει νὰ τὸ δοῦμε …

Περὶ τίνος ἀκριβῶς πρόκειται;

Tὸ TikTok (παλαιότερα γνωστὸ ὡς Musical.Ly) εἶναι μία ἐφαρμογὴ στὸ ἔξυπνο κινητὸ ποὺ ἐπιτρέπει σὲ κάποιον νὰ δημιουργεῖ καὶ νὰ δημοσιεύει στὸ διαδίκτυο μέσῳ τῆς πλατφόρμας του, βίντεο μικρῆς διάρκειας μὲ μουσικὴ καὶ εἰδικὰ ἐφφὲ ποὺ τὰ διαθέτει αὐτὴ ἡ ἴδια ἡ ἐφαρμογή, ὅπως καὶ εἰδικὰ ἐργαλεῖα γιὰ τὴν ἐπεξεργασία τους.

Τὰ βίντεο αὐτὰ μπορεῖ κανεὶς νὰ τὰ σχολιάσει, νὰ τοὺς κάνει like, νὰ τὰ στέλνει ὡς προσωπικὸ μήνυμα καὶ νὰ τὰ διαμοιράζει σὲ ἄλλους χρῆστες, ὅπως καὶ σὲ ἄλλες πλατφόρμες. Ἐπίσης οἱ χρῆστες μποροῦν μὲ αὐτὰ νὰ ἀποκτοῦν καὶ κοινὸ ποὺ νὰ τοὺς ἀκολουθεῖ!

Ἔτσι θὰ μπορούσαμε νὰ ποῦμε ὅτι εἶναι μία μικρότερη ἔκδοση τοῦ You Tube, ἀλλὰ μόνο μὲ συντομότατα βίντεο, ἡ διάρκεια τῶν ὁποίων εἶναι ἀπὸ 5 – 60 δευτερόλεπτα μόλις!

Ἑπομένως στὸ TikTok ὅλα ἔχουν νὰ κάνουν μὲ τὸ βίντεο! Αὐτὴ εἶναι ἡ πρωτοτυπία του.

Ποιὰ εἶναι ἡ ἱστορία του;

Τὸ 2016 ἡ Κινεζικὴ ἑταιρεία ByteDance εἶχε τὴν ἐφαρμογὴ Douyin, (ποὺ σημαίνει «μὲ τὴν κίνηση τῆς μουσικῆς») παρόμοια αὐτῆς τοῦ TikTok, ἡ ὁποία καὶ δὲν πήγαινε καλὰ καὶ δὲν εἶχε τὴν ἀπήχηση ποὺ ἀνέμενε, ἂν καὶ εἶχε 100 ἑκατ. χρῆστες καὶ πρόβαλε καθημερινὰ πάνω ἀπὸ 1 δισεκ. βίντεο!!!

Ἀκολούθως ἡ Κινεζικὴ αὐτὴ ἑταιρεία ἐξαγόρασε τὸ 2017 τὴν Ἀμερικανικὴ Musical.Ly, ἀντὶ τοῦ 1 δισεκ. δολλ. περίπου, ἡ ὁποία ἦταν μία δημοφιλὴς ἐφαρμογὴ ἀνάμεσα στοὺς ἐφήβους, στοὺς ὁποίους καὶ ἀπευθυνόταν. Εἶχε ξεκινήσει τὸ 2014 καὶ ἔδινε τὴ δυνατότητα στοὺς χρῆστες (δηλ. στοὺς ἐφήβους) νὰ δημιουργοῦν καὶ νὰ ἀνεβάζουν βίντεο ὀλίγων δευτερολέπτων. Διέθετε ἤδη 200 ἑκατομμύρια χρῆστες καὶ εἶχε εἰσχωρήσει γιὰ τὰ καλὰ στὴν Ἀμερικανικὴ ἀγορά.

Ἔτσι ἀπὸ τὴ συγχώνευση τῶν δύο αὐτῶν ἐφαρμογῶν προέκυψε τὸ TikTok, τὸ ὁποῖο ξεκίνησε τὸ 2018.

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι τὸ Facebook, γιὰ νὰ ἀνταγωνιστεῖ τὴν μεγάλη ἀπήχηση τοῦ TikTok δημιούργησε κι αὐτὸ τελευταῖα μία παρόμοια ἐφαρμογή, τὸ Lasso. Τὸ ἴδιο ἐπιχειροῦν καὶ ἄλλοι κολοσσοὶ ὅπως ἡ Google. Μάλιστα τὸ Instagram καὶ τὸ YouTube, καθιέρωσαν ἀνάλογες λειτουργίες στῆς μικρῆς διάρκειας βίντεο (τὰ Reels καὶ τὰ Shorts ἀντίστοιχα).

Συνεπῶς ὅλα ἔγιναν σὲ διάστημα ὀλίγων ἐτῶν, μὲ βάση τὸ βίντεο καὶ μὲ στόχο τοὺς ἐφήβους.

Ποιὰ εἶναι ἡ ἀπήχησή του;

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ αὐτὸ ποὺ ἐλέχθη: «Τὴν ὥρα ποὺ οἱ κολοσσοὶ τῶν κοινωνικῶν δικτύων κάνουν ἀπολύσεις, τὸ TikTok κάνει προσλήψεις». Ἀποκαλυπτικὸ κι αὐτὸ τοῦ τί συμβαίνει μὲ τὸ TikTok!

Ὅπως ἔγραψαν οἱ «ΤΗΕ NEW YORK TIMES» τὸ TikTok ἔχει τοὺς περισσότερους ἐνεργοὺς χρῆστες ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὸ Twitter, περισσότερες ὧρες θέασης ἀπὸ τὸ δημοφιλέστατο YouTube καὶ τὶς περισσότερες ἐπισκέψεις ἀπὸ ὅ,τι τὸ Google!

Ἀξίζει νὰ σημειωθεῖ ὅτι τὸ 2018, εἶχε ἤδη τὸν μεγαλύτερο ἀριθμὸ λήψεων ἀπὸ κάθε ἐφαρμογὴ στὶς ΗΠΑ. Τὸ 2019 ἦταν διαθέσιμο σὲ 150 καὶ πλέον χῶρες καὶ 75 γλῶσσες. Σήμερα προσεγγίζει τὰ 2 δισεκ. ἐνεργοὺς χρῆστες στὸν κόσμο, μὲ τοὺς περισσότερους νὰ βρίσκονται στὶς ΗΠΑ, τὴ Βραζιλία καὶ τὴν Ἰνδονησία. Εἶναι δὲ τὸ ταχύτερα ἀναπτυσσόμενο κοινωνικὸ δίκτυο στὸν κόσμο.

Ἀποκαλυπτικὸ αὐτοῦ, εἶναι καὶ τοῦτο: Σὲ 5 χρόνια ἀπὸ τὸ ξεκίνημά του ἔφθασε τὸ 1 δισεκ. χρῆστες, ὅταν τὸ Facebook πέτυχε τὸν ἀριθμὸ αὐτὸ σὲ 9 χρόνια, τὸ Instagram σὲ 8 χρόνια, τὸ δὲ YouTube καὶ τὸ WhatsApp σὲ 7 χρόνια!

Γιὰ νὰ ἔχει τὴν ἐπιτυχία ποὺ ἤθελε στοὺς νέους, ἔφθασε νὰ συνεργάζεται μὲ γνωστοὺς στὰρ στὸ χῶρο τοῦ θεάματος καὶ τῆς ψυχαγωγίας (Ἄντονι Χόπκινς, Μαντόνα, Τζένιφερ Λόπεζ κ.λπ.), ὅπως καὶ μὲ ἑταιρεῖες μόδας, μουσικῆς κ.λπ., ἢ καὶ αὐτὸ ἀκόμη τὸ NFL, τὸ ὁποῖο παρέχει περιεχόμενο σὲ ὀπαδούς του σὲ ὅλο τὸν κόσμο!

Ὅπως ἀναφέρεται, ἡ ταχεῖα ἄνοδος στὴ δημοτικότητά του ὀφείλεται ἀκόμη καὶ στὶς διαφημιστικὲς ἐκστρατεῖες διαφόρων ἑταιρειῶν ποὺ γίνονται μέσῳ αὐτοῦ.

Τὰ πράγματα ἔχουν φθάσει σὲ τέτοιο σημεῖο, ποὺ ἕνας χρήστης νὰ ἀνοίγει τὴν ἐφαρμογὴ αὐτὴ τοῦ TikTok πάνω ἀπὸ 8 φορὲς τὴν ἡμέρα, τὸ δὲ 83% τῶν χρηστῶν νὰ ἔχει δημοσιεύσει τουλάχιστον ἕνα βίντεο! Μόνο οἱ Ἀμερικανοὶ χρῆστες πραγματοποιοῦν 37 δισεκ. προβολὲς videos τὸ μήνα!!!

Δὲν εἶναι τυχαῖο αὐτὸ ποὺ εἶπαν: «Τὸ TikTok εἶναι πιὰ πραγματικὰ παντοῦ»!!! Ἔφθασε δὲ νὰ κατέχει τὴν 18η θέση στὸ «top 500» μὲ τὶς πιὸ «πολύτιμες ἐπωνυμίες» τοῦ κόσμου (τὰ λεγόμενα «brands»), ὅπως εἶναι ἡ Apple, ἡ Microsoft, ἡ Amazon καὶ ἡ Google!

Βλέπετε ἡ μεγάλη διείσδυση τοῦ διαδικτύου στὴ ζωή μας, τὸ χαλὶ ποὺ ἔστρωσαν τὰ ἄλλα κοινωνικὰ δίκτυα καὶ τὸ «νεώτερο» ποὺ προσφέρει τὸ TikTok σὲ σχέση μὲ αὐτά, φέρνουν τὰ ὄντως ἐντυπωσιακὰ αὐτὰ ἀποτελέσματα καὶ ταυτόχρονα τὴν κρίση αὐτῶν, ὅπως ἔχουμε ἀναφέρει καὶ σὲ ἄλλα μας κείμενα. Ἐπιπλέον ἡ ἀπήχηση τοῦ Tik­Tok εὐνοήθηκε πάρα πολὺ καὶ ἀπὸ τὸν κορωνοϊό, ποὺ τὸ βρῆκε ἐκεῖ στὸ ξεκίνημά του.

Σύμφωνα δὲ καὶ μὲ μία ἀνάλυση τοῦ Economist σημαντικὸς παράγοντας στὴν ἐν λόγῳ ἀπήχησή του εἶναι καὶ ὁ ἀλγόριθμος ποὺ χρησιμοποιεῖ. Ὁ ὁποῖος τί κάνει; Παρέχει μία ἀτελείωτη σειρὰ ἐπιλεγμένων βίντεο ποὺ κατορθώνει νὰ κρατάει κολλημένο τὸ βλέμμα τῶν χρηστῶν στὶς ὀθόνες!!!

Ἔχει νὰ κάνει οὐσιαστικὰ μόνο μὲ τοὺς νέους!

Ὅπως ἤδη ἀναφέραμε, τὸ TikTok, εὐθὺς ἐξ ἀρχῆς, ἦταν ἔτσι κατασκευασμένο, ὥστε νὰ ἀπευθύνεται στοὺς νέους. Κυρίως ἡ Ἀμερικανικὴ Musical.Ly, ἀλλὰ καὶ ἡ Douyin, ἀπ’ τὴ συγχώνευση τῶν ὁποίων προῆλθε, ἦταν προσανατολισμένα στοὺς ἐφήβους καὶ τοὺς ἐφήβους εἶχαν ὡς χρῆστες – κοινό.

Τόσο μεγάλη, εἶναι ἡ ἐπιτυχία του ἐπ’ αὐτοῦ σήμερα, ποὺ εἶναι γεγονὸς ὅτι ἡ νέα γενιὰ ἔχει μετακινηθεῖ ἀπὸ τὸ Facebook πρὸς τὸ TikTok πλέον. «Τὸ Facebook ἔχει καταληφθεῖ ἀπὸ τοὺς ἐνήλικες», ὅπως χαρακτηριστικὰ λέγεται. Οἱ νέοι βρίσκονται τώρα στὸ Instagram (ἰδιοκτησίας τῆς ἴδιας ἑταιρείας), τὸ Snapchat καὶ βεβαίως τὸ TikTok!

Αὐτὴ τὴ σχέση τῶν νέων μὲ τὸ TikTok, εὔκολα τὴ διαπιστώνει κανεὶς ἀπὸ τὰ ἀναρίθμητα βίντεο ποὺ ἔχουν δημιουργηθεῖ σὲ ὅλο τὸν κόσμο καὶ εἶναι ἀναρτημένα σ’ αὐτό, παρουσιάζοντας κυρίως ἐφήβους 14-16 ἐτῶν νὰ τραγουδοῦν, νὰ ἀναπαράγουν γνωστὲς σκηνὲς ἀπὸ ταινίες καὶ σειρές, ἡ ἁπλὰ νὰ ἀκολουθοῦν κάποια… πρόκληση!

Μάλιστα, ὅπως χαρακτηριστικὰ λέγεται, «οἱ ἔφηβοι βρῆκαν ἀρχικὰ τὴ νέα τους τρέλλα στὸ Tik­Tok». Τόσο πολὺ ποὺ τὸ ἀποκάλεσαν «ἡ νέα τρέλλα τῶν νέων»!

Ὑπολογίζεται ὅτι ἡ πλειονότητα τῶν νέων ἀνοίγει τὸν πρῶτο της λογαριασμὸ στὰ 13 της χρόνια καὶ σταδιακὰ μυεῖται καὶ σὲ ἄλλα κοινωνικὰ δίκτυα. Ἐκεῖ περνοῦν ἀμέτρητες ὧρες, ὅπως πιὸ κάτω θὰ δοῦμε, παρακολουθώντας ἢ καὶ δημιουργώντας μουσικὰ βίντεο, σὲ βάρος τόσων ἄλλων δραστηριοτήτων τους.

Μάλιστα τὸ TikTok εἶναι ἔτσι δομημένο καὶ λειτουργεῖ μὲ ἕνα τέτοιο τρόπο, ποὺ ἀποτελεῖ μαγνήτη γιὰ τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς ἐφήβους, ὅσο τίποτε ἄλλο! Κι ὅλα αὐτὰ γίνονται κατὰ τρόπο ἀπαρατήρητο ἀπὸ τοὺς μεγάλους.

Εἶναι πολὺ χαρακτηριστικὸ αὐτὸ ποὺ ἐλέχθη ἀπὸ τοὺς δημιουργούς του, ὅπως τὸν Κινέζο Ἄλεξ Ζού: «Παρατήρησα ὅτι ἡ ἀμερικανικὴ νεολαία ἀγαποῦσε δύο πράγματα: Τὴ δημιουργία βίντεο μέσῳ τῶν κινητῶν καὶ τὸ ἄκουσμα μουσικῆς μέσῳ αὐτῶν. Ἔτσι ἀποφάσισα νὰ δημιουργήσω μία ἐφαρμογή, ἡ ὁποία νὰ συνδυάζει καὶ τὰ δύο»!

Καὶ τόσο πολὺ καλὰ ἐπετεύχθη αὐτό, ὥστε τελικὰ τὸ TikTok νὰ μετατραπεῖ στὴν πιὸ ἀντιπροσωπευτικὴ ἐφαρμογὴ μία ὁλόκληρης γενιᾶς καὶ ταυτόχρονα – ὅπως πολὺ σωστὰ εἶπαν – «ὁδηγὸς κουλτούρας, ἡγέτης στὴ μουσικὴ καὶ τὸ ἐφαλτήριο ἑνὸς νέου εἴδους σούπερσταρ»!

Σύμφωνα μὲ ἔρευνες ποὺ ἔχουν γίνει:

➣ Τὸ 69% τῶν χρηστῶν εἶναι ἀπὸ 13 – 24 ἐτῶν, τὸ 26% μεταξὺ 25-44 ἐτῶν καὶ μόνο τὸ 7% εἶναι πάνω ἀπὸ 50 ἔτη!

➣ Τὸ 83% τῶν χρηστῶν ἔχει δημοσιεύσει κάποιο βίντεο!

➣ Τὸ 34% τῶν ἐνεργῶν χρηστῶν τῶν ΗΠΑ ἀνεβάζει βίντεο σὲ καθημερινὴ βάση!

➣ Τὸ 60% τῶν χρηστῶν εἶναι γυναῖκες καὶ τὸ 40% ἄνδρες!

➣ Τὸ ἐπισκέπτονται κάπου 8 φορὲς τὴν ἡμέρα!

Τόσο πολὺ τὸ TikTok εἶναι «δεμένο» μὲ τὴ νέα γενιά, ποὺ ὄχι μόνο βλέπει κανεὶς ἐκεῖ τὴν παρουσία τῶν γνωστότατων πολυεθνικῶν (Nike, Pepsi, Universal Pictures κ.λπ.), ἀλλὰ καὶ τῶν πολιτικῶν (συμπεριλαμβανομένων καὶ τῶν Ἑλλήνων), ἰδιαίτερα σὲ περιόδους ἐκλογῶν. Μάλιστα παρατηροῦ­με συγκεκριμένες στρατηγικὲς τῶν κομμάτων ποὺ κάνουν μὲ περισσὴ τέχνη καὶ φροντίδα, γιὰ νὰ προσελκύσουν τοὺς νέους ἀπὸ ἐκεῖ!!

Ποιὰ εἶναι τὰ ὅρια ἡλικίας ποὺ θέτει;

Τὸ TikTok δὲν εἶχε αὐστηρὰ ἡλικιακὰ ὅρια ὡς προϋπόθεση συμμετοχῆς σ’ αὐτό. Ὅμως δημιουργήθηκαν τόσα πολλὰ προβλήματα ἐξ αἰτίας τοῦ γεγονότος αὐτοῦ, ποὺ τὸ ἀνάγκασε νὰ θέσει ὅρια, ὅπως συμβαίνει καὶ στὰ ἄλλα κοινωνικὰ δίκτυα, δηλαδὴ οἱ χρῆστες νὰ εἶναι ἄνω τῶν 13 ἐτῶν. Ὑποτίθεται, ὅτι ὅσοι ἐγγράφονται καὶ εἶναι 13 – 18 ἐτῶν θὰ πρέπει νὰ εἶναι ὑπὸ τὴν ἐπιτήρηση τῶν γονέων τους, κάτι ποὺ τὶς περισσότερες φορὲς δὲν συμβαίνει.

Παρ’ ὅλα αὐτὰ ἔχει παρατηρηθεῖ (ἀκόμη καὶ ἀπὸ τὰ ἀναρτώμενα βίντεο) ὅτι στὸ TikTok ἕνα μεγάλο μερίδιο τῶν χρηστῶν του εἶναι μόλις 9 – 12 ἐτῶν!!!

Πῶς ἔχει δέσμια τὴ νέα γενιά;

Σαφῶς τὸ TikTok δὲν εἶναι ὅτι ἀπευθύνεται στὴ νέα γενιά, ἔχει καὶ τοὺς τρόπους ποὺ τὸ κάνει αὐτό. Ποιοὺς ἀκριβῶς; Εἶναι πολλοὶ αὐτοί, οἱ κυριότεροι ἐκ τῶν ὁποίων εἶναι οἱ ἑξῆς:

1. Ἡ ἀπόλυτη ἐκμετάλλευση τοῦ θεάματος, στὸ ὁποῖο καὶ βασίζεται ἀποκλειστικά. Αὐτό, ὅπως εἴπαμε, εἶναι καὶ ἡ πρωτοτυπία του. Χωρὶς τίποτε ἄλλο, μὲ μόνο τὸ θέαμα, δηλαδὴ τὰ βίντεο, σαγηνεύει ἀποτελεσματικὰ τὴ νεολαία!

2. Ἡ μέθοδος μὲ τὴν ὁποία χρησιμοποιεῖ τὸ θέαμα. Καὶ αὐτὴ εἶναι ἀφενὸς ἡ παρακολούθηση, ἀφετέρου δὲ ἡ ἴδια ἡ δημιουργία του καὶ μάλιστα ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς ἴδιους τοὺς χρῆστες. Ἔτσι ὁ χρήστης ἔχει πλέον δύο ρόλους. Τοῦ παθητικοῦ θεατῆ, ἀλλὰ καὶ τοῦ ἐνεργητικοῦ. Μάλιστα, ἰδιαίτερα αὐτὸ τὸ τελευταῖο, κάνει τὸν χρήστη νὰ εἶναι ὁ ἴδιος παραγωγὸς θεάματος. Ἑπόμενο εἶναι νὰ θέλει νὰ τὸ δημοσιεύσει καὶ νὰ τὸ παρακολουθήσει τόσο ὁ ἴδιος, ὅσο καὶ οἱ φίλοι του, ἀπ’ τοὺς ὁποίους θὰ λάβει τὰ περιπόθητα like. Ἑπόμενο εἶναι νὰ βρίσκεται πλέον «κολλημένος» ἐκεῖ στὸ TikTok!

3. Ὁ χρόνος τῶν βίντεο, ἐκεῖνος τῶν ὀλίγων δευτερολέπτων, ὅπως εἴπαμε. Αὐτὸ δίνει τὴν δυνατότητα τῆς εὔκολης παρακολούθησης, τῆς παρακολούθησης τοῦ ἑπόμενου βίντεο εἴτε τὸ προηγούμενο δὲν ἦταν καλὸ (γιατί ἔτσι ξεφεύγει ἀπ’ αὐτὸ προσδοκώντας νὰ βρεῖ ἐκεῖνο ποὺ θὰ τὸν ἱκανοποιήσει), εἴτε ἦταν καλὸ (γιὰ νὰ μεγιστοποιήσει τὴν ἱκανοποίησή του). Ἐπιπλέον ὁ τόσο μικρὸς χρόνος εἶναι ἀλήθεια ὅτι δὲν κουράζει τὸν χρήστη καὶ τὸν καθηλώνει καλύτερα. Πέραν τοῦ ὅτι πολὺ εὔκολα μπορεῖ νὰ δημιουργήσει ὁ καθένας (ὅσο μικρὸς κι ἂν εἶναι) κάτι πρὸς δημοσίευση.

4. Ἡ ἴδια ἡ ἐλαφρότητα τῶν βίντεο! Τὰ βίντεο αὐτὰ μπορεῖ νὰ δείχνουν κάτι ἔξυπνο ἢ καὶ ἐνδιαφέρον (στὴν καλύτερη περίπτωση), ὅμως πάντοτε ἔχουν μία «εὐχάριστη» ἐλαφρότητα, γι’ αὐτὸ καὶ τὰ εἶπαν «εὔπεπτη διασκέδαση»!

5. Ἡ ἀποτελεσματικὴ χρήση τοῦ ἀλγορίθμου, ὁ ὁποῖος ἀστραπιαῖα παρουσιάζει τὰ βίντεο ἐκεῖνα ποὺ θὰ ἤθελε νὰ δεῖ καὶ μάλιστα τὸ ἕνα μετὰ τὸ ἄλλο. Θὰ μπορούσαμε νὰ τὸ ποῦμε αὐτὸ καὶ «γρήγορη ἐναλλαγὴ πληροφορίας». Γίνεται τόσο ὡραῖα ἡ «δουλειὰ» ἀπ’ τὸν ἀλγόριθμο, ποὺ ὁ χρήστης νὰ μὴ μπορεῖ νὰ ξεφύγει, ἀκόμη καὶ τότε ποὺ μπαίνει γιὰ 2-3 λεπτὰ στὸ TikTok!

6. Ἡ ἐκτεταμένη μουσικὴ βιβλιοθήκη του, ἡ ὁποία εἶναι διαθέσιμη στὸ χρήστη ἀνὰ πᾶσα στιγμή. Συμβαίνει νὰ ὑπάρχει ἀκόμη καὶ αὐτὴ ἡ ἐνσωμάτωση μὲ τὴν Apple Music, ποὺ κάνουν τὴν ἐφαρμογὴ τοῦ TikTok ξεχωριστὴ σὲ σχέση μὲ τὰ ἄλλα κοινωνικὰ δίκτυα. Πόσο μᾶλλον ὅταν σ’ αὐτὸ ὑπάρχουν ἀκόμη καὶ οἱ γνωστὲς διεθνεῖς μουσικὲς «ἐπιτυχίες»!

7. Ἡ κίνηση καὶ ὁ χορός, ποὺ εἶναι καὶ αὐτὰ ἕνα ἀκόμη πολὺ σημαντικὸ χαρακτηριστικό της.

8. Τὸ χιοῦμορ καὶ ἡ σάτιρα, ποὺ ἐπίσης ἀνήκουν καὶ αὐτὰ στὰ χαρακτηριστικὰ τῆς νεανικῆς ἡλικίας.

9. Τὰ πειράγματα καὶ οἱ προκλήσεις μεταξὺ τῶν χρηστῶν, ἄλλο χαρακτηριστικὸ κι αὐτὸ τῆς νεανικῆς ἡλικίας.

10. Τὰ πολὺ περίεργα video, γνωστὰ καὶ ὡς cringe (δηλαδὴ ὀπτικοακουστικὰ ἐρεθίσματα, πού σοῦ προκαλοῦν περίεργους μορφασμοὺς στὸ πρόσωπό σου)

11. Καὶ ἄλλα ἀκόμη, ὅπως δυστυχῶς καὶ αὐτὴ ἡ «bullying συμπεριφορά», ὅπως θὰ τὴν λέγαμε.

Πόσο χρόνο ἀφιερώνει ὁ χρήστης του σ’ αὐτό;

Εἶναι ἀλήθεια ὅτι οἱ νέοι περνοῦν ὁλοένα καὶ περισσότερες ὧρες στὸ TikTok, μὲ ὅ,τι αὐτὸ συν­επάγεται. Παραμελοῦν τὰ μαθήματά τους, ἀθλοῦνται καὶ κινοῦνται λιγότερο, περιορίζουν τὰ ἐνδιαφέροντά τους, ἐγκαταλείπουν πολλὲς ἄλλες δημιουργικὲς δραστηριότητες κ.λπ. Οἱ γονεῖς εἶναι ἀνήσυχοι γι’ αὐτό, ὅπως καὶ οἱ καθηγητές τους. Αὐτὴ ἡ ἐναλλαγὴ τοῦ ἑνὸς βίντεο μὲ τὸ ἑπόμενο, τοὺς κάνει νὰ χάνουν τὸ χρόνο τους κυριολεκτικὰ καὶ νὰ ἀποροῦν «πῶς πέρασε ἡ ὥρα»!

Μάλιστα ὁ χρόνος αὐτὸς στὸ TikTok, εἶναι συνεχῶς αὐξανόμενος ἀπὸ ἔτος σὲ ἔτος, ἀλλὰ καὶ μεγαλύτερος ἀπ’ ὅ,τι στὰ ἄλλα κοινωνικὰ δίκτυα συμπεριλαμβανομένου καὶ τοῦ YouTube!

Ὁ μέσος ὅρος τοῦ χρόνου αὐτοῦ τῶν νέων εἶναι περὶ τὴν 1 ὥρα τὴν ἡμέρα, μὲ τοὺς ἔφηβους νὰ φθάνουν ἀκόμη καὶ τὶς 3 ὧρες τὴν ἡμέρα!!!

Τόσο μεγάλο εἶναι τὸ πρόβλημα στὸ θέμα αὐτό, ποὺ ἀκόμη καὶ αὐτὸ τὸ TikTok διαθέτει κέντρο «ψηφιακῆς εὐημερίας», ὅπως τὸ ἀποκαλεῖ, μέσῳ τοῦ ὁποίου μπορεῖ κανεὶς νὰ παρακολουθεῖ τὸν χρόνο ποὺ δαπανᾶ σ’ αὐτό. Μάλιστα, ὅπως ἀναφέρεται, μπορεῖ μὲ τὴ χρήση αὐτῆς τῆς δυνατότητας νὰ περιορίσει κανεὶς τὸν χρόνο του σὲ 2 ὧρες τὴν ἡμέρα! Ναί, τόσο πολὺ δὲν καταλαβαίνει κανεὶς τὸν χρόνο ποὺ χάνει ἐκεῖ! Μιλᾶμε γιὰ ἕναν ἄλλου εἴδους ἐθισμό, ἀνάλογο τοῦ τζόγου!

Ἐπιπλέον τὸ ἴδιο τὸ TikTok, μπροστὰ στὴν κατακραυγὴ τῶν γονέων καὶ ὄχι μόνο, ἔθεσε καὶ ὅρια χρόνου, πέραν ἀπὸ τὰ ὑποτιθέμενα ἡλικιακά.

Ὅπως ἀνακοίνωσε τελευταῖα, περιόρισε σὲ 1 ὥρα τὴν ἡμέρα τὸν χρόνο ἐνασχόλησης τῶν χρηστῶν ποὺ εἶναι κάτω τῶν 18 ἐτῶν. Ὅμως δὲν πρόκειται γιὰ κάτι οὐσιαστικό, καθ’ ὅσον ὁ νέος τῆς ἡλικίας αὐτῆς λαμβάνει ἀπ’ τὸ TikTok μία εἰδοποίηση ποὺ τὸν ἐνημερώνει γιὰ τὸν χρόνο ποὺ πέρασε ἐκεῖ. Ὡστόσο μπορεῖ νὰ βάλει τὸν κωδικὸ πρόσβασής του καὶ νὰ παρατείνει τὸ χρόνο του, πέραν τοῦ ὅτι μπορεῖ νὰ ὁρίσει ὅτι ἔχει μεγαλύτερη ἡλικία!!!

Ὑπόψη ὅτι ἡ ξεχωριστὴ ἔκδοση τοῦ TikTok στὴν Κίνα ποὺ ὀνομάζεται «Douyin», ἔχει ἄλλη πολιτική, ἀπ’ ὅ,τι συμβαίνει στὴ Δύση. Περιορίζει, γιὰ παράδειγμα, σὲ 40 λεπτὰ καθημερινῆς χρήσης τοὺς κάτω τῶν 14 ἐτῶν καὶ δὲν εἶναι προσβάσιμο ἀπὸ τὶς 10:00 τὸ βράδυ μέχρι τὶς 6:00 τὸ πρωί. Ἐπιπλέον ἡ Κινεζικὴ κυβέρνηση ἔχει ἀπαγορεύσει στοὺς χρῆστες κάτω τῶν 18 ἐτῶν νὰ παίζουν βιντεοπαιχνίδια τὶς καθημερινές, πρᾶγμα ποὺ μποροῦν νὰ κάνουν μόνο 1 ὥρα τὴν ἡμέρα στὶς ἀργίες. Ὑπολογίζεται ὅτι οἱ Κινέζοι χρῆστες περνοῦν κατὰ μέσον ὅρο πάνω ἀπὸ 5 ὧρες τὴν ἡμέρα στὸ διαδίκτυο, ἀπὸ τὶς ὁποῖες οἱ 2 ὧρες εἶναι στὰ μέσα κοινωνικῆς δικτύωσης!

Ποιὸ εἶναι τὸ περιεχόμενό του;

Εἶναι κοινὴ ἡ ἀντίληψη ὅτι τὸ TikTok εἶναι «ἕνα χαλαρὸ κοινωνικὸ δίκτυο γιὰ ἐρασιτεχνικὰ βιντεοκλίπ». Ἄλλοι τὸ χαρακτηρίζουν ὡς «παγκόσμια ψηφιακὴ τσιχλόφουσκα», ἄλλοι ὡς τὴν «ἀποθέωση τῆς νεανικῆς σαχλαμάρας», ἄλλοι ὡς τὴ «νέα ψηφιακὴ κλειδαρότρυπα» κ.λπ.

Ἆραγε ἰσχύουν αὐτὰ καὶ ὥς ποιὸ βαθμό; Ἡ ἀπάντηση μπορεῖ νὰ δοθεῖ ἂν ποῦμε δυὸ λόγια γιὰ τὸ περιεχόμενό του.

Ἤδη ἔχουμε κάνει ἀρκετὲς ἀναφορὲς ἐπ’ αὐτοῦ, ἐπιγραμματικὰ θὰ λέγαμε ὅτι τὸ περιεχόμενό του εἶναι κυρίως ἡ εἰκόνα (βίντεο), ἡ μουσική, ὁ χορός, ἡ διασκέδαση, τὸ χιοῦμορ, ἀλλὰ καὶ ἄλλα ἀκόμη ὅπως τὸ parkour, οἱ λεγόμενες «προκλήσεις», τὰ μαγειρέματα, τὰ μαγικὰ κόλπα, οἱ ἐντελῶς ἀποκρουστικὲς εἰκόνες, ὥς καὶ ἡ προπαγάνδα τῶν ἐπιτηδείων!! Εἶναι θέμα χρόνου, νὰ ἐμπλουτισθεῖ καὶ μὲ βιντεοπαιχνίδια καὶ νὰ ἐπεκταθεῖ στὸ λεγόμενο «gaming», ἀκολουθώντας τὸ παράδειγμα τοῦ Facebook καὶ τοῦ Netflix, προκειμένου νὰ αὐξήσει τὸν χρόνο ποὺ περνοῦν οἱ χρῆστες του σ’ αὐτὸ καὶ νὰ αὐξήσει τὰ διαφημιστικά του ἔσοδα!!

*   *   *

Ἡ εἰκόνα καὶ συγκεκριμένα τὸ βίντεο – ἀντιπροσωπευτικότατο στοιχεῖο τῆς κυριαρχίας τοῦ θεάματος στὴ ζωή μας – εἶναι τὸ πᾶν γιὰ τὸ TikTok. Τὰ ἑκατομμύρια ἀπὸ βιντεάκια ποὺ ἀνεβαίνουν καθημερινὰ σὲ αὐτό, ἔχουν ὡς σκοπὸ νὰ ξαφνιάζουν περίεργα τὸ κοινό. Συχνὰ ἀστεῖα καὶ σχεδὸν πάντοτε ἐνοχλητικά, κατορθώνουν νὰ καθηλώνουν τὸν θεατή, ἰδιαίτερα  τὸν νέο σὲ ἡλικία.

Καὶ τί δὲν περιέχουν! Κυριολεκτικὰ ὅ,τι φαντασθεῖ κανείς! Ἀπὸ ἕνα σωληνάριο ὀδοντόκρεμας ποὺ «σκάει» στὸ πρόσωπο κάποιου, μέχρι… καισαρικὴ τομὴ σὲ ἐλέφαντα!!!

Ἐπιπλέον ἡ θεματολογία δὲν παύει νὰ περιέχει καὶ ὅλα ἐκεῖνα ποὺ κατακλύζουν τὸ διαδίκτυο καὶ τὸ τηλε – θέαμα, ὅπως βία, χλευασμό, ἐρωτισμό, ψεύτικες εἰδήσεις (fake news), ρατσισμὸ κ.λπ., ὥς καὶ κακοποιήσεις ζῴων  ἀκόμη. Δηλαδὴ τὰ πάντα!!

*   *   *

Ἡ μουσική, ὡς τὸ δεύτερο χαρακτηριστικό του στοιχεῖο, εἶναι ἐκείνη ποὺ πλασάρει τὴν κάθε εἴδους εἰκόνα. Μὴ ξεχνᾶμε ὅτι ἡ μία ἀπ’ τὶς δύο μητρικὲς ἑταιρεῖες τοῦ TikTok ἦταν ἡ Κινεζικὴ Douyin, ἡ ὁποία – ὅπως ἀναφέραμε στὴν ἀρχὴ – σημαίνει «μὲ τὴν κίνηση τῆς μουσικῆς». Ναί, ὅλα γίνονται ἐκεῖ μὲ αὐτὴ τὴν κίνηση τῆς μουσικῆς.

Καὶ ποιὰ εἶναι αὐτὴ ἡ μουσική; Οὐσιαστικὰ ἐκείνη ποὺ ὑπάρχει στὴν ἴδια τὴν ἐφαρμογή, δηλαδὴ στὸ TikTok. Ἡ ἐπιλογὴ γίνεται μέσα ἀπ’ τὴν ἀπέραντη βιβλιοθήκη του. Καὶ τί ἐπιλέγεται περισσότερο; Μὰ τὰ δημοφιλῆ κομμάτια. Καὶ πῶς αὐτὰ ἔγιναν δημοφιλῆ; Ἀλλ’ αὐτὸ εἶναι ἕνα ἄλλο τεράστιο θέμα. Ἀξίζει νὰ προσεχθεῖ αὐτὸ ποὺ ἐλέχθη: «Σὲ ἰδιαίτερα σημαντικὸ μέσο προώθησης μουσικῶν καλλιτεχνῶν καὶ δισκογραφικῶν ἑταιρειῶν ἐξελίσσεται τὸ TikTok»!!! Ἑπομένως προωθοῦνται στὴ νεολαία συγκεκριμένα εἴδη μουσικῆς, ὅπως καὶ ἑταιρεῖες καὶ καλλιτέχνες. Tὸ TikTok εἶναι σαφῶς μέσο προώθησης συγκεκριμένης μουσικῆς.

Κατὰ τὸ «Business Insider», ἡ πλατφόρμα τοῦ TikTok «ἔχει ἀποδειχθεῖ ἐξαιρετικὸ ἐργαλεῖο γιὰ τὴν προώθηση νέων τραγουδιῶν καὶ τὴν ὑποστήριξη ὁλόκληρων μουσικῶν καταλόγων, ἐνῷ παράλληλα πολλὲς δισκογραφικὲς ἑταιρεῖες ἔχουν δημιουργήσει ὁμάδες ποὺ ἐλέγχουν τὴν πλατφόρμα…»!!!

Εἴπαμε ὅτι οἱ πολιτικοὶ χρησιμοποιοῦν τὸ  TikTok, γιὰ νὰ πλησιάσουν τὴ νεολαία, ἰδιαίτερα  σὲ προεκλογικὲς περιόδους. Ἆραγε ἐπιτυγχάνεται αὐτὸς ὁ σκοπός τους; Οἱ εἰδικοί ἐπικοινωνίας ἀπαντοῦν θετικά, ἀρκεῖ τὸ μήνυμά τους νὰ στηρίζεται σὲ δύο πράγματα. Στὴ εἰκόνα καὶ στὴ μουσική!

Λένε γιὰ τοὺς Ρομά, ὅτι τὰ τραγούδια καὶ οἱ χοροί τους, εἶναι καὶ αὐτὰ ἀπὸ τὰ πιὸ δημοφιλῆ βίντεο τοῦ TikTok, ποὺ ὥς καὶ τάση ἔγιναν ἀπὸ τὴν πρώτη στιγμὴ τῆς ἐφαρμογῆς του. Βλέπετε τὰ βίντεο ἐκεῖ δὲν ἀπαιτοῦν λόγια, λεζάντες καὶ κείμενο, κάτι ποὺ τοὺς διευκολύνει τὰ μέγιστα. Ἀρκοῦν τὰ τραγούδια καὶ οἱ χοροί τους!

*   *   *

Ὁ χορός, βλέπετε, εἶναι καὶ αὐτὸ ἕνα ἄλλο στοιχεῖο τοῦ  TikTok. Μάλιστα ἡ πλειοψηφία τῶν βίντεο εἶναι χορευτικὰ ἢ ἀστεῖα, κάτι ποὺ τὰ βοηθάει νὰ γίνουν πιὸ εὔκολα δημοφιλῆ καὶ νὰ διαδοθοῦν σὲ ὁλόκληρο τὸ διαδίκτυο.

Σύμφωνα μὲ μία μελέτη, τὸ 78% τῶν χρηστῶν του δήλωσε ὅτι τὸ κίνητρό τους γιὰ τὸ ἀνέβασμα βίντεο εἶναι νὰ ἀναπαραγάγει ἐκεῖνα τὰ ἀστεῖα βίντεο ποὺ βρίσκονται σ’ αὐτὴ τὴν πλατφόρμα.

*   *   *

Ἀξίζει νὰ τονιστεῖ ὅτι τὸ ἴδιο τὸ TikTok, μετὰ τὶς πιέσεις καὶ τὶς κριτικὲς ποὺ ἔχει δεχθεῖ, προκειμένου νὰ προστατεύσει τὰ παιδιὰ καὶ τοὺς ἐφήβους, ἔχει εἰσάγει ἀπὸ τὸ 2020 ἕνα ἐργαλεῖο γονικοῦ ἐλέγχου, τὴν ἀποκαλούμενη «οἰκογενειακὴ σύζευξη» (Family Pairing), ἡ ὁποία δίνει στοὺς γονεῖς τὴ δυνατότητα περιορισμοῦ τοῦ εἴδους τοῦ περιεχομένου!

*   *   *

Ὅλα αὐτὰ κάνουν βεβαίως τὸ TikTok νὰ εἶναι μία ἀνάλαφρη διασκεδαστικὴ πλατφόρμα. «Εἶναι – ὅπως ἔγραψε ἡ THE WALL STREET JOURNAL – σὰν νὰ ἔχουμε βάλει τὰ παιδιὰ νὰ ζοῦν σ’ ἕνα ζαχαροπλαστεῖο γεμάτο γλυκά»!! Ἢ κατ’ ἄλλους «μία πλατφόρμα εὔπεπτου περιεχομένου»!! Ποὺ μάλιστα τὴν παρακολουθεῖ κανεὶς χωρὶς κανένα κόπο καὶ χωρὶς τὴν παραμικρὴ προσπάθεια. Δὲν εἶναι τυχαῖο ποὺ συνεργάζεται μὲ «στὰρ» ἀπ’ τὸν χῶρο τοῦ θεάματος καὶ τῆς διασκέδασης. Ἔτσι ὅλα εἶναι ἀνάλαφρα ἐκεῖ …

Πρόκειται γιὰ μία πλατφόρμα ποὺ τὰ ἔχει ὅλα καὶ τίποτα τὸ οὐσιαστικό. Συμβαίνει ὅ,τι καὶ μὲ τὰ κόμικς. Ὅλα μπορεῖ νὰ δεῖ κανεὶς σ’ αὐτά, ἐκτὸς ἀπὸ τὴν οὐσία. Ὅπως εἶναι ὁ Θεός, ἡ οἰκογένεια, ἡ πατρίδα, ἡ ἀγάπη, ἡ προσ­φορὰ στὸν ἄλλον κ.λπ.

Ἀλλὰ θὰ συνεχίσουμε καὶ στὸ ἑπόμενο, ὅπου θὰ δοῦμε τὶς ἐπιπτώσεις τοῦ TikTok στὴ νέα γενιά…

Ορθόδοξος Τύπος