Μητροπολίτης Μεσογαίας Νικόλαος, Ἡ πρώτη αἰτία τοῦ παγκόσμιου διασυρμοῦ μας καὶ τῆς κοινωνικο-οικονομικῆς κρίσης μας εἶναι ἡ ἀπονεύρωση καὶ ἴσως ἀπονέκρωση τῆς παιδείας μας

Σεπτέμβριος 2013 - Ἐγκύκλιος 86η

Ἀγαπητοί μου ἀδελφοί,

Ἡ 1η Σεπτεμβρίου κάθε ἔτους ὀνομάζεται ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου καὶ ἑορτάζεται στὴν Ἐκκλησία μας ὡς ἡ ἀρχὴ τοῦ νέου ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους. Μὲ τὴν εὐκαιρία λοιπὸν αὐτήν, εὔχομαι σὲ ὅλους σας ἡ νέα ἐκκλησιαστικὴ χρονιὰ νὰ εἶναι καρποφόρα καὶ εὐλογημένη. 

Οἱ μέρες ποὺ βρίσκονται μπροστά μας διαγράφονται δύσκολες. Οὔτε οἱ συνθῆκες καὶ οἱ ὅροι τῶν τελευταίων ἐτῶν δικαιολογοῦν αἰσιοδοξία οὔτε ἡ παγκόσμια κατάσταση μᾶς ἐπιτρέπει νὰ ἐλπίζουμε σὲ ἀνώδυνη ἀναστροφὴ τοῦ κλίματος. Κρίσιμα γεγονότα στὴν Εὐρώπη, προκλητὲς ἐξεγέρσεις στὴ γεωγραφικὴ γειτονιά μας ἀλλὰ καὶ λάθος ἐπιλογὲς σὲ ὁλόκληρο τὸν πλανήτη ρυθμίζουν τὶς λεπτομέρειες τῆς ζωῆς μας σὲ κοινωνικό, οἰκονομικό, ἐθνικὸ ἀλλὰ καὶ πνευματικὸ ἐπίπεδο. Ὁ πόλεμος ποὺ διεξάγεται παγκοσμίως καὶ στὸν ὁποῖο ὀφείλεται ἡ ὅλη ἀναταραχὴ εἶναι καὶ οἰκονομικός, εἶναι ὅμως κυρίως πνευματικός. Καὶ στὴν πατρίδα μας, τὸ ξήλωμα τοῦ πολιτισμοῦ καὶ τῆς πίστης, τὸ ξέφτισμα τῶν παραδόσεων καὶ τῶν συνηθειῶν μας, ἡ ἀλλοίωση τῆς νοοτροπίας καὶ τοῦ ἤθους ἐξελίσσονται μὲ ἐπιταχυνόμενους ρυθμούς.

Ἡ μόνη ἐλπίδα μας θὰ μποροῦσε νὰ εἶναι ἡ Ἐκκλησία. Ὄχι βέβαια ἡ ἐκκλησία τῆς ἐκκοσμίκευσης καὶ τοῦ συμβιβασμοῦ, ὄχι ἡ ἐκκλησία τῶν νεκρῶν συνηθειῶν καὶ τῆς τυπολατρίας, ὄχι ἡ ἐκκλησία τῆς βίας καὶ τοῦ ἐμπαθοῦς ζηλωτισμοῦ, ὄχι ἡ ἐκκλησία τῆς ἀδράνειας καὶ τοῦ ἐφησυχασμοῦ, ὄχι ἡ ἐκκλησία ὡς ἐξάρτημα τοῦ κοσμικοῦ κράτους. Ἡ μόνη λύση εἶναι ἡ Ἐκκλησία τῆς ὁμολογίας καὶ τοῦ ἡρωισμοῦ, ἡ Ἐκκλησία τοῦ συνεποῦς βίου καὶ τοῦ ἀληθοῦς ἁγιασμοῦ, ἡ Ἐκκλησία τῆς γνήσιας ἀγάπης καὶ τῆς αὐθεντικῆς προσευχῆς, ἡ Ἐκκλησία τῆς εὐλογημένης μας παράδοσης καὶ τοῦ καινοτόμου λόγου, ἡ Ἐκκλησία τοῦ σταυρωμένου καὶ ἀναστημένου Χριστοῦ.

Γιὰ αὐτὸ καὶ σᾶς προτρέπω ὅλους, ὅπου συναντήσετε ζωντανό λόγο, καθαρὴ μαρτυρία, τίμιο ἱερέα, ἀληθινὴ ζωή, νὰ τὰ στηρίξετε μὲ ὅλη σας τὴ δύναμη ὡς ὅ,τι πολυτιμότερο ὑπάρχει. Παράλληλα ὅμως σᾶς καλῶ νὰ ἀγωνιστοῦμε μαζὶ γιὰ τὴν ἐξυγίανση τῆς ἐκκλησιαστικῆς μας ζωῆς. Ὅπου δεῖτε ψέμα, συμφέρον, τεμπελιά, ἀδιαφορία, ἀνηθικότητα, ἐκμετάλλευση, πρόκληση, ἀσέβεια στὴ ζωὴ τῆς τοπικῆς μας Ἐκκλησίας, στιγματῆστε το μέσα σας καὶ μὴ διστάσετε διακριτικὰ νὰ τὸ μοιρασθεῖτε μαζί μας. Δὲν θὰ φερθοῦμε σκληρὰ σὲ κανένα πρόσωπο, ἀλλὰ καὶ δὲν θὰ ἐπιτρέψουμε τὸν πνευματικὸ ἐκφυλισμό μας σὲ κανέναν ἀπολύτως. Πρέπει νὰ τὸ καταλάβουμε ὅλοι. Δὲν ὑπάρχουν περιθώρια ἀνοχῆς στὴν ἀσέβεια καὶ στὸ γκρέμισμα τῆς πίστης. Ἡ ἐξυγίανση καὶ τὸ ζωντάνεμά μας εἶναι μονόδρομος. Καὶ πρέπει νὰ τὸν βαδίσουμε ὅλοι μαζί.

Ἡ ἀρχὴ τῆς Ἰνδίκτου ὅμως συνδυάζεται καὶ μὲ τὴν ἔναρξη τῆς νέας σχολικῆς χρονιᾶς. Εἴθισται μὲ αὐτὴ τὴν ἀφορμή, κάθε χρόνο ὁ Μητροπολίτης νὰ στέλνει μιὰ ἐγκύκλιο στὰ παιδιά. Ἐγὼ φέτος δὲν θὰ τὸ κάνω, γιατὶ οὔτε ἡ κραυγή μου θὰ ἀκουστεῖ οὔτε ἡ φωνή μου θὰ γίνει κατανοητὴ ἐκείνη τὴ στιγμή.

Ἀπευθύνομαι ὅμως σὲ σᾶς, ὡς πιστοὺς τῆς Ἐκκλησίας μας καὶ ὡς ἁγνοὺς πολῖτες τῆς τσακισμένης κοινωνίας μας. Ἡ πρώτη αἰτία τοῦ παγκόσμιου διασυρμοῦ μας καὶ τῆς κοινωνικο-οικονομικῆς κρίσης μας εἶναι ἡ ἀπονεύρωση καὶ ἴσως ἀπονέκρωση τῆς παιδείας μας. Αὐτὴ εἶναι ἡ σπονδυλικὴ στήλη τῆς ἐθνικῆς μας ὑπόστασης. Ἀσυγχώρητα ἐπιπόλαιες ἢ καὶ καταστροφικὲς πολιτικὲς στὸν χῶρο τῆς παιδείας, ἐδῶ καὶ χρόνια, προσπάθησαν συστηματικὰ νὰ μᾶς ἀποξενώσουν ἀπὸ τὴ γλῶσσα μας, νὰ ξεθωριάσουν τὴν ἱστορία μας, νὰ γελοιοποιήσουν τὴν πίστη μας, νὰ ἀλλοιώσουν τὶς διαχρονικὲς ἀρχές μας, νὰ καταργήσουν τὴν ἠθική μας, νὰ ἀμφισβητήσουν τὶς ἱστορικὲς σταθερές μας, νὰ γκρεμίσουν τὰ θεμέλια τῆς κοινωνίας μας. Ἡ αἰδὼς ἐξαφανίστηκε ἀπὸ τὸ στερέωμα τῆς ἀγωγῆς τῶν παιδιῶν μας, ὁ σεβασμός, ἡ ἐπιδίωξη τῆς ἀρετῆς, ὁ στόχος τῆς ἀξιοκρατίας, ἡ ἀγάπη στὴν πατρίδα ἔχουν πλέον ἀποκτήσει ἄλλη σημασία ἀπὸ τὴν πρωταρχική τους.

Πρέπει μὲ πόνο νὰ ποῦμε τὴν ἀλήθεια. Ἡ παιδεία μας δὲν ἐμπνέει, δὲν ἀσκεῖ ἀγωγή, δὲν καλλιεργεῖ. Τὸ σημερινὸ σχολεῖο δὲν ἔχει καμμία σχέση μὲ τὸ σχολεῖο τοῦ Ἁγίου Κοσμᾶ. Ἐκεῖνο συγκρινόταν μὲ ναό, τὸ σημερινὸ μὲ ἐργαστήρι πληροφόρησης καὶ μόνον∙ ἐκεῖνο ἔδινε φτερὰ στὴν καρδιὰ καὶ ἔφτιαχνε ἐλεύθερους ἀνθρώπους· τὸ σημερινό κατασκευάζει ἐπίπεδα μυαλὰ καὶ μονοδιάστατες ἀνθρώπινες ὀντότητες·∙ ἐκεῖνο εἶχε στόχο τὴν ὁλοκλήρωση τοῦ προσώπου, τὸ σημερινό τὴν ἰσοπέδωσή του στὸ ἐπίπεδο τοῦ μηδενισμοῦ καὶ τοῦ ἀτομισμοῦ.

Τί νὰ τὴν κάνουμε τέτοια παιδεία, τί μᾶς προσφέρει αὐτὸ τὸ σχολεῖο, τί νὰ ἐλπίζουμε ἀπὸ ἕνα τέτοιο ἐκπαιδευτικὸ μηχανισμό; Οὔτε τὴν ψυχή μας ζωντανεύει οὔτε τὸν νοῦ μας φωτίζει. Δὲν εἶναι ἱκανὸ οὔτε ἐργασιακὴ προοπτικὴ νὰ μᾶς ἐξασφαλίσει. Προβάλλει ὡς καινούργια ἰδέα τὴν διὰ βίου μάθηση, καὶ μᾶς ὁδηγεῖ νομοτελειακὰ στὴ διὰ βίου ἀνεργία. Ἐκεῖ φτάσαμε! 

Kάποιοι πάλι ἔφτασαν νὰ ἐπιμένουν στὴν κατάργηση τοῦ μαθήματος τῶν θρησκευτικῶν ἐνῶ ἀρκετοὶ ὑπερασπίζονται τὴ διατήρησή του. Ἡ λύση ὅμως δὲν εἶναι οὔτε τὸ ἕνα οὔτε τὸ ἄλλο. Αὐτὸ ποὺ χρειάζεται ἡ παιδεία μας εἶναι ἕνα ἀνανεωμένο μάθημα καὶ μία διδαχὴ ποὺ θὰ ξαναζωντανέψει τὴν πίστη καὶ θὰ ἐπαναφέρει τὴν ἐμπειρία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ τῶν παιδιῶν μας.

Καιρὸς νὰ ἀπαιτήσουμε τὴν ἀναγκαία ἀλλαγή. Αὐτὴν ποὺ ἐπιβάλλει ἡ λογικὴ τῆς ἐθνικῆς ἐπιβίωσης καὶ ἀρνεῖται νὰ υἱοθετήσει δυστυχῶς τὸ σύνολο τῶν πολιτικῶν φορέων μας. Ἂς ὑψώσουμε τὴ φωνή μας. Ἂς τὸ ποῦμε ἐμεῖς στὰ παιδιά μας καὶ στοὺς δασκάλους τους. Ἂς τὸ φωνάξουμε στὰ αὐτιὰ τῶν κυβερνώντων, ἂς κάνουμε ὅ,τι μποροῦμε. Ἂς ἀποφύγουμε τὸν ἐφησυχασμό, τὴ σιωπή, τὴν ἀδράνεια, τὴν ἀναβολή. Ἡ παιδεία μας πρέπει νὰ ἀναστηθεῖ. Καὶ αὐτὸ δὲν θὰ γίνει μὲ θαῦμα οὔτε ἀπὸ μόνο του. Θὰ τὸ πετύχουμε μὲ ἀγῶνα καὶ προσπάθεια. 

Καλῶ καὶ ὅσους ἐκ τῶν ἐκπαιδευτικῶν μας συμμερίζονται αὐτὴ τὴ διαπίστωση σὲ μιὰ συμπόρευση ἀναγεννητική. Ἡ τιμὴ ποὺ θὰ ἀπολαύσουν εἶναι ἀσύγκριτα μεγαλύτερη ἀπὸ τὸ ὅποιο τίμημα θὰ καταβάλουν. Ἐμεῖς προσευχόμαστε γι’ αὐτοὺς καὶ εὐχόμαστε. 

Ὁ Θεὸς νὰ σᾶς εὐλογεῖ ὅλους, ἀδελφοί μου, καὶ νὰ μᾶς φωτίζει.

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ

† ῾Ο Μεσογαίας καὶ Λαυρεωτικῆς ΝΙΚΟΛΑΟΣ