Γιώργος Ν. Παπαθανασόπουλος, Ο Αρχιεπίσκοπος στο Φανάρι

Ο Αρχιεπίσκοπος στο Φανάρι

Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

            Η πληροφορία ότι ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος μεταβαίνει στο Φανάρι δεν δόθηκε επισήμως ούτε από την Αρχιεπισκοπή, ούτε από την Ιερά Σύνοδο. Κατά τη διάρκεια της σημερινής συνεδρίασης της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου έδωσε την εξήγηση ότι μεταβαίνει για να συζητήσει με τον Οικουμενικό Πατριάρχη κ. Βαρθολομαίο για τη διένεξη μεταξύ των Πατριαρχείων Αντιοχείας και Ιεροσολύμων, αλλά η εν λόγω εξήγηση δεν έπεισε τα μέλη της ΔΙΣ. "Το ταξίδι του Αρχιεπισκόπου δεν έχει να προσφέρει τίποτε στην εν λόγω διένεξη" μας είπε Συνοδικός Αρχιερέας. Ποιος λοιπόν ο πραγματικός λόγος πραγματοποίησης ενός κουραστικού ταξιδιού στην Κωνσταντινούπολη; 

            Οι Αρχιερείς δίνουν διάφορες εξηγήσεις, επειδή, σήμερα τουλάχιστον,  δεν γνωρίζουν τον πραγματικό λόγο της μετάβασης στο Φανάρι του Αρχιεπισκόπου. Ένας μας είπε ότι πιστεύει ότι πηγαίνει για να άρει τις αντιρρήσεις του Πατριάρχου στο μεταθετό για τις Νέες Χώρες, ώστε όταν κενωθεί εκεί μεγάλη και ιστορική Μητρόπολη να πληρωθεί με μετάθεση Μητροπολίτου, τον οποίο ο Αρχιεπίσκοπος επιθυμεί να τον υποχρεώσει, ή/και να του ανταποδώσει τις υπηρεσίες που του προσφέρει. Αν είναι αυτός ο λόγος, το εγχείρημα δεν είναι καθόλου εύκολο, με το δεδομένο ότι ο Πατριάρχης δεν έχει κανένα λόγο να θέλει να μειωθεί το κύρος και  η αξιοπιστία του. Άλλος μας είπε ότι πιστεύει ότι πηγαίνει  για να συζητήσει την εξέλιξη των σχέσεων του Φαναρίου με το Βατικανό, όπως εξελίσσονται με τον νέο Πάπα. Απίθανη περίπτωση, δεδομένου ότι ο Πατριάρχης μπορεί να του απαντήσει ότι δεν τον αφορούν. Ο τρίτος μας είπε ότι πηγαίνει για να συζητήσει τα της επίσκεψης του Πατριάρχου Μόσχας στην Ελλάδα, τον προσεχή Μάϊο. Ο λόγος αυτός είναι ίσως πιο κοντά στην πραγματικότητα.

            Το Πατριαρχείο της Μόσχας από καιρό κάνει μια επίθεση αγάπης προς την Εκκλησία της Ελλάδος, όπως και προς όλα τα Ορθόδοξα Πατριαρχεία και τις Αυτοκέφαλες Εκκλησίες. Η στρατηγική του είναι να ασκεί επιρροή στις αποφάσεις και στις ενέργειές τους. Στη στρατηγική αυτή εντάσσεται το ότι ο Πατριάρχης Κύριλλος, με τον ένα ή τον άλλο  τρόπο έχει συναντήσει τους περισσότερους άλλους Πατριάρχες και Αρχιεπισκόπους και έχει προσεγγίσει και τον Πατριάρχη της Ρουμανίας, με την Εκκλησία της οποίας υπάρχει σοβαρή διένεξη, λόγω της Μολδαβίας. Για να αναπτύξει τις σχέσεις της αυτές η Μόσχα χρησιμοποιεί την οικονομική της ισχύ και την υποστήριξη που έχει από το Κρεμλίνο. Οικονομική υποστήριξη δέχθηκε και η Ελλαδική Εκκλησία, όταν πέρυσι ο Αρχιεπίσκοπος κ. Ιερώνυμος και αντιπροσωπεία της Ιεράς Συνόδου επισκέφθηκαν τη Ρωσία.

            Με την προσεχή επίσκεψη του ο Πατριάρχης Κύριλλος ασφαλώς επιθυμεί να ενισχύσει τις καλές σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ των δύο Εκκλησιών. Από την πλευρά της Εκκλησίας της Ελλάδος γίνεται μια ακροβασία στις σχέσεις της με τη Μόσχα. Επιδιώκει να τις διατηρεί θερμές, γιατί έχει οικονομικά και άλλα οφέλη από αυτές, και παράλληλα επιθυμεί να αποτρέψει ενδεχόμενο πρόβλημα στις σχέσεις της με το Φανάρι. Η Μόσχα ζήτησε να έρθει στην Ελλάδα με εντυπωσιακό αριθμό μελών στην αντιπροσωπεία της και να επισκεφθεί συμβολικά και πέραν των Αθηνών ιστορικούς και εκκλησιαστικούς χώρους της χώρας, όπως το Άγιον Όρος και την Κέρκυρα. Επίσης αναμένεται ο κ. Κύριλλος να ζητήσει ο ιερός ναός της Αγίας Τριάδος ( οδού Φιλελλήνων), που στα δίπτυχα της Εκκλησίας της Ελλάδος αναγράφεται ως ο ναός της "Ρωσικής παροικίας", να εξυπηρετείται πλέον από ιερέα του Πατριαρχείου της Μόσχας, καθώς και άλλες εξυπηρετήσεις για τους διαμένοντες στην Ελλάδα Ρώσους, Ουκρανούς και άλλους που πνευματικά ανήκαν στη Ρωσική Εκκλησία. Στις συζητήσεις που θα γίνουν ο Πατριάρχης της Μόσχας δεν αποκλείεται να θέσει και ζητήματα, όπως της προετοιμασίας της Πανορθοδόξου Συνόδου, της παρουσίας της Ορθοδοξίας στο Παγκόσμιο Συμβούλιο των Εκκλησιών και της εξέλιξης του θεολογικού διαλόγου με τους Ρωμαιοκαθολικούς. Σ' αυτά είναι βέβαιο ότι η Εκκλησία της Ελλάδος δεν θα θελήσει να πάρει θέση διαφορετική από αυτή που ακολουθεί το Φανάρι. Βέβαιη πάντως πρέπει να θεωρείται η συνεργασία των δύο Εκκλησιών στα θέματα της Βιοηθικής και του θρησκευτικού τουρισμού, κάτι που θα είναι προς όφελος και της ελληνικής οικονομίας. Η Εκκλησία της Ελλάδος τα τελευταία χρόνια έχει βρει την ησυχία της, με τη γραμμή που ακολουθεί "το Φανάρι αποφασίζει κι εμείς ακολουθούμε". Όμως τώρα με τις ενέργειές της η Μόσχα μπορεί να προκαλέσει αναταραχή στη σχέση με το Φανάρι και αυτό καθόλου δεν το επιθυμεί ο κ. Ιερώνυμος.

            Παρεμπίπτον θέμα είναι η ενημέρωση της κοινής γνώμης από την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος. Παλαιότερα για τις εργασίες της Διαρκούς Ιεράς Συνόδου υπήρχαν λιγόλογες ανακοινώσεις που στην ουσία δεν έδιναν οποιαδήποτε πληροφορία για το ποια θέματα συζητήθηκαν και ποιες αποφάσεις ελήφθησαν. Εδώ και μερικούς μήνες η κοινή γνώμη ενημερώνεται για το πότε η ΔΙΣ θα συνεδριάσει, αλλά για τις εργασίες της δεν υπάρχει ούτε η τυπική ενημέρωση! Ρωτήσαμε Μητροπολίτες αν εκείνοι τουλάχιστον έχουν κάποια ενημέρωση και μας απάντησαν αρνητικά, προσθέτοντας ότι η μόνη ενημέρωση που έχουν είναι αυτή που τους αποστέλλεται δια μέσου Εγκυκλίων… Η αιτιολογία για την απόλυτη σιωπή είναι πως αυτό γίνεται «για να αποφευχθεί η Εκκλησία να καταστεί βορά των αδηφάγων δημοσιογράφων», που πάντως άλλοτε αυτοί είχαν πολύ υλικό από εκκλησιαστικούς κύκλους σε βάρος της διοίκησης της  Εκκλησίας…Φαίνονται πλέον πολύ μακρινοί και στη λήθη βαλμένοι οι λόγοι του Μητροπολίτου Ναυπάκτου κ. Ιεροθέου, που ως εκπρόσωπος της Ιεράς Συνόδου είχε διαβεβαιώσει τους εκπροσώπους του Τύπου πως θα υπάρχει πλήρης ενημέρωση επί των αποφάσεων που λαμβάνει η ΔΙΣ, ώστε να αποφεύγονται οι παρανοήσεις και η παραπληροφόρηση….-