"Όταν η Ορθοδοξία μιλά χωρίς να φωνάζει"

Παρατηρείται ολοένα και πιο καθαρά κάτι που πριν λίγα χρόνια θα έμοιαζε απίθανο: στις Ηνωμένες Πολιτείες, σε μια κοινωνία κορεσμένη από επιλογές, ιδεολογίες και «εύκολες» πνευματικότητες, η Ορθοδοξία όχι μόνο δεν συρρικνώνεται, αλλά αρχίζει να προσελκύει νέους ανθρώπους με τρόπο σταθερό και ουσιαστικό. Ορθόδοξοι ναοί γεμίζουν, κατηχήσεις πολλαπλασιάζονται, βαπτίσεις ενηλίκων αυξάνονται. Το φαινόμενο αυτό καταγράφηκε ακόμη και από τους New York Times (19 Νοεμβρίου 2025), που μιλούν ανοιχτά για ενορίες στις οποίες «τα στασίδια δεν επαρκούν για όσους έρχονται».

Το κρίσιμο στοιχείο δεν είναι οι αριθμοί, αλλά η ποιότητα της αναζήτησης. Σημαντικό μέρος όσων προσεγγίζουν την Ορθοδοξία ανήκουν στη γενιά Ζ· νέοι, κυρίως άνδρες, που μεγάλωσαν σε περιβάλλοντα χωρίς σαφή όρια, χωρίς πατρική αναφορά, χωρίς σταθερό νόημα. Έχοντας δοκιμάσει έναν χριστιανισμό προσαρμοσμένο στο πνεύμα της εποχής – συχνά ασαφή, ψυχολογικό ή ιδεολογικό – στρέφονται σε κάτι που δεν υπόσχεται ευκολία αλλά αλήθεια.

Για κάποιους η πρώτη επαφή έρχεται μέσα από τη θεολογία: οι Πατέρες της Εκκλησίας, η νηφάλια σκέψη, η ακρίβεια του δογματικού λόγου, η θεώρηση του ανθρώπου ως τραυματισμένου αλλά ιάσιμου προσώπου. Για άλλους, η είσοδος γίνεται μέσα από τη λατρεία: το βάθος της Θείας Λειτουργίας, οι ύμνοι, το λιβάνι, η σιωπή που δεν είναι κενό αλλά παρουσία. Και για πολλούς, αφετηρία υπήρξε ο πόνος – οικογενειακές διαλύσεις, υπαρξιακή μοναξιά, τραύματα που καμία ιδεολογία δεν μπόρεσε να επουλώσει.

Συχνά γίνεται λόγος για μια δήθεν «αρρενωπή έλξη» της Ορθοδοξίας, με όρους όπως «Orthobros». Πρόκειται όμως για επιφανειακή ανάγνωση. Η Ορθόδοξη Εκκλησία δεν προσφέρει ταυτότητα ισχύος, αλλά δρόμο σταυρού. Δεν καλλιεργεί επιθετικότητα, αλλά άσκηση, εγκράτεια και μετάνοια. Όπως διδάσκουν οι άγιοι Πατέρες, η αληθινή ανδρεία – και η αληθινή ανθρωπιά συνολικά – γεννιέται από τη νίκη πάνω στον εαυτό, όχι πάνω στους άλλους. Η Εκκλησία παραμένει ταυτόχρονα «σώμα Χριστού» και «νύμφη Χριστού»: πατρική και μητρική, αυστηρή και φιλάνθρωπη, θεραπευτήριο ψυχών και όχι στρατόπεδο ιδεών.

Δεν αγνοούνται οι κίνδυνοι. Η Ορθοδοξία δεν είναι άτρωτη απέναντι στην εργαλειοποίηση ή τη μετατροπή της σε πολιτισμικό λάβαρο. Και αυτό επισημαίνεται και από κληρικούς και θεολόγους στην ίδια την Αμερική. Ωστόσο, εδώ ακριβώς αναδεικνύεται η αντοχή της. Η Εκκλησία δεν χρειάζεται να αλλοιωθεί για να επιβιώσει. Όποιος την προσεγγίζει ως μόδα ή ιδεολογικό καταφύγιο, αργά ή γρήγορα απομακρύνεται. Όποιος όμως έρχεται για την αλήθεια, καλείται σε μεταμόρφωση.

Μέσα σε έναν κόσμο θορυβώδη, η Ορθοδοξία δεν κραυγάζει. Επιμένει. Και αυτή η επιμονή, rooted στη διδασκαλία των Πατέρων, στη λατρεία, στην άσκηση και στην εμπειρία της θείας χάριτος, αποδεικνύεται τελικά πιο ισχυρή από κάθε κύμα σχετικισμού. Η αλήθεια της Ορθοδοξίας δεν θριαμβεύει με συνθήματα· νικά αθόρυβα, αλλά διαρκώς, σε όσες ψυχές αναζητούν κάτι περισσότερο από τον εαυτό τους.

https://www.nytimes.com/.../19/us/orthodox-christianity.html

Χανιά Παρών