Το αυτοείδωλο

 

ΤΟ ΑΥΤΟΕΙΔΩΛΟ

π. Δημητρίου Μπόκου

Ενώ ο Χριστός βρισκόταν στην Καπερναούμ, του έφεραν για θεραπεία έναν παραλυτικό. Πριν θεραπεύσει το σώμα του ο Χριστός, θεράπευσε την ψυχή του λέγοντας «αφέωνταί σου αι αμαρτίαι». Τα λόγια αυτά ξένισαν τους Φαρισαίους, που άρχισαν να σκέφτονται, πώς είναι δυνατόν να συγχωρεί κάποιος αμαρτίες; Αυτό μπορεί να το κάνει μόνο ο Θεός. Κατ’ αυτούς ο Χριστός διέπραττε ύψιστη βλασφημία, σφετεριζόμενος δικαίωμα του Θεού (Κυριακή ΣΤ΄ Ματθαίου).

Παλιότερα οι άνθρωποι διατηρούσαν ακόμα την ευαισθησία τους στο θέμα της αμαρτίας. Είχαν ενεργό μέσα τους το κριτήριο της ορθότητας του βίου. Και το κριτήριο αυτό ήταν ο νόμος του Θεού. Ήταν γι’ αυτούς ο ασφαλής οδηγός, το συμβουλευτικό εγχειρίδιο της ζωής, όχι κάποιος επαχθής και αυθαίρετος καταναγκασμός της ελευθερίας τους. Οι εντολές του Θεού δεν ήταν ακριβώς εντολές, αλλά περισσότερο συμβουλές, υποδείξεις, οδοδείκτες για την ασφαλή διέλευση μέσα από το πολυποίκιλο κακό και για την εγγυημένη ανέλιξη στην ανέκφραστη ποιότητα ζωής που υποσχόταν ο Θεός. Οι άνθρωποι καταλάβαιναν σχετικά εύκολα κατά πόσο βάδιζαν με τους κανόνες του Θεού και κατά πόσο λοξοδρομούσαν από αυτούς. Το αίσθημα της μετάνοιας και το αίτημα της συγχώρησης ήταν συνήθως ζωντανά και έντονα μέσα τους.

Σήμερα φτάσαμε σε μια διαμετρικά αντίθετη κατάσταση. Ο άνθρωπος απεμπόλησε κάθε έννοια αμαρτίας από μέσα του. Ο θείος νόμος δεν έχει καμμιά ενεργό απήχηση στη ζωή του, ο Θεός έπαψε να αποτελεί το κέντρο αναφοράς του. Το κέντρο αυτό μετακινήθηκε τώρα από τον Θεό στον άνθρωπο. Ο άνθρωπος αναφέρεται στον εαυτό του. Τον αναγόρευσε θεό. Οδηγός του είναι το θέλημά του και μόνο. Ό,τι μπορεί να επιθυμήσει ο άνθρωπος, όσο κακό, ανήθικο και σάπιο κι αν είναι αυτό, γίνεται κανόνας στη ζωή του. Ο άνθρωπος έγινε αυτοείδωλο. Λατρεύει φανατικά τον εαυτό του. Προσκυνάει τις ορέξεις του, τις αναγορεύει σε ψευδοθεούς. Είναι τα ψευδοείδωλα της εποχής μας. Ο άνθρωπος λατρεύει την ασυδοσία του, έχει μεθύσει μέσα στην ψευδαίσθηση της ψευδοθέωσής του, αυτής που του υποσχέθηκε ο διάβολος. Η αμαρτία στην αποθέωσή της! Ο άνθρωπος-αυτοείδωλο είναι η πλήρης υποδούλωση στην αμαρτία, στα πάθη.

Ποια μετάνοια, ποια επίγνωση αμαρτίας, ποια ανάγκη για συγχώρηση να αισθανθεί ο άνθρωπος σήμερα, όντας βορά και «κτήμα του αλλοτρίου»; (αγ. Ανδρέας Κρήτης). Όχι μόνο λατρεύει τα πάθη του, όχι μόνο θεωρεί καλό την αμαρτία του, αλλά και προσπαθεί να την επιβάλει παντού με κάθε τρόπο, με πρωτοφανή μανία, με καταναγκασμούς και άκρως μεροληπτική χρήση της πολιτικής εξουσίας. Ψηφίζει νόμους για να νομιμοποιεί τα πάθη της ατιμίας (Ρωμ. 1, 24-27). Και μόλις πρόσφατα, στην έναρξη των Ολυμπιακών Αγώνων στη Γαλλία, ο αυτοθεωμένος άνθρωπος έδειξε πόσο αποξενωμένος είναι από κάθε σχέση με τον Θεό, αλλά και πόσο υποδουλωμένος στην αντίθεη δύναμη, που του υπαγορεύει να διακωμωδεί και να ευτελίζει το ιερότερο μυστήριο, την ουσία της εκκλησιαστικής ζωής, το κορυφαίο γεγονός με το οποίο φανερώνεται, «σημαίνεται η Εκκλησία» (αγ. Νικ. Καβάσιλας): Τον Μυστικό Δείπνο.

«Τεκνία, φυλάξωμεν εαυτούς» από το σύγχρονο αυτοείδωλο του ανθρώπου.

Καλή ευλογημένη εβδομάδα! Καλό Δεκαπενταύγουστο!

Καλή Παναγιά!