Κυριακή προ της Χριστού Γεννήσεως – Ο γενεαλογικός κατάλογος του Ιησού Χριστού (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΚΥΡΙΑΚΗ ΠΡΟ ΤΗΣ ΧΡΙΣΤΟΥ ΓΕΝΝΗΣΕΩΣ

Ο ΓΕΝΕΑΛΟΓΙΚΟΣ ΚΑΤΑΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ

1. Λίγα λόγια θά σᾶς πῶ σήμερα, ἀδελφοί χριστιανοί, πάνω στή σημερινή εὐαγγελική περικοπή. Πολλά ὀνόματα ἀκούσαμε σ᾽ αὐτήν. Εἶναι τά ὀνόματα τῆς γενεαλογίας τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί γιατί ὁ Εὐαγγελιστής ἀναφέρει τήν γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ; Ἐπειδή ἡ Παλαιά Διαθήκη λέγει ὅτι ὁ Μεσσίας θά κατάγεται ἀπό τόν Ἀβραάμ καί τόν Δαβίδ, γι᾿ αὐτό καί ὁ Εὐγγελιστής Ματθαῖος, θέλοντας νά ἀποδείξει στούς Ἰουδαίους ὅτι ὁ Ἰησοῦς εἶναι ὁ πραγματικός Μεσσίας, ἀποδεικνύει, βάσει ἐγκύρων καταλόγων, τήν καταγωγή του ἀπό τόν Ἀβραάμ καί τόν Δαβίδ. Γι᾽ αὐτό λοιπόν καί ἡ σημερινή περικοπή τοῦ Εὐγγελιστοῦ Ματθαίου μᾶς ἀνέφερε τά πολλά ὀνόματα τῶν προγόνων τοῦ Ἰησοῦ. Ἀλλά ὅλα αὐτά τά ὀνόματα συνιστοῦν τήν πρό Χριστοῦ ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας καί τήν προετοιμασία της γιά τήν γέννηση τοῦ Χριστοῦ.

2. Κανονικά οἱ ἰουδαϊκοί γενεαλογικοί κατάλογοι περιελάμβαναν μόνο ἄνδρες. Ἀλλά ὁ Εὐγγελιστής Ματθαῖος, στόν γενεαλογικό κατάλογο τοῦ Χριστοῦ πού ἀκούσαμε, μνημονεύει καί γυναῖκες: Τήν Θάμαρ, τήν Ραχάβ, τήν Ρούθ καί τήν γυναίκα τοῦ Οὐρίου, τήν Βηρσαβεέ. Οἱ μνημονευόμενες ὅμως αὐτές γυναῖκες ἦταν ἐθνικές ἤ καί ἁμαρτωλές γυναῖκες. Αὐτό ὁ Ματθαῖος τό κάνει γιά νά δηλώσει τήν εὐσπλαγχνία τοῦ Θεοῦ, τήν ἀγάπη Του σ᾽ ὅλο τόν κόσμο. Ὅτι δηλαδή ὁ Μεσσίας ἦλθε γιά ὅλη τήν ἀνθρωπότητα καί ἦλθε γιά τήν σωτηρία τῶν ἁμαρτωλῶν.

Γιά νά εἶναι εὐκολομνημόνευτος ὁ γενεαλογικός κατάλογος, τόν ὁποῖο μᾶς προσφέρει ὁ Ματθαῖος στό Εὐαγγέλιό του, τόν χωρίζει σέ τρεῖς σειρές μέ δεκατέσσερα ὀνόματα ἡ κάθε σειρά (στίχ. 17). Ἀλλά, γιατί προτιμάει τόν ἀριθμό δεκατέσσερα;  Ὡς καλύτερη ἑρμηνεία, γιά νά ἐξηγήσουμε τό φαινόμενο αὐτό, εἶναι νά ποῦμε ὅτι ὁ Ματθαῖος παρατήρησε τήν γενεαλογία πού παρατίθεται στά βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης τῆς Ρούθ (βλ. 4,18-22) καί τῶν Α´ Παραλειπομένων (βλ. 2,10-13). Ἡ γενεαλογία αὐτή δίδει 10 ὀνόματα ἀπό τόν Φαρές μέχρι τόν Δαβίδ. Στόν ἀριθμό αὐτό, ἄν προσθέσουμε τόν πατέρα τοῦ Φαρές καί τούς τρεῖς πατριάρχες, ἔχουμε τόν ἀριθμό 14 ἀπό τόν Ἀβραάμ μέχρι τόν Δαβίδ. Παίρνοντας τώρα ὁ Ματθαῖος τόν ἀριθμό αὐτό ὡς βάση καί γιά τίς δύο ἄλλες ἱστορικές περιόδους, μᾶς παρουσιάζει τήν γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ σέ τρεῖς σειρές μέ δέκα τέσσερα ὀνόματα τήν κάθε σειρά. Ἀλλά στήν τρίτη σειρά τά ὀνόματα, ἄν καί λέγει ὁ Εὐαγγελιστής ὅτι εἶναι δέκα τέσσερα, ὅμως εἶναι δώδεκα. Γιά νά γίνουν δεκατέσσερα, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος λέγει ὅτι ὡς μία γενεά πρέπει νά ὑπολογίσουμε τόν χρόνο τῆς αἰχμαλωσίας γενικά («μετοικεσία Βαβυλῶνος») καί ὡς τελευταῖο ὄνομα νά παραθέσουμε τόν ἴδιο τόν Χριστό!

3. Ἐπειδή μνημονεύσαμε τόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο, θά σᾶς ἀναφέρω, ἀδελφοί χριστιανοί, καί μία ἄλλη παρατήρησή του στό γενεαλογικό κατάλογο τῆς περικοπῆς μας: Στήν πρώτη σειρά τοῦ καταλόγου, ἀπό τόν Ἀβραάμ μέχρι τόν Δαβίδ, τό πολίτευμα τῶν Ἰουδαίων ἦταν δημοκρατικό (εἶναι ἡ περίοδος τῶν Πατριαρχῶν καί τῶν Κριτῶν)· στήν δεύτερη σειρά, ἀπό τόν Δαβίδ μέχρι τήν αἰχμαλωσία στήν Βαβυλώνα, τό πολίτευμά τους ἦταν ἡ βασιλεία· καί στήν τρίτη σειρά, ἀπό τήν αἰχμαλωσία στήν Βαβυλώνα μέχρι τόν Μεσσία Ἰησοῦ Χριστό, τό πολίτευμα ἦταν δικτατορία. Κανένα ὅμως ἀπό αὐτά τά ἀνθρώπινα πολιτεύματα δέν ἔφερε τήν σωτηρία, ἡ ὁποία ἦλθε μόνον ἀπό τόν σαρκωθέντα Υἱό τοῦ Θεοῦ, τόν Ἰησοῦ Χριστό. Πραγματικά τά πολιτεύματα, σάν ἀνθρώπινα κατασκευάσματα, δέν μπορεῖ νά φέρουν τήν σωτηρία καί τήν εὐτυχία στόν ἄνθρωπο. Μόνο ὁ Ἰησοῦς Χριστός λέγεται καί εἶναι ὁ Σωτήρας τῆς ἀνθρωπότητας. 

4. Τέλος, στήν περικοπή μας ἀκοῦμε ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε υἱός τοῦ Ἀβραάμ καί τοῦ Δαβίδ. Ἄς μήν ἀμφιβάλλουμε λοιπόν, ὅπως μᾶς βεβαιώνει ὁ Χρυσόστομος, ὅτι καί ἐμεῖς, οἱ υἱοί τοῦ Ἀδάμ θά γίνουμε υἱοί τοῦ Θεοῦ! Μέ τήν ἁμαρτία τῶν πρωτοπλάστων γίναμε τέκνα ἀποστασίας. Ὁ Χριστός ὅμως μέ τήν σάρκωσή Του καί μέ τό ὅλο τό οἰκονομικό Του σχέδιο, πού ἔκανε γιά μᾶς, μᾶς ἐχάρισε πάλι τήν υἱοθεσία μας μέ τόν Θεό Πατέρα. Μέ τά Χριστούγεννα ὁ Θεός ἔγινε ἄνθρωπος γιά νά κάνει τόν ἄνθρωπο θεό, γιά νά πετύχει τήν θέωσή του, γιά τήν ὁποία ἔχει πλαστεῖ.

Καλά Χριστούγεννα.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας