Αλλιώτικη Χριστουγεννιάτικη λαογραφία

ΑΛΛΙΩΤΙΚΗ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΛΑΟΓΡΑΦΙΑ

(Πώς αρκετοί συγχωριανοί μου περνούσαν τα Χριστούγεννα, στο σκλαβωμένο σήμερα  χωριό μου)

Του Β. Χαραλάμπους,  θεολόγου

 «Η εορτή των Χριστουγέννων δίνει πρωτίστως μήνυμα θεολογικό και έπειτα διδάγματα ηθικά.  Η Εκκλησία μας εορτάζει τα Χριστούγεννα, για να δοξολογήσει τον Κύριο και Θεό μας Ιησού Χριστό, τον Υιό και Λόγο του Θεού, που από άπειρη αγάπη σαρκώθηκε και έγινε άνθρωπος για τη σωτηρία μας», τόνιζε ο μ. Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Καψάνης σε εόρτιο κείμενό του για τα Χριστούγεννα,  το έτος 2004.

Αυτός ο λόγος του Αρχιμανδρίτη Γεώργιου Καψάνη, μου έδωσε την αφορμή να γράψω κάτι που τα τελευταία χρόνια με προβλημάτιζε. Το αν έπρεπε δηλαδή να γράψω στη διμηνιαία εφημερίδα του σκλαβωμένου χωριού μου τη Ζώδεια της περιοχής Μόρφου, ένα μικρό λαογραφικό κείμενο για το πώς αρκετοί συγχωριανοί μου περνούσαν τα Χριστούγεννα.

Η αναφορά σε λαογραφικό κείμενο, σίγουρα παραπέμπει σε παραδοσιακά έθιμα.  Όμως δεν είναι αυτό που εννοώ, καθότι δεν είχαμε ιδιαίτερα έθιμα στο σκλαβωμένο σήμερα χωριό μου.  Ούτε και  ιδιαίτερο στολισμό είχαμε.  Εκείνη τη μέρα τα παλιά χρόνια το μόνο που έκαναν αρκετοί συγχωριανοί μου ήταν να πηγαίνουν αχάραδα στην εκκλησία του Τιμίου Σταυρού (τώρα οι Τούρκοι την έκαναν τζαμί), για τη Θεία Λειτουργία της Γέννησης του Χριστού.  Οπωσδήποτε θα συμμετείχαν στο Μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. 

Η Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία, στο χωριό μου ήταν σαν μια μικρή αγρυπνία. Όσο αφορά το υπόλοιπο της μέρας, μετά τη Χριστουγεννιάτικη Θεία Λειτουργία, δεν είχε κάτι διαφορετικό. Ούτε και πολύ διαφορετικό φαγητό υπήρχε, αλλά ούτε και εδέσματα, για αρκετούς συγχωριανούς μου.  Είχαν όμως μια χαρά διαφορετική αρκετοί από αυτούς (όχι όλοι φυσικά). Θα φανώ υπερβολικός αν πω ότι δεν υπήρχε κάποιο  εξωτερικό ερέθισμα που να τους έδιδε ξεχωριστή χαρά τη  μέρα αυτή.  Γι’ αυτούς ήταν Χριστούγεννα.

Με πολλή σοβαρότητα τα γράφω αυτά.  Αυτή ήταν η χαρά για αρκετούς από αυτούς.   Ήταν Χριστούγεννα.  Πολλές φορές δοκίμασα να το γράψω τούτο το αλλιώτικο λαογραφικό κείμενο, αλλά η πολύ πιθανή αντιμετώπισή του ως έκφρασης ‘’διανοουμενίστικου ρομαντισμού’’,  το άφηνε για ευθετότερο χρόνο.

Αυτή ήταν η πηγή της χαράς, για αρκετούς από τους συγχωριανούς μου, η Γέννηση του Χριστού.  Τα ηθικά διδάγματα ακολουθούσαν.  Στις μέρες μας ξεκινούμε από τα ηθικά διδάγματα, αλλά και μένομε στα ηθικά διδάγματα, ως να μην εορτάζομε «οι πιστοί Χριστιανοί τα Χριστούγεννα ως μετοχή στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως του Λόγου» (από το εόρτιο κείμενο των Χριστουγέννων κατά το έτος  2004, του Αρχιμανδρίτη Γεώργιου Καψάνη).