Μαθήματα Ορθόδοξης Κατήχησης (4ον) – (Μητροπολίτου Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμία)

Δείτε και Μαθήματα Ορθόδοξης Κατήχησης (1ον) & (2ον) & (3ον)

             IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ

ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

Δημητσάνα, Πέμπτη 25 Ἰουνίου 2015

ΜΑΘΗΜΑΤΑ

ΟΡΘΟΔΟΞΗΣ ΚΑΤΗΧΗΣΗΣ

[Μέ βάση καί πηγή τό σπουδαῖο ἔργο A CATECHETICAL HANDBOOK OF THE EASTERN ORTHODOX CHURCH τοῦ συγγραφέως D.H. Stamatis, ἔκδοσις Light & Life Publishing Company (συνιστοῦμε θερμά στούς γνῶστες τῆς Ἀγγλικῆς τήν ἀπόκτηση τοῦ βιβλίου), καί μέ ἄλλα ἐπίσης βοηθήματα, ἀρχίζω μέ τήν Χάρη τοῦ Θεοῦ νά δίνω, προφορικῶς πρῶτα καί γραπτῶς ἔπειτα, στόν λαό τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως ὅπου διακονῶ, μία σειρά ἑβδομαδιαίων κατηχητικῶν μαθημάτων. Ἡ κατήχηση αὐτή θά εἶναι κατά πολύ πληρέστερη ἀπό τήν ἄλλη πού ἔγραψα πρό πολλῶν ἐτῶν μέ τόν τίτλο ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΚΑΤΗΧΗΣΗ καί μέ διαφορετικό τρόπο καί περιεχόμενο πρός ἐκείνη γραμμένη.

Τά ἁγιογραφικά καί πατερικά χωρία πού θά παραθέτω θά γράφονται στήν γλώσσα τοῦ κειμένου μέ τήν παράκληση νά τά διαβάζουν οἱ ἀναγνῶστες ἐπανειλημμένως, ὥστε νά τά ἀποστηθίσουν.]

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1

ΤΙ ΝΑ ΠΙΣΤΕΥΟΥΜΕ

(Συνέχεια ἀπό τό προηγούμενο)

5. Ποιό εἶναι τό γενικό χαρακτηριστικό ἑνός χριστιανοῦ

Ἀφοῦ εἴπαμε γενικά γιά τά ὀνόματα καί τούς τίτλους τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρέπει νά ποῦμε τώρα γενικά πάλι, περί τοῦ χριστιανοῦ. Τό γενικό χαρακτηριστικό τοῦ καλοῦ χριστιανοῦ εἶναι ὅτι αὐτός προσεύχεται πολύ στόν Θεό καί προσπαθεῖ νά μήν παραβαίνει τό θέλημά Του. Πάντοτε προσεύχεται ὁ Χριστιανός, ἀλλά ἔχει καί τακτά διαστήματα τήν ἡμέρα, στά ὁποῖα προσεύχεται ἰδιαίτερα. Προσεύχεται τό πρωί, ὅταν ἀρχίζει ἡ ἡμέρα, προσεύχεται πρίν ἀπό τό φαγητό του καί προσεύχεται προτοῦ νά κοιμηθεῖ τό βράδυ. Ἐπίσης προσεύχεται μέ τούς ἄλλους χριστιανούς στόν ἱερό Ναό, στήν θεία λατρεία.

Ἐννοεῖται βέβαια ὅτι τό πλέον βασικό χαρακτηριστικό γιά ἕναν ὀρθόδοξο χριστιανό εἶναι τό νά εἶναι βαπτισμένος ἀπό ὀρθόδοξο ἱερέα. Ἔτσι ἀνήκει στήν Ἐκκλησία τοῦ Χριστοῦ καί πρέπει νά ρυθμίζει τήν ζωή του κατά τίς ἐντολές τῆς Ἐκκλησίας. Ὅλες τίς ἐντολές τῆς Ἁγίας μας Ἐκκλησίας πρέπει νά ἀγωνίζεται ὁ χριστιανός νά τίς ἐφαρμόζει μέ τήν Χάρη τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ. Καί θά τό πετύχει βέβαια αὐτό, ὅπως ἔλεγε ὁ ἀπόστολος Παῦλος, «πάντα ἰσχύω ἐν τῷ ἐνδυναμοῦντί με Ἰησοῦ Χριστῷ» (Φιλιπ. 4,13).

6. Τί εἶναι ἕνας Ὀρθόδοξος χριστιανός

Ὀρθόδοξος χριστιανός εἶναι ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος πιστεύει ἀκριβῶς τήν διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ, ὅπως μᾶς παραδόθηκε ἀπό τήν Ἐκκλησία μας διά μέσου τῶν αἰώνων. Ἰδιαίτερα, ὁ Ὀρθόδοξος χριστιανός πιστεύει τήν διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς καί τηρεῖ τίς ἱερές Παραδόσεις τῆς Ἐκκλησίας.

Ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστός σαρκώθηκε καί ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά σώσει τόν ἄνθρωπο· γιά νά διορθώσει, δηλαδή, τήν ζημιά πού ἔγινε στήν σχέση τοῦ ἀνθρώπου μέ τόν Θεό. Αὐτή ἡ ζημιά προῆλθε ἀπό τήν λεγόμενη «Πτώση» τοῦ ἀνθρώπου. Γιά τήν σωτηρία ὅμως τοῦ ἀνθρώπου δέν ἦταν μόνο τό ὅτι ὁ Υἱός τοῦ Θεοῦ ἔγινε ἄνθρωπος καί κήρυξε τήν ὡραία διδασκαλία Του καί σταυρώθηκε καί ἀναστήθηκε. Ὅταν μέ τήν ἀνάληψή Του ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀνέβηκε στούς οὐρανούς, ἔστειλε τό Ἅγιό Του Πνεῦμα καί θέσπισε τήν Ἁγία Του Ἐκκλησία, γιά νά συνεχίσει τό ἔργο Του. Ὡραῖα τό εἶπε ὁ προφήτης Ἡσαΐας σέ μιά ὡραία του προφητεία περί τῆς Ἐκκλησίας. Ὁμιλώντας ὁ προφήτης Ἡσαΐας γιά τό πάθος τοῦ Μεσσία λέγει: «Θά ἴδει σπέρμα, τό ὁποῖο θά ζήσει μακρές ἡμέρες. Ὅ,τι ὁ Θεός ἐσχεδίασε, δι᾽ αὐτοῦ (τοῦ σπέρματος) θά ἐκπληρωθεῖ» (Ἡσ. 53,10β, κατά τό Ἑβρ.). Ὁ λόγος αὐτός τοῦ προφήτου Ἡσαΐου εἶναι πραγματικά μία σπουδαία προφητεία περί Ἐκκλησίας, τήν ὁποία καλεῖ «σπέρμα» τοῦ Μεσσία, ἀλλά καί τοῦ σκοποῦ τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ Ἐκκλησία λοιπόν ἔχει τά μέσα γιά νά οἰκειοποιηθοῦν τά μέλη της οἱ χριστιανοί, τό ἔργο πού ἔκανε γι᾽ αὐτούς ὁ Ἰησοῦς Χριστός καί νά πετύχουν τήν σωτηρία τους. Αὐτή ἡ Ἐκκλησία εἶναι μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διατήρησε ἀπαράλλακτη τήν διδασκαλία πού ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἔδωσε στούς μαθητές Του καί ἔτσι ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἔχουμε τό μεγάλο προνόμιο νά ἔχουμε τήν σωστή διδασκαλία περί τοῦ Θεοῦ σέ ὅλη της τήν πληρότητα. Καμμιά ἄλλη «ἐκκλησία» δέν διατήρησε ἀπαράλλακτη καί ἀναλλοίωτη τήν διδασκαλία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, ὅπως τήν διατήρησε μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ὅταν ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι ἀκοῦμε τήν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας μας, νοιώθουμε σάν νά καθόμαστε στά πόδια τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ καί νά ἀκοῦμε τήν διδασκαλία πού ἔλεγε Αὐτός στούς Ἀποστόλους.

Σάν Ὀρθόδοξοι χριστιανοί ἔχουμε τήν θαυμαστή διαβεβαίωση ὅτι οἱ Ἐπίσκοποί μας καί οἱ Ἱερεῖς μας βρίσκονται στήν κατ᾽ εὐθεῖαν γραμμή μέ τούς ἴδιους τούς Ἀποστόλους. Ἔχουν τήν λεγομένη «Ἀποστολική διαδοχή» μέ τήν χειροτονία διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν καί μέ τήν διατήρηση τῆς Ἀποστολικῆς διδαχῆς, τῆς διδασκαλίας, δηλαδή, τῶν ἁγίων Ἀποστόλων. Αὐτά τά δύο εἶναι ἀναγκαῖα γιά τήν ἱερωσύνη, ὥστε νά μετέχουν οἱ χριστιανοί, διά τῶν ἱερέων, τῆς Χάριτος πού ἔδωσε ὁ Χριστός στήν Ἐκκλησία Του καί νά σώζονται. Καί αὐτά τά δύο, τήν Ἀποστολική διαδοχή καί τήν ἀκεραία Ἀποστολική διδασκαλία, μόνο ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τά ἔχει διατηρήσει.

Λόγω αὐτῆς τῆς Ἀποστολικῆς κληρονομιᾶς πού ἔχουμε ἐμεῖς οἱ Ὀρθόδοξοι, ὅταν στήν Θεία Λειτουργία κοινωνοῦμε τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, νοιώθουμε ὅτι κοινωνοῦμε ὅπως ἀκριβῶς οἱ ἅγιοι Ἀπόστολοι κοινώνησαν κατά τόν Μυστικό Δεῖπνο ἀπό τόν Ἴδιο τόν Χριστό. Τό Μυστήριο τῆς θείας Εὐχαριστίας (ἡ Θεία Λειτουργία), πού τελεῖ ἡ Ἐκκλησία μας, βεβαιώνεται ὅτι εἶναι ἀληθινό ἀπό τό ὅτι, πρῶτον, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία μας διατήρησε τήν διδασκαλία τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀπαράλλακτη καί ἀπό τό ὅτι, δεύτερον, οἱ Ἐπίσκοποι καί Ἱερεῖς τῆς Ἐκκλησίας μας ἔχουν τήν Ἀποστολική Διαδοχή (καί διά τῆς ἐπιθέσεως τῶν χειρῶν καί διά τῆς φυλάξεως ὑπ᾽ αὐτῶν τῆς Ἀποστολικῆς διδασκαλίας). Πραγματικά, αὐτό εἶναι μέγα προνόμιο γιά μᾶς τούς Ὀρθοδόξους!

Μᾶς εἶναι τρομερό καί πολύ θελκτικό κατά τήν Θεία Λειτουργία τό ὅτι νοιώθουμε ὅτι ἔχουμε ἐνώπιόν μας Αὐτό τό Ἴδιο τό Σῶμα καί Αὐτό τό Ἴδιο τό Αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, ἔστω καί ἄν κάποιες φορές δέν εἴμαστε ἕτοιμοι νά συμμετάσχουμε στήν Θεία Κοινωνία. Εἶναι ὅμως κατά πολύ μεγαλύτερο τό δέος μας καί ἡ εὐχαρίστησή μας ὅταν κοινωνοῦμε τά Ἄχραντα Μυστήρια, τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ.

Ἡ Ὀρθοδοξη Ἐκκλησία μας, γιά νά μᾶς μάθει πῶς πρέπει νά ζοῦμε σάν χριστιανοί, μᾶς παρουσιάζει τούς ἁγίους Της. Τήν ζωή τους καί τήν διδασκαλία τους. Πραγματικά, πρότυπο στήν πορεία μας γιά τόν Θεό πρέπει νά ἔχουμε τούς ἁγίους τῆς Ἐκκλησίας μας. Τόν δικό τους δρόμο πρέπει νά ἀκολουθοῦμε. Ἡ ὁδός πρός τήν σωτηρία εἶναι «πεπατημένη ὁδός» ἀπό τά βήματα τῶν ἁγίων. Τό δικό τους παράδειγμα πρέπει νά ἀκολουθοῦμε, τό παράδειγμα τῶν ἁγίων, πού προσηύχονταν στόν Θεό καί ἀγωνίζονταν μέ τήν Χάρη Του νά καθαρίσουν τήν καρδιά τους ἀπό τά ἁμαρτωλά πάθη. Γιατί ὁ Κύριός μας εἶπε ὅτι «οἱ καθαροί τῇ καρδίᾳ τόν Θεόν ὄψονται» (Ματθ. 5,8).

Ἡ ζωή τῶν ἁγίων καί ἡ διδασκαλία τους γιά τόν καθαρμό τῆς ψυχῆς ἀπό τά πάθη, βρίσκονται σέ τρία βιβλία πού πρέπει νά διαβάζουν οἱ Ὀρθόδοξοι χριστιανοί γιά νά βαδίζουν τήν σωστή πνευματικότητα. Εἶναι τά Ἱερά Συναξάρια, τό Γεροντικόν καί ἡ Φιλοκαλία. Τά βιβλία αὐτά, καί τά τρία, εἶναι ἀνοικτά, δέν ἔχουν κλείσει. Δέν «ἔκλεισαν», γιατί πάντοτε ὑπάρχουν ἅγιοι στήν Ἐκκλησία μας καί ἐμπλουτίζονται τά Ἱερά Συναξάριά μας μέ νέες ἐμπειρίες τῶν ἁγίων. Ἔτσι, ὡς τό καλύτερο Γεροντικό καί Φιλοκαλία γιά τήν ἐποχή μας συνιστοῦμε τό πεντάτομο ἔργο τοῦ ὁσίου πατρός Παϊσίου, ὅπως καί τό ἔργο μέ τήν ζωή καί τήν διδασκαλία τοῦ ὁσίου πατρός Πορφυρίου Βίος καί Λόγοι. Ὁλόκαρδα πάλι συνιστοῦμε ὡς σύγχρονη Φιλοκαλία τό ἔργο «Ὁ ἅγιος Σιλουανός ὁ Ἀθωνίτης», γραμμένο ἀπό τόν φωτισμένο μαθητή τοῦ ἁγίου, τόν ὅσιο Γέροντα πατέρα Σωφρόνιο.

Στό ἑπόμενο μάθημά μας θά μιλήσουμε γιά τήν θεόπνευστο Βίβλο, τήν Ἁγία Γραφή, ἀπό τήν ὁποία ἀποκτοῦμε τήν πλήρη γνώση περί τοῦ Θεοῦ μας.

(Συνεχίζεται)