Η επιστήμη μπροστά στη Σταύρωση και την Ανάσταση του Ιησού Χριστού

Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΜΠΡΟΣΤΑ ΣΤΗ ΣΤΑΥΡΩΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ † Σπυρίδωνος Γ. Μακρῆ, Καθηγητοῦ Ἀναισθησιολογίας Α.Π.Θ, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ, ΑΠΡΙΛΙΟΣ 1978

***

Ἡ Ἐπιστήμη μπροστά στή Σταύρωση

καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ

Ἡ Σταύρωση καί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τό ἐπίκεντρο, εἶναι ὁ πυρῆνας τῆς καταφάσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ καί τοῦ ἀντιλόγου στό Χριστιανισμό.

Γιατί ἄν ἡ Σταύρωση καί ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μας εἶναι ἀλήθεια, τότε ὅλα ἐκεῖνα τά ποῖα πιστεύαμε, ὅλα ἐκεῖνα στά ὁποῖα ἔχουμε προσκολληθεῖ, ὅλα ἐκεῖνα τά ὁποῖα  ἀκολουθοῦμε καί πού εἶναι ξένα ἤ ἀντίθετα πρός τόν Χριστό καί πρός τό Εὐαγγέλιό του εἶναι εἴδωλα πού πρέπει νά γκρεμισθοῦν. Γι᾿ αὐτό καί μέ τόση μανία καί τέτοιο πεῖσμα ἔχουν ἐγερθεῖ τόσες πολλές ἀντιρρήσεις, ἔχουν παρουσιασθεῖ τόσα πολλά ἐπιχειρήματα, γιά νά πείσουν τόν καθένα ὅτι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ δέν ἔγινε. Γιατί ἄν ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἔγινε, τότε ὁ Χριστός εἶναι ὁ Θεός, τότε ὅσα λέει ὁ Χριστός, ὅσα λέει τό Εὐαγγέλιο εἶναι ἀλήθεια καί θάπρέπει νά πεθάνουμε γιά ὅλα ὅσα ἔχουμε ζήσει πού εἶναιἀντίθετα καί ξένα πρός τόν Χριστό καί νά ξαναζήσουμε μιάνέα ζωή σύμφωνη μέ ὅλα ὅσα εἶπε καί ἔζησε ὁ Χριστός καίἐξακολουθεῖ νά πρεσβεύει καί νά βιώνει ἡ Ἐκκλησία.

Τά ἐπιχειρήματα τά ὁποῖα ὑψώνονται γιά νά ἀμφισβητήσουν τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ μποροῦμε νά τά κατατάξουμε σέ τρεῖς μεγάλες κατηγορίες·

— Ἡ μία εἶναι ὅτι ὁ Κύριος δέν πέθανε πάνω στόν σταυρό καί συνεπῶς ἀφοῦ δέν πέθανε καί δέν ἀναστήθηκε.

— Ἡ δεύτερη κατηγορία ἐπιχειρημάτων κατά τῆς ἀνα στάσεως, εἶναι ἡ ἀμφισβήτηση γιά τίς ἐμφανίσεις πού ρητάπεριγφράφουν τά Εὐαγγέλια ὅτι συνέβησαν μετά τήν ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

— Καί ἡ τρίτη περιστρέφεται γύρω ἀπό τό γεγονός ὅτιβρέθηκε κενός ὁ τάφος Του.

Α. Τό ἐάν ὁ Χριστός πέθανε πάνω στό σταυρό ἀσφαλῶςεἶναι θέμα πού ἔχει ἀπόλυτη συνάφεια μέ τήν ἐπιστήμητῆς Ἰατρικῆς.

Γιατί αὐτή εἶναι ἐκείνη, ἡ ὁποία μελετάει τή φύση καίτίς συνέπειες ὅλων τῶν σωματικῶν κακώσεων καί ἡ ὁποίαμελετάει ὅλες τίς ἐκδηλώσεις οἱ ὁποῖες σχετίζονται μέ τήβαθμιαία κατάρρευση τῶν ζωτικῶν λειτουργιῶν τοῦ σώματος καί μέ τήν διαπίστωση ὅτι οἱ συνθῆκες πλέον γιά τήν ἐπιβίωση τοῦ ὀργανισμοῦ εἶναι ἐξαντλημένες καί ὅτι ὁ θάνατος ἔχει ἐπέλθει.

Ἀξίζει λοιπόν τήν προσοχή μας ὅτι αὐτή ἡ ἀμφισβήτηση‐ ὅτι Χριστός δέν πέθανε πάνω στό σταυρό‐ δέν παρουσιάσθηκε ποτέ κατά τό διάστημα τῆς γενεᾶς τῶν ἀνθρώπωνπού ἔζησαν ὅταν συνέβη ἡ σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, δέν παρουσιάσθηκε κατά τήν ἐποχή τῶν μεγάλων αἱρέσεων, οἱ ὁποῖες ἀμφισβήτησαν καί τήν θεότητα τοῦ Χριστοῦ καί τήνἈνάστασή Του δέν παρουσιάσθηκε παρά μόνο στόν 17ο αἰῶνα. Αὐτό εἶναι πολύ χαρακτηριστικό, γιατί ἁπλούστατατότε μονάχα εἶχαν τελείως ἐκλείψει οἱ ἄνθρωποι πού εἴτε οἱἴδιοι εἶχαν παρακολουθήσει εἴτε εἶχε φθάσει μέχρις αὐτούςμιά ζωντανή περιγραφή τοῦ μαρτυρίου τῆς σταυρώσεως. Ἐάν καί σήμερα εἴχαμε ἀνθρώπους, καί εὐτυχῶς πού δέν ἔχουμε, πού εἶχαν παρακολουθήσει τήν σταύρωση δέν θά εἶχε ‐ ὅπως θά δοῦμε σέ λίγο ‐παρουσιασθεῖ μιά τέτοια ἀμφισβήτηση μέ ἀξιώσεις λογικῆς ἰσορροπίας.

Βέβαια τό ἐρώτημα αὐτό, ἐάν ὁ Χριστός πέθανε πάνωστό σταυρό, εἶναι συνυφασμένο μέ τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖοπεθαίνει ὁ ἄνθρωπος ὅταν σταυρώνεται. Μιά κοινή διαδεδομένη ἀντίληψη εἶναι ὅτι ὁ θάνατος πάνω στό σταυρό παρουσιάζεται ἀπό τόν πόνο καί τήν αἱμορραγία πού δημιουργοῦν τά καρφιά πού ἔχουν τρυπήσει τά χέρια καί τά πόδιατοῦ ἐσταυρωμένου.

Ὅπως θά δοῦμε, αὐτά δέν εἶναι παρά ἁπλῶς ἕνα μικρόσυμπλήρωμα πολύ βασανιστικό, ὅπως θά ἀναπτύξουμε,ἀλλά ὄχι μέ πρωτεύοντα ρόλο στήν πρόκληση θανάτου. Ὁθάνατος τοῦ Σταυροῦ, ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ πάνω στόσταυρό, βεβαίως εἶχε καί αὐτό καί πολλά ἄλλα προδιαθετικά αἴτια.

Ἀνάμεσα σ᾿αὐτά θά ἀναφέρουμε τά κτυπήματα πού δέχθηκε ὁ Κύριός μας, τόν ὁποῖο «ἐράπιζον, ἐκολάφιζον, ἔτυπτον, ἔδερον», λέει τό Εὐαγγέλιο οἱ βάρβαροι στρατιῶτεςτῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας, μέ ὅλη τή δύναμη ἡ ὁποίατούς χαρακτήριζε καί τήν τραχύτητα μέ τήν ὁποία ἦταν συνηθισμένοι νά κάνουν τά μαρτύριά τους τήν ἐποχή ἐκείνη.

Ἀλλά βεβαίως, ἐνῶ γνωρίζουμε ὅτι ἕνα ἰσχυρό κτύπημαστό πρόσωπο ἑνός ἀπροστάτευτου ἀνθρώπου ἀπό ἕνα τραχύ στρατιώτη μπορεῖ πραγματικά νά τόν φέρει σέ κατάσταση ἀφασίας ἤ λιποθυμίας, αὐτό θά τό ἀντιπαρέλθουμε.

Θά τό ἀντιπαρέλθουμε γιά νά φθάσουμε σέ μιά φράσηπού ἴσως χωρίς πολλή προσοχή τήν ἀκοῦμε διότι σάν μετοχή ἁπλῶς τοῦ ἀορίστου ἀναφέρεται μέσα στό Εὐαγγέλιο, ὅταν μᾶς λέει τό Εὐαγγέλιο ὅτι «φραγγελώσας παρέδωσεν

αὐτόν» (Μάρκ. ιε´ 15).

Τί ἦταν τό φραγγέλιο;

Ἴσως νομίζουμε ὅτι τό φραγγέλιο ἦταν μιά ἁπλή μαστίγωση. Δέν εἶναι καθόλου ἔτσι. Αὐτόν πού ἐπρόκειτο νάὑποστεῖ τό φραγγέλιο τόν ἔδεναν σέ μιά κολώνα καί ὁ εἰδικός δήμιος πού ἐκτελοῦσε τή φραγγέλωση ἔπαιρνε ἕνα μαστίγιο βαρύ τό ὁποῖο εἶχε πολλές λουρίδες στήν ἄκρη του,πάνω στίς λουρίδες ἦταν δεμένες σφαῖρες ἀπό μολύβι ἤ μικρά ὀστάρια, κότσια ἀπό ἀρνί καί τίς ἔφερνε μέ ὅση δύναμηεἶχε πάνω στή ράχη τοῦ δεμένου ἀνθρώπου. Πολύ σύντομα, ἀπ᾿ τά πρῶτα κτυπήματα ξεσχίζονταν τό δέρμα τοῦ ἀνθρώπου πού δεχόταν τή φραγγέλωση καί ὕστερα ἀπό μερικά χτυπήματα ἀκόμη ἔφευγαν καί καταξεσχίζονταν τελείως οἱ σάρκες του καί ἀπογυμνώνονταν τά κόκκαλα τῆς ράχης. Ἀναφέρονται στήν ἱστορία ἀρκετές περιπτώσεις ἀπόἀνθρώπους, πού πέθαιναν τήν ὥρα τῆς φραγγελώσεως.

Σ᾿ αὐτή τώρα τήν καταξεσχισμένη καταματωμένη καίκαταπονεμένη ράχη, κουβαλοῦσε ὁ Χριστός μας τό σταυρότου, πού ἦταν ξύλο βαρύτατο, ἔτσι ὥστε νά μπορεῖ νά σηκώσει ἐπάνω του τό βάρος ἑνός ἀνθρώπου χωρίς νά λυγίσει. Καί εἶναι γνωστό, ἀλλά καί πάρα πολύ φυσικό νά τόπεριμένει κανείς, ὅτι λύγισε κάτω ἀπό τό βάρος τοῦ Σταυροῦ, ἤδη ἐξαντλημένος καί μέ αἱμορραγία πού τοῦ εἶχεστοιχίσει ἀπώλεια δυνάμεων, λύγισε κάτω ἀπό τό βάροςτοῦ σταυροῦ αὐτοῦ καί ἔπεσε, ὅπως λένε οἱ παραδόσεις, μέτό πρόσωπο πάνω στή γῆ, μέ τό πρόσωπο, χωρίς κἄν νάμπορεῖ νά προστατεύσει τό σῶμα του ἀπό τίς συνέπειες τῆςπτώσεως χάρις στό σταυρό, τόν ὁποῖο ἦταν ἀναγκασμένοςνά κρατάει καί πού ἔπεσε σάν βάρος ἀπό πάνω του.

Καί ξέρουμε ὅτι γιά νά μήν πεθάνει πρίν φθάσει κἄνστό ὕψος τοῦ Γολγοθᾶ, ἀνέθεσαν στόν Σίμωνα τόν Κυρηναῖο νά κουβαλήσει αὐτός γιά τόν ὑπόλοιπο δρόμο τό σταυρό. Ἄς προσθέσουμε ἀκόμη καί γιά τά ἀγκάθια πού εἶχε τόστεφάνι ἐκεῖνο πού σέ πολλά σημεῖα εἶχε τρυπήσει τό κεφάλι Του καί ὅλοι ὅσοι ἔχουν μιά πείρα ἀπό θάλαμο ἀτυχημάτων Νοσοκομείου, ξέρουνε πόσο ἰδιαίτερη τάση ἔχουν νάαἱμορραγοῦν τραύματα στό τριχωτό τῆς κεφαλῆς. Αὐτόλοιπόν τό ἔξαιμο σῶμα, τό καταπονημένο σῶμα, καρφώθηκε ἐπάνω στό σταυρό.

Ἄς δοῦμε τώρα γιά τό θέμα τοῦ καρφώματος ἀκριβῶςτῶν ἄκρων πάνω στό σταυρό.

Ἀπό τήν παράδοση καί ἀπό τήν κοινή ἐντύπωση πιστεύουμε ὅτι τά καρφιά πέρασαν στίς παλάμες. Ὅμως ἀπό πειράματα πού ἔκανε ἕνας Γάλλος χειροῦργος ὁ Barbet ἐπάνωσέ πτώματα, εἶδε ὅτι εἶναι ἀδύνατον ἕνα καρφί πού περνάειἀνάμεσα στά κόκκαλα τῆς παλάμης νά συγκρατήσει τό ἀνθρώπινο σῶμα, ἀκόμη κι ἄν αὐτό στηρίζεται μέ καρφιά ἀπότά πόδια. Κάτω ἀπό τό βάρος αὐτό, ἐάν περνοῦσαν ἀπό ἐκεῖ τά καρφιά, τά καρφιά θά ἔσχιζαν τό δέρμα πού εἶναιστήν πρόσθια καί στήν ὀπίσθια ἐπιφάνεια τῆς παλάμης πέρα γιά πέρα ἀνάμεσα στά δάκτυλα καί ὁ Ἐσταυρωμένος θάἔπεφτε μέ τό κεφάλι κάτω ἐνῶ θά τόν συγκρατοῦσαν μονάχα τά καρφιά μέ τά ὁποῖα ἦταν καρφωμένα τά πόδια του.

Ὁ ἴδιος χειροῦργος ἔδειξε ὅτι τό μόνο σημεῖο στά χέριατοῦ ἀνθρώπου πού μπορεῖ νά στηρίξει σῶμα, ἄν περάσει ἕνα καρφί ἀπ᾿ αὐτό, εἶναι ὁ καρπός, καί σέ ἐπανειλημέναπειράματα πού ἔκανε ἔδειξε ὅτι σέ ὅποιο σημεῖο τοῦ καρποῦ κι ἄν βάλουμε ἕν καρφί, αὐτό ὁδηγούμενο ἀπό τά ὀστάκαί τούς συνδέσμους πού βρίσκονται ἐδῶ, θά περάσει ἀπόἕνα ἀνατομικό χῶρο, γνωστό στούς γιατρούς, πού λέγεταιχῶρος τοῦ destot, ἀνάμεσα σέ δύο ὀστάρια τοῦ καρποῦ. Καί ἐκεῖνο πού εἶναι χαρακτηριστικό ἀπό μιά σειρά 12 παρομοίων πειραμάτων πού ἔκανε ὁ χειροῦργος αὐτός εἶναι δυόπαρατηρήσεις του, ὅτι καί στά 2 χέρια κανένα κόκκαλοδέν τραυματίσθηκε ἤ δέν ἔσπασε ἀπό τήν ἥλωση τοῦ χεριοῦ. Γιά νά ἐπιβεβαιωθεῖ αὐτό πού λέει καί μέ ἄλλη μιά εὐκαιρία, ὅπως θυμᾶσθε, τό Εὐαγγέλιο, ὅτι δέν θά συντριβεῖκανένα κόκκαλο.

Καί δεύτερον ὅτι ἀκριβῶς ἀπό τό χῶρο αὐτό σέ ἐπαφήμέ τό καρφί βρίσκεται ἕνα μεγάλο νεῦρο τοῦ χεριοῦ, τό μέσο νεῦρο, τό ὁποῖο σέ ὅλες τίς κακώσεις πού θά ὑποστεῖ πάνω στό σταυρό τό χέρι τοῦ Ἐσταυρωμένου θά βρίσκεται σέἀδιάκοπη ἐπαφή καί τριβή καί τραυματισμό ἀπό τό καρφί.

Τώρα τό τί σημαίνει νά δέχεται καί ἕνα ἁπλό, ἐλαφρό ἐρέθισμα ἕνα νεῦρο, τό ἔχουμε ὅλοι δοκιμάσει, ὅταν δεχθοῦμεσ᾿ ἕνα σημεῖο στόν ἀγκῶνα μας, ἕνα κτύπημα. Ἐκεῖνο τό ἀφόρητο αἴσθημα τῆς ἠλεκτρικῆς ἐκκενώσεως καί τῆς παραλύσεως πού δοκιμάζουμε καί πού πραγματικά ἐπαναστατεῖὅλο τό εἶναι μας ἀπό τό ἐλαφρό κίνημα. Ἄς σκεφθοῦμε λοιπόν ὅτι ὅλη τήν ὥρα τῆς σταυρώσεως ἕνα πολλαπλάσιο ἐρέθισμα πόνου συνόδευε τό μαρτύριο τῆς Σταυρώσεως. Ἐπίσης γιά τό καρφί πού θά περάσει ἀπό τά πόδια βρέθηκεὅτι καί αὐτό πρέπει νά περάσει ἀπό ἕνα σημεῖο τῶν ποδιῶνκαί δέν μπορεῖ παρά νά βρεῖ διέξοδο ἐκεῖ, καί αὐτό εἶναι ἀνάμεσα στό δεύτερο καί στό τρίτο μετατάρσιο.

Ὅσα εἴπαμε μέχρι τώρα δέν εἶναι παρά ἕνα προανάκρουσμα, δέν εἶναι παρά μιά μικρή ἀρχή τοῦ μαρτυρίου τῆςσταυρώσεως καί ἀκόμη δέν μπήκαμε στό αἴτιο πού φέρνειτό θάνατο. Καί αὐτό τό αἴτιο πού φέρνει τό θάνατο ἔχει μεγάλη σημασία γιά τή συζήτησή μας, γιά τό ἄν δηλαδή ὁΣταυρωμένος Χριστός πέθανε πάνω στό Σταυρό.

Γιά νά ἀντιληφθοῦμε τόν μηχανισμό τοῦ θανάτου θάπρέπει νά ὑπενθυμίσουμε μερικά πράγματα. Σέ μερικέςεἰκόνες παρουσιάζεται ὅτι οἱ δύο ληστές δέν εἶχαν καρφωθεῖ πάνω στό σταυρό, ἀλλά εἶχαν δεθεῖ τά χέρια τους μέσχοινί. Καμμιά παράδοση δέν ὑποστηρίζει ὅτι κάτι τέτοιοσυνέβη στούς δύο ληστές πού σταυρώθηκαν μαζί μέ τόνΧριστό· ἀλλά τό ὅτι αὐτό ἀπεικονίζεται, μαρτυρεῖ κάτι πούκαί πολλοί ἱστορικοί περιγράφουν· ὅτι δηλαδή μπορεῖ νάσταυρωθεῖ καί νά πεθάνει ἕνας ἄνθρωπος, ἄν ἔχει ἐξαρτηθεῖ πάνω στό σταυρό, ὄχι μέ καρφιά, ἀλλά ἁπλῶς ἄν ἔχουνδεθεῖ τά χέρια του πάνω στό σταυρό.

Αὐτή ἡ ποινή ὀνομάζεται Aufbinden καί συνίσταται στόὅτι ἔδεναν αὐτόν πού εἶχε τιμωρηθεῖ, ἔδεναν τά χέρια τουψηλά ἀπό ἕναν πάσσαλο, ἔτσι ὥστε νά μήν ἀκουμποῦν τάπόδια του πάνω στή γῆ. Σύντομα τό ἄτομο αὐτό παρουσίαζε φαινόμενα ἀσφυξίας. Οἱ ἀναπνευστικές του κινήσεις γινόταν ἐξαιρετικά δύσκολες καί ἐργώδεις. Τό αἷμα του συγκεντρωνόταν μέ μεγάλη πίεση στό κεφάλι του, οἱ φλέβεςτου πριζόταν, τό κεφάλι γινόταν ὅλο ὑπεραιμικό καί ὁ ἄνθρωπος σύντομα ἔφθανε σέ λιποθυμία καί ἄν δέν ἔκοβαν,δέν προλάβαιναν νά κόψουν τό σχοινί, μποροῦσε καί νά πεθάνει.

Ἄς σημειώσουμε καί τό τραγικότατο, ὅτι καθώς ἀναφέρεται ἀπό τό ἱστορικό τοῦ Νταχάου ξαναθυμήθηκαν τότεκαί ἐκεῖ οἱ Γερμανοί αὐτό τό μαρτύριο καί ἀναφέρονται ἀρκετές περιπτώσεις φρικιαστικές, ὅπου ἄνθρωποι πέθανανκαί θανατώθηκαν μέ τό μαρτύριο τοῦ Aufbinden. Μάλισταἀναφέρεται ὅτι κρεμοῦσαν καί ἕνα μικρό βάρος στά πόδιαὅταν ἤθελαν νά συντομεύσουν τό μαρτύριο αὐτό, πού τόπεριέγραφαν κατάδικοι πού βρισκόταν δίπλα τήν ὥρα τοῦμαρτυρίου αὐτοῦ, πού ὅταν φθάσει μέχρι τά τελικά του στάδια εἶναι ἀποτρόπαιο.

Τό πρόσωπο τοῦ ἀνθρώπου πραγματικά παραμορφώνεται ὅπως τοῦ κρεμασμένου, ὁ θώρακάς του διατείνεται σέἀφάνταστο βαθμό, τό κοιλιακό τοίχωμα δημιουργεῖ μιά βαθειά κοιλότητα, ὁ ἄνθρωπος περιβρέχεται ἀπό ἱδρῶτα τόσο,πού ὅπως λένε οἱ μάρτυρες πού ἦταν μπροστά, δημιουργοῦνταν μιά λίμνη μεγάλη ἀπό ἱδρῶτα κάτω ἀπό τά πόδια τοῦδυστυχισμένου αὐτοῦ καταδίκου.

Ἀποδεικνύεται λοιπόν ὅτι ὁ σταυρός φέρνει τόν ἄνθρωπο σέ μιά μεγάλη ἕλξη χάρις στό βάρος τοῦ σώματος πούτραβάει τό κορμί πρός τά κάτω ἀπό τά χέρια, μιά μεγάληἕλξη τῶν χεριῶν, τῶν μυῶν, τῶν βραχιώνων, τῆς ὠμικῆςζώνης καί τοῦ θωρακικοῦ τοιχώματος. Αὐτή ἡ ἕλξη βαστάειτό θώρακα σέ μιά συνεχή ἀναγκαστική θέση εἰσπνοῆς καίτοι ὁ ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά ἐκτελέσει ἐκπνευστικές κινήσεις. Καί ξέρουμε ὅτι οἱ ἐκπνευστικές κινήσεις γίνονται παθητικά ἀπό τό θώρακά μας. Ἀκριβῶς χωρίς καμμιά δύναμη,σάν μιά αὐτόματη ἐπάνοδο τοῦ μεταμορφωμένου ἀπό τήνεἰσπνοή θώρακος μέ τήν ὁποία γεμίζει ὁ θώρακας μέ ἀέρακαί ἔτσι μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος καί ἀνανεώνει τόν ἀέρα στίςκυψελίδες του καί ὀξυγονώνει τό αἷμα του καί μπορεῖ καίσυνεχίζει καί ἐπιβιώνει.

Στήν κατάσταση ἐξαρτήσεως ἀπό τά χέρια, στήν κατάσταση τῆς σταυρώσεως, ὁ ἄνθρωπος βρίσκεται σ᾿ ἕνα μεγάλο, πολύ μεγάλο περιορισμό τῆς ἀναπνοῆς του, σάν καί ἐκεῖνο πού θά βρισκόταν ἐάν εἶχε δεθεῖ μέ ἕνα πολύ σφικτόθώρακα ἤ ἐάν εἶχε πλακώσει τόν θώρακά του μέ ἕνα πολύμεγάλο βάρος. Δέν μπορεῖ νά γεμίσει πάλι μέ ἀέρα, ὥστε ὁθάνατος ἀπό τή σταύρωση ὀφείλεται κυρίως σέ ἀσφυξία.

Κατά δεύτερο λόγο, ἐπειδή δημιουργεῖται αὐτή ἡ μεγάλη πίεση μέσα στό θώρακα εἶναι ἀδύνατο νά παροχετευθεῖ, νά κατέβει πρός τήν καρδιά, τό αἷμα πού βρίσκεταιστό κεφάλι. Γι᾿ αὐτό καί ἡ μεγάλη συμφόρηση αἵματος στόκεφάλι τῶν ἀνθρώπων αὐτῶν, τῶν σταυρωμένων. Ἐάν δένεἶχε κάποια ἄλλη διέξοδο, ἄν δέν ἔβρισκε κάποια ἄλλη διέξοδο, γιά νά μπορέσει νά ἀπαλλάξει τό κεφάλι του ἀπό αὐτή τήν πληθώρα αἵματος θά πέθαινε πάρα πολύ σύντομαπάνω στό σταυρό.

Ὅμως ὁ σταυρωμένος βρίσκει μιά διέξοδο. Καί αὐτή εἶναι νά στηρίξει τό κορμί του πιέζοντας τά πόδια του πάνωστά καρφιά μέ τά ὁποῖα εἶναι καρφωμένα. Ἔτσι ἀνυψώνεται λίγο ὁ θώρακας, σταματάει ἡ ἐξάρτηση τοῦ βάρους ἀπότά χέρια καί ἀπό τούς ὤμους, ἀνακουφίζεται τό θωρακικότοίχωμα, μπορεῖ καί ἀναπνέει πάλι, κατεβαίνει πάλι τό αἷμα ἀπό τό κεφάλι καί ὁ ἄνθρωπος συνέρχεται. Ὅμως ἡ κούραση, τήν ὁποία ἔχει δέν τοῦ ἐπιτρέπει νά καταβάλλει αὐτήτήν μυϊκή προσπάθεια, ὥστε νά στηρίζει ὅλο τό βάρος τοῦσώματός του ἀπό τό καρφί τό ὁποῖο ἔχει περάσει ἀπό τάπόδια του. Ἔτσι ἐξαντλημένος ξαναπέφτει πάλι στήν πρώτη θέση, γιά νά ξαναρχίσει πάλι ἡ ἀσφυξία μέχρις ὅτου μετά ἀπό μιά διαδοχική σειρά ἀπό τέτοιες προσπάθειες ἐξαντληθεῖ, μείνει στήν στάση τῆς ἐξαρτήσεως καί πεθάνει ἀπό ἀσφυξία.

Πραγματικά εἶναι ἕνα σατανικό σχέδιο θανατώσεως ὁσταυρός καί γι᾿ αὐτό καί οἱ Ρωμαῖοι τόσο πολύ ἱκανοποιοῦνταν, μέσα σέ κείνη τή βάρβαρη ἐπιθυμία τους νά βλέπουντόν ἄνθρωπο νά βασανίζεται, ἀπό τήν θέα σταυρωμένωνἀνθρώπων. Καί γι᾿ αὐτό, ἐπειδή ἦταν τόσο ἄθλιος ὁ θάνατος, στή Ρωμαϊκή νομοθεσία αὐτός ὁ θάνατος, ὁρίζεται νάχρησιμοποιεῖται μονάχα στούς δούλους καί τούς προδότες. Ὁ Κικέρων, πού εἶχε παρακολουθήσει θάνατο πάνω στόσταυρό, τόν ὀνομάζει· «Cruderissimum et deterimum Supplicium», δηλαδή τό πλέον φρικτό βασανιστήριο τό ὁποῖο εἶχε ποτέ παρακολουθήσει. Τώρα σέ περιπτώσεις ὅπου γιάκάποιο λόγο ἤθελε ὁ ἐπικεφαλῆς τοῦ ἐκτελεστικοῦ ἀποσπάσματος νά συντομεύσει τήν ἐπέλευση τοῦ θανάτου, τίἔκανε; Μέ ἕνα ἰσχυρό κτύπημα, διέταζε νά σπάσουν οἱ κνῆμες τοῦ σταυρωμένου καί ἔτσι, ἀφοῦ πιά βρισκόταν ὁ σταυρωμένος σέ ἀδυναμία νά στηρίξει τό βάρος τοῦ σώματόςτου στά πόδια του καί νά ἀνακουφίσει τό θώρακά του καίνά μπορέσει νά ἀναπνεύσει, ἀναγκαζόταν πλέον νά ἐξαρτήσει ὅλο τό βάρος, ὅπως εἴπαμε, τοῦ κορμιοῦ του ἀπό τάχέρια του καί νά πεθάνει μέσα στήν ἀσφυξία. Καί αὐτό ἦταν ἡ εἰδική χαριστική βολή τήν ὁποία ἐπεφύλασσαν οἱ ἔμπειροι Ρωμαῖοι ἐκτελεστές στούς καταδικασμένους σέσταύρωση. Καί γι᾿ αὐτό εἴδατε ὅτι τούς δύο ληστές πού ζοῦσαν ἀκόμη τούς ἐκτέλεσαν μέ τή χαριστική αὐτή βολή, τούςἔσπασαν τά πόδια. Ὅταν λέει, πῆγαν στόν Χριστό, εἶδανπώς εἶχε ἤδη πεθάνει.

Τώρα ἐδῶ πρέπει νά προσέξουμε πολύ. Εἶναι δυνατόν ἕνας ἀξιωματικός ἐπικεφαλῆς τοῦ ἐκτελεστικοῦ ἀποσπάσματος, πού ἀσφαλῶς εἶχε δεῖ πολλές θανατώσεις μέ σταύρωση, εἶναι δυνατόν νά ἀπατηθεῖ; Εἶναι δυνατόν ἐκείνη τήνὥρα νά βρίσκεται σέ νεκροφάνεια τό ἄτομο; Εἶναι πασίγνωστο ὅτι οἱ νεκροφάνειες δέν συνοδεύονται ἀπό ἄπνοια αλλάμονάχα ἀπό φαινομενική ἄπνοια.

Ἐάν πραγματικά δέν γίνονται ἀναπνευστικές κινήσειςεἶναι ἀδύνατο νά ζήσει ὁ ἄνθρωπος περισσότερο ἀπό 3‐6λεπτά, ἐφ᾿ ὅσον τό αἷμα δέν ὀξυγονώνεται στούς πνεύμονες. Εἶναι ὅμως δυνατόν νά γίνονται ἀνεπαίσθητες ἀναπνευστικές κινήσεις στόν σταυρό, τἠν ὥρα πού γιά νά ἀναπνεύσει ὁ ἄνθρωπος, πρέπει νά κάνει μιά ἐργώδη προσπάθεια γιά νά κινήσει γιά λίγα ἑκατοστά ἀέρος μέσα καί ἔξωἀπό τούς πνεύμονές του; Εἶναι δυνατόν ἐκείνη τήν ἐργώδηπροσπάθεια νά μήν τήν ἀντιληφθεῖ ἐκεῖνος, ὁ ὁποῖος θάπλήρωνε μέ τή ζωή του, ἐάν ἕνας κατάδικος παρουσιαζόταν ὅτι δέν εἶχε πράγματι πεθάνει, ἐνῶ ἦταν καταδικασμένος σέ θάνατο; Ἀλλά ἴσως ἐδῶ ἔμενε σέ κάποιο πνεῦμα πούπεισματικά στέκει στήν ἀμφιβολία, μιά πεισματώδης ἄρνηση. Εἶναι δυνατόν· ὡραῖα.

Ὁ Κεντιρίων, ὁ ἑκατόνταρχος δέν ἀρκέσθηκε σ᾿ αὐτήντήν πεισματική γι᾿ αὐτόν ἀπόδειξη,ἀλλά ἐξετέλεσε πάνωστό σταυρωμένο σῶμα μιά ἄλλη, τήν κλασσική μορφή τῆςχαριστικῆς βολῆς, πού εἶχαν οἱ Ρωμαῖοι γιά ὅλους τούς καταδίκους σέ θάνατο, ἀσχέτως μέ τόν τρόπο μέ τόν ὁποῖο θάἐκτελοῦνταν ἡ θανάτωση, δηλαδή τήν λόγχιση τῆς πλευρᾶς. Αὐτό πραγματικά εἶναι ἕνα θανάσιμο κτύπημα. Μέ ὅλη τήν δύναμη πού ἕνας γυμνασμένος στρατιώτης μπορεῖνά κτυπήσει σχεδόν ἐξ᾿ ἐπαφῆς μέ τήν λόγχη πού ἦτανστήν ἄκρη τοῦ δόρατός του, τήν κοφτερή ἐκείνη λόγχη, νάκτυπήσει ἕνα σῶμα, ὁ Ρωμαῖος στρατιώτης ἔβαλε βαθειάστόν θώρακα τοῦ Χριστοῦ μας τή λόγχη του.

Καί δέν ἔβαλε ἁπλῶς τή λόγχη, ἀλλά εὐθέως ἔρρευσε ὕδωρ καί αἷμα. Τώρα ποιά εἶναι ἡ μεγάλη δογματική σημασία τοῦ ὕδατος καί τοῦ αἵματος δέν θά τό συζητήσουμε ἐδῶ.

Καί δέν εἶναι θέμα πού ἁρμόζει σέ μένα, ἕνα γιατρό, σάν ἕνα ἐπιστήμονα τῶν θετικῶν ἐπιστημῶν πού πρέπει νά τό ἀναλύσω. Ὅμως θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι γιά νά τρέξει αἷμαθά πρέπει ἀσφαλῶς νά τρύπησε αὐτή ἡ λόγχη ἤ τήν καρδιάἤ ἕνα μεγάλο ἀγγεῖο. Νά ποῦμε ἀκόμη ὅτι ἐάν ὁ Χριστόςμας ζοῦσε, ἀπό ὅπου καί ἄν προερχόταν αὐτό τό αἷμα, θάἦταν μιά συνεχής ροή, ροή μέ σφύξεις, ἡ ὁποία θά μαρτυ ροῦσε τήν παρουσία ζωῆς. Ὅμως μετά ἀπό ἐκείνη τήν ροήὕδατος καί αἵματος δέν παρουσιάσθηκε πλέον τίποτε ἄλλο καί ἰδίως ἕνα τόσο μεγάλο τραῦμα δέν προκάλεσε καμμιά ἀντίδραση. Ἀντιθέτως ἐπιβεβαίωσε ἡ ἔλλειψη αὐτή τῆς ἀντιδράσεως στόν Κεντιρίωνα τήν ἤδη ὑπάρχουσα βεβαιότητα ὅτι ὁ Χριστός πέθανε.

Δέν εἶναι λοιπόν δυνατή ἡ νεκροφάνεια πάνω στό σταυρό, δέν εἶναι δυνατή ἡ νεκροφάνεια μπροστά σ᾿ ἔνα τόσομεγάλο τραῦμα, κατά τό ὁποῖο πρέπει νά σημειώσουμε ὅτιἡ εἴσοδος μιᾶς λόγχης μέσα στό θώρακα, δέν προκάλεσεμονάχα τήν τρώση μεγάλων ὀργάνων κυκλοφορίας, ὅπωςτήν καρδιά καί τῶν μεγάλων ἀγγείων, ἀλλά ὁπωσδήποτεπροκάλεσε μιά κατάσταση πού τή γνωρίζουν ὅσοι ἔχουνκάποια σχέση μέ τήν Ἰατρική, τόν πνευμοθώρακα, δηλαδή,τήν εἴσοδο ἀέρος ἀτμοσφαιρικοῦ ἔξω ἀπό τούς πνεύμονες,ἕνα φαινόμενο πού ὅπως γνωρίζουμε εἶναι ἀσυμβίβαστο μέτήν ἐπιβίωση.

Ἕνας ἀνοιχτός πνευμοθώρακας δέν ἐπιτρέπει τήν ἀναπνοή, ἀκόμη κι ἄν ὁ ἄνθρωπος βρισκόταν στό κρεββάτι τουἀκόμη κι ἄν δέν ὑπῆρχε ἄλλος ἐπιβαρυντικός παράγονταςγιά τήν ἀναπνοή του ‐ ὅπως εἴδαμε ἦταν πλέον ἀνύπαρκτηἡ ἀναπνοή του ‐ ἀκόμη καί ἄν δέν ὑπῆρχε τίποτε ἄλλο, ἕνατέτοιο μεγάλο τραῦμα στόν θώρακα θά εἶχε καταργήσειτήν ἱκανότητα τοῦ ἀναπνευστικοῦ συστήματος νά ἐκτελεῖτό ἔργο του καί θά εἶχε θανατώσει μέσα σέ λίγα λεπτά τόνἄνθρωπο αὐτό.

Ἄς ποῦμε ἀκόμη καί κάτι ἄλλο, ὅτι μετά ἀπό αὐτή τή διαπίστωση τοῦ θανάτου ἀπό τόν Κεντιρίωνα δέν κατέβασανἀμέσως τόν Χριστό ἀπό τόν Σταυρό. Κατεβαίνει ὁ Ἰωσήφ ὁἀπό Ἀριμαθαίας ἀπό τόν Γολγοθᾶ πού ἦταν παρών, μέχριτό πραιτώριο. Πάει, βρίσκει τόν Πιλάτο καί τοῦ ζητεῖ τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ. Ὁ Πιλάτος θαύμασε «εἴ ἤδη ἀπέθανε» γιάνά μᾶς ἔχει καί μᾶς πληροφορημένους ἀπόλυτα ὅτι ὅτανπέθανε καί κάλεσε τόν Κεντιρίωνα, ὁ ὁποῖος πλέον αὐτήτήν πεποίθησή του δέν τήν ἐπισφραγίζει μονάχα μέ τό ὅτιἔφυγε ἀφήνοντας τόν Χριστό πεθαμένο, ἀλλά καί μέ τό ὅτιδιαβεβαίωσε τήν ἡγεμόνα, ὅτι πραγματικά πέθανε. Καί ἀφοῦ λέει τό διαβεβαίωσε τότε τρίτος δρόμος· πρῶτος τοῦ Ἰωσήφ πρός τόν Πιλάτο, δεύτερος τοῦ ἀγγελιαφόρου πρός τόνΚεντιρίωνα, τοῦ Κεντιρίωνα πρός τόν Πιλάτο, τρίτος δρόμος ξαναανεβαίνει ὁ Ἰωσήφ φέρνοντας μαζί του καί τήνσινδόνη καί τότε μονάχα γίνεται αὐτή ἡ ἀποκαθήλωση,πρᾶγμα πού δίνει ἄνετο καιρό σέ ὅλους αὐτούς τούς μηχανισμούς τοῦ θανάτου καί ἐάν ἀκόμη, πρᾶγμα λογικῶς ἀδύνατο, θετικῶς ἀπαράδεκτο, καί ἐάν ἀκόμη αὐτοί οἱ μηχανισμοί δέν εἶχαν προκαλέσει τόν θάνατο, νά τόν προκαλέσουν στό διάστημα αὐτό.

Καί τώρα ἀρχίζει ἡ διαδικασία τῆς ταφῆς, ἡ ὁποία μᾶςλέει τό εὐαγγέλιο, ἔγινε ἀπό τόν Ἰωσήφ καί τόν Νικόδημοκαί τούς ἄλλους πού βρισκόταν ἐκεῖ, καθώς ἦταν «ἔθος»στούς Ἰουδαίους. Βρίσκουμε μέσα στό «ταλμούδ» ὅλη τή διαδικασία τῆς ταφῆς, ἡ ὁποία γιά νά ἀποτρέψει προφανῶςτό ἐνδεχόμενο τῆς νεκροφάνειας περιεῖχε καί τό νά βάλουνἐπί 15 λεπτά ἕνα φτερό μπροστά ἀπό τά ρουθούνια τοῦ πεθαμένου γιά νά βεβαιωθοῦν ὅτι δέν κουνάει ἡ ἀναπνοή τοῦἀνθρώπου αὐτό τό φτερό. Καί ἀφοῦ τόν ἑτοίμασαν, ἔβαλανγύρω του σινδόνη ἤ τά ὀθόνια καί τόν κάλυψαν ἀπό πάνωκαθώς ἦταν τό ἔθιμο ἀκριβῶς στούς Ἰουδαίους καί πάνω σέὅλα αὐτά τά ὑφάσματα ἔριξαν 32 κιλά (100 λίτρα) ἀπό μεῖγμα σμύρνας καί τῆς ἀλόης, δύο ἀρωματικῶν οὐσιῶν, πούκαθώς ἀνακατεύοναι παίρνουν ἕνα παχύρευστο κολλῶδες σχῆμα μέ τό ὁποῖο διαποτίζουν κατά ἕνα τρόπο τελείως ἀεροστεγῆ ‐ ὅταν μάλιστα ρίχνουν 32 κιλά ‐ ἀπό ὅλες τίςπλευρές τό πτῶμα πού περιβάλλεται ἀπό τά ὑφάσματα.

Ὥστε ἐάν ὑποτεθεῖ ὅτι ἕνα ὑγιέστατο ἄτομο εἶχε περιτυλιχθεῖ μέ τό σεντόνι ἀπό παντοῦ καί μέ τά ὀθόνια καί εἶχεπεριβραχεῖ τό σεντόνι αὐτό μ᾿ αὐτήν τήν κολλώδη καί ἀδιαπέραστη οὐσία, πού τόσο ἄφθονα ἔπεφτε πάνω του, θά εἶχεπεθάνει ἀπό ἀσφυξία. Ὥστε καί ἄν ξεχάσουμε ὅλες τίς ἄλλες πολυάριθμες αἰτίες, πού κάθε μιά ἀπό αὐτές ἀρκεῖ νάπροκαλέσει τόν θάνατο, ἔχουμε τώρα ἐδῶ, μέσα στόν τάφο,μιά πρόσθετη αἰτία θανάτου, πού εἶναι ἡ ἀσφυξία ἀπό τήνσμύρνα καί τήν ἀλόη.

Τόν 18ο αἰῶνα ὁ πρῶτος πού παρουσίασε τά ἐπιχειρήματα τῆς νεκροφάνειας ἦταν ὁ Venturino. Δέχθηκαν οἱ ὀρθολογιστές ὅτι ἡ σμύρνα καί ἡ ἀλόη ἀναζωογόνησαν μέ τό ἄρωμά τους ἕναν ἄνθρωπο πού βρισκότανε ἀσφαλῶς κατατραυματισμένος, ἔξαιμος, ἀφυδατωμένος, ἀκίνητος, σέ λιποθυμία, σέ κωματώδη κατάσταση, ἄν δέν ἦταν πεθαμένος, πρᾶγμα ἀδιανόητο. Ἐάν ἡ σμύρνα καί ἡ ἀλόη εἶχαν τέτοιοι ἀποτέλεσμα, ἐμεῖς οἱ γιατροί ἀντί νά χρησιμοποιοῦμεχίλιες δυό μεθόδους, ἐνέργειες καί ἐξετάσεις γιά νά σώσουμε τούς βαρειά τραυματισμένους δέν εἴχαμε παρά νά τούςδώσουμε νά μυρίσουν σμύρνα καί ἀλόη καί ἀμέσως νά ἀναζωογονηθοῦν. Ἡ σμύρνα καί ἡ ἀλόη ἦταν ἕνας πρόσθετοςλόγος θανάτου, μιά πρόσθετη αἰτία, ἕνα τελικό ἐπιχείρημαγιά ὅλους ἐκείνους πού ἀμφιβάλλουν.

Ἀλλά ἄς προεκτείνουμε μέ ἕνα πεισματικό καί ἑωσφορικό τρόπο τήν ἀμφιβολία μας καί πέρα ἀπό δῶ καί ἄς ποῦμεὅτι πραγματικά ἦταν νεκροφάνεια καί ἄς ποῦμε ὅτι πραγματικά δέν εἶχε πεθάνει ὁ Χριστός καί ἄς ποῦμε ὅτι δένπαρουσιάσθηκε ἀνάσταση, ἀλλά ὅτι σηκώθηκε τήν Τρίτη ἡμέρα καί ἄρχισε νά βαδίζει.

Πῶς, σᾶς παρακαλῶ, μπόρεσε νά ἀπαλλαγεῖ ἀπ᾿ αὐτότό σφικτό κλοιό τῶν ἐνδυμάτων, τῶν ρούχων τῶν ὑφασμάτων πού τόν περιέβαλλαν; Πῶς μπόρεσε νά ἀποκυλήσει τόβαρύ λίθο μέ τόν ὁποῖο σφράγισε ὁ Ἰωσήφ ὁ ἀπό Ἀριμαθαίας τόν τάφο, τόν βαρύ λίθο, τόν ὁποῖο τρεῖς γυναῖκες πηγαίνοντας τό πρωί τῆς Κυριακῆς, διερωτοῦνταν ποιός θά τίςβοηθήσει νά τόν κυλήσουν; Καί τέλος πάντων, αὐτό τό κατατραυματισμένο, τό ἐξαντλημένο σῶμα, ἐάν ὑποτεθεῖ πώςθά σηκωνόταν, ἐάν ὑποτεθεῖ πώς θά κυλοῦσε τόν λίθο, ἀσφαλῶς μετά ἀπό λίγα βήματα θά ξανάπεφτε κάτω σέ μιάἀθλία κατάσταση καί δέν θά μποροῦσε νά συνέλθει καί νά

σταθεῖ στά πόδια του, παρά μετά ἀπό μιά πολύμηνη θεραπεία, ἀκόμη κι ἄν εἶχε τά μέσα, τά ὁποῖα σήμερα ἔχουμεγιά νά κάνουμε τήν ἐντατική θεραπεία τῶν ἀνθρώπων πούβρίσκονται πάρα πολύ κοντά στον θάνατο.

Εἶναι πραγματικά ἔτσι οἱ ἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ;

Καί ἐδῶ πρέπει νά τονίσουμε ὅτι δέν ἀποτελεῖ ἁπλῶςπληροφορία, τό ὅτι εἶδαν τόν Χριστό ὑγιέστατο ὅλοι ἐκεῖνοιστούς ὁποίους ἐμφανίσθηκε, ἀλλά εἶναι ἀπαραίτητη προϋπόθεση γιά νά ὑπάρχει τό Εὐαγγέλιο. Γιατί ἀπό τήν ὑγείαἀπό τήν ὁποία ἔσφυζε τό σῶμα, πείσθηκαν αὐτοί οἱ δύσπιστοι, ὅπως θά δοῦμε, ὅτι πραγματικά ἀναστήθηκε. Ἀντί νάσέρνεται, λοιπόν, καί νά λιποθυμάει αὐτό τό σῶμα, πούπραγματικά προκαλοῦσε οἶκτο καί ἀηδία ἀπό τά βασανιστήρια πού εἶχε περάσει, ἔχουμε μιά ἐμφάνιση ἀνθρώπουπού ἤτανε γεμᾶτος σφρῖγος, πού ἀκτινοβολοῦσε τήν ἐπιβολή, τήν εἰρήνη, τήν ἄνεση, ἕνα σῶμα πού περπατάει τόσογρήγορα ὥστε νά κατορθώνει νά φθάσει δυό ἀνθρώπουςπού βάδιζαν ἀρκετά χιλιόμετρα μακριά ἀπό τήν Ἱερουσα λήμ καί πού προπορευόταν ἀπό αὐτό καί τούς ἔφθασε καίσυνοδοιπόρησε μαζί τους γιά ἄλλη μιά μεγάλη ἀπόστασημέσα στό σούρουπο. Ὥστε πρόκειται πραγματικά γιά ἐμφανίσεις ἀνθρώπου πού βρίσκεται σέ ἀπόλυτη ὑγεία καίδύναμη.

Ὥστε τό ὅτι πέθανε ὁ Χριστός πάνω στό σταυρό, τό ὅτιεἶναι ἀδύνατο παρά νά παραδεχθοῦμε ὅτι οἱ ἐμφανίσειςτου εἶναι ἐμφανίσεις ἀνθρώπου πού ἀναστήθηκε μετά ἀπότό μαρτύριο τοῦ σταυροῦ, αὐτό ἔχει θετικώτατα πλέον ἀποδειχθεῖ στήν Ἰατρική Ἐπιστήμη.

Β. Τώρα ἐρχόμαστε στήν δεύτερη κατηγορία ἀμφισβητήσεων. Στό ἄν οἱ ἐμφανίσεις αὐτές ἦταν πραγματικές.

Ἄν ἡ περιγραφή καί ἡ μαρτυρία μέσα στήν Ἁγία Γραφή,γιά τίς ἐμφανίσεις αὐτές εἶναι ἀξιόπιστες. Τώρα, ἐδῶ, χρειαζόμαστε καί μπαίνουμε στήν περιοχή μιᾶς ἄλλης ἐπιστήμης, τῆς νομικῆς ἐπιστήμης, ἡ ὁποία εἶναι ἐπιστήμη πού μέμεγάλη ἀκρίβεια, μέ μεγάλη λογική προσοχή, μελετάει τήνἀξιοπιστία τῶν ἐνδείξεων. Διότι, προκειμένου νά ἀποδώσειεὐθύνες, προκειμένουν νά ἀπαγγείλει κατηγορίες καί νάἐκφράσει καταδίκες, στηρίζεται ἀδιάκοπα σέ ἐνδείξεις καίμαρτυρίες. Γι᾿ αὐτό λοιπόν ἔχει μέ πολύ λεπτό ἠθμό καί μεγάλη λογική αὐστηρότητα ξεκαθαρίσει ποιές μαρτυρίες εἶναι ἀξιόπιστες καί ποιές δέν εἶναι καί πότε μιά μαρτυρίακαί μιά ἔνδειξη εἶναι δυνατόν νά ἀμφισβητηθεῖ.

Τώρα θά πρέπει νά ποῦμε ὅτι ἐάν οἱ μαρτυρίες γιά τίςἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ πού ὑπάρχουν μέσα στά Εὐαγγέλια καί στήν πρώτη πρός Κορινθίους ἐπιστολή τοῦ Παύλου, ἐάν οἱ μαρτυρίες αὐτές δέν ἀνταποκρίνονται πρός τήν πραγματικότητα, θά εἶναι ἀποτέλεσμα δύο εἰδῶν παρεκκλίσεων ἀπό τήν ἀλήθεια.

Ἤ θά πρόκειται περί ψευδαπάτης ἤ ψευδαισθήσεως ἤθά πρόκειται περί ἀπάτης.

Ἄς πάρουμε τώρα μία ‐ μία τίς δύο ἀμφισβητήσεις.

Ἄς πάρουμε πρῶτα τό ἐνδεχόμενο τῶν ψευδαισθήσεων.

Οἱ ψευδαισθήσεις θά μᾶς ἀναγκάσουν τώρα νά ξαναγυρίσουμε πάλι στήν ἰατρική. Γιατί οἱ ψευδαισθήσεις εἶναι ἕναφαινόμενο πού ἡ ἰατρική τό ἔχει ἐπί χρόνια πολλά καί ἐπίχιλιάδες περιπτώσεων μελετήσει καί οἱ ψευδαισθήσεις ἐμφανίζονται στόν ἄνθρωπο μέ ὁρισμένους τρόπους. Ἄς ἀναφέρουμε μερικούς ἀπό τούς τρόπους αὐτούς.

Πρῶτα ‐ πρῶτα τά ἄτομα τά ὁποῖα βλέπουν ὁράματακαί ἔχουν ψευδαισθήσεις ἀποτελοῦν μιά ὁρισμένη κατηγορία ἀνθρώπων πού ἔχουν τήν προδιάθεση γι᾿ αὐτές. Οἱ ψευδαισθήσεις ἀποτελοῦν μιά προέκταση τῶν διαθέσεών τουςκαί ἀφοροῦν σέ γεγονότα πού ἡ πραγματοποίησή τους ἐπιθυμεῖται πολύ ἔντονα ἀπό τά ἄτομα αὐτά. Στό πρῶτο λοιπόν πρέπει νά ὑπάρχει μιά προδιάθεση. Τό δεύτερο εἶναι ὅτι τά ἄτομα αὐτά ἀνήκουν σ᾿ ἕνα ὁρισμένο τύπο ἀνθρώπωνπού εἶναι ἐπιρρεπεῖς στίς ἐκδηλώσεις αὐτές. Ἐπίσης, ἐάνπολλά ἄτομα βλέπουν ψευδαισθήσεις, οἱ ψευδαισθήσειςαὐτές ἔχουν διαφορετικό περιεχόμενο καί χαρακτῆρα πούσχετίζεται μέ τόν ψυχικό κόσμο, τόν χαρακτῆρα, τίς ἐμπειρίες πού χαρακτηρίζει τό κάθε ἕνα. Ἔχουν λοιπόν διαφορετική μορφή καί διαφορετικό περιεχόμενο. Ἔπίσης αὐτές οἱψευδαισθήσεις παρουσιάζονται σέ κατάλληλη ὥρα καί τόπο. Σέ περιστάσεις δηλαδή ὅπου ὑποβάλλουν τόν ἄνθρωπογιά τίς ψευδαισθήσεις αὐτές. Τέλος ἐάν οἱ ψευδαισθήσεις αὐτές ἔχουν τήν τάση νά ἐπαναλαμβάνονται, τότε ἡ ἐπάνοδός τους παρουσιάζεται ἐπί πολύ χρονικό διάστημα.

Ἄς δοῦμε τώρα, ἀκολουθοῦν οἱ ἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ, ἔστω καί ἕνα ἀπό τούς βασικούς αὐτούς κανόνες, οἱ ὁποῖοι χαρακτηρίζουνε τίς παθολογικές ψευδαισθήσεις τῶνἀνθρώπων;

Πρῶτα ἀπ᾿ ὅλα, ἐκεῖνοι στούς ὁποίους ἐμφανίσθηκε ὁΧριστός εἶχαν πράγματι προδιάθεση γιά νά δοῦν τόν Χριστό ἀναστημένο; Κάθε ἄλλο. Ὄχι μονάχα ἦταν καταπτοημένοι, ὄχι μονάχα ἦταν βέβαιοι ὅτι ἡ ὑπόθεση τελείωσε, ἀλλά καί ὅταν ἀκόμα ἔφθασαν ἐπανειλημμένα μηνύματα ἀπό πρόσωπα ἀξιόπιστα, ἀπό πρόσωπα πού ζοῦσαν ἀνάμεσά τους καί τούς βεβαίωναν ὅτι εἶδαν τόν Χριστό ἀναστημένο, ἐκεῖνοι ἀρνήθηκαν νά πιστέψουν ὅτι ἦταν ἀληθινές οἱἐμφανίσεις αὐτές, ὅτι πραγματικά ὁ Χριστός ἀναστήθηκε.

Ὥστε λοιπόν, ὄχι μόνο δέν ἦταν προδιατεθειμένα τά πρόσωπα αὐτά γιά ψευδαισθήσεις, ἀλλά ἦταν καί ἀρνητικάπροδιατεθειμένα γιά νά πιστέψουν ὅτι εἶναι δυνατόν νάδοῦν τόν Χριστό.

Τώρα, εἴπαμε, ὅτι τά πρόσωπα πού παθαίνουν ψευδαισθήσεις ἀνήκουν σ᾿ ἕνα ὁρισμένο τύπο. Καί μάλιστα τύποἐπιρρεπῆ πρός τέτοιες ἐκδηλώσεις. Ἄς δοῦμε, τώρα, ἀνήκουν σ᾿ ἕνα ὁρισμένο τύπο τά πρόσωπα αὐτά; Τά πρόσωπααὐτά τά γνωρίζουμε ἀπ᾿ τά ἴδια τά γραπτά τους καί τίς ἀφηγήσεις τους. Κατ᾿ ἀρχήν εἶναι πρόσωπα πού δέν ἔχουνφαντασιώσεις.

Ἄς πάρουμε τόν τελώνη Ματθαῖο.

Ἄνθρωπο πού πέρασε ὅλη του τή ζωή πάνω σέ λογαριασμούς. Τόν Ματθαῖο πού τό Εὐαγγέλιο του εἶναι γεμᾶτο ἀπό ρεαλισμό, πού δέν ἔχει τίποτε τό ποιητικό, πού δέν ἔχειτίποτε τό λυρικό, πού εἶναι μιά πολλή προσεκτική παράθεση γεγονότων, μέ λεπτομέρειες ἐξαιρετικά πραγματικές, ἐξαιρετικά ρεαλιστικές.

Ἄς πάρουμε τόν Θωμᾶ.

Ὁ Θωμᾶς καθόλου ἀσφαλῶς δέν ἀνήκει στήν κατηγορίατῶν ἀνθρώπων πού βλέπουν ψευδαισθήσεις. Εἶναι ὁ ἄνθρωπος πού ὅταν οἱ 10 μαθητές, πού εἶχε περάσει μαζί τους3 χρόνια ἀδιάκοπης ζωῆς, τόν βεβαιώνουν ὁμόφωνα ὅτι εἶδαν τόν Χριστό, ἀρνεῖται καί λέει· «Δέν θά πιστέψω ὄχι, ὄχιἄν τόν δῶ, ἀλλά ἐάν δέν ἀγγίξω τόν Χριστό καί μάλιστα ἀκριβῶς στό σημεῖο τοῦ σώματός του πού μαρτυρεῖ ὅτι πέθανε». Εἶναι αὐτός ἕνας τύπος ἀνθρώπου προδιατεθειμένοςγιά ψευδαισθήσεις;

Καί ὁ Παῦλος. Ὁ διώκτης Παῦλος.

Ὁ Παῦλος ὁ ὁποῖος κυριολεκτικά θέριζε τήν ἐκκλησίακαί κάθε ἄνθρωπο πού ἤθελε νά πεῖ ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε, ἦταν ὁ κατάλληλος ἄνθρωπος γιά νά δεῖ καί γιά νάἀκούσει τόν ἀναστημένο Χριστό, τή στιγμή ἀκριβῶς πούβρισκόταν στό ἀποκορύφωμα τῆς μανίας του ἐναντίον τῆςἰδέας ὅτι ὁ Χριστός ἀναστήθηκε;

Βλέπουμε λοιπόν, ὅτι οἱ ἄνθρωποι στούς ὁποίους συνέβησαν οἱ ἐμφανίσεις αὐτές, ἦταν ἄνθρωποι μέ διαφορετικόχαρακτῆρα, μέ διαφορετικό τύπο, μάλιστα μέ τύπο ξένοπρός τήν ἐμφάνιση τῆς ψευδαισθήσεως. Καί ἀκόμη ξέρουμεπώς ἐμφανίσθηκε σέ 500 ἀνθρώπους ταυτοχρόνως. Καί οἱἄνθρωποι αὐτοί πίστεψαν πώς τόν εἶδαν στήν μεγάλη τουςπλειονότητα. Εἶναι δυνατόν 500 πρόσωπα νά ἀνήκουν ὅλαἤ σχεδόν ὅλα στόν τύπο τοῦ ἀνθρώπου πού βλέπει ψευδαι σθήσεις;

Τώρα εἴπαμε ἐπίσης ὅτι ἄν πολλά πρόσωπα βλέπουνψευδαισθήσεις, οἱ ψευδαισθήσεις αὐτές ἔχουν χαρακτῆραἀνάλογο πρός τήν προσωπικότητα τοῦ καθενός. Καί γνωρίζουμε πολύ καλά, ὅπως θά ἦταν καί ἑπόμενο νά τό περιμένουμε ὅτι τά πρόσωπα τοῦ περιβάλλοντος τοῦ Χριστοῦ, εἶχαν πολύ διαφορετικούς χαρακτῆρες. Ἕνας μέ στοιχειώδηἔτσι ψυχολογική προσοχή, ἀντιλαμβάνεται τίς μεγάλες διαφορές πού ὑφίσταντο, τίς βασικές, θεμελιώδεις διαφορέςχαρακτῆρος πού ὑπάρχουν ἀνάμεσα στόν ἀπόστολο Πέτρο,στόν ἀπόστολο Παῦλο καί στόν εὐαγγελιστή Ἰωάννη. Οἱ διάφοροι χαρακτῆρες τοῦ Εὐαγγελίου, τῶν μαθητῶν τοῦ Χριστοῦ, ἀποτελοῦν ἕνα φᾶσμα πού μποροῦμε νά ποῦμε ἀντιπροσωπεύει περίπου ὅλους τούς ἀνθρωπίνους τύπους. Ἐντούτοις ὅλοι τους δέχονται καί παραδέχονται ὅτι ὁ Χριστόςεἶχε τήν ἴδια ἐμφάνιση καί τό μίλημά του ὅταν τούς μίλησε,εἶχε ἀκριβῶς τό ἴδιο περιεχόμενο. Ὅλοι συμφωνοῦν ἀπολύτως γιά τό ὅ,τι εἶδαν καί γιά τό ὅ,τι ἄκουσαν. Καί αὐτό εἶναιἀντίθετο πρός τήν ἰδέα ὅτι οἱ ἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ θά ἦταν ψευδαισθήσεις. Εἴπαμε ἀκόμη ὅτι οἱ ψευδαισθήσεις παρουσιάζονται σέ κατάλληλους ὑποβλητικούς τόπους καίχρόνους καί ὧρες καί ἡμέρες.

Ἐδῶ βλέπουμε ὅτι δέν ὑπάρχει καμμιά ὁμοιότητα. Ἄλλοτε καί συνήθως ὁ Χριστός ἐμφανίζεται στό φῶς τῆς ἡμέρας. Ἐμφανίζεται ἐπί πολλῇ ὧρᾳ, μέρα μεσημέρι, ἀπόγευμα καί περπατάει στούς ἀγρούς ἐπί ὧρες, ἐμφανίζεται στόνκῆπο τοῦ νεκροταφείου τῆς Ἱερουσαλήμ. Ἐμφανίζεται στόὄρος τῶν Ἐλαιῶν, ἐμφανίζεται σ᾿ ἕνα μικρό λόφο, σέ πολλούς ἀνθρώπους. Ἐμφανίζεται σ᾿ ἕνα δωμάτιο ὅπου ἦτανκλεισμένοι οἱ μαθητές. Ἐμφανίζεται δίπλα στή λίμνη τῆςΤιβεριάδος ὅπου ἔγινε ἡ δεύτερη θαυμαστή ἁλιεία. Καθόλου ὅμοιοι λοιπόν οἱ τόποι αὐτοί καί καθόλου ὑποβλητικοίγιά νά δημιουργοῦν τό κλῖμα καί τό περιβάλλον γιά ψευδαισθήσεις.

Καί ἀκόμη εἴπαμε πώς ὅταν οἱ ψευδαισθήσεις ἐπαναλαμβάνονται, τότε ἐπαναλαμβάνονται ἐπί πολύ διάστημακαί ἤ τείνουν νά ἀραιώσουν ἤ νά ἀτονίσουν, ὁπότε λίγο ‐λίγο, σιγά ‐ σιγά ἐξαφανίζονται ἤ τείνουν νά ἐντείνονταικαί νά γίνονται συχνότερες, ὁπότε καταλήγουν σέ μιά κρίση. Αὐτό λέει ἡ Ψυχιατρική. Ἐδῶ δέν βλέπουμε τίποτε. Οἱἐμφανίσεις τοῦ Χριστοῦ παρουσιάζονται μέ τόν ἴδιο ρυθμόκαί μετά ἀπό 40 ἡμέρες διακόπτονται χωρίς νά ἔχουν φθάσει οὔτε σέ μιά ἀραίωση οὔτε σέ ἕνα ἀποκορύφωμα, καί διακόπτονται μετά τήν Ἀνάληψη.

Ἄς σημειώσουμε ἀκόμη, ὅτι ὅταν μιλοῦμε γιά ψευδαισθήσεις, ὅλοι ἐννοοῦμε κυρίως ὁράματα, δηλαδή ἐμφανίσεις οἱ ὁποῖες γίνονται ἀντιληπτές μέ τήν ὅραση. Ἐδῶ ὅμωςδέν συμβαίνει κάτι τέτοιο μόνο· ὄχι μόνο οἱ περισσότερες ἀπό αὐτές τίς ἐμφανίσεις συνδυάζονται καί μέ ἀκουστικές ἐντυπώσεις καί μέ διάλογο ὁ ὁποῖος διαμείβεται ἀνάμεσαστόν ἐμφανιζόμενο καί σέ κείνους πού τόν βλέπουν ἀλλάἐπιβεβαιώνονται καί μέ τήν ἀφή. Βλέπουμε τήν διαβεβαίωση τήν ὁποία παίρνει ὁ ἀπόστολος Θωμᾶς μέ τήν ἀφή.

Καί ἀκόμη ὅτι γιά νά μήν μείνει ἀμφιβολία στούς μαθητές ὅτι πραγματική ἦταν καί ὄχι ψευδής ἐντύπωση ἡ ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ, ὅταν τούς εἶδε ἀκριβῶς ἀπό τήν ταραχήτους καί τόν φόβο τους καί τήν δυσπιστία πού εἴδαμε, νάἀμφιβάλλουν γιά ὅ,τι ἀκριβῶς βλέπουν, ὁ Χριστός ἔφαγεμπροστά τους ψάρι καί κηρύθρα ἀπό μέλισσα. Ὁπότε μετάτήν ἀποχώρησή του νά ἔχουν τήν διαβεβαίωση ὅτι πραγματικά παρουσιάσθηκε μέ σῶμα ἀληθινό· πρῶτον ἀπό τό γε γονός ὅτι τό ψάρι καί τό μέλι πού καί οἱ ἴδιοι ἤξεραν ὅτιπροηγουμένως ἔτρωγαν ὅτι ὑπῆρχε ἐπάνω στό τραπέζι,ἀλλά εἶναι καί τροφές οἱ ὁποῖες ἀφήνουν ὑπόλειμμα. Τόκερί, ἀπ᾿ τήν κηρύθρα καί τό κόκκαλο ἀπ᾿ τό ψάρι. Ἀκόμη ὁΧριστός μαγειρεύει, ψήνει ὁ ἴδιος τό ψάρι στή λίμνη, τό ψάριπού εἶχε ὁ ἴδιος ὅσο καί τό ψάρι πού εἶχαν ψαρέψει ἐκεῖνοικαί τρῶνε ὅλοι μαζί. Ἔχουμε λοιπόν καί ὑλικά ὑπολείμματα ἀπό τίς ἐμφανίσεις αὐτές, τά ὁποῖα διαψεύδουν καί συντρίβουν τελείως τά ἐπιχειρήματα ὅτι ἐπρόκειτο γιά ψευδαισθήσεις.

Πῶς θά ἦταν δυνατόν ἀπό ψευδαισθήσεις νά εἶχαν καίνά μαρτυροῦν καί σέ μᾶς οἱ μαθητές ὅτι ὑπῆρξαν ὑλικά δείγματα ἀπό τίς ἐμφανίσεις αὐτές τοῦ σώματος τοῦ ἀναστημένου Χριστοῦ;

Ἐάν τώρα οἱ ἐμφανίσεις αὐτές πού περιγράφησαν δένεἶναι ἀποτέλεσμα αὐταπάτης, μήπως εἶναι ἀποτέλεσμα ἀπάτης;

Διότι αὐτή ἡ διέξοδος μένει στήν ἀμφισβήτηση. Αὐτή ἡδιέξοδος μένει στήν ἀμφιβολία. Ὅτι ἦταν δηλαδή ἀποτέλεσμα ἀπάτης.

Ὁ πρῶτος λόγος γιά τόν ὁποῖο δέν μπορεῖ οἱ ἐμφανίσειςαὐτές νά εἶναι ἀποτέλεσμα ἀπάτης ὀφείλεται στό γεγονόςὅτι τά πρόσωπα ἀπ᾿ τά ὁποῖα μαρτυρεῖται ὅτι εἶδαν τόν Χριστό καί μαρτυρεῖται ἐπί πολλά χρόνια, ἀρκετά χρόνια μετάτήν Ἀνάστασή Του ὅτι εἶδαν τόν Χριστό, (στήν Α´ πρός Κορινθίους ἐπιστολή ἀπαριθμοῦνται τά πρόσωπα αὐτά καί ἀναφέρει ἐκεῖ ὁ Ἀπόστολος Παῦλος συγκεκριμένα, ὅπως ἀναφέρεται καί στό Εὐαγγέλιο τοῦ Μάρκου, ὅτι πάνω ἀπό500 ἄνθρωποι εἶδαν τόν Χριστό), τά πρόσωπα λοιπόν αὐτάἦταν πάρα πολλά.

Εἶναι λοιπόν πραγματικά ἀδύνατο, τόσα πολλά πρόσωπα ἐπί τόσα πολλά ἔτη, νά ἔκαναν μιά τόσο χονδροειδῆ καίβλάσφημο ἀπάτη καί νά μή βρέθηκε οὔτε ἕνα πρόσωπο, τόὁποῖο νά ἐπανέλθει καί νά μαρτυρήσει καί νά διαμαρτυρηθεῖ ὅτι τό ἴδιο συμμετεῖχε σέ μιά ἀπάτη καί ἔπεσε θύμα αὐτῆς. Ὁπότε αὐτό γιά κάθε δικαστήριο, γιά κάθε κριτή πούχρησιμοποιεῖ τούς κανόνες περί ἐνδείξεων τῆς νομικῆς ἐπιστήμης, τό ὅτι ἔχει τόσους πολλούς μάρτυρες ἡ ἐμφάνισητοῦ Χριστοῦ, αὐτό καί μόνο ἀποκλείει τό ἐνδεχόμενο τῆς ἀπάτης.

Ὁ δεύτερος λόγος γιά τόν ὁποῖο τό ἐνδεχόμενο τῆς ἀπάτης πρέπει νά ἀποκλεισθεῖ εἶναι ὅτι ἡ πληροφορία καί τόκήρυγμα γιά τήν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ καί τήν ἈνάστασήΤου, συνοδεύεται καί συνοδευόταν πάντα, μέ τήν διακήρυξη τοῦ πιό ὑψηλοῦ κηρύγματος ἀρετῆς πού δέχθηκε ποτέ ἡἀνθρωπότητα. Μιᾶς ἀρετῆς πού δέν περιορίζεται μονάχαστήν πραγματοποίηση ὁρισμένων πράξεων ἐναρέτων ἀλλάκαί φθάνει μέ ἀπόλυτη αὐστηρότητα ἀκόμη καί στίς σκέψεις, στά συναισθήματα καί στίς διαθέσεις τοῦ κάθε ἀνθρώπου. Πῶς ἦταν λοιπόν δυνατόν, ἄνθρωποι πού ὄχι μονάχα κήρυξαν αὐτό τό κήρυγμα ἀλλά ἄνθρωποι, πού κατάτήν μαρτυρία τῶν πιό ἄσπονδων ἐχθρῶν τους, στάθηκανσυνεπεῖς σέ ὅλη τους τή ζωή στό κήρυγμα αὐτό τό τόσο αὐστηρό, νά ποῦν καί νά στηρίξουν ὅλο τους τό κήρυγμα πάνω σ᾿ ἕνα τόσο χονδροειδές ψέμα. Ἀκόμη ἡ ὑποψία ὅτι πρόκειται γιά μιά ἀπάτη ἀποδεικνύεται ἐσφαλμένη ἀπό τό γεγονός τῆς συμπεριφορᾶς τῶν ἀποστόλων πού ἀναφέραμε μέχρι τῆς 3ης ἡμέρας μετά τή σταύρωση τοῦ διδασκάλου.

Οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ἦταν περίτρομοι, ἦταν καταπτοημένοι. Ἦταν πεπεισμένοι, ὅπως τόσο ὡραῖα περιγράφεται ἐκεῖ στά λόγια τους μέ τά ὁποῖα περιγράφουν τήν Σταύρωσηκαί τίς φῆμες ὅπως νόμιζαν περί ἀναστάσεως, στόν Χριστό,στόν ἴδιο τόν Χριστό, οἱ δύο μαθητές πρός Ἐμμαούς. Ἦτανπεπεισμένοι ὅτι ἡ ὑπόθεση αὐτή τοῦ Χριστοῦ ἔληξε ἄδοξαμέ τή σταύρωσή Του. Ἦταν ὀχυρωμένοι πάνω στήν πεποίθηση ὅτι εἶναι ἀδύνατο νά τόν εἶδαν ἄνθρωποι ζωντανό καίαὐτό δέν ντρέπονται νά τό φανερώσουν οἱ ἴδιοι. Καί αὐτήτή στροφή τῶν 180ο τήν ἐμφανίζουν οἱ ἴδιοι μόνον μετά ἀπτήν τρανή ἀπόδειξη ὅτι πράγματι δέν μπορεῖ παρά νά εἶναιμιά ἀληθινή παρουσία ἡ συνάντησή τους μαζί Του.

Ἐάν οἱ ἄνθρωποι αὐτοί ἤθελαν νά ποῦν μιά ἀπάτη, δένθά ἀπέφευγαν νά φανερώσουν ὅλους τούς ἐνδοιασμούς τούς ὁποίους εἶχαν; Δέν θά ἀπέφευγαν νά διακηρύξουν σ᾿ ὅλα τά πέρατα τῆς γῆς καί νά τό γράψουν ὅλα τά Εὐαγγέλιαὅτι ἦταν οἱ ἴδιοι ἐκεῖνοι πού ἀμφισβητοῦσαν, ἐκεῖνοι πούδέν ἤθελαν νά πιστέψουν, ἐκεῖνοι πού παρουσίαζαν ἐπιχειρήματα, ἐκεῖνοι πού ἔλεγαν ὅτι ἐπρόκειτο γιά λῆρο, γιά μιάσυναρπαγή, γιά ἕνα ψέμα, αὐτές οἱ διηγήσεις γιά τήν ἐμφάνιση τοῦ Χριστοῦ καί πῶς αὐτά τά πρόσωπα τώρα, τά τρομαγμένα, τά περίτρομα ἔρχονται ὄχι μονάχα νά τό διακηρύξουνε μπροστά στούς δυνατούς τῆς γῆς μπροστά στούς ἰσχυρούς καί μπροστά στούς ἐνόπλους, πού ἦταν ἕτοιμοι νάνά τούς συντρίψουν ἀλλά καί νά δίνουν μετά ἀπό διωγμούςμετά ἀπο βασανιστήρια, ἄκαμπτοι ὅλοι χωρίς ἐξαίρεση τήζωή τους γιά μιά τέτοια ἀπάτη;

Ὅπως λέει σωστά ἕνας Γάλλος ὁ Goguel «εἶναι ἀδύνατον γιά ἕνα ψέμα νά ὑποβληθεῖ κανείς σέ διωγμούς καί νάδώσει τή ζωή του μέ βάσανα καί τυραννισμούς». Τό ψεῦδοςτό χρησιμοποιεῖ ὁ ἄνθρωπος γιά νά ἀποφύγει τόν διωγμό,ὄχι γιά νά τόν ὑποστεῖ.

Ὥστε λοιπόν τό ὅλο κήρυγμα Ἐκκλησίας, στηρίζεταιπάνω στή διαβεβαίωση γιά τήν Ἀνάσταση. Καί πρέπει νάποῦμε ἀκόμα, καί θά ᾿πρεπε νά τό ποῦμε ἴσως τό πρῶτοἀπ᾿ ὅλα, ὅτι αὐτή τή διαβεβαίωση γιά τήν Ἀνάσταση τήν ἔδωσε ὁ ἴδιος ὁ Χριστός, τό εἶπε σαφέστατα καί τό διακήρυξεκαί τό ὑποστήριξε. Καί πῶς εἶναι δυνατόν αὐτόν πού ὄχι ἁπλῶς κήρυξε, αὐτόν ὁ ὁποῖος ἔζησε ἀπό τό κήρυγμα, αὐτόνὁ ὁποῖος χωρίς καμμιά ἀμφισβήτηση ἀνέβηκε πάνω στόΣταυρό γι᾿ αὐτό τό κήρυγμα, πῶς εἶναι δυνατόν αὐτόν τόνἄνθρωπο νά τόν θεωρήσουμε σάν ἕνα ἀπατεῶνα, ὁ ὁποῖοςσκηνοθετεῖ τήν ταφή Του ὁποῖος σκηνοθετεῖ τήν ἈναστάσήΤου;

Τώρα ἀφοῦ μιλήσαμε γιά τήν ἀπόλυτη ἀξιοπιστία τῶνἐμφανίσεων τοῦ Χριστοῦ πού εἶναι ἡ δεύτερη κατηγορίατῶν ἀμφισβητήσεων, θά ἔλθουμε στήν 3η κατηγορία πούεὔκολα ἀνατρέπεται, δηλαδή σχετικά μέ τόν κενό τάφο.

Ἡ πρώτη ἀμφισβήτηση γιά τόν κενό τάφο εἶναι ἐκείνη ἡὁποία παρουσιάζεται μέσα στό ἴδιο τό Εὐαγγέλιο, ὅταν ἔρχεται ἡ κουστωδία καί ἀναγγέλει στούς ἀρχιερεῖς πάντα τάγενόμενα· Τόν σεισμό πού ἔγινε καί τήν ἔνδοξη ἀνάστασητοῦ Χριστοῦ. Καί τί λένε οἱ ἀρχιερεῖς; Τούς ἔδωσαν λέει ἀργύρια ἱκανά καί τούς εἶπαν νά διαδώσουν ὅτι «αὐτῶν κοιμωμένων ἔκλεψαν οἱ μαθηταί τό σῶμα». Αὐτή βέβαια ἡ ἁπλή ἀνατροπή αὐτῆς τῆς ἐκδοχῆς εἶναιἐκείνη ἡ φράση ὅτι «ἄν κοιμοῦνταν πῶς εἶδαν τί ἔγινε» ὅτιδηλαδή ἔφυγε τό σῶμα ἀπ᾿ ἐκεῖ. Καί ἄν δέν κοιμοῦντανπῶς ἄφησαν αὐτοί οἱ στρατιῶτες τούς μαθητές νά πάρουντόν Κύριο»; Τώρα ἡ ἄλλη σκέψη εἶναι ὅτι τό σῶμα δέν τό ἀπομάκρυναν οἱ μαθητές, ἀλλά τό ἀπομάκρυναν οι ἀρχιερεῖς καί αὐτό γιά νά μή γίνει ὁ τάφος σημεῖο προσκυνήματος τῶν ὀπαδῶν τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί ἐδῶ πάλι αὐτό εἶναιτελείως ἀδιανόητο καί ξένο πρός τή λογική. Ξέρουμε ὅτι λίγες ἡμέρες μετά δέχθηκαν κατά πρόσωπο μπροστά σέ χιλιάδες ἀνθρώπους αὐστηρότατη κατηγορία τοῦ Πέτρου ὅτι«ἀπέκτειναν τόν ἀρχηγόν τῆς ζωῆς, ὅν ὁ Θεός ἤγειρε ἐκ νεκρῶν» Καί ἔτσι ὁ Πέτρος δημιούργησε χιλιάδες πιστῶν ἀπ᾿τήν ἡμέρα ἐκείνη καί ὅλοι οἱ ἀπόστολοι ἐν συνεχείᾳ.

Πόσο ἁπλό θά ἦταν νά ἀποστομώσουν στή γένεσή τουτό χριστιανικό κήρυγμα οἱ ἀρχιερεῖς, παρουσιάζοντας τόπτῶμα τοῦ Χριστοῦ τό ὁποῖο εἶχαν κρύψει. Ἀμέσως αὐτό θάἔπαυε γιά πάντα στό ξεκίνημά της αὐτή τήν κίνηση ἡ ὁποίαἀδιάκοπα ἀφαιροῦσε ὀπαδούς ἀπό τό Συνέδριο τῶν Γραμματέων καί Φαρισαίων. Θά σταματοῦσαν αὐτήν τήν βλάσφημη αἵρεση παρουσιάζοντας τό σῶμα τοῦ Χριστοῦ καί θάἀπεδείκνυαν εὔκολα, καί ἦταν στό χέρι τους νά τό κάνουνπρόκειται γιά μιά πλάνη.

Ὁ Ἀρχιδικαστής τῆς Ἀγγλίας, ὅπως θά λέγαμε σέ μᾶς ὁπρόεδρος τοῦ Ἀρείου Πάγου, λόρδος Darling, συνοψίζει τόνἔλεγχό του νομικῶς πάνω σέ ἐνδείξεις γιά τήν Ἀνάστασητοῦ Χριστοῦ μέ τά ἀκόλουθα λόγια, τά ὁποῖα εἶναι τόσο αὐθεντικά, ὥστε δέν χρειάζεται νά προσθέσουμε τίποτε ἄλλο·«Ἐμεῖς λέει σάν Χριστιανοί καλούμαστε νά παραδεχθοῦμεπολλά μόνο μέ τήν πίστη. Τό βασικό θέμα, ἐάν δηλαδή ὁ Ἰησοῦς Χριστός ἀνέστη ἀπό τούς νεκρούς ἤ ὄχι, πάνω στό ὁποῖο στηρίζεται ὅτι ὁ Χριστός ἦταν πράγματι ἐκεῖνο πού διεκήρυξε, δέν καλούμαστε νά τό παραδεχθοῦμε μόνο μέτήν πίστη. Ὑπάρχουν γιά τήν πεποίθηση αὐτή, ὅτι εἶναιπραγματικά μιά ζωντανή ἀλήθεια, ὑπάρχουν τόσο πολυάριθμες ἐνδείξεις θετικές καί ἀρνητικές ἀπ᾿ τά γεγονότα καίτίς περιστάσεις, ὥστε κανένα σῶμα ἀπό νοήμονες ἐνόρκους στόν κόσμο δέν θά ἐξέφερε ἄλλη ἀπόφαση παρά ὅτι ἡἈνάσταση εἶναι πράγματι ἀληθινή».

Ἀλλά γιά νά ἀποδειχθεῖ ἡ ἀλήθεια τῆς Ἀναστάσεωςπολλοί παρουσιάζουν ἐκεῖνο τό ἐπιχείρημα, τό θετικό ἐκεῖνο ἐπιχείρημα, τό ὁποῖο πιστεύω ὅτι εἶναι τό πιό πειστικό ἐπιχείρημα γιά μᾶς τούς ἀνθρώπους πού ζοῦμε σέ μιά ἐποχή ἀρνήσεως, ἀποστασίας καί συγχύσεως. Εἶναι ἀκριβῶς οἱἀπροσδόκητες καί ψυχολογικά καί λογικά ἀνεξήγητες ἐπιστροφές ἀνθρώπων ἀπό τήν ἄρνηση καί τήν πεισματική ἀπιστία στήν πίστη χάρις στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. Ὑπάρχουν πάρα πολλές, ὑπάρχουν ἑκατομμύρια τέτοιες περιπτώσεις καί θά ἀναφέρουμε μονάχα τίς περιπτώσεις διασήμων ἀνθρώπων τοῦ πνεύματος, οἱ ὁποῖοι διετέλεσαν ἄπιστοι καί ἔγιναν πιστοί.

Ὑπῆρχε στήν Ἀγγλία ὁ καθηγητής Joad, καθηγητής τῆςΦιλοσοφίας ἀπό τούς πιό γνωστούς, ὁ ὁποῖος ἦταν τόσο πολύ φανατικός στήν ἄρνηση, ὥστε δέν ἄφινε εὐκαιρία, μέτόν γραπτό λόγο ἀλλά καί μέ μία σειρά ἀπό ἑβδομαδιαῖεςὁμιλίες στό ἀγγλικό ραδιόφωνο μέ τίτλο «ὁ dr Joad καί ὁΘεός», νά ὑποστηρίζει τήν ἀνακρίβεια τοῦ Εὐαγγελίου. Αὐτό ἔκανε ὁ Joad μελετῶντας ἀκριβῶς τήν Ἁγία Γραφή, γιάνά παρουσιάσει ἐπιχειρήματα. Ὁ ἴδιος ὅμως μόνος του χωρίς καμμιά ἐπίδραση πείσθηκε ὅτι τό ἀντίθετο ἀπό ὅσα κήρυττε ἦταν ἀλήθεια καί σέ μεγάλη ἡλικία παρουσιάσθηκεαἰφνιδίως καί εἶπε ὅτι ὅσα πίστευε ἦταν ψέμα καί ἀγωνί σθηκε σάν τόν Θωμᾶ καί κήρυξε σ᾿ ὅλο τόν κόσμο ὅτι ὁ Χριστός εἶναι πραγματικά ὁ Κύριος καί Θεός.

Στόν 18ο αἰῶνα, ὅπως ἀναφέραμε, εἶχε φθάσει ἡ ἄρνηση στό ἀποκορύφωμά της καί στήν Ἀγγλία ὁ Montesqieu ἔλεγε ὅτι, ἐάν ἕνας ἄνθρωπος πεῖ σέ ὁποιονδήποτε κύκλομορφωμένων ἀνθρώπων ὅτι πιστεύει, δέν ἀντιμετωπίζεταιμέ τίποτε ἄλλο παρά μέ γέλια καί καγχασμούς.

Τήν ἐποχή ἐκείνη δυό μορφωμένοι νέοι ἀπό τό Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης ἔβαλαν γιά σκοπό τῆς ζωῆς τους νάσυγγράψουν δυό συγγράμματα, γιά νά ἀποδείξουν ὁ πρῶτος ὅτι ἡ ἐπιστροφή τοῦ Παύλου δέν ὀφείλεται σέ πίστη, καίὁ δεύτερος ὅτι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ ἦταν ψέμα.

Ὁ πρῶτος, ὁ λόρδος Lytletton μετά ἀπό ὁρισμένο χρονικό διάστημα ἐπέστρεψε μέ ἕνα κείμενο πού ἀποδείκνυε ὅτιἡ συνάντηση τοῦ Παύλου μέ τόν ἀναστημένο Χριστό εἶχεπραγματικά συμβεῖ στό δρόμο τῆς Δαμασκοῦ. Καί ὁ ἄλλος,ὁ Gilbert West ἔγραψε ὁλόκληρο σύγγραμμα τό ὁποῖο ὀνομάζει «Παρατηρήσεις τῆς Ἱστορίας καί τῶν Ἐνδείξεων τῆςἈναστάσεως τοῦ Χριστοῦ» καί περιέχει μιά σωρεία ἀπό ἐπιχειρήματα, πολλά περισσότερα ἀπό ὅσα ἀναφέρουμε ἐδῶ,λογικότατα ἐπιχειρήματα γιά τήν ἀλήθεια τῆς Ἀναστάσεως.

Θά ἔχετε ἀκούσει ἴσως ὅτι τό πλέον διάσημο σατυρικόπεριοδικό παγκοσμίως εἶναι τό Punch». Ἐπί ἔτη ἐκδότηςτοῦ Punch ὑπῆρξε ὁ Muggeridge, πνεῦμα ὀξύ καί σκωπτικό,ὁ ὁποῖος δέν δίσταζε νά διακηρύττει τήν ἀπιστία του. Μιά ἐπίσκεψη ὅμως στούς Ἁγίους Τόπους κατέληξε σέ ἀποτέλσμα ἀντίθετο ἀπό ἐκεῖνο τό ὁποῖο ἀνέμενε καί ἐπιδίωκε ὁMuggeridge. Ἀντί νά κομίσει ἀποδείξεις ὅτι ἡ πεποίθησηστό θάνατο καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ εἶναι ἕνας μύθος, ἐπέστρεψε μέ τήν ἀκλόνητη πεποίθηση γιά τήνἀλήθεια τῆς χριστιανικῆς πίστεως καί μέ μιά τέτοια ψυχική μεταστροφή, ὥστε ἔγινε σήμερα κατόπιν ἕνας ἀπό τούςκυριότερους ἡγέτες τοῦ χριστιανικοῦ κινήματος στήν Μ.Βρεττανία. Στό περίφημο «Φεστιβάλ Φωτός», στήν πολυάριθμη αὐτή συγκέντρωση στήν πλατεῖα Trafalgar τοῦ Λονδίνου, ὁ Muggeridge ἦταν ἐκεῖνος ὁ ὁποῖος καυτηρίασε καίκάλεσε σέ ἀφύπνιση καί ἀγῶνα ἐναντίον τῆς χυδαιότητοςκαί τῆς παρακμῆς στήν ὁποία ὁδηγεῖ ἡ ἀπιστία.

Ἴσως ὅμως πραγματικά γιά κεῖνον πού θέλει νά κουράσει τή σκέψη του, αὐτό εἶναι πραγματικά ἀνάγκη γύρω ἀπότό θέμα αὐτό, ἴσως τό πιό χαρακτηριστικό λογικό μνημεῖοεἶναι τό ἔργο τοῦ Morison. Αὐτός ἀπό μικρή ἡλικία, ἀπόπαιδική ἡλικία εἶχε διαβάσει ἀπό τούς Κριτικούς τῆς Γερμανικῆς Σχολῆς, τήν Κριτική τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Καί εἶχε πλούσια ὁπλισθεῖ μέ ἐπιχειρήματα κατά τῆς Χριστιανικῆς Θρησκείας καί ξεκίνησε μέ τά ἐπιχειρήματα αὐτά νά γράψει ἕνα βιβλίο πού πραγματικά, λογικά θά ἔπειθε τόν καθένα,ὅτι ἡ Ἀνάσταση δέν εἶχε πραγματοποιηθεῖ. Καί καθώς ἄρχισε νά γράφει αὐτό τό βιβλίο, βρῆκε ὅτι ἦταν ἀδύνατο τόβιβλίο αὐτό νά γραφεῖ. Καί ὄχι μονάχα ἦταν ἀδύνατο νάγραφεῖ ἀλλά οἱ σκέψεις καί τά λόγια τά ὁποῖα ἔγραφε, ὁδηγοῦσαν τελείως στόν ἀντίθετο στόχο. Λέει ὁ ἴδιος· «Ἡ δύναμη τῶν περιστάσεων μέ ἀνάγκαζε νά γράφω κάτι τό τελείως ἀλλοιώτικο, ὄχι γιατί τά ἴδια τά γεγονότα τά ὁποῖα μελέτησα ἄλλαξαν, γιατί εἶναι ὁριστικά ἀποτυπωμένα στίςσελίδες τῆς ἀνθρώπινης ἱστορίας, ἀλλά γιατί ἡ ἑρμηνείατῶν γεγονότων αὐτῶν εἶχε μέσα μου ὑποστεῖ μιά μεταβολήἐξ᾿ αἰτίας τῆς ἐπιμονῆς αὐτων τῶν ἴδιων τῶν γεγονότων».

Ὁ συγγραφέας ἀνακάλυψε μιά ἡμέρα ὅτι ὄχι μονάχα δέν μποροῦσε νά γράψει τό βιβλίο πού εἶχε σχεδιάσει, ἀλλά καίὅτι ἄν ἤθελε, δέν μποροῦσε. Καί ἀπό αὐτή τήν προσπάθεια προέκυψε τό πασίγνωστο βιβλίο τοῦ Morison «Ποιός κύλισε τόν λίθο;» πού εἶχε κυκλοφορήσει σέ ἑκατομμύρια ἀντιτύπων καί ἀποτελεῖ πραγματικά ἕνα μνημεῖο λογικῆςἐργασίας, ὅπου παίρνει ὅλες τίς διεξόδους τῆς ἀμφιβολίαςκαί τούς κόβει τό δρόμο μέ τίς ἴδιες τῆς μαρτυρίες τῆς ἉγίαςΓραφῆς καί μέ τή λογική πάνω σ᾿ αὐτές δέχεται νά ἀσκήσειτό ἔργο τῆς ἀμφισβητήσεως καί πού ἀποτυγχάνει.

Δίπλα σ᾿ αὐτούς τούς διανοουμένους θά ἤτανε πραγματικά πάρα πολύ τολμηρό νά πῶ δυό λόγια γιά τόν ἑαυτόμου. Τό λέω μέ ἀπόλυτη συναίσθηση γιά τήν διαφορά σέ ἀνάστημα καί τήν διαφορά σέ κῦρος πού μέ χωρίζει ἀπ᾿ αὐτούς. Ὅμως τό κάνω γιά σᾶς.

Θά σᾶς μαρτυρήσω, ὅτι ἔζησα τά τελευταῖα χρόνια τῆςγυμνασιακῆς μου ζωῆς σχεδόν ὅλα τά χρόνια τῆς ζωῆς μουσάν φοιτητής μέσα στήν ἄρνηση καί τήν ἀμφιβολία. Καί νάσᾶς πῶ ὅτι δέχθηκα, μετά ἀπό πάρα πολλή μελέτη, τό μήνυμα τῆς Ἀναστάσεως σάν ἀληθινό καί ὅλη μου ἡ ζωή δένεἶναι, ἀπό μιά σκοπιά, τίποτε ἄλλο παρά ἕνα πύρωμα ἐπάνω στήν ἀκρίβεια τοῦ κηρύγματος τῆς Ἀναστάσεως. Καί ἔχω νά σᾶς πῶ ὅτι οὔτε μιά στιγμή, οὔτε μιά παρατήρησημέσα στή ζωή μου, δέν παρέλειψε παρά νά ἐπιβεβαιώσειτήν ἀλήθεια τοῦ κηρύγματος τοῦ Εὐαγγελίου, τήν ἀλήθειατῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ. Εἶναι ἀδύνατο λογικά, εἶναιἀδύνατο ψυχολογικά νά ζήσω οὔτε μιά στιγμή μή πιστεύοντας στήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Καί θέλω νά καλέσω, σάν ἀδελφός πρός ἀδελφούς, τόνκαθένα ἀπό ἐσᾶς, ἄν αὐτό δέν ἔχει ὁλοκληρωτικά συμβεῖστή ζωή σας, νά πάρει τή θέση αὐτή καί νά δεχθεῖ ἀπροκατάληπτα, τίμια, χωρίς φόβο, τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦσάν ἕνα γεγονός. Καί νά μέ βρεῖ ἄν θέλει, νά συζητήσουμε, ἄν θέλει καί νά χαροῦμε μαζί τά ὅσα θά ἐπακολουθήσουν ἀπ᾿ αὐτό τό ἄνοιγμα τῆς ψυχῆς στήν Ἀνάσταση τοῦΧριστοῦ.

Σᾶς εὐχαριστῶ πολύ.

Aπό: Ζωηφόρος