Αρχιμ. Αθαν. Μυτιληναίου, Ποια η ευθύνη των Ορθοδόξων για τυχόν συλλείτουργα με αιρετικούς; Η προδοσία της πίστεως

Μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου

           ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΑΠΟΡΙΩΝ (Κατηχήσεων ανδρών-γυναικών)

Απορία 289^η: ΠΟΙΑ Η ΕΥΘΥΝΗ ΤΩΝ ΟΡΘΟΔΟΞΩΝ ΓΙΑ ΤΥΧΟΝ ΣΥΛΛΕΙΤΟΥΡΓΑ ΜΕ ΑΙΡΕΤΙΚΟΥΣ; Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ ΤΗΣ ΠΙΣΤΗΣ ΜΑΣ

    [εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης τον Νοέμβριο του 1993]                                       

    «Ποια η ευθύνη των Ορθοδόξων για τυχόν συμμετοχή τους σε λειτουργία των Καθολικών;». Πολλή είναι η ευθύνη των Ορθοδόξων. Προσέξτε με: Όταν λέμε Ορθοδοξία, εννοούμε ότι οτιδήποτε άλλο είναι έξω από την Ορθοδοξία είναι στραβό, είναι στραβωμένο. Πολύ δε παραπάνω όταν είναι στραβωμένο δυο και τρεις φορές.

      Φερειπείν, θεωρούμε τους Ρωμαιοκαθολικούς ότι είναι στην αίρεση. Αλλά, εάν οι Προτεστάνται απεχωρίσθησαν από τη Ρώμη, αντιλαμβάνεστε ότι αυτοί είναι δυο φορές περισσότερο στραβωμένοι. Διότι επιτέλους η Ρώμη κράτησε πολλά πράγματα. Άλλο ότι μπορεί να έχει θέσεις αιρετικές. Δηλαδή θέσεις ορθοδόξως απαράδεκτες. Αλλά οι Προτεστάνται είναι αυτόχρημα αιρετικοί. Και η μεγαλύτερη αίρεσή τους είναι ότι δεν έχουν Εκκλησία. Τι συνιστά την Εκκλησία; Το Σώμα του Χριστού. Το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας ἐν τῇ Ἐκκλησίᾳ. Και τι συνιστά το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας; Η ιερωσύνη. Όταν δεν έχω, λοιπόν, ιερωσύνη, γιατί οι Προτεστάνται δεν αναγνωρίζουν ιερωσύνην και συνεπώς δεν έχουν Εκκλησία, άρα δεν έχουν και το μυστήριο της Θείας Ευχαριστίας. Η δε πίστις των στο μυστήριον αυτό είναι ότι δέχονται αυτό σαν σύμβολον. Γι’ αυτό και ό,τι μείνει απ’ αυτό το περίεργο μυστήριο, όπως το έχουν κατασκευάσει, χύνουν το κρασί -υποτίθεται ότι ήταν αίμα Χριστού- στον νεροχύτη.

       Εμείς όμως τι πιστεύομε; Ότι είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού, ἐν μυστηρίῳ, γιατί δεν το βλέπομε. Γι'αυτό, λίγο πριν κοινωνήσομε, ανανεώνομε την πίστη μας το τι είναι αυτό που θα πάρομε. Θυμηθείτε το προτελευταίο πια τμήμα, εκείνο που λέμε πριν κοινωνήσομε, διότι το τελευταίο είναι εκείνο που αφού θα έχομε κοινωνήσει. Είναι τέσσερα κομμάτια η ακολουθία της Θείας Μεταλήψεως. Αποβραδίς, το πρωί, λίγο πριν κοινωνήσουμε και μετά από την Θεία Κοινωνία. «Ἔτι πιστεύω», λέμε, «ὅτι αὐτὸ τοῦτο ἐστὶ τὸ σῶμα Σου, αὐτὸ τοῦτο ἐστὶ τὸ αἷμα Σου». «Αὐτὸ τοῦτο», θα πει «αυτό, αυτό, αυτό δα, αυτό δα». Έτσι όταν λέμε: «Μετὰ φόβου Θεοῦ, πίστεως καὶ ἀγάπης προσέλθετε», ποια είναι η πίστις η οποία πρέπει να υπάρχει; Η γενικοτέρα πίστις; Όχι. Θα ήταν περίεργο να επικαλούμεθα την γενικοτέραν πίστιν, εφόσον αφού βρισκόμεθα μέσα στην Εκκλησία, προϋποτίθεται η γενικοτέρα πίστις. Αλλά η ειδικοτέρα πίστις περί το μυστήριον. Πιστεύω, δηλαδή, ότι είναι το Σώμα και το Αίμα του Χριστού.

       Ακόμη, όταν λέγει ο Απόστολος Παύλος εκεί στους Κορινθίους, τους λέγει ότι «προσέξτε, μη μεταβάλλετε εις κρίμα ή εις κατάκριμα», όπως το λέει και το σχετικό τροπάριο, «αυτό που θα πάρετε. Γι’ αυτό εκείνοι που δεν διακρίνουν, θα κριθούν. Και τότε αρρωσταίνουν πολλοί και πεθαίνουν αρκετοί».

      Ποια είναι αυτή η διάκρισις; Τι θα πει «διακρίνω»; Ο Χριστός είπε ότι μπορείς να πεις στο βουνό ‘’Σήκω και πήγαινε και πέσε στη θάλασσα’’ «μηδέν διακρινόμενος». Δηλαδή μην δείξεις αμφιβολία. Η μεγάλη αμαρτία που αναφέρει ο Απόστολος, που φθάνει κανείς στο σημείο να τιμωρηθεί ακόμη και με θάνατο, δεν είναι οι αμαρτίες. Αναμφισβήτητα είναι και οι αμαρτίες. Γι'αυτό πάμε και εξομολογούμεθα, προσέξτε με, γι'αυτό πάμε και εξομολογούμεθα, δεν μπορώ να πω…να πάω να κοινωνήσω, όταν χθες πήγα στην πορνεία. Και τότε θα με ελέγξει ο Απόστολος και θα μου πει ή το Πνεύμα το Άγιον θα μου πει: «Ὁ κολλώμενος τῇ πόρνῃ ἓν σῶμά ἐστιν, ὁ δὲ κολλώμενος τῷ Κυρίῳ ἓν πνεῦμά ἐστι. Ἄρας οὖν τὰ μέλη τοῦ Χριστοῦ ποιήσω πόρνης μέλη; Μὴ γένοιτο».  Διότι εφόσον ενούμαι με την πόρνη γυναίκα, είμαι ηνωμένος με το μυστήριον της Θείας Ευχαριστίας, δεν μπορώ να πηγαίνω στην πορνεία και να πηγαίνω να κοινωνώ. Είναι χοντρό πράγμα αυτό.

     Όμως, υπάρχει και ένα μεγαλύτερο αμάρτημα απ’ αυτό. Αναμφισβήτητα όλα αυτά έχουν σημασία. Ποιο είναι το μεγαλύτερο αμάρτημα; Το και τελευταίον. Το πρώτο, το κορυφαίον. Όταν δεν πιστεύω ότι αυτό που θα κοινωνήσω είναι Σώμα και Αίμα Χριστού. Αυτό είναι το κορυφαίον αμάρτημα. Θεωρώ το Αίμα του Χριστού, προσέξτε [… Το σημείο αυτό δεν μας έχει διασωθεί από την ηχογράφηση] – […]αφού δεν έχουν ιεροσύνη. Είναι απλώς κατακερματισμένες ομολογίες. Κατακερματισμένες. Κατακομματιασμένες ομολογίες. Τι μένουν; Οι Ρωμαιοκαθολικοί. Όπως θα ξέρετε, τελευταία ετέθη ένα ερώτημα, εάν και κατά πόσον η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία είναι Εκκλησία. Και ειπώθηκε, τελευταία, είναι θέμα …ένα-δυο μήνες και ειπώθηκε ΔΕΝ είναι Εκκλησία. Δεν θέλω να πολυπραγμονήσω περισσότερο παρά μόνον τούτο: Με αιρετικούς, οποιουδήποτε σχήματος, οποιασδήποτε φόρμας, δεν πρέπει ούτε να συμπροσευχόμεθα, ούτε δε πολύ περισσότερον να κοινωνήσουμε από τα μυστήριά τους. Γι’ αυτό πάμπολλοι άνθρωποι, παιδιά, νέοι μας, νέες μας, πάνε στο εξωτερικό να σπουδάσουνε και έχω πει: «Μη διστάσεις να κάνεις ταξίδι 100, 200 και 300 χιλιομέτρων έστω και μία φορά τον μήνα, από την πόλη σου να πας στην πόλη εκείνη που υπάρχει ορθόδοξος Εκκλησία, αλλά σε… πολύ παραπάνω σε προτεσταντική, αλλά και σε ρωμαιοκαθολική Εκκλησία, δεν θα πας και δεν θα κοινωνήσεις. Υπάρχει κανόνας που απαγορεύει ρητώς την συμπροσευχή».

     Γι'αυτό λοιπόν, ας το ξέρομε, αγαπητοί μου, εάν βρεθούμε σε τέτοια περίπτωση, αναμφισβήτητα κάνομε πολλή και μεγάλη αμαρτία. Άλλο πράγμα είναι όταν πήγαμε σε μία πόλη και πάμε να δούμε τα αξιοθέατα. Πάμε στο Παρίσι, επί παραδείγματι, και βρεθήκαμε κάπου εκεί, μας πάει ο ταξιτζής, δεν ξέρω ποιος, ο ξεναγός, μας πάει στο Νότρνταμ, δηλαδή στον μητροπολιτικό ναό των Παρισίων, που λέγεται «η Παναγία μας». Αμέσως θα ερωτήσετε: «Θα μπούμε μέσα;». Δεν απαγορεύεται, δεν τίθεται θέμα. Μπαίνεις, βλέπεις και φεύγεις. Η συμπροσευχή είναι το θέμα. Όπως μπορώ να μπω και σε μία Συναγωγή, -χωρίς να γίνεται τίποτε όμως, έτσι; Όπως μπορώ να μπω και στον Παρθενώνα της Ακροπόλεως, χωρίς να υπάρχει πρόβλημα. Δεν υπάρχει πρόβλημα. Αν βεβαίως στον Παρθενώνα της Ακροπόλεως ετελείτο θυσία στην θεά Αθηνά, αναμφισβήτητα δεν θα πήγαινα. Κι αν ετελείτο στην Νότρνταμ μία λειτουργία, δεν θα πήγαινα. Άλλο πράγμα σαν τουρίστας, σαν περιηγητής να επισκεφθώ έναν τόπον τέτοιον κι άλλο πράγμα να μετέχω σε μία λατρεία. Νομίζω το θέμα είναι πολύ σαφές.

  Και μάλιστα στην εποχή μας που τα πράγματα είναι πολύ κρίσιμα, θα παρακαλέσω, αυτά τηρήσατέ τα, διότι βήμα με βήμα, πρέπει να το πούμε, χάνομε την ορθοδοξότητά μας. Έχομε δύο διαστάσεις, τουλάχιστον εδώ στην Ελλάδα εμείς, που είναι σοβαρές. Η μία διάστασις ότι λίγο λίγο, λίγο-λίγο χάνομε την Ορθοδοξία μας. Και η άλλη διάστασις είναι ότι λίγο-λίγο, λίγο-λίγο χάνομε τον Χριστιανισμό μας. Δηλαδή αποχριστιανιζόμαστε. Και στην θέση του Χριστιανισμού απ’ όπου φεύγομε, λίγο-λίγο καταλαμβάνει κάτι άλλο. Ας πούμε…-τι ας πούμε, αυτό είναι- η ειδωλολατρία. Γίνεται λοιπόν αυτή η κίνησις με αυτές τις δύο διαστάσεις. Αν χάσομε την ορθοδοξότητά μας, ίσως, ίσως να μην δυσκολευτούμε να χάσομε και την χριστιανική μας ιδιότητα. Γι'αυτό σας παρακαλώ να προσέχομε, είναι πάρα πολύ σοβαρά τα πράγματα, διότι φαίνεται οι προκαθήμενοι είναι απρόσεκτοι. Και ότι αν ο λαός με τους ποιμένας αποτελούν μία πυραμίδα, θα μπορούσε η νοθεία ή η απομάκρυνσις ή η αλλοτρίωσις, αν μείνει απόψε ώρα, θα το πούμε στον Ησαΐα, μπορεί να πάρει δύο κινήσεις. Η μία κίνησις είναι από την βάση της πυραμίδος προς τα πάνω και η άλλη κίνησις από την κορυφή της πυραμίδος προς την βάσιν. Έχουν δοκιμαστεί και τα δύο. Φαίνεται ότι είναι προτιμοτέρα, έτσι έχει κριθεί, φαίνεται, ότι αν ξεκινήσομε από την κορυφή της πυραμίδος, το πράγμα είναι ευκολότερο. Διότι θα μείνει έκθετη η βάσις και τι θα κάνει; Θα υποχωρήσει.

    Επιτρέψατέ μου: «Κούνια που τους κούναγε!». Αγνοούν ότι υπάρχει λαός, ο οποίος είναι εδραιωμένος εις την ορθόδοξη πίστη του. Κούνια που τους κούναγε! Με συγχωρείτε αυτές τις εκφράσεις που λέω, ε; Δεν πειράζει. Ο προφορικός λόγος τα έχει αυτά. Λοιπόν. Και έτσι δυστυχώς η κορυφή της πυραμίδος αρχίζει να πηγαίνει λίγο-λίγο, βήμα-βήμα, αυτό που πολλάκις σας έχω πει, η μέθοδος του σαλαμιού, που την γνωρίζετε, λίγο-λίγο να γίνεται η προδοσία της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Έχετε αντίρρηση; Όταν επί παραδείγματι, ο Πατριάρχης[εκείνη την εποχή στην οποία εκφωνεί ο μακαριστός γέροντας τη συγκεκριμένη απάντηση σε απορία είχε μόλις χειροτονηθεί Πατριάρχης ο Βαρθολομαίος] λέει: «Πρέπει να αναθεωρήσομε μερικά πράγματα. Δεν μας έκανε τίποτε κακό ο Μωαμεθανισμός!». Άκουσον, άκουσον! «Δεν μας έκανε τίποτε κακό ο Μωαμεθανισμός»! Όλοι οι χοροί των Νεομαρτύρων από ποιους εσφάγησαν; Από τους Ισλαμιστάς. Μα Τούρκοι ήσαν, μα Αιγύπτιοι ήσαν, δεν ξέρω τι μπορεί να ήσαν. Κυρίως Τούρκοι. «Και ότι πρέπει να αναθεωρήσομε», λέγει, « και την θέση μας, την άποψή μας για τον Μωάμεθ». Άμα ακούτε τέτοια πράγματα από το στόμα του Πατριάρχου, ε, τι θέλετε περισσότερο;

     Και μετά παραπονούνται οι προκαθήμενοί μας ότι το έδαφος το οποίον πατούν είναι εχθρικό. Εξάλλου αυτό λένε: «Επειδή το έδαφος είναι εχθρικόν και ανά πάσα στιγμή πρέπει να κρατήσομε, φερειπείν, το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, το Πατριαρχείον Αντιοχείας, το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, το Πατριαρχείον Κωνσταντινουπόλεως το Οικουμενικό, γι΄αυτό κάνομε κάποια νερά. Για να… ούτως ειπείν, κολακεύομε τους ανθρώπους που κατέχουν εχθρικόν έδαφος, τουρκικόν έδαφος, αιγυπτιακόν έδαφος, να τους κολακεύσομε». Ταλαίπωροι που είμαστε! Είναι σωστή αυτή η αντίληψη; Ποιος είναι Εκείνος που κρατάει την Εκκλησία; Είναι ο Θεός. Μ’ αυτό που κάνετε, αντιθέτως, θα σας κινήσει την λυχνίαν, όπως εκίνησε και τις λυχνίες των επτά ιστορικών λυχνιών, Εκκλησιών δηλαδή, της Μικράς Ασίας.

     Λοιπόν, αγαπητοί μου, δεν είναι σωστές δικαιολογίες αυτές. Ότι κάνομε παραχωρήσεις ή ό,τι άλλο. Και η ομολογία, κύριοι, θα λέγαμε, πού είναι; Έστω, ξεσπούν έναν διωγμόν. Και η ομολογία σας πού είναι;

     Το φαινόμενο δε των κρυπτοχριστιανών έχει δύο μορφές. Με την ευκαιρία, παρότι πέρασε η ώρα, να με συγχωρέσετε, έχει δύο μορφές. Αυτό να το ξέρομε, γιατί μπορεί να σταθεί και για μας κάποια μέρα.

    Η μία μορφή είναι: Είμαι Χριστιανός, δεν το σαλπίζω. Κάποια στιγμή γίνομαι αντιληπτός και βεβαίως δεν το αρνούμαι. Και τότε γίνομαι ομολογητής και μάρτυς. Ο άγιος Δημήτριος… Ο άγιος Δημήτριος δεν κάθισε να πει εις τους ειδωλολάτρας ότι… «Ξέρετε; Εγώ είμαι Χριστιανός». Δεν είπε τέτοιο πράγμα. Έκανε την δουλειά του. Μάλιστα σε εκείνα τα λουτρά τα οποία μέχρι σήμερα σώζονται, που είναι κάτω από τον Άγιο Δημήτριο, εκεί όπου και ελογχίσθη, εκεί έκανε τις κατηχήσεις του στους νέους, ένας εκ των οποίων ήτο και ο άγιος Νέστωρ. Μαθητής του αγίου Δημητρίου ήτο ο άγιος Νέστωρ. Κάποια φορά έγινε αντιληπτός. Δεν το αρνήθηκε ο άγιος Δημήτριος. Και υπέστη μαρτυρικόν θάνατον. Η μία μορφή είναι αυτή, η αρεστή στον Θεό. Η αρεστή, η σωστή.

      Η άλλη μορφή κρυπτο-χριστιανισμού: Αυτή η άλλη μορφή σημειώθηκε εις τους μετέπειτα χρόνους, όταν ξέσπασε το κύμα του Μωαμεθανισμού, δηλαδή μετά από τον 8^ον αιώνα και ο Μωάμεθ, επί παραδείγματι, δηλαδή ο Μωαμεθανισμός, οι Άραβες εσάρωσαν τα βόρεια παράλια της Αφρικής κι έφθασαν μέχρι την Ισπανία και θα πήγαιναν, δεν ξέρω πού ακόμα, και κατόπιν στο τραπέζι αυτό που λέγεται Μικρά Ασία -ένα τραπέζι είναι- και προχώρησαν οι Τούρκοι μέχρι την Βιέννη, γνωστά αυτά τα πράγματα, τότε οι Τούρκοι άρχισαν να εξισλαμίζουν. Και τότε… γιατί αλλιώτικα κινδύνευε το κεφάλι σου. Διαβάστε μαρτυρολόγια νεομαρτύρων -και αυτό να το ξέρετε, νεομάρτυρες λέγονται από το 1453 και εντεύθεν, κι εδώ. Αυτοί λέγονται «νεομάρτυρες». Άρχισαν να κόβουν κεφάλια. Και τότε παρουσιάστηκε αυτό το δεύτερον είδος κρυπτοχριστιανισμού. Τι δηλαδή; Έφθαναν Χριστιανοί να ασπάζονται τον Μωαμεθανισμό, τον Ισλαμισμόν, να πηγαίνουν στο τζαμί, να προσεύχονται και όλα τα λοιπά του Ισλάμ, το δε βράδυ ή κάποια βράδια να πηγαίνουν σε υπόγεια σπιτιών κ.λπ. και να τελούν την Θεία Λειτουργία.

     Έχομε πολλά τέτοια περιστατικά. Θα σας αναφέρω ένα. Συνέβη στην Κρήτη. Μάλιστα, αν θέλετε, αυτό σημειώθηκε λίγο πριν την απελευθέρωση της Κρήτης. Τι συνέβη; Βέβαια υπήρχαν ιερείς, ορθόδοξοι Χριστιανοί. Αλλά… τι τραβούσαν οι άνθρωποι, ε; Και φορούσανε και τα ράσα τους, παρακαλώ. Τα φορούσαν και τα ράσα τους. Κάποια φορά είπαν σε κάποιον ιερέα εκεί στην Κρήτη «Έλα, σε θέλομε, σε θέλει ένας μπέης». Αυτός ο μπέης, δεν θυμάμαι το όνομά του να σας το έλεγα, ήτο Έλληνας Ορθόδοξος Χριστιανός, αλλά, για να γλυτώσει το κεφάλι του, προσεχώρησε εις τον Μωαμεθανισμόν και μάλιστα σε πολλές εκδουλεύσεις των Τούρκων κι έγινε μπέης. Τότε τον οδήγησαν… αυτός μάλιστα έτρεμε ο ιερεύς -«Τι θα μου κάνουν;»-, τότε τον οδήγησαν σε ένα υπόγειο, εκεί είδε πολλούς μαζεμένους, κι όταν εκείνος τρόμαξε, αυτοί έβαλαν τα γέλια: «Μη φοβάσαι, παπά μου, Ορθόδοξοι είμαστε, θα μας τελέσεις τη Θεία Λειτουργία!».

    Αγαπητοί μου… μάλιστα έχει εκδοθεί ένα βιβλίο περί των Κρυπτοχριστιανών. Είναι πανεπιστημιακή έκδοσις, είναι από τις εκδόσεις που έχει το Πανεπιστήμιο της Μονής Βλατάδων. Μπορείτε να το βρείτε και να το διαβάσετε. Εμείς το έχομε αυτό. Είναι μία απαράδεκτη κατάστασις. Τι σας λέει εσάς η συνείδησή σας; Τώρα, αυτήν την στιγμή στην Τουρκία όσοι Έλληνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί δεν μπόρεσαν να φύγουν, έγιναν Μουσουλμάνοι. Πιστεύουν, όμως, εις τον Χριστόν. Μάλιστα, κάποτε πήγαν κάποιοι δικοί μας, κάπου εκεί, είδαν μία Τουρκάλα, ζύμωνε για να κάνει ψωμί κι έκανε επάνω στο ψωμί… κοιτάξτε (το σημείον του σταυρού) -το ξέρετε οι γυναίκες αυτό, το κάνετε, είναι το σημείον του σταυρού, δηλαδή το κάθετο και το οριζόντιο. Αυτό το πράγμα. Λένε στην Τουρκάλα: «Τι σημαίνει αυτό που έκαμες;». «Δεν ξέρω», λέει, «η γιαγιά μου με έμαθε!». Άρα λοιπόν τι ήταν η γιαγιά της; Ήτανε Ορθόδοξη Χριστιανή.

       Αυτά είναι απαράδεκτα πράγματα. «Μα, θα μου φάνε το  κεφάλι!». Τι έκαναν οι μάρτυρες τους πρώτους αιώνες; Τι έκαναν; Πάντως δεν μπορείς να είσαι, με αυτές τις προϋποθέσεις, Ορθόδοξος Χριστιανός και Μουσουλμάνος. Δεν χωράει, δεν χωράει, δεν χωράει! Τελείωσε, δεν χωράει! Αυτό να το ξέρετε. Είναι ένα φαινόμενο που υπάρχει αυτή την στιγμή! Ναι. Έχομε πάρα πολλούς κρυπτοχριστιανούς στην Μικράν Ασίαν. Να το ξέρομε.

      Και μια άλλη περίπτωση, τραγική, αυτόχρημα τραγική! Κάπου… Βέροια, Νάουσα, κάπου εκεί, κάπου προς Δυτική Μακεδονία. Την εποχή, βέβαια, της Τουρκοκρατίας, υπήρχε επίσκοπος. Σας είπα, υπήρχε η Εκκλησία, αλλά και οι ιερείς με το παραμικρό μπορούσαν να υποστούν τα πάνδεινα και οι πιστοί. Κι επειδή είχε πιεστεί ο Επίσκοπος, δυστυχώς ενέδωσε. Ήταν το Πάσχα. Γιόρτασαν το Πάσχα, «Χριστὸς Ἀνέστη» κ.λπ. κ.λπ. λαμπάδες, αυγά, «Δι’ εὐχῶν τῶν Ἁγίων Πατέρων ἡμῶν». Και λέει ο επίσκοπος: «Μη φύγετε, Χριστιανοί μου, να σας πω κάτι. Ήτανε το τελευταίο Πάσχα που γιορτάσαμε. Για να σώσομε το κεφάλι μας πρέπει –αυτά είναι γραμμένα σ΄ αυτό το βιβλίο, είναι επιστημονικό βιβλίο- πρέπει να γίνομε μουσουλμάνοι». Κι έγινε ο ίδιος μουσουλμάνος, όπως και το χωριό… Τώρα βέβαια αν κάποιοι υπήρξαν που δεν έγιναν, δεν το ξέρω αυτό, δεν το ξέρομε, «γιατί», λέει, «αλλιώτικα δεν μπορούμε να επιβιώσουμε». Αυτός πια ο επίσκοπος -κι επήρε αξίωμα μάλιστα αντίστοιχα στη μουσουλμανική θρησκεία, επήγε κάποτε στην Κωνσταντινούπολη όπου είχε έναν αδελφό. Και πήγε να τον βρει τον αδελφό του. Όταν τον είδε αυτόν ο αδελφός του στην Κωνσταντινούπολη, του λέει: «Να μη σε δουν τα μάτια μου! Δεν έχω αδελφό!».

     Αυτά με την ευκαιρία, καλό ήταν να τα πούμε αυτά, γιατί αύριο δεν ξέρομε τι έρχεται. Έχομε, λοιπόν, δύο περιπτώσεις: Δεν θα αποκαλύψω τι πιστεύω, χωρίς αυτό να είναι άρνησις· είναι στοιχειώδες. Όταν, όμως, αποκαλυφθώ, θα ομολογήσω. Και το δεύτερον, για να γλυτώσω το κεφάλι μου, δέχομαι να γίνω μουσουλμάνος. Οι μουσουλμάνοι της Βοσνίας ξέρετε πώς έγιναν; Επειδή τα γράφουν και οι εφημερίδες αυτά, πιστεύω τα ξέρετε, τα διαβάζετε. Ξέρετε πώς έγιναν; Θα πείτε: «Πώς βρέθηκαν μουσουλμάνοι στη Βοσνία;». Είναι πολύ απλό. Δεν ήσαν παρά Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Κι όταν οι Τούρκοι έφθασαν μέχρι των πυλών της Βιέννης, διότι τα Βαλκάνια ήταν τουρκικά, ήταν κάτω από την τουρκική κατοχή, με τον τρόπον αυτόν έκαναν ορθοδόξους χριστιανούς, μουσουλμάνους. Κι αυτοί τώρα έμειναν ως μουσουλμάνοι, έχασαν δηλαδή την χριστιανική τους ιδιότητα ολότελα, ολότελα. Την ξέχασαν. Και δημιουργούν τώρα πρόβλημα, γιατί ουσιαστικά πρόκειται περί ενός θρησκευτικού πολέμου…

       Ευχαριστώ που με ακούσατε.

         ΠΡΟΣ ΔΟΞΑΝ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΤΡΙΑΔΙΚΟΥ ΘΕΟΥ

 και με απροσμέτρητη ευγνωμοσύνη στον πνευματικό μας καθοδηγητή μακαριστό γέροντα Αθανάσιο Μυτιληναίο,

  ψηφιοποίηση και επιμέλεια της απομαγνητοφωνημένης ομιλίας: Ελένη Λιναρδάκη, φιλόλογος

ΠΗΓΕΣ:

·       Απομαγνητοφώνηση ομιλίας δια χειρός του αξιοτίμου κ. Αθανασίου Κ.

·       https://www.arnion.gr/mp3/omilies/p_athanasios/apanthseis_aporivn/apanthseis_aporivn_289.mp3