Πορεία χωρὶς πνευματικὰ φῶτα

 

Πορεία χωρὶς πνευματικὰ φῶτα

Τοῦ Πρωτοπρεσβυτέρου Διονυσίου Τάτση

1ον

  Ποῦ ὀφείλεται ἡ ὑποβάθμιση τῆς κοινωνίας μας; Ποιοὶ εἶναι οἱ «πρωταγωνιστές» τοῦ ὀλέθριου αὐτοῦ ἔργου; Πόσο ἀποτελεσματικοὶ εἶναι οἱ νόμοι γιὰ τὴν ἀνόρθωσή της; Τὰ προγράμματα καὶ τὰ σχέδια τῶν πολιτικῶν μποροῦν νὰ ἐμποδίσουν τὸ ρεῦμα τῆς ἐξαθλίωσης; Οἱ ἐλάχιστοι πολιτικοὶ ποὺ διαφοροποιοῦνται εἶναι δυνατὸν νὰ ἐπηρεάσουν θετικά;

  Ἡ ἀπάντηση σὲ ὅλα αὐτὰ τὰ ἐρωτήματα εἶναι μία, τὴν ὁποία δυστυχῶς οἱ κοσμικοί, ἄρχοντες καὶ ἀρχόμενοι, ἀπορρίπτουν χωρὶς πειστικὰ ἐπιχειρήματα. Οἱ ἄνθρωποι ἐγκατέλειψαν τὶς ἠθικὲς ἀρχές, στὸ ὄνομα τῆς ἐλευθερίας καὶ τῆς δημοκρατίας, γιὰ νὰ ἱκανοποιοῦν τὰ πάθη τους, καταπατώντας ὅλα τὰ δικαιώματα τῶν ἄλλων. Εἶναι δοῦλοι τῆς φιληδονίας, τῆς φιλαργυρίας καὶ τῆς κενοδοξίας. Ὅταν αὐτὰ ἱκανοποιοῦνται, δὲν ἔχουν πιὰ ἄλλα ἐνδιαφέροντα! Δὲν μιλοῦν γιὰ καθήκοντα καὶ ὑποχρεώσεις καὶ ἔχουν λησμονήσει τὸ Θεό. Ζοῦν χωρὶς τὴν αἴσθηση τῆς παρουσίας του, γι’ αὐτὸ καὶ ὅλα ἐπιτρέπονται. Πολλὰ μάλιστα ἁμαρτήματα, ποὺ ὁδηγοῦν τὸν ἄνθρωπο στὸν ἐπίπεδο τῆς κτηνώδους ζωῆς, θεωροῦνται δικαιώματα, γιὰ τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ ἀγωνίζονται!

  Ὁ ὅσιος Φιλόθεος Ζερβάκος πονοῦσε γιὰ τὴν ἀπομάκρυνση τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τὸν Θεό, ἡ ὁποία συντελοῦσε στὴν καταστροφὴ τοῦ ἔθνους γενικότερα καὶ συχνὰ τόνιζε τὴν ἐπείγουσα ἐπιστροφή τους στὸ δρόμο τοῦ Θεοῦ, πρὶν ξεσπάσει ἡ ὀργή του: «Οἱ περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους ἔχουν μάτια καὶ δὲν βλέπουν, ἔχουν αὐτιὰ καὶ δὲν ἀκοῦν. Ἔχουμε δύσκολους καιροὺς καὶ πονηρὲς ἡμέρες. Ὅποιος μπορέσει νὰ σώσει τὸν ἑαυτό του, θὰ ὀνομασθεῖ μεγάλος· ἐὰν σώσει καὶ ἄλλους, θὰ ὀνομασθεῖ μέγιστος»1. Καὶ ἐξηγοῦσε ὁ σεβάσμιος γέροντας τὴν αἰτία τῆς θλιβερῆς κατάστασης στὴν κοινωνία καὶ στὴν πατρίδα γενικότερα: «Ἐνόμισαν οἱ μάταιοι σαρκικοὶ ἄνθρωποι ὅτι μακριὰ ἀπὸ τὸν Θεό, ἀπὸ τὰ καλὰ ἤθη καὶ τὶς ἀρετές, μόνο μὲ τὶς ἐξωτερικὲς ἐπιδείξεις, μὲ ἀνωφελεῖς τελετές, στὶς ὁποῖες γίνεται σπατάλη ἑκατομμυρίων, μὲ κούφια λόγια, πὼς θὰ ἀνόρθωναν τὸ ἔθνος, ἀλλὰ πλανήθηκαν. Δὲν μελέτησαν, δὲν ἄκουσαν ὅτι οἱ μακρύνοντες ἑαυτοὺς ἀπὸ τὸν Θεὸ ἀπωλοῦνται; Ξεριζώθηκαν, διότι δὲν ἦταν φυτεία τοῦ Θεοῦ. Τὸ ἔθνος, γιὰ νὰ ἀνορθωθεῖ, πρέπει νὰ ἀναγεννηθεῖ ἠθικά, νὰ παύσει ἡ διαφθορὰ καὶ ἡ παραλυσία τῶν ἠθῶν, νὰ παύσει ἡ κακοήθεια καὶ ἡ ἁμαρτία, νὰ παύσει ἡ ἀδικία, ἡ πλεονεξία, ἡ ἀσέβεια καὶ ἡ βρασφημία”2.

Ἡ ἐπιστροφὴ στὸν Θεὸ ἔχει πάντα θετικὰ ἀποτελέσματα. Μόνο μὲ αὐτὸ τὸν τρόπο μποροῦμε νὰ ἐλπίζουμε στὴ βελτίωση τῆς κοινωνίας. Μόνο οἱ ἀναβαθμισμένοι πνευματικὰ ἄνθρωποι μποροῦν νὰ περιορίσουν τὸ κακὸ καὶ νὰ καλυτερέψουν τὴ ζωὴ τοῦ λαοῦ. Καὶ ἡ ἀναβάθμιση αὐτὴ ἐπιτυγχάνεται μὲ τὴν τήρηση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ, τὸν ἀγώνα κατὰ τῶν ἁμαρτωλῶν παθῶν καὶ τὴν ἀπόκτηση τῶν ἀρετῶν.

Σημειώσεις:

1. Ἐκδήλωση μνήμης γιὰ τὸν Γέροντα Φιλόθεο Ζερβάκο, (ἐπιμέλεια «Ὀρθόδοξη Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2014, σελ. 82. 2. Αὐτόθι.

orthodoxostypos

Πορεία χωρὶς πνευματικὰ φῶτα 2ον.-Τελευταῖον

Σημειώνουμε ἐπιγραμματικὰ τὶς ἀλλαγὲς ποὺ συμβαίνουν στοὺς ἀνθρώπους μὲ τὴν παρουσία καὶ δραστηριότητα τῶν πιστῶν.

Οἱ ἄθεοι ἀφολπίζοντια ἀπὸ τὴν πνευματικὴ ἀνωτερότητα τῶν ἀνθρώπων τοῦ Θεοῦ. Οἱ δίκαιοι περιορίζουν τὴν ἀδικία. Ἡ ἀγάπη τους ἀποδυναμώνει τὸ μῖσος. Ἡ λάμψη τῆς ἀλήθειας διαλύει τὸ σκοτάδι τοῦ ψεύδους καὶ ἀποκαλύπτονται ἐπικίνδυνα σχέδια. Ὁ σεβασμὸς στὰ καθήκοντα μειώνει τὴν ἀσυνειδησία. Ἡ κατὰ Θεὸν ζωὴ περιορίζει τὶς ἠθικὲς παρακτροπές, τὰ εὐγενῆ συναισθήματα ἀπομακρύνουν τὰ ἄγρια συναισθήματα, ἡ ἄρνηση διεκδικήσεων περιορίζει τὶς ἐχθροπραξίες, ἡ φιλοπονία γιὰ τοὺς ἄλλους ἀφυπνίζει τοὺς ράθυμους, οἱ μικρὲς καὶ μεγάλες θυσίες περιορίζουν τὸ κακὸ καὶ βοηθοῦν τὴ σταδιακὴ ἐπικράτηση τοῦ καλοῦ στὴν κοινωνία. Ὅταν οἱ συνειδητοὶ χριστιανοὶ πληθαίνουν, ἡ ἀστυνομία ἀντιμετωπίζει λιγότερα ἐγκλήματα καὶ τὰ δικαστήρια ἔχουν λιγότερες ὑποθέσεις. Στὰ σχολεῖα οἱ μαθητὲς δὲν βιαιοπραγοῦν, ὅταν ἔχουν δασκάλους μὲ ἦθος, στὸ στρατὸ αὐξάνεται ἡ φιλοπατρία, ὅταν οἱ ἀξιωματικοὶ εἶναι πρόθυμοι καὶ ἀποτελεσματικοὶ στὰ καθήκοντά τους. Ὅταν ἡ ὀλιγάρκεια γίνεται γνώρισμα στοὺς ἀνθρώπους, περιορίζεται ἡ ὀλέθρια ἀπληστία.

Τὸ παράδειγμα τοῦ ὄντως χριστιανοῦ εἶναι ὠφέλιμο στὴν κοινωνία. Ὁ πόνος τοῦ ἄλλου γίνεται δικός του πόνος. Ἡ φτώχεια τοῦ ἄλλου δική του φτώχεια καὶ ἡ συμμετοχή του στὴ δυστυχία τῶν ἀδελφῶν δημιουργεῖ ἐλπίδα καὶ ἀποδεικνύει ὅτι ἡ ἀγάπη εἶναι δρόμος ποὺ βελτιώνει τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων.

Εἶναι ἀνάγκη οἱ ἄνθρωποι νὰ ἀγωνίζονται γιὰ τὴν ἀπόκτηση τῆς ἀρετῆς. Δυστυχῶς οἱ περισσότεροι ἀγνοοῦν παντελῶς τὸ περιεχόμενό της. Ὁ ἱερὸς Χρυσόστομος ὁρίζει τὴν ἀρετὴ ὡς ἑξῆς: «Τί εἶναι ἡ ἀρετὴ τῶν ἀνθρώπων; Δὲν εἶναι τὰ χρήματα, γιὰ νὰ φοβηθεῖς τὴ φτώχεια· οὔτε ἡ ὑγεία τοῦ σώματος, γιὰ νὰ φοβηθεῖς τὴν ἀρρώστια· οὔτε ἡ ἐκτίμηση τῶν πολλῶν, γιὰ νὰ βλέπεις μὲ δυσπιστία τὴν κακὴ φήμη· οὔτε ἡ ἀνέμελη ζωή, γιὰ νὰ σοῦ προξενεῖ φρίκη ὁ θάνατος· οὔτε ἡ ἐλευθερία, γιὰ νὰ ἀποφεύγεις τὴ δουλεία· ἀλλὰ ἀρετὴ εἶναι ἡ ἀκριβὴς τήρηση τῶν ἀληθειῶν τῆς πίστεως καὶ ὁ ὀρθὸς τρόπος ζωῆς»3.

Ἡ ἀρετὴ ὅλες τὶς ἐποχὲς εἶναι σπάνια. Καὶ ἐπαληθεύεται ὁ λόγος τοῦ Ἁγίου Ἰωάννου ὅτι οἱ ἄνθρωποι εἶναι κουφοὶ καὶ ἀπρόθυμοι γιὰ τὴ διδασκαλία τῆς ἀρετῆς «καὶ πουθενὰ δὲν μπορεῖ νὰ βρεῖ κανεὶς ἔστω καὶ ἴχνος ἀρετῆς», γι’ αὐτὸ καὶ «ἡ ζωὴ εἶναι γεμάτη ἀπὸ πολλὰ κακά»4.

Καὶ δύο συμβουλὲς ἀπὸ τὸν Ἅγιό μας σὲ ἐκείνους ποὺ ἀγωνίζονται πνευματικά: «Ὅταν ἀσκοῦμε τὴν ἀρετὴ κυρίως αὐτὸ ἂς ἐξετάζουμε καὶ ἂς θέτουμε ὡς στόχο, νὰ λάβουμε τὸν ἔπαινο μόνον ἀπὸ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ καὶ νὰ μὴ λογαριάζουμε καθόλου τὴ φήμη ποὺ προέρχεται ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους»5.

«Ἂς ἀλλάξουμε τρόπο ζωῆς καὶ ἂς διορθωθοῦμε, καὶ ἂς φροντίσουμε νὰ εἴμαστε εὐλαβεῖς καὶ ἐνάρετοι, γιὰ νὰ ἀπαλλαγοῦμε ἀπὸ τὴν ἀγωνία τῆς τιμωρίας τοῦ Θεοῦ»6.

Σημειώσεις:

3. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Α΄, Ἀθήνα 1993, σελ. 910. 4. Ὅπ. παρ., σελ. 576. 5. Ὅπ. παρ., σελ. 577-578. 6. Ὅπ. παρ., σελ. 579.