Τά Πατριαρχεῖα Ἀνατολῆς εἰς τήν δίνην τῶν ἐξελίξεων

 

Τά Πατριαρχεῖα Ἀνατολῆς εἰς τήν δίνην τῶν ἐξελίξεων

Γράφει ὁ κ. Γεώργιος Τραμπούλης, θεολόγος

  Ὁ ἱερός Φώτιος, ὅταν ὁ πάπας Νικόλαος Α΄ ἔθεσε θέμα ἐξάρτησης τοῦ Ἰλλυρικοῦ, τοῦ ἀπάντησε, λέγοντάς του ὅτι «τά ἐκκλησιαστικά καί μάλιστά γε τά περί τῶν ἐνοριῶν δίκαια ταῖς πολιτικαῖς ἐπικρατείαις τε καί διοικήσεσι συμμεταβάλλεσθαι εἴωθεν». Μέ τόν λόγο του αὐτό ὁ ἅγιος Φώτιος διεμήνυσε στόν πάπα Νικόλαο ὅτι τά ἐκκλησιαστικά ζητήματα συμμεταβάλλονται μέ τίς πολιτικές ἀλλαγές πού βρίσκονται σέ ἐξέλιξη. Ἡ ἀρχή αὐτή υἱοθετήθηκε ἀπό τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ἀπό τότε ἀπόκτησε καθολική καί διαχρονική ἰσχύ καί ἀποτελεῖ μέχρι καί σήμερα ἕνα ἀπό τά βασικότερα κριτήρια στίς ἐκκλησιαστικές διοικητικές μεταβολές.

  Σέ εὐθεῖα ἀντίθεση μέ τόν νῦν πρόεδρο τῶν ΗΠΑ Τζό Μπάϊντεν, ἡ κυβέρνηση τοῦ ὁποίου ἔχει ἀκολουθήσει ἀμέριστη ὑποστήριξη πρός τήν Οὐκρανία χωρίς νά πιέζη γιά ἕνα καθορισμένο τέλος τοῦ πολέμου, ὁ νεοεκλεγείς πρόεδρος Ντόναλτ Τράμπ ἔχει ξεκαθαρίσει ἐδῶ καί καιρό τήν πρόθεσή του νά φέρη τίς ἀντιμαχόμενες πλευρές, τήν Ρωσία καί τήν Οὐκρανία, στό τραπέζι τῶν διαπραγματεύσεων ἀμέσως μετά τήν ἀνάληψη τῶν καθηκόντων του. Ἐάν τελικά οἱ δύο πλευρές ὁδηγηθοῦν σέ εἰρηνευτικές διαπραγματεύσεις αὐτές θά ἔχουν ὡς σίγουρο ἐπακόλουθο τόν γεωγραφικό ἀκρωτηριασμό τῆς οὐκρανικῆς ἐπικράτειας. Ἐάν αὐτό πραγματοποιηθῆ, τό ἐρώτημα πού τίθεται εἶναι, ποιές μπορεῖ νά εἶναι οἱ ἐκκλησιαστικές μεταβολές πού θα ἐπιφέρη ὁ ἀκρωτηριασμός;

  Ἔχοντας ὡς δεδομένο τήν διά νόμου ἀπόφαση τῆς οὐκρανικῆς πολιτικῆς ἡγεσίας, πού τό οὐκρανικό κοινοβούλιο ἐνέκρινε τόν περασμένο Αὔγουστο, μέ τό ὑπ’ ἀριθμό 8371 νομοσχέδιο, ὅπου γίνεται ἀναφορά γιά «τό ἀπαράδεκτο τῶν δραστηριοτήτων θρησκευτικῶν ὀργανώσεων πού συνδέονται μέ τήν Ρωσική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία στήν Οὐκρανία»· γίνεται κατανοητό ὅτι στά νέα πολιτικά δεδομένα τῆς Οὐκρανίας, μετά τόν ἀκρωτηριασμό της, στό μέν ἀνατολικό τμῆμα, πού θά ἐνσωματωθῆ στό ρωσικό κράτος οἱ ὀρθόδοξοι πιστοί θά ἔχουν τήν ἀναφορά τους στήν κανονική Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία τῆς Οὐκρανίας, τοῦ Μητροπολίτου Ὀνουφρίου, ἡ ὁποία θά εἶναι ὑπό τήν δικαιοδοσία τῆς Ρωσικῆς Ἐκκλησίας, κάτι τό ὁποῖο συμβαίνει μέχρι σήμερα. Στό δέ δυτικό τμῆμα θά εἶναι ἀπαγορευμένη κάθε δραστηριότητα τῆς κανονικῆς Ἐκκλησίας καί θά δραστηριοποιεῖται ἡ σχισματική ἐκκλησία τοῦ ἀντικανονικοῦ Μητροπολίτου Ἐπιφανίου. Ἀφοῦ γιά τήν κανονική Ἐκκλησία ἀκόμα καί ἐάν ἀνεξαρτοποιηθῆ πλήρως ἀπό τήν Ρωσική Ἐκκλησία, πάντα θά ὑπάρχουν οἱ ὑπόνοιες γιά κρυφή σχέση μεταξύ τους, ἐκτός ἐάν ἡ κανονική Ἐκκλησία ἀποφασίση νά μνημονεύη τόν Πατριάρχη Βαρθολομαῖο καί νά ἀναφέρεται στό Πατριαρχεῖο Κωνσταντινουπόλεως, πού σημαίνει ἀναπόφευκτα τήν ἕνωση μέ τήν σχισματική ἐκκλησία τοῦ Μητροπολίτη Ἐπιφανίου.

  Μεταβολές, οἱ ὁποῖες θά ἐπιφέρουν περαιτέρω πόλωση καί διχασμό στήν καθ’ ὅλη Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία καί ἐντονότερο ἀνταγωνισμό μεταξύ τῶν Πατριαρχείων Κωνσταντινουπόλεως καί Ρωσίας. Τήν ἴδια στιγμή θά ἐπιταχυνθοῦν οἱ διαδικασίες τῆς ἐνσωμάτωσης τῶν Οὐνιτῶν στήν ψευδο-ἐκκλησία τοῦ Ἐπιφανίου καί τό μόρφωμα πού θά ἐπέλθη, θά ἀποτελέση τό πειραματικό μοντέλο, μέ τό ὁποῖο θά μπορέσουν στό μέλλον νά ἐνσωματωθοῦν οἱ Ὀρθόδοξες Αὐτοκέφαλες Ἐκκλησίες στήν Οὐνία καί ἔτσι τά πράγματα θά εἶναι πολύ πιό εὔκολα γιά τήν ἕνωση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας μέ τούς παπικούς.

  Ἕνα δεύτερο πολιτικό γεγονός, τό ὁποῖο βρίσκεται σέ ἐξέλιξη εἶναι καί ἡ ἀλλαγή τοῦ καθεστῶτος στήν Συρία, μεταβολή τήν ὁποία χαρακτήρισε ὁ Ρῶσος φιλόσοφος καί καθηγητής Κοινωνιολογίας τοῦ Πανεπιστημίου Μόσχας, Ἀλέξανδρος Ντούγκιν «ὡς μία σοβαρή τραγωδία, πού ἀντικατοπτρίζει ἕνα βαθύ στρατηγικό καί ἰδεολογικό πλῆγμα στίς φιλοδοξίες τῆς Ρωσίας στήν περιοχή». Πρόκειται γιά μία στρατηγική ἧττα τῆς Ρωσίας στήν Συρία, μέ ἀποκορύφωμα τήν ἀπώλεια ἑνός βασικοῦ συμμάχου της στήν Μέση Ἀνατολή, μία ἧττα ἡ ὁποία μπορεῖ νά ἔχη ἐκτεταμένες συνέπειες γιά τίς γεωπολιτικές φιλοδοξίες της στήν Μέση Ἀνατολή ἀλλά καί πέρα ἀπό αὐτήν.

  Πρέπει νά ἀναφερθῆ γιά τό νέο καθεστώς τῆς Συρίας ὅτι πρόκειται γιά μία ὁμάδα, ἡ ὁποία παλαιότερα ἦταν συνδεδεμένη μέ τήν Ἄλ Κάιντα καί τό Μέτωπο ἄλ Νούρσα, δηλαδή γιά ἔνοπλες τρομοκρατικές ὀργανώσεις ἰσλαμιστῶν, πού ἐξακολουθεῖ νά χαρακτηρίζεται ἀπό τίς Ἡνωμένες Πολιτεῖες τῆς Ἀμερικῆς ὡς τρομοκρατική ὀργάνωση καί ὅτι ἐνεργεῖ σύμφωνα μέ τίς ἰσλαμικές ἀρχές. Ἐπιπλέον, νά ἀναφερθῆ ὅτι ὁ πρόεδρος Ἄσαντ σέ δηλώσεις λίγο πρίν τήν πτώση του εἶχε ἀναφέρει ὅτι στόχος τῶν τρομοκρατῶν εἶναι «νά τεμαχισθῆ ἡ περιοχή καί νά σχεδιασθῆ ἐκ νέου ὁ περιφερειακός χάρτης σύμφωνα μέ τά συμφέροντα τῶν ΗΠΑ καί τῆς Δύσης».

  Ἔτσι, ἐγείρεται τό σοβαρό ἐρώτημα, ποῖες πρόκειται νά εἶναι οἱ ἐκκλησιαστικές μεταβολές στήν περιοχή ἀλλά καί πέρα αὐτῆς μετά τά νέα δεδομένα. Δηλαδή, τήν ἀπομάκρυνση τοῦ Σύρου ἡγέτη Μπασάρ ἄλ Ἄσαντ, ὁ ὁποῖος ἄν καί μουσουλμάνος ἦταν ὁ κυριότερος προστάτης τῶν χριστιανῶν στήν χώρα του, ἀλλά καί τήν διακοπή τῶν σχέσεων πού ὑφίσταντο μεταξύ τῆς Ρωσίας καί τῆς Συρίας, τήν ἐποχή τοῦ Ἄσαντ, ὅταν ἡ πρώτη λειτουργοῦσε ὡς προστάτιδα καί ἐγγυήτρια χώρα γιά τήν δεύτερη.

  Εἶναι ἀλήθεια ὅτι ἡ πολιτική, διπλωματική, στρατιωτική, ἀκόμα καί οἰκονομική στήριξη τῆς Ρωσίας στήν Συρία καί στόν Ἄσαντ, στόν ὑπερδεκαετῆ πόλεμο πού διεξάγετο στήν χώρα εἶχε μετατρέψει τό χειμαζόμενο καί σκληρά δοκιμαζόμενο Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας σέ ἕνα ἀπό τούς πιό σημαντικούς ἑταίρους τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας. Ἄλλωστε ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας ἦταν αὐτή πού συνετέλεσε στήν ὅποια γεφύρωση τῶν διαφορῶν τῶν Πατριαρχείων Ἀντιοχείας καί Ἱεροσολύμων, γιά τήν πνευματική δικαιοδοσία τοῦ Κατάρ καί ἦταν αὐτή πού εἶχε παράσχει μεγάλα κονδύλια στήν Ἐκκλησία τῆς Ἀντιόχειας γιά τήν κατασκευή καταφυγίων γιά τά ὀρφανά καί τά θύματα τοῦ πολέμου καί γενικότερα, γιά νά στηρίξει τό Πατριαρχεῖο στίς ἀνάγκες του. Ἔτσι τίθεται τό ἐρώτημα, ὑπό τό νέο μουσουλμανικό καθεστώς τῆς Συρίας, ὅπου οἱ χριστιανοί ἐκδιώκονται, ἡ τρομοκρατία βρίσκεται σέ ἐξέλιξη, τό νέο καθεστώς ὑπηρετεῖ τά συμφέροντα τῶν ΗΠΑ καί ἡ Ρωσία ἀδυνατεῖ ἐκ τῶν πραγμάτων νά προστατεύση τό Πατριαρχεῖο Ἀντιοχείας, ποιό θά εἶναι τό μέλλον του;

  Οἱ δυνατότητες πού ὑφίστανται εἶναι εἴτε νά ἐκπατρισθῆ μέ τήν θέλησή του ἤ χωρίς, κάτι τό ὁποῖο εἶναι ἀπίθανο, εἴτε νά παραμείνη στήν Δαμασκό, τό ὁποῖο σημαίνει πλήρη ἐπιτήρηση καί ὑποταγή στίς ὅποιες ὑποδείξεις τοῦ νέου καθεστῶτος, ὑποδείξεις οἱ ὁποῖες εἶναι φυσικό νά ταυτίζωνται μέ τά συμφέροντα τῆς Δύσης καί ὄχι τῆς Ρωσίας.

  Ἐπιπλέον, μέ τήν φυσική ἀπουσία τῆς ἐγγυήτριας δύναμης τῶν χριστιανῶν καί τῶν Ὀρθοδόξων Πατριαρχείων στήν περιοχή τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, τῆς ὁμόδοξης Ρωσίας, δέν τίθεται τό ἐνδεχόμενο νά διασαλευθῆ ἡ μέχρι τώρα ἐκκλησιαστική πολιτική τῶν Πατριαρχείων ὄχι μόνον τῆς Ἀντιοχείας ἀλλά καί τῶν Ἱεροσολύμων, τήν στι­γμή μάλιστα πού ὁ πόλεμος στήν Γάζα καί γενικότερα ἡ ἀναταραχή στούς Ἁγίους Τόπους ἔχει μηδενίσει τήν παρουσία ὀρθόδοξων πιστῶν ἀπό τήν Ρωσία;

  Ἄλλωστε εἶναι πραγματικότητα ἡ ἐπιρροή πού ἀσκεῖ ἡ Ρωσική Ἐκκλησία μέχρι σήμερα στό παλαίφατο Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων καί μάλιστα αὐξανομένων τῶν ἀπειλῶν κατά τοῦ προσκυνηματικοῦ καθεστῶτος, ἀλλά καί τῶν προκλήσεων πού ἀντιμετωπίζουν οἱ ὀρθόδοξοι χριστιανοί, ἀλλά καί γενικότερα οἱ χριστιανοί στούς Ἁγίους Τόπους ἀπό ριζοσπάστες θρησκευόμενους σιωνιστές, ὅπως ἐπίσης πραγματική εἶναι καί ἡ ἐπιρροή τοῦ Πατριαρχείου Μόσχας πρός τό πρεσβυγενές Πατριαρχεῖο Ἱεροσολύμων μέσῳ τῆς παροχῆς οἰκονομικῆς καί πολιτικῆς ὑποστήριξης τοῦ πρώτου πρός τό δεύτερο. Τήν στιγμή μάλιστα πού ἡ ἑλληνική κυβέρνηση ἀδιαφορεῖ πλήρως γιά τό μέλλον, τόσο τοῦ ἑλληνισμοῦ τῆς περιοχῆς, ὅσο καί γιά τήν φυσική παρουσία τῶν ρωμαίικων Πατριαρχείων τῆς Μέσης Ἀνατολῆς, τῆς Ἀντιοχείας καί  τῶν  Ἱεροσολύμων.  Ἐπιπλέον,  πρα­γματικότητα εἶναι καί οἱ πολιτικές ἐξελίξεις, πού θέλουν τίς σιωνιστικές ἀρχές νά εἶναι σταθερά δεσμευμένες στήν οἰκοδόμηση ἑνός μεγάλου Ἰσραήλ καί ὅ,τι θά ἔχη ὡς ἐπακόλουθο αὐτό τόσο στὴν περιοχή, ὅσο καὶ στὸν Πατριαρχεῖα.

  Ὑπό τίς νέες πολιτικές αὐτές συνθῆκες στήν περιοχή δέν εἶναι λογικό νά αὐξηθοῦν καί οἱ πιέσεις τῆς Δύσης πρός τά δύο Πατριαρχεῖα γιά ἀλλαγή τῆς ἐκκλησιαστικῆς τους πολιτικῆς, ὄχι μόνον ὡς πρός τό οὐκρανικό ζήτημα, ἀλλά τήν σχέση τους μέ τήν Ρωσική Ἐκκλησία, τήν σύμπλευσή τους μέ τούς σχεδιασμούς τοῦ Φαναρίου καί γενικότερα μέ τούς σχεδιασμούς τοῦ Πατριαρχείου Κωνσταντινουπόλεως μέ ὅ,τι ἔχει σχέση μέ τό 2025 καί τήν ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν;

  Ἐάν τά δύο αὐτά Πατριαρχεῖα τῆς Ἀνατολῆς συγκλίνουν σέ μία κοινή ἐκκλησιαστική πολιτική μέ τά Πατριαρχεῖα Κωνσταντινουπόλεως καί Ἀλεξανδρείας, τότε ὁ διαχωρισμός τῶν τοπικῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν σέ Σλαβόφωνες καί Ἑλληνόφωνες θά ἔχη ὡς ἐπακόλουθο νά βαθύνη, γεγονός πού σημαίνει μία ἄλλη μεγάλη ἐπιτυχία τῆς ἀμερικανικῆς προτεσταντικῆς διπλωματίας, ἀλλά καί τῶν παπικῶν προσπαθειῶν νά διχάσουν τήν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία. Ἔτσι, μετά ἀπό μία σύκλιση τῶν τεσσάρων Πατριαρχείων τῆς Ἀνατολῆς καί τίς πιέσεις ἀπό τήν Δύση πού θά τούς ἐξασκηθοῦν, δίνεται ἡ δυνατότητα γιά συνοδική ἀναγνώριση πρωτείου στόν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, μέ τό δικαιολογητικό, «χάριν τῆς ἑνότητος τῆς Ὀρθοδοξίας». Ἐπίσης, παρέχεται ἡ ἱκανότητα νά καταδικασθῆ ἡ Ρωσική Ἐκκλησία καί οἱ Ἐκκλησίες πού τήν ἀκολουθοῦν ὡς «σχισματικές» καί τέλος νά ἀποφασισθῆ ἡ ἀνασύσταση τοῦ συστήματος τῆς πενταρχίας, μέ πρῶτο πατριαρχεῖο τήν παπική Ρώμη.

  Μέ τίς ὡς ἄνω ἐπισημάνσεις θέλουμε νά ἐκφράσουμε τίς ἀνησυχίες μας γιά ὅσα εἶναι πιθανόν νά δρομολογηθοῦν. Δέν εἶναι ἀποκυήματα τῆς φαντασίας, ἀλλά πρόκειται γιά δρομολόγηση πραγματικῶν γεγονότων, γιά εὐθεῖες ὁμολογίες ὑψηλά ἱσταμένων ἐκκλησιαστικών παραγόντων, γιά νηφάλια ἑρμηνεία τῶν ὅσων συμβαίνουν καί βρίσκονται σέ ἐξέλιξη. Ἄλλωστε τό Γραφεῖο ἐπί τῶν Αἱρέσεων καί τῶν Παραθρησκειῶν τῆς Ἱερᾶς Μητροπόλεως Πειραιῶς σέ ἄρθρο του τήν 14η Ὀκτωβρίου 2021 καί μέ τίτλο «Τί δρομολογεῖ ἡ ἀνασύσταση τῆς “Πενταρχίας”;», εἶχε κάνει ἀναφορά ἤδη πρίν ἀπό τέσσερα χρόνια γιά μία ἐπικείμενη «ἀνασύσταση τοῦ συστήματος τῆς πενταρχίας, μέ πρῶτο πατριαρχεῖο τήν παπική Ρώμη, μέ σκοπό τήν ἕνωση τῶν ἐκκλησιῶν». Ἄλλωστε τίς ἀνησυχίες μας τίς ἐπιβεβαιώνει καί ἡ ἀπό 18/5 δημοσιευθεῖσα ἀνοικτή ἐπιστολή τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Σιδηροκάστρου Μακαρίου πρός τίς Ἐκκλησίες τῆς Σερβίας καί τῶν Σκοπίων, ἡ ὁποία μεταξύ ἄλλων ἀνέφερε ὅτι «ἡ Σερβική Ὁλκάδα, οὐραγός τῆς Ρωσικῆς ναυαρχίδος, εἰσέρχεται σέ ἐπικίνδυνα νερά ἐκκλησιαστικοῦ ἀλυτρωτισμοῦ πού βάλλουν εὐθέως, σχηματίζοντας ἀνάδελφα καί δαιμονικά ὑφάλους καί σκοπέλους, γιά νά ἐμποδίσουν τήν εὔδρομο πορεία τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἀνερυθρίαστα καί ἀτελέσφορα στό ἅρμα τοῦ Πανσλαβισμοῦ καί σύμφωνα μέ τόν πνευματικό νόμο στό τέλος τῆς διαδρομῆς θά λάβουν τήν ἔνδικον μισθαποδοσία πού ἁρμόζει σέ κάθε μητραλοία».

  Προβληματισμοί, ἀνησυχίες καί ἐρωτήματα πιεστικά μᾶς κατατρώγουν γιά τήν σημερινή κατάσταση τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας. Ἡ συνείδησή μας ἀντιστέκεται καί ἐπαναστατεῖ ἐνάντια στήν χαλαρότητα, τήν ἐκκοσμίκευη καί τόν ἐφησυχασμό πού ἔχουν συγκαλύψει τόσο τήν διοικοῦσα Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὅσο καί τό πλήρωμά της. Ὅμως οἱ Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας μᾶς ὑποδεικνύουν τόν δρόμο τῆς δοκιμασίας καί τῶν δυσκολιῶν καί ὄχι τῶν ἀνέσεων καί τῆς ἐπαναπαύσεως, πού ἐξασφαλίζει ὁ συσχηματισμός καί ἡ συμπόρευση μέ τούς θρησκευτικούς καί πολιτικούς διοικοῦντες. Ἄλλωστε οἱ Πατέρες μας μᾶς ἔχουν ὑποδείξει ὅτι ἡ πνευματική μας πρόοδος καί ἡ διαφύλαξη τῆς ἀκεραιότητας τῆς ὀρθοδόξου πίστεώς μας εἶναι μεγέθη πού συμπορεύονται.

orthodoxostypos