Η πρόταση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου να τιμήσει η Εκκλησία της Ελλάδος τα 30 χρόνια Πατριαρχίας του Βαρθολομαίου και οι ασύμμετρες παρεμβάσεις των φιλόδοξων «υποτακτικών» που επιδιώκουν να διαταράξουν τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών

Η πρόταση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου να τιμήσει η Εκκλησία της Ελλάδος τα 30 χρόνια Πατριαρχίας του Βαρθολομαίου και οι ασύμμετρες παρεμβάσεις των φιλόδοξων «υποτακτικών» που επιδιώκουν να διαταράξουν τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών

Του Σωτήρη Μ. Τζούμα 

Η απόφαση της ΔΙΣ , της 165ης Συνοδικής Περιόδου που συνήλθε για πρώτη φορά το διήμερο της 9ης και 10ης Σεπτεμβρίου να διοργανώσει τιμητική εκδήλωση για τα τριάντα χρόνια από την εκλογή του Πατριάρχη Βαρθολομαίου θεωρήθηκε από πολλούς ως μια νέα αριστοτεχνική κίνηση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου να αποκλιμακώσει την νέα ένταση που πάει να δημιουργηθεί μεταξύ των δύο Εκκλησιών με αιχμή του δόρατος τα Σταυροπήγια και τις αξιώσεις που κατέθεσε εντελώς άκαιρα και αβασάνιστα ο Σεβ. Χαλκηδόνος στην Ι. Μονή του Αγίου Νικάνορος στην Ζάβορδας. 

Ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών Ιερώνυμος προτίμησε να ρίξει νερό και όχι λάδι στη φωτιά   που άλλοι ανάβουν στις σχέσεις των δύο Εκκλησιών για να αποκτήσουν ρόλο! Άλλωστε είναι γνωστή η τακτική που εφαρμόζει εξ αρχής ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος: προτιμά να τα συζητά τα θέματα που προκύπτουν με ειρηνικό τρόπο και χωρίς εντάσεις αλλά και να μην τα αντιμετωπίζει ως τετελεσμένα. 

Οι σχέσεις Φαναρίου- Αθηνών  φαίνεται πως εισήλθαν πάλι  σε μια νέα φάση τριβής και ρήξεων εξαιτίας της νέας  απαίτησης που εγείρει το Οικουμενικό Πατριαρχείο για τα εν Ελλάδι  Σταυροπήγια, κόντρα μάλιστα  στα ισχύοντα κατά την Πράξη του 1928, η οποία ορίζει τις σχέσεις των δύο Εκκλησιών. 

Οι νέες τριβές  ξεκίνησαν  αφ´ότου  ο νέος Γέρων Χαλκηδόνος Εμμανουήλ μετά την μεταγραφή του από την Γαλλία εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη και μάλιστα με τον ρόλο του αντ´αυτού κοντά στον Πατριάρχη. 

Στον κ. Εμμανουήλ αποδίδει και η Αθήνα την νέα επιθετική στάση και τις αξιώσεις που ήγειρε  το Οικουμενικό Πατριαρχείο με τα Σταυροπήγια μοναστήρια στην Ελλάδα. Το είπε άλλωστε και στον Αρχιεπίσκοπο Αθηνών κ. Ιερώνυμο κατά την πρόσφατη επίσκεψη του στην Αθήνα. Και λίγο αργότερα εστάλησαν και οι δύο Πατριαρχικές επιστολές: η μία για τα Σταυροπήγια και η άλλη για τον ορισμό Εξάρχου σε ανήμπορους Μητροπολίτες. 

Ο Γέρων  Χαλκηδόνος έκανε το λάθος να επαναφέρει στο προσκήνιο το αφήγημα του Οικουμενικού Πατριαρχείου που υποστηρίζει πως στα Σταυροπήγια  «εκτός από τη μνημόνευση έχουμε απόλυτη διοικητική κυριαρχία και δικαιώματα».Αλλά αυτό δεν περιλαμβάνεται στους όρους της Πράξης του 1928.

Τι είπε   στην Μονή Ζάβορδας του Αγίου Νικάνορος στα Γρεβενά ο Σεβ. Χαλκηδόνος ακυρώνοντας τον συλλειτουργό του  οικείο Ιεράρχη ο οποίος άκουγε απαθώς και αποσβολωμένος;

 «Τα Σταυροπήγια, είπε,εἶναι μία προέκτασις τῶν Αὐλῶν τοῦ Φαναρίου… καί οὐδείς Ἱεράρχης λειτουργός ἔχει φήμη κατά τήν Θείαν Λειτουργίαν εἰ μή μόνον ὁ οἰκεῖος Ἐπίσκοπος, δηλαδή ὁ Οἰκουμενικός Πατριάρχης». 

Και να πούμε ότι μέχρι που ζούσε ο αείμνηστος Μητροπολίτης Γρεβενών Σέργιος ουδέποτε τόλμησαν να πουν τέτοια τραγικά πράγματα και να καταθέσουν τέτοιες αξιώσεις και μάλιστα παρουσία του. 

Σε όλο αυτό το αφήγημα  που έχει δημιουργήσει δυσφορία σε όλους τους Ιεράρχες, Παλαιών και Νέων Χωρών( ιδίως αυτών) η Εκκλησία της Ελλάδος δεν έχει πάρει θέση. Μάλιστα ο Αρχιεπίσκοπος δεν έχει φέρει ακόμη στη Σύνοδο τις δύο επιστολές που έλαβε από το Φανάρι. Προτιμά να τις αντιμετωπίσει με άλλο τρόπο. 

Ωστόσο δεν έκρυψε τη δυσφορία του για τα συμβαίνοντα τόσο με την αποπομπή του Ιεροκήρυκα του Μητροπολιτικού Ναού Αθηνών που ως μη όφειλε έδωσε το παρών στην Ζάβορδα και συμμετείχε στην εκεί συντελούμενη απρέπεια εν μέσω πυρκαγιών που έκαιγαν τον τόπο μας αλλά και με τον τρόπο που αντιμετώπισε την  επιστολή που έστειλε στο Οικουμενικό Πατριαρχείο  η Μονή Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω( το άλλο Σταυροπήγιο που θέλει να κινείται αυτόνομα),αγνοώντας τον οικείο Ιεράρχη τους, Σεβ. Κίτρους κ. Γεώργιο. 

Άφησε κυριολεκτικά  σύξυλο  τον Ηγούμενο και τους μοναχούς της Σταυροπηγιακής Μονής Αγίου Διονυσίου του εν Ολύμπω ο Αρχιεπίσκοπος ,με το χουνέρι που τους ετοίμασε. 

Το μοναστήρι, βρίσκεται και υπάγεται στην Μητρόπολη Κίτρους. Εντούτοις ο Ηγούμενος και οι συν αυτώ ακολούθησαν τη νέα γραμμή Χαλκηδόνος.Σε επιστολή που θέλησαν να αποστείλουν στο Φανάρι «αγνόησαν»  τον επιχώριο Μητροπολίτη Κίτρους Γεώργιο  και διεκδίκησαν διοικητική αυτονομία που τους καθιστά- πριν ακόμη συμφωνήσουν οι δύο πλευρές- ως υπαγόμενους  άμεσα  στο Φανάρι,χωρίς να μεσολαβεί η οικεία Μητρόπολη.Αλλά η Πράξη του 1928 δεν λέει κάτι τέτοιο. Αυτό αποτελεί νέα δοξασία των φιλόδοξων που διεκδικούν νέους ρόλους και παρασύρουν τον Πατριάρχη. 

Τι ακριβώς έκανε  ο Ηγούμενος και οι μοναχοί του Αγίου Διονυσίου;  Έστειλαν επίσημη αλληλογραφία (πρακτικά αποφάσεων της Μονής) απευθείας στην Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, για να σταλούν στη συνέχεια στο Οικουμενικό Πατριαρχείο και αγνόησαν παντελώς τον Σεβ.Κίτρους κ. Γεώργιο ο οποίος προ ημερών συμμετείχε στη Σύναξη των Ιεραρχών του Θρόνου στην Πόλη, ως Ιεράρχης του Θρόνου! 

Θέλησαν δηλαδή να λειτουργήσουν  αυτόνομα και όχι δια μέσου της Μητρόπολης Κίτρους ως είθισται να επικοινωνούν οι Ιερές Μονές δια των επιχώριων Μητροπόλεων.

Η απάντηση όμως από τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο, ως προέδρου της Ιεράς Συνόδου της Αυτοκεφάλου Εκκλησίας της Ελλάδος, ήταν και άμεση και αυστηρή και δεν άφηνε κανένα περιθώριο για παρανοήσεις . 

«Σας επιστρέφουμε τα πρακτικά διότι εκ παραδρομής δεν τα στείλατε στον Επίσκοπό σας, αλλά τα στείλατε απευθείας στην Ιερά Σύνοδο», τους είπε ευγενικά. 

«Ο Επίσκοπος σας, δεν είναι ο πλησιόχωρος, αλλά ο πνευματικός σας πατέρας και δι’ αυτού πρέπει να γίνεται η επικοινωνία», τους επέπληξε με τρόπο που δεν σηκώνει αντίρρηση.

Ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος με την κίνηση αυτή έδωσε το στίγμα του και μια πρώτη γεύση για το πως θα κινηθεί πάνω στο ακανθώδες αυτό θέμα. Η επιστολή της Συνόδου προς την Μονή κοινοποιήθηκε και στον Μητροπολίτη Κίτρους. Η Μονή δεν απάντησε περιμένοντας προφανώς οδηγίες από το Φανάρι και από τον αντ´αυτού που θέλει να μας κάνει να θυμηθούμε μαύρες μέρες, όπως τότε με τη διένεξη Αθηνών Φαναρίου επί Χριστοδούλου.

Η Αθήνα ωστόσο διαμηνύει με νόημα:

 «Θα τηρηθούν οι νόμοι του ελληνικού κράτους και δεν θα κάνουμε εκκλησιαστικές ερμηνείες πάνω σε λυμένα ζητήματα.Τα Σταυροπήγια  θα σέβονται τον οικείο Μητροπολίτη και θα τον θεωρούν πνευματικό τους πατέρα.Το ίδιο ποίμνιο ποιμαίνουν άλλωστε σε έδαφος του ελληνικού κράτους που ισχύουν και θα ισχύουν στο ακέραιο οι νόμοι. Όλα τα άλλα είναι εκ του πονηρού».
exapsalmos,14 Σεπτεμβρίου 2021

Δείτε και -Ομιλία του Χαλκηδόνος Εμμανουήλ στην Ιερά Μονή Ζάβορδας για τα Σταυροπήγια. Που το πάει το Φανάρι;