ΚΗ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων

ΚΗ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη
Εντεταλμένων Ορθοδόξων Εκκλησιών και Ιερών Μητροπόλεων

ΠΟΡΙΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΣΥΝΔΙΑΣΚΕΨΕΩΣ

Ἡ ΚΗ' Πανορθόδοξη Συνδιάσκεψη Ἐντεταλμένων Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν καί Ἱερῶν Μητροπόλεων γιά θέματα αἱρέσεων καί παραθρησκείας, πού πραγματοποιήθηκε, ὑπό τήν αἰγίδα τοῦ Μακαριω­τά­του Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καί πάσης Ἑλ­λά­δος κ. Ἱερωνύμου, στό Παπαστράτειο Μέγαρο στό Ἀγρίνιο, ἀπό 31 Ὀκτωβρίου ἕως 2 Νοεμβρίου 2016, μέ τή φιλόξενη φροντίδα τοῦ Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας κ. Κοσμᾶ καί ὑπό τήν προεδρία τοῦ Σεβασμιωτάτου Μη­τρο­πο­λί­του Λαρίσης καί Τυρνάβου κ. Ἰγνατίου, Προέδρου τῆς Συ­νο­δι­κῆς Ἐπιτροπῆς ἐπί τῶν Αἱρέσεων, μέ θέμα: «Αἱρετικές καί ἀ­πο­κρυ­φι­στι­κές θεωρήσεις περί ἀνθρώπου καί ἀνθρώπινα δικαιώματα», μετά ἀπό ἐκτενῆ συζήτηση ἐπί τῶν εἰσηγήσεων, ἐ­νέ­κρι­νε ὁμοφώνως τά ἀκόλουθα Πορίσματα:

Τίς τελευταῖες δεκαετίες ὑποστηρίζεται ἀπό ὅλο καί περισσότερους, ὅτι ἔχουμε ἤδη εἰσέλθει στόν αἰώνα τῆς ἀνθρωπολογίας, τῆς ἐκ νέου ἐνασχόλησης καί τοῦ ἰδιαίτερου ἐνδιαφέροντος τῆς θεολογίας γιά τόν ἄνθρωπο. Αὐτό σημαίνει ὅτι ἡ σύγχρονη θεολογική πρόκληση εἶναι ἀνάγκη, ὄχι μόνο νά ἐκθέτει τό περιεχόμενο τῆς πίστεως, ἀλλά καί νά ἀπαντᾶ στό καίριο ἐρώτημα τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος σήμερα καί πῶς θά διασωθεῖ ὁ πολιτισμός του.

Ὁ Δημιουργός ἔφερε τόν ἄνθρωπο ἀπό τήν ἀνυπαρξία στήν ὕπαρξη, ὡς δημιούργημα «κατ᾽ εἰκόνα καί καθ᾽ ὁμοίωσιν» δική Του. Τό χάρισμα τοῦ «κατ᾽ εἰκόνα» ἀποτελεῖ κοινό γνώρισμα ὅλων τῶν ἀνθρώπων, ἐνῶ τό «καθ᾽ ὁμοίωσιν» προσφέρεται στόν ἄνθρωπο ὡς δυνατότητα ἐλεύθερης ἐπιλογῆς. Σῶμα καί ψυχή συναπαρτίζουν τόν ὅλο ἄνθρωπο, ὁ ὁποῖος κατανοεῖται ὡς ψυχοσωματική ἑνότητα, ὡς ἑνιαία ὀντότητα. Ὁ ἄνθρωπος εἶναι ἕνας τέλειος μικρόκοσμος, καθώς ἤδη ἀπό τή δημιουργία του ἀνακεφαλαιώνει, ἑνοποιεῖ καί περιχωρεῖ μέσα του ὁλόκληρο τό σύμπαν, καθόσον ἔχει ἐν ἑαυτῷ ὅλα τά μέρη τοῦ ὅλου καί ὅλα δημιουργήθηκαν γι᾽ αὐτόν. Ὁ ἄνθρωπος δημιουργήθηκε γιά νά τελειοποιηθεῖ καί νά ἀναχθεῖ ἀπό τό «κατ᾽ εἰκόνα» στό «καθ᾽ ὁμοίωσιν». Εἶναι «θεοειδές» κτίσμα καί συνάμα «θεός κεκελευσμένος», ἔχει δηλαδή τήν κλήση, τήν κίνηση καί τή δυνατότητα νά θεωθεῖ ἐν Χριστῷ.

Στό καίριο ἐρώτημα τῆς ἐποχῆς μας γιά τό τί εἶναι ὁ ἄνθρωπος καί πῶς μπορεῖ νά διασωθεῖ ὁ πολιτισμός του, ἡ ἀπάντηση τῆς Ὀρθοδόξου θεολογίας δέν βρίσκεται κάπου ἀλλοῦ ἤ μακράν ἤ ἔξω ἀπό τήν κληρονομία τῆς κατ᾽ εἰκόνα καί ὁμοίωσιν Θεοῦ παρακαταθήκης της, ἀπό τόν αὐθεντικό ἄνθρωπο, τόν Θεάνθρωπο Ἰησοῦ Χριστό.

Ἀντίθετες πρός τήν Ὀρθόδοξη περί ἀνθρώπου ἐκκλησιαστική διδασκαλία βρίσκονται οἱ ἀνθρωπολογικές πλάνες, τόσο τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ χώρου, ὅσο καί διαφόρων αἱρετικῶν καί παραχριστιανικῶν κινήσεων.

Ἡ σύγχρονη ἀποκρυφιστική περί ἀνθρώπου προσέγγιση ἀποτελεῖ ἐπανάληψη τῆς δαιμονικῆς προτροπῆς τοῦ «ἔσεσθε ὡς θεοί» (Γεν. 3, 5) καί παρότρυνση πρός τούς σύγχρονους χριστιανούς νά ἀκολουθήσουν αὐτά πού ἀρνήθηκαν κατά τήν ἀπόταξή τους στό Μυστήριο τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Ἀποτελεῖ εἰσήγηση τοῦ «ἀρχεκάκου ὄφεως» γιά μιά ἐκ νέου ὑπαρξιακή αὐτονόμηση τοῦ ἀνθρώπου, γιά ἀγνόηση τοῦ Τριαδικοῦ Θεοῦ καί ὑπόσχεση νέων δρόμων «αὐτολύτρωσης» καί «ἰσοθεΐας», πού ἔχουν τό κατάλληλο γιά τήν ἑκάστοτε περίπτωση προ­σω­πεῖ­ο, σ᾽ ἕνα κυκεῶνα θέσεων, πρακτικῶν καί δοξασιῶν.

Ὡς πρός τή δομή καί τή σύνθεση τοῦ ἀνθρώπου ἡ ἀ­πο­κρυ­φι­στι­κή θεωρία δέχεται πολλαπλά σώματα μέ διαφορετικές ὀ­νο­μα­σί­ες, ἐπειδή βασική ἀρχή τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ χώρου ἀ­πο­τε­λεῖ ὁ ἰσχυρισμός, ὅτι μέ τή λέξη σῶμα δέν νοεῖται μόνον τό ὁ­ρα­τό καί ὑλικό στοιχεῖο τῆς ἀνθρώπινης ὕπαρξης. Ὁ ὅρος σῶμα χρη­σι­μο­ποι­εῖ­ται γιά νά δηλώσει, σέ συνδυασμό μέ ἄλλους ὅρους τοῦ ἀποκρυφισμοῦ, μορφή καί παράσταση μιᾶς ὀρ­γα­νω­μέ­νης οὐσίας, πού ἐκφράζεται μέ διαφορετικό τρόπο στά κοσμικά πεδία.

Στίς ἀποκρυφιστικές δοξασίες περί ἀνθρώπου γιά τήν πνευματική του ἐξέλιξη, τό πᾶν ἐπαφίεται στίς δικές του δυνάμεις. Σώζεται ἀπό μόνος του. Ὁ Θεός, ὅπως κατανοεῖται στόν ἀ­πο­κρυ­φι­στι­κό χῶρο, παραμένει ἕνας ἀμέτοχος, οὐδέτερος παρατηρητής. Ὅ,τι πιό νόθο καί σκοτεινό ἔχει νά παρουσιάσει ἡ νοσηρή μεταπτωτική καί διαβρωμένη θρησκευτικότητα, ὁ ἀ­πο­κρυ­φι­σμός τό προβάλλει μέ περισσή ἀλαζονεία, ὡς τή δική του ἐνδοκοσμική ἐπιβεβαίωση τῆς ἀρχέγονης δαιμονικῆς προ­τρο­πῆς «ἔσεσθε ὡς θεοί». Ταυτόχρονα, μέ τήν ἀφόρητη ἔπαρση ἑνός ἐγωιστικοῦ φρονήματος χρησιμοποιεῖ καί μαγικές τελετουργικές πρακτικές.

Βασικό κεφάλαιο τῆς ἀποκρυφιστικῆς νεοεποχίτικης διδαχῆς περί τοῦ ἀνθρώπου ἀποτελεῖ ἡ δοξασία τῆς μετενσάρκωσης καί ὁ ἄμεσα συνδεδεμένος μέ αὐτήν ἀμείλικτος «νόμος τοῦ κάρμα». Μέ τή θεωρία αὐτή ἀφαιρεῖται κάθε ἠθική εὐθύνη ἀπό τόν ἄν­θρω­πο γιά τίς πράξεις του. Ἕνας κακός ἄνθρωπος δέν μπορεῖ νά θεωρηθεῖ ὡς κακός, καθόσον ὅ,τι πράττει ἤ ὑφίσταται στή ζωή του δέν εἶναι ἀποτέλεσμα τῶν δικῶν του ἐλεύθερων ἐ­πι­λο­γῶν, ἀλλά ἕνα «χρέος» κάποιας ἄλλης προηγούμενης ζωῆς, τό ὁποῖο ἐξοφλεῖ τώρα. Καταργεῖται ἔτσι κάθε σκέψη γιά ἐ­λευ­θε­ρί­α τοῦ ἀνθρώπου, γιά μετάνοια καί συγχώρηση. Ἡ δοξασία τῆς μετενσάρκωσης εἶναι μία καθαρά ἀντιχριστιανική διδασκαλία, πού παραβαίνει ἀκόμη καί τούς νόμους τῆς λογικῆς. Σέ ἀντίθεση μέ τή δοξασία αὐτή, ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία πιστεύει στήν ἀνάσταση τοῦ ἀνθρώπου, πρόδρομος καί θεμέλιο τῆς ὁ­ποί­ας εἶναι ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ.

Ἡ ἀποκρυφιστική περί ἀνθρώπου προσέγγιση, εἶναι ἀ­πο­λύ­τως ἀσύμπτωτη μέ τή χριστιανική.

Ἡ βιβλική καί ἁγιοπατερική ἐκκλησιαστική παράδοση στήν ἀδιαίρετη ἑνότητά τους, ἰδιαιτέρως ἡ νηπτική ἐμπειρία καί διδαχή τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, μᾶς διδάσκει μέ σαφήνεια, ὅτι τό σύνολο τῶν ἐπιχειρημάτων καί θεωριῶν περί φώτων καί πρακτικῶν τοῦ ἀποκρυφιστικοῦ χώρου, ἐάν ἐ­ξαι­ρέ­σου­με τίς ψυχιατρικές καί νευρολογικοῦ χαρακτήρα νοσηρές καταστάσεις, δέν ἀποτελεῖ παρά ἐμπνεύσεις, φωτοφάνειες, ἐ­νέρ­γει­ες καί μεθοδεύσεις δαιμονικῆς προέλευσης.

Στίς διάφορες ἀποκρυφιστικές καί παραθρησκευτικές ὁμάδες μέ μία ποικιλία πρακτικῶν καί μεθοδεύσεων (λ. χ. πρακτικές διανοητικοῦ χειρισμοῦ) λαμβάνει χώρα μία βάναυση καταπάτηση θεμελιωδῶν ἀνθρωπίνων δικαιωμάτων.

Οἱ περί ἀνθρώπου δοξασίες τῶν συγχρόνων αἱρετικῶν καί παραχριστιανικῶν κινήσεων θεμελιώνονται ἄλλοτε σέ κακόδοξες καί ἐλλειμματικές ἑρμηνεῖες ἁγιογραφικῶν χωρίων καί ἄλλοτε σέ δῆθεν νεώτερες ἐξωβιβλικές «ἀποκαλύψεις» τοῦ Θε­οῦ (π.χ. Ἐκκλησία τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ τῶν Ἁγίων τῶν Τελευταίων Ἡμερῶν ἤ Μορμόνων, Χριστιανική Ἐπιστήμη κ.ἄ.). Οἱ δοξασίες τους βρίσκονται σέ ἀπόλυτη ἀντίθεση μέ τούς φορεῖς τῆς ἐν Χριστῷ Ἰησοῦ Θείας Ἀποκαλύψεως, τήν Ἁγία Γραφή καί τήν Ἱερά Παράδοση.

Στίς αἱρετικές καί παραχριστιανικές κινήσεις στόν χῶρο τῆς ἀνθρωπολογίας, θεμελιώδεις χριστιανικοί ὅροι (π.χ. πτώση, ἁ­μαρ­τί­α, σωτηρία κ.ἄ.) ἔχουν νοηματοδότηση ριζικῶς διαφορετική καί μή ἀποδεκτή, ὄχι μόνο ἀπό τήν Ὀρθόδοξη ἐκ­κλη­σι­α­στι­κή διδασκαλία, ἀλλά καί ἀπό τόν ὑπόλοιπο χριστιανικό κόσμο.

Στίς αἱρετικές διδαχές περί ἀνθρώπου δέν ἀπουσιάζουν καί διδασκαλίες ἐπικίνδυνες γιά τήν ἀνθρώπινη ζωή, ὅπως ἡ θέση τῶν λεγομένων Μαρτύρων τοῦ Ἰεχωβᾶ περί ἄρνησης μετάγγισης αἵματος σέ πάσχοντες ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι μάλιστα τήν ἐν λόγω ἐπικίνδυνη διδασκαλία ἐπιχειροῦν νά τήν παρουσιάσουν ὡς διδασκαλία τῆς Ἁγίας Γραφῆς.

Οἱ ἀνθρωπολογικές ἀποκλίσεις ἀπό τήν Ὀρθόδοξη διδασκαλία, ὅπως προβάλλονται ἀπό τίς ποικιλώνυμες ἀποκρυφιστικές καί αἱρετικές κινήσεις, ἔχουν ἀρνητικές ἐπιπτώσεις σέ πρόσωπα καί ὁμάδες πού τίς υἱοθετοῦν.

Ἡ Συνδιάσκεψη ἐγκρίνει ὁμοφώνως τά ὡς ἄνω Πορίσματα καί ἐξουσιοδοτεῖ τόν Πρόεδρο αὐτῆς νά τά ὑπογράψει.

Ὁ Πρόεδρος τῆς Συνδιασκέψεως
† Ὁ Λαρίσης καί Τυρνάβου Ἰγνάτιος

Οἱ Ἐντεταλμένοι τῶν Ὀρθοδόξων Ἐκκλησιῶν
Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχείου, Μητροπολίτης Κυδωνίας καί Ἀ­πο­κο­ρώ­νου Δαμασκηνός
Πατριαρχείου Ἀλεξανδρείας, Μητροπολίτης Πτολεμαΐδος Ἐμ­μα­νου­ήλ
Πατριαρχείου Ἱεροσολύμων, Ἀρχιεπίσκοπος Λύδδης Δημήτριος
Πατριαρχείου Ρωσίας, Ἡγούμενος Θεοφάνης Λουκιάνωφ
Πατριαρχείου Σερβίας, Ἱερομόναχος Εὐσέβιος Mεάντζια
Πατριαρχείου Ρουμανίας, Καθηγητής Κυπριανός Στρέτζα
Πατριαρχείου Βουλγαρίας, Μητροπολίτης Νευροκοπίου Σεραφείμ
Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, Ἀρχιμ. Γρηγόριος Μουσουρούλης
Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, Πρωτοπρ. Κυριακός Τσουρός
Ἐκκλησίας Πολωνίας, Ἡγούμενος Βαρσανούφιος Ντοροσκίεβιτς

Ὁ φιλοξενῶν τήν Συνδιάσκεψη
† Μητροπολίτης Αἰτωλίας καί Ἀκαρνανίας Κοσμᾶς

Περιοδικό «διάλογος» Οκτώβριος - Δεκέμβριος  2016, τεύχος 86

Από impantokratoros.gr