Κατήχηση για τα παιδιά και τους νέους 2 (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)

ΚΑΤΗΧΗΣΗ

Γιά τά παιδιά καί τούς νέους

(Γιά τά παιδιά τῶν Σχολείων μας, τώρα πού δέν διδάσκονται τήν ὀρθόδοξη πίστη μας ὁμολογιακά)

Ἑβδομαδιαῖο περιοδικό – Ἀριθμ. φύλ. 2

Συντάκτης: Ἐπίσκοπος Ἱερεμίας

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ

ΥΠΑΡΧΕΙ ΘΕΟΣ

ΔΟΓΜΑΤΙΚΑ

1. Εὔχομαι, ἀγαπητοί μου φίλοι, νά βρεῖτε τόν Θεό καί ὄχι μόνο νά τόν βρεῖτε, ἀλλά καί νά τόν γευθεῖτε σωστά καί καρδιακά! Τότε σᾶς τό ὑπόσχομαι ὅτι θά νοιώσετε μεγάλη χαρά καί θά βρεῖ νόημα ἡ ζωή σας· γιατί εἴμαστε πλασμένοι γιά τόν Θεό, ὅπως τό ψάρι εἶναι πλασμένο γιά τό νερό.

2. Τόν λέμε «Θεό» ἀπό τό ρῆμα «θεῶμαι», πού σημαίνει «βλέπω» ἤ ἀπό τό ρῆμα «θέω», πού σημαίνει «τρέχω». Ναί, εἶναι «Θεός» γιατί ἡ παρουσία του φαίνεται παντοῦ. Καί λέγεται πάλι «Θεός», γιατί Αὐτός εἶναι κινητικός καί τρέχει γιά βοήθεια, ὅταν τόν ἐπικαλούμαστε (βοή-θέω = τρέχω). Ἀλλά ὑπάρχει καί μιά ἄλλη ἑρμηνεία. Λέγεται «Θεός» ἀπό τό ρῆμα «αἴθω», πού σημαίνει «καίω». Εἶναι αὐτό πού λέει ἡ Ἁγία Γραφή ὅτι ὁ Θεός εἶναι «πῦρ καταναλίσκον» (Δευτ. 4,24). Μή μπορώντας νά ἐκφράσουμε τόν Θεό μέ τίποτε ἄλλο, τόν ἐκφράζουμε μέ τό ἀνώτερο καί τό λαμπρότερο πού ὑπάρχει: Μέ τό φῶς, μέ τόν ἥλιο, μέ τήν φωτιά!

3. Τό τί εἶναι Θεός μᾶς τό λέγει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, πού μᾶς διατύπωσε μέ τόν καλύτερο τρόπο τά δόγματα (τά ἄρθρα, τίς προτάσεις) τῆς ὀρθόδοξης πίστης μας (γι᾽ αὐτό καί τόν λέμε «δογματολόγο»). Λέγει λοιπόν αὐτός ὁ μεγάλος θεολόγος: «Θεός εἶναι αὐτός πού εἶναι ἄκτιστος καί ἄτρεπτος καί πού δημιουργεῖ τά πάντα».1  Ἐνῶ ἐμεῖς καί ἡ γύρω φύση μας εἶναι κτιστή (δηλαδή, εἶναι δημιούργημα), καί σάν κτιστή, λοιπόν, εἶναι τρεπτή (δηλαδή μεταβάλλεται), ὁ Θεός εἶναι ἄκτιστος καί ἄτρεπτος. Εἶναι ἄτρεπτος, γιατί εἶναι τέλειος. Καί δέν μποροῦμε λοιπόν νά ποῦμε ὅτι ὁ Θεός «τρέπεται», ὅτι μεταβάλλεται γιά νά «προοδεύσει» καί γιά νά γίνει καλύτερος!...

3. Ὅτι ὑπάρχει Θεός, ἀγαπητοί μου φίλοι, αὐτό δέν εἶναι ἀνάγκη νά τό ποῦμε μέ ἀποδείξεις. Ὑπάρχει Θεός, γιατί τό ζητάει ἡ καρδιά μας. Γιατί ἔχουμε πλαστεῖ γι᾽ Αὐτόν, ὅπως εἶπα στήν ἀρχή. Ἀλλά ἡ ὡραιότερη ἀπόδειξη γιά τήν ὕπαρξη τοῦ Θεοῦ εἶναι αὐτή τοῦ ἀποστόλου Παύλου. Ἀκοῦστε την: Ἕνα σπίτι ἔγινε ἀπό κάποιον. Καί τό μεγάλο αὐτό σπίτι, τό σύμπαν, πού εἶναι ὡραιότατο, γι᾽ αὐτό καί τό λέμε «κόσμο», κάποιος τό ἔκανε. Τό ἔκανε ὁ Θεός! Λέει ἐπί λέξει ὁ Ἀπόστολος: «Πᾶς οἶκος κατασκευάζεται ὑπό τινος, ὁ δέ τά πάντα κατασκευάσας Θεός» (Ἑβρ. 3,4)! – Ἀλλά ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ και ἡ ὕπαρξή του δέν φαίνεται μόνον ἀπό τήν γύρω φύση, ἀλλά καί ἀπό τήν ἀνθρώπινη ἱστορία, πού κατευθύνεται ἀπό τόν Θεό σέ κάποιο σκοπό. Καί ὁ φυσικός κόσμος καί ἡ ἀνθρώπινη ἱστορία εἶναι δύο πεδία γεμᾶτα ἀπό τίς θεοφάνειες τοῦ Θεοῦ, πού φωνάζουν μέ δυνατή φωνή ὅτι ὑπάρχει Θεός καί ὅτι Αὐτός εἶναι παντοδύναμος καί πάνσοφος. Γιά τί θεοφάνειες τοῦ Θεοῦ στήν φύση καί τήν ἱστορία θά σᾶς μιλήσω, φίλοι μου, στό ἑπόμενο μάθημα.

1. «Ἄκτιστος οὖν ὤν ὁ δημιουργός πάντως καί ἄτρεπτός ἐστι. Τοῦτο δέ τί ἄν ἄλλο εἴη ἤ Θεός;» (Ἔκδοσις Ἀκριβής τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως 1,1. MPG 24,786C.

***

ΣΥΝΤΟΜΗ ΚΑΙ ΑΠΛΗ

ΜΕΛΕΤΗ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΚΑ

Η ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ

1. Θά ἀρχίσουμε, ἀγαπητοί μου φίλοι, νά μελετοῦμε τήν Ἁγία Γραφή κατά γενικό τρόπο. Ὅπως, δηλαδή, ἕνας γιά νά μάθει Γεωγραφία παίρνει μιά ὑδρόγειο σφαῖρα καί μαθαίνει ἀπ᾽ αὐτήν γενικά τήν τοποθέτηση τῶν Ἠπείρων, ἔτσι καί ἐμεῖς γενικά καί σφαιρικά, ἀλλά σωστά καί θεολογικά, θά μάθουμε τό περιεχόμενο τῆς Ἁγίας Γραφῆς. Τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης πρῶτα καί τῆς Καινῆς Διαθήκης ἔπειτα.

2. Τό πρῶτο βιβλίο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἡ Γένεση, μιλάει στήν ἀρχή γιά τήν «γένεση», δηλαδή, γιά τήν δημιουργία τοῦ κόσμου καί τοῦ ἀνθρώπου. Γιά νά μήν μᾶς παρασύρει ὁ γύρω κόσμος ἀπό τήν τάξη του καί τήν ὀμορφιά του καί τόν λατρεύσουμε γιά Θεό, ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς λέει ἀπό τήν ἀρχή της ὅτι αὐτός εἶναι κτίσμα, ὅτι εἶναι δημιούργημα. Δυό πράγματα ὑπάρχουν παιδιά: Ὁ ἄκτιστος Θεός καί τά κτίσματα. Ὁ Ὤν Θεός καί τά μή ὄντα. Αὐτό πρέπει νά τό ξέρουμε ἀπό τήν ἀρχή ὡς πρῶτο μάθημα. Γι᾽ αὐτό νά μήν λέτε ὅτι ὁ Θεός ἔκανε τόν κόσμο ἀπό τό μηδέν, ἀλλά νά λέτε καλύτερα, ὅτι ἔκανε τόν κόσμο «ἐκ τοῦ μή ὄντος», ἔτσι ὅπως τό λέει ἡ Ἁγία Γραφή (Β´ Μακ. 7,28).

3.Ὁ κόσμος, παιδιά, ἔγινε ἀμέσως. Ὁ Θεός «εἶπε καί ἐγεννήθησαν» (Ψαλμ. 32,9). Ἀμέσως! Τό γιατί ὅμως ἡ Γένεση λέει ὅτι ὁ κόσμος ἔγινε σέ ἕξι ἡμέρες αὐτό ἔχει ἄλλη ἑρμηνεία, πού θά σᾶς τήν ἐξηγήσω κάποτε ὅταν συναντηθοῦμε. Γενικά ὅμως νά ξέρετε ὅτι, ὅπως λέει ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, ἡ δημιουργία ἔγινε σάν μιά ἀκαριαία ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ, μέ τήν ὁποία δημιουργήθηκαν ἀπό τήν ἀρχή ὅλες οἱ καταβολές τῶν ὄντων καί ἔπειτα ἀρχίζει ἀπό τίς καταβολές αὐτές ἡ δυναμική ἐξέλιξη καί φανέρωση ὅλων τῶν ποικιλιῶν καί μεγεθῶν τοῦ σύμπαντος, τοῦ κόσμου καί τῆς ζωῆς (βλ. MPG 44,72ΑΒ). Ἀλλά καί ὁ Μ. Βασίλειος μιλώντας γιά τήν δημιουργία εἶχε πεῖ ὅτι ἡ δημιουργική ἐνέργεια τοῦ Θεοῦ ἔβαλε στήν γῆ ἀπό τήν ἀρχή σπερματικές καταβολές καί ἀπ᾽ αὐτές τίς καταβολές προῆλθαν ἀργότερα τά διάφορα εἴδη (βλ. MPG 29,149C).

4. Γενικά, παιδιά, σᾶς λέω ὅτι ἡ Ἁγία Γραφή μᾶς λέει τό «ποιός» ἔκανε τόν κόσμο. Τόν ἔκανε ὁ Θεός! Δέν μᾶς λέει ὅπως τό «πῶς» ἔγινε ὁ κόσμος. Αὐτό θά τό βροῦμε ἐμεῖς μέ τήν ἐπιστήμη μας. Μᾶς τό παρέλειψε αὐτό ἡ Ἁγία Γραφή – λέει ὁ Μ. Βασίλειος – «τόν ἡμέτερον νοῦν γυμνάζουσα πρός ἐντρέχειαν» (MPG 29,33Β). Γιά νά τροχήσουμε, δηλαδή, τό μυαλό μας καί νά δοξάσουμε τόν Θεό ἀπό τό θαυμαστό «πῶς» τῆς δημιουργίας πού θά βροῦμε!

5. Παιδιά, νά ἀγαπᾶτε τήν φύση. Τόν οὐρανό μέ τά ἄστρα του, τήν θάλασσα τήν γαλανή, τήν μάνα γῆ, πού μᾶς τρέφει μέ τούς καρπούς της, τά λουλούδια τά μοσχοβολητά, τά ζῶα τά μικρά καί τά μεγάλα· τήν λιακάδα καί τήν βροχή, νά χαίρεστε τήν βροντή καί τόν ἀνεμοστρόβιλο. Νά ἀγαπᾶτε τήν φύση, παιδιά, καί νά τήν θεωρεῖτε ὡς ἕνα βιβλίο μέ πολλές σελίδες, τό ὁποῖο μιλάει γιά τήν παντοδυναμία καί τήν πανσοφία τοῦ Θεοῦ. Ἡ γύρω φύση μας ἔγινε γιά ἐμᾶς καί ἐμεῖς γίναμε γιά τόν Θεό. – Στό ἄλλο μας μάθημα θά μιλήσουμε γιά τήν δημιουργία τοῦ ἀνθρώπου.

Τό μεγαλύτερο προνόμιο τοῦ ἀνθρώπου, ἀγαπητοί μου φίλοι, εἶναι τό ὅτι μπορεῖ νά μιλάει στόν Θεό καί νά προσεύχεται σ᾽ Αὐτόν. Εὔχομαι ἡ καλή σας καρδιά νά γλυκαθεῖ ἀπό τήν χάρη τῆς προσευχῆς. Κάθε μέρα νά λέτε αὐτήν τήν προσευχή στόν Χριστό: «Κύριε Ἰησοῦ Χριστέ, ἐλέησέ με». Καί στήν Παναγία μας νά λέτε τήν προσευχή: «Θεοτόκε Παρθένε, χαῖρε κεχαριτωμένη Μαρία, ὁ Κύριος μετά Σοῦ. Εὐλογημένη Σύ ἐν γυναιξί καί εὐλογημένος ὁ καρπός τῆς κοιλίας Σου, ὅτι Σωτῆρα ἔτεκες τῶν ψυχῶν ἡμῶν». Καί μήν παραλείπετε, παιδιά, τόν Ἐκκλησιασμό σας τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς. Ἡ Θεία Λειτουργία εἶναι τό πιό ἱερό καί τό πιό γλυκό πού γίνεται στήν γῆ. Γιατί στήν Θεία Λειτουργία εἶναι ἡ παρουσία τοῦ Θεοῦ, τῆς Παναγίας καί ὅλων τῶν Ἁγίων.

Δείτε και: -Κατήχηση για τα παιδιά και τους νέους (Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία)