Διδαχαί περί του Τιμίου Σταυρού

ΔΙΔΑΧΑΙ ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΤΙΜΙΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ

Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς σὲ ὁμιλία του γιὰ τὸν Σταυρὸ θὰ ἀναφέρει: «Ὁ σταυρὸς εἶναι τὸ τρόπαιο τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἔγινε βέβαια μία φορά, ἀλλὰ τρέπει πάντοτε σὲ φυγὴ τοὺς δαίμονες. Πράγματι ποῦ εἶναι τὰ εἴδωλα καὶ οἱ μάταιοι φόνοι τῶν ζώων; Ποῦ εἶναι οἱ ναοὶ καὶ ἡ φωτιὰ τῆς δυσσέβειας; Σβήστηκαν ὅλα ἀπὸ ἕνα ἅγιο αἷμα καὶ γκρεμίστηκαν, καὶ μένει ὁ σταυρὸς ἡ πολυδύναμη δύναμη, ἀόρατο βέλος, ἄϋλο φάρμακο, παυσίπονο πλῆγμα, δόξα γεμάτη ὄνειδος· ὥστε, κι᾽ ἂν μύρια ἄλλα διηγηθῶ γιὰ τὸν Χριστό, κι᾽ ἂν καταπλήξω τὸν ἀκροατή μου διηγούμενος μύρια θαύ- ματα, δὲν καυχιέμαι τόσο γιὰ ἐκεῖνα, ὅσο γιὰ τὸν σταυρό».1

Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στὴν ὁμιλία του στὸν Τίμιο καὶ Ζωοποιὸ Σταυρὸ λέγει: «Νὰ ἀκολουθεῖ ὁ πιστὸς τὸν Χριστὸ σημαίνει νὰ ζεῖ κατὰ τὸ εὐαγγέλιό του παρουσιάζοντας κάθε ἀρετὴ καὶ εὐσέβεια. Νὰ ἀπαρνεῖται τὸν ἑαυτὸ του αὐτὸς ποὺ θέλει νὰ ἀκολουθήσει καὶ νὰ σηκώσει τὸν σταυρό του, σημαίνει νὰ μὴ λυπᾶται τὸν ἑαυτὸ του, ὅταν τὸ ἀπαιτεῖ ὁ καιρός, ἀλλὰ νὰ εἶναι ἕτοιμος γιὰ τὸν ἀτιμωτικὸ θάνατο ὑπὲρ τῆς ἀρετῆς καὶ τῆς ἀληθείας τῶν θείων δογμάτων. Τοῦτο δέ, τὸ νὰ ἀρνηθεῖ κανεὶς τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ παραδοθεῖ σὲ ἐσχάτη ἀτιμία καὶ θάνατο, ἂν καὶ εἶναι μέγα καὶ ὑπερφυές, δὲν εἶναι παράλογο· διότι οἱ βασιλεῖς τῆς γῆς δὲν θὰ ἐδέχονταν ποτέ, ὅταν μάλιστα μεταβαίνουν σὲ πόλεμο, νὰ τοὺς ἀκολουθήσουν ἄνθρωποι ποὺ δὲν εἶναι ἕτοιμοι νὰ πεθάνουν γιὰ αὐτούς. Ποῦ εἶναι τὸ ἀξιοθαύμαστο, ἐὰν καὶ ὁ βασιλεὺς τῶν οὐρανῶν τέτοιους ἀκολού- θους ζητεῖ πρὸς ἀντιμετώπιση τοῦ κοινοῦ ἐχθροῦ τοῦ γένους».2

Ὁ ἅγιος Ἰγνάτιος Μπριαντσανίνωφ λέγει ὅτι «Γιὰ κάθε ἄνθρωπο “ὁ σταυρὸς του” εἶναι οἱ θλίψεις καὶ οἱ ὀδύνες τῆς ἐπίγειας ζωῆς, θλίψεις καὶ ὀδύνες προσωπικές. Γιὰ κάθε ἄνθρωπο “ὁ σταυρὸς του” εἶναι οἱ ἁμαρτωλὲς ἀδυναμίες καὶ τὰ πάθη, προσωπικὰ ἐπίσης. Μὲ ὁρισμένα ἀπὸ αὐτὰ γεννιέται, ἐνῶ ἄλλα τὰ ἀποκτᾶ στὴν πορεία τῆς ἐπίγειας ζωῆς του. Ὁ Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Μάταιος καὶ ἀτελέσφερος ὁ σταυρός, ὅσο βαρὺς κι ἂν εἶναι, ποὺ σηκώνουμε, ἀκολουθώντας τὸν Χριστό, ἂν δὲν μεταβληθεῖ σὲ Σταυρὸ τοῦ Χριστοῦ. Γιὰ τὸν μαθητὴ τοῦ Χριστοῦ “ὁ σταυρὸς του” γίνεται Σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ. Ὁ μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ σηκώνει ὀρθὰ τὸν σταυρό του, ὅταν παραδέχεται ὅτι οἱ θλίψεις εἶναι ἀπαραίτητες γιὰ τὴν μεταμόρφωσή του, τὴν ὁμοίωσή του μὲ τὸν Χριστὸ καὶ τὴν σωτηρία του. Ἡ καρτερικὴ ἄρση τοῦ σταυροῦ σου εἶναι ἡ καθαρὴ θέαση καὶ ἐπίγνωση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου. Σὲ αὐτὴ τὴν ἐπίγνωση δὲν ὑπάρχει αὐταπάτη. Ἀπεναντίας, ἂν ὁμολογεῖς πὼς εἶσαι ἁμαρτωλὸς, ἀλλὰ βαρυγγωμᾶς γιὰ τὸν σταυρό σου, ἀποδεικνύεις πὼς ἔχεις ἐπι-φανειακὴ γνώση τῆς ἁμαρτωλότητάς σου».3

Ὁ ἅγιος Νικόλαος Καβάσιλας σὲ λόγο του σημειώνει: «Γιατί δὲν συμμετέχουμε καὶ στὶς πληγὲς καὶ τὸν θάνατο τοῦ Κυρίου. Ἀλλὰ μόνος Του σήκωσε αὐτὸν τὸν ἀγώνα, καὶ, ὅταν ἐπρόκειτο νὰ στεφανωθεῖ, τότε μᾶς ἔκανε κοινωνούς Του. Εἶναι καὶ αὐτὸ χαρακτηριστικό τῆς ἄρρητης φιλανθρωπίας Του καὶ μάλιστα ὄχι παράλογο καὶ ἀνακόλουθο. Γιατί μετὰ τὸν Σταυρὸ ἐνωθήκαμε μὲ τὸν Χριστό. Πρὶν τὸν θάνατό Του δὲν εἴχαμε τίποτε κοινὸ μαζί Του. Ἐκεῖνος ἦταν Υἱός, καὶ μάλιστα ἀγαπητός. Ἐμεῖς ἐλεεινοὶ καὶ δοῦλοι καὶ ἐχθροὶ κατὰ τὸ φρόνημα. Ὅταν ὅμως πέθανε καὶ δόθηκε τὸ λύτρο καὶ καταστράφηκε τὸ δεσμωτήριο τοῦ διαβόλου, τότε ἀποκτήσαμε τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν υἱοθεσία καὶ γίναμε μέλη τῆς μακαρίας ἐκείνης Κεφαλῆς. Ἀπὸ τὸν Σταυρὸ καὶ ἔπειτα γίνονται καὶ δικά μας ὅσα ἀνήκουν στὴν Κεφαλή».4

Ὁ ἅγιος Ἰουστῖνος Πόποβιτς ἑρμηνεύοντας στὴν ἐπιστολὴ πρὸς Φιλιππησίους “τοὺς ἐχθρούς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ” γράφει: «Ἀντίθετα στὴν ζωὴ ἐν Χριστῷ στέκει ἡ ζωὴ χωρὶς τὸν Χριστὸ καὶ ἐνάντια στὸ Χριστό. Αὐτὴ ζοῦν οἱ ἀντίπαλοι τοῦ Χριστοῦ, “οἱ ἐχθροί τοῦ Χριστοῦ”. Μποροῦν νὰ ὑπάρχουν τέτοιοι; Μὰ ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι ἡ σωτηρία τοῦ κόσμου ἀπὸ τὸν θάνατο, ἀπὸ τὴν ἁμαρτία, ἀπὸ τὸν διάβολο, ἀπὸ τὴν κόλαση. Ὁ σταυρὸς εἶναι ἡ “δύναμη τοῦ Θεοῦ” καὶ ἡ δόξα τοῦ Θεοῦ, γι᾽ αὐτὸ εἶναι καὶ ἀνθρώπινη δόξα καὶ δύναμη. Ὁ σταυρὸς τοῦ Χριστοῦ εἶναι θεμέλιο τῆς νέας ζωῆς, τῆς αἰώνιας ζωῆς, θεμέλιο ὅλου τοῦ εὐαγγελίου καὶ τῆς πίστης καὶ τῆς ἐλπίδας. Ναὶ εἶναι ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν ὁποία οἱ ἄνθρωποι νικοῦν ὅλους τούς θανάτους, ὅλες τὶς ἁμαρτίες, ὅλα τὰ κακά. Καὶ τὸ ὅτι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ἐνάντιοι στὸ σταυρό, τοῦτο εἶναι ἀξιοθρήνητο. Καὶ οἱ ἐχθροί τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ εἶναι πρωτίστως ἐχθροί τοῦ ἑαυτοῦ τους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἄλλων».5

………………………………………………………………………………..

1. Ἰ. Δαμασκηνοῦ Ε.Π.Ε. τόμ. 9 σελ.79

2. Γρηγ. Παλαμᾶ Ε.Π.Ε. τόμ. 9 σελ. 307

3. Ἁγ. Ἰγνατίου Μπριαντσανίνωφ Ἀσκητικὲς Ἐμπειρίες Β΄ σελ. 95

4. Περὶ τῆς ἐν Χριστῷ ζωῆς Ἁγ. Νικολάου Καβάσιλα Ἐκδ. Ἱεροῦ Ἡσυχ. Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης Θεολόγος Σουρωτή Θεσ\νίκης σελ. 39

5.Ἁγ. Ἰουστίνου Πόποβιτς, Ἑρμηνεία τῆς πρὸς Φιλιππησίους ἐπιστολῆς Ἐκδ. Ἐν πλῷ σελ. 163.

Oρθόδοξος Τύπος,13/09/ 2013