Κυριακή μετά την Χριστού Γέννησιν - Περὶ των μάγων. (+Μητροπολίτου Φλωρίνης Αυγουστίνου Καντιώτου)

 

Περὶ τῶν μάγων

«Ἀναχωρησάντων τῶν μάγων...» (Ματθ. 2,13)

+Επίσκοπος Αυγουστίνος Καντιώτης.

Θὰ προσπαθήσω, ἀδελφοί μου, νὰ πῶ ἁ­πλᾶ λόγια. Γιατὶ θέλω ὅλοι νὰ καταλαβαίνουν τὸ κήρυγμα.

Τὰ εὐαγγέλια, ποὺ ἀκοῦμε τὶς ἅγιες αὐτὲς ἡ­μέρες, μιλᾶνε γιὰ ὅσα ἔγιναν κατὰ τὴ γέννη­σι τοῦ Χριστοῦ. Μιλᾶνε γιὰ τὴ Βηθλεέμ, γιὰ τὸ σπή­­λαιο, γιὰ τὸν ἀστέρα, γιὰ τοὺς ἀγγέλους, γιὰ τοὺς βοσκούς, γιὰ τὰ ζῷα. Μιλᾶνε ἀκόμα γιὰ τοὺς μάγους. Μ᾿ αὐτοὺς ἀρχίζει σήμερα τὸ εὐ­αγγέλιο (βλ. Ματθ. 2,13-23)· «Ἀναχωρησάντων τῶν μάγων…». Γιὰ τοὺς μάγους λοιπὸν ἂς μιλήσου­με κ᾿ ἐμεῖς. Οἱ μάγοι θὰ γίνουν διδάσκαλοί μας.

Τί μᾶς διδάσκουν; Πολλὰ πράγματα.

* * *

•  Πρῶτα – πρῶτα πρέπει νὰ ξέρουμε, ὅτι οἱ μά­γοι αὐτοὶ δὲν ἔχουν καμμιά σχέσι μὲ τοὺς σημε­ρινοὺς μάγους. Δυστυχῶς σήμερα ὑπάρχουν μάγοι καὶ μάγισσες σ᾿ ὅλο τὸν κόσμο καὶ στὴν πατρίδα μας· ἡ μαγεία κάνει θραῦσι σὲ πόλεις καὶ χωριά. Λένε μερικὰ λόγια «θεοτικά»· ἀλλ᾿ ἐνῷ στὰ χείλη ἔχουν αὐτά, στὴν καρδιὰ ἔχουν τὸ διάβολο. Εἶνε ὄργανα τοῦ διαβόλου, σκοτεινὰ πρόσωπα, καὶ πλανοῦν τοὺς ἀνθρώπους. Ἔχουν μεγάλη πέρασι· θησαυρίζουν.

Ἡ μαγεία κάνει τὶς ψυχὲς νὰ φοβοῦνται. Πολλὲς φορὲς μᾶς ἔρχονται ἄνθρωποι τρέμον­τας. –Τί ἔχεις; λέω. –Φοβᾶμαι, ὅτι θὰ μᾶς συμ­βῇ κακὸ στὸ σπίτι. –Γιατί; –Νά, χθὲς τὸ πρωὶ σηκωθήκαμε καὶ βρήκαμε στὴν αὐλὴ κέρατα, κόκκαλα, μαλλιά, κουμπιά, βελόνες, χαρτιά. Μάγια μᾶς κάνανε. Λέω· –Πιστεύεις στὸ Χριστό; –Πιστεύω. –Ἔ, ἀφοῦ πιστεύεις, ποιός εἶ­νε πιὸ δυνατός, ὁ διάβολος ἢ ὁ Χριστός; Λέει· –Ὁ Χριστός. –Ἔ, ἅμα πιστεύῃς καὶ ἔχῃς τὸ Χριστὸ μαζί σου, μὴ φοβᾶσαι τίποτα. Ὅλοι οἱ διάβολοι, ὅλοι οἱ μάγοι νὰ πέσουνε, δὲν μποροῦν νὰ σοῦ κάνουν τίποτε ἀπολύτως.

• Ἀφοῦ οἱ μάγοι δὲν εἶχαν σχέσι μὲ τὴ σατανι­κὴ μαγεία, τί ἦταν λοιπόν; Ἦταν σοφοὶ ἐπιστή­μονες ἀστρονόμοι, ἄνθρωποι ποὺ ζοῦσαν μὲ φόβο Θεοῦ καὶ μελετοῦσαν βιβλία. Τὴ νύχτα ἀγρυπνοῦσαν κάνοντας παρατηρήσεις στὸν οὐρανό. Ὤ ὁ οὐρανός, τί μεγάλο θαῦμα! Ἑκα­τομμύρια ἀστέρια. Τὰ ἔβλεπαν καὶ θαύμαζαν τὸ Δημιουργό. Καὶ μιὰ βραδιά, παρατηρώντας, εἶδαν ἕνα ἐξαιρετικὰ λαμπρὸ ἀστέρι· διέφερε ἀπ᾿ ὅλα τὰ ἄλλα στὴ λάμψι, στὶς κινήσεις, στὴν ὅ­λη ἐμφάνισι. Συμφώνησαν ὅλοι· Αὐτὸ σημαί­νει, ὅτι γεννήθηκε ὁ ἀναμενόμενος βασιλεύς!

Δηλαδή, τὸ Χριστὸ δὲν τὸν πίστεψαν μόνο ψαρᾶδες καὶ βοσκοί· τὸν πίστεψαν καὶ σοφοὶ ἐπιστήμονες. Πράγματι καὶ τότε καὶ σήμερα, παντοῦ στὸν κόσμο, ἄνθρωποι ποὺ ξέρουν γράμματα καὶ καλλιεργοῦν τὶς ἐπιστῆμες, καθηγηταὶ σπουδαῖοι (ἀστρονόμοι, ἱστορικοί, για­τροί, φυσικοὶ κ.ἄ.) πιστεύουν στὸ Χριστό, ὅπως πίστευαν οἱ μάγοι. Στὴ Μύκονο, ἕνα νησὶ τουρι­στικό, μιὰ Κυριακὴ ὅταν χτύπησε ἡ καμπάνα, κανείς ἀπὸ τοὺς ἄλλους τουρίστες δὲν πῆγε· προτίμησαν τὸ μπάνιο. Ἕνας μόνο πῆγε. Ποιός ἦταν; Ἕνας ἀπὸ τοὺς πιὸ μεγάλους ἐπιστήμονες· ὁ Μπράουν, αὐτὸς ποὺ ἀνακάλυψε τὸν πύραυλο ποὺ πετοῦνε τώρα στὰ ἄστρα. Αὐ­τός, μολονότι ἑτερόδοξος, πῆγε ὣς τὴν ἐκκλη­σία. Κ᾿ ἐδῶ κάτι φοιτητάκια, ποὺ πῆγαν σὲ σχο­λὲς μὰ δὲν ἔμαθαν τίποτα –σὲ λίγο τὰ διπλώματα στὴν Ἑλλάδα δὲν θά ᾿χουν καμμιά ἀξία, κάτι δασκαλάκια, κάτι καθηγηταὶ ποὺ δὲν ξέρουν οὔτε τὸ ἄλφα τῆς ἐπιστήμης, σοῦ λένε· Δὲν πιστεύουμε. Ἐνῷ ἕνας ἐπιστήμονας διεθνοῦς φήμης, ὅπως αὐτός, ἔδειξε πίστι.

• Μᾶς διδάσκουν λοιπὸν οἱ μάγοι, πρῶτον ὅτι δὲν ἔχουν καμμιά σχέσι μὲ τὴ σημερινὴ μαγεία, δεύτερον ὅτι καὶ οἱ ἐπιστήμονες πιστεύ­ουν καὶ ὁμολογοῦν τὸ Χριστό. Τί ἄλλο; Ἦταν μακρινὴ ἡ πατρίδα τους. Ἡ ἀπόστασι ἀπὸ τὴν Περσία μέχρι τὴ Βηθλεὲμ εἶνε 2.000 περίπου χιλιόμετρα. Χρειάζονταν μῆνες, χρόνια γιὰ νὰ φτάσουν. Ἀφοῦ λοιπὸν εἶδαν τὸ λαμπρὸ ἀστέρι, φόρτωσαν τὶς καμῆλες τους μὲ πολύτιμα δῶρα, ἀνέβηκαν σ᾿ αὐτὲς καὶ ξεκίνησαν. Μακρινὸ τὸ ταξίδι. Πέρασαν βουνά, λαγκάδια, πο­τάμια, γεφύρια… Κινδύνεψαν ἀπὸ θεριά, ἀπὸ λῃστάς, ἀπὸ καιρικὲς συνθῆκες. Ἀλλὰ παρηγο­ριά τους ἦταν τὸ ἀστέρι, ποὺ σὰ νὰ τοὺς φώναζε· Συνεχίστε, βαδίστε, μὴν κουραστῆτε!… Καὶ νά, ὕστερα ἀπὸ τόσο δρόμο φτάνουν καὶ προσ­κυνοῦν στὸ σπίτι τὸ Χριστό. Δόξασαν τὸ Θεὸ ποὺ τοὺς ἀξίωσε, καὶ κατόπιν ἔφυγαν γιὰ νὰ ἐπιστρέψουν στὴ χώρα τους.

Θὰ πῇ τώρα κάποιος· Ἄχ νά ᾿μουν κ᾿ ἐγὼ τότε ἐκεῖ μαζὶ μὲ τοὺς μάγους, νὰ μπῶ στὸ σπή­λαιο νὰ προσκυνήσω τὸ Χριστό!… Δὲν εἶνε ὅ­μως ἀνάγκη. Γιατί; Διότι ἐδῶ εἶνε ἡ Βηθλεέμ (κάθε ἐκκλησία εἶνε σπήλαιο τῆς Βηθλεέμ)· ἐδῶ εἶνε ὁ Χριστός! Τὸ πιστεύεις; Τότε ἔλα στὴν ἐκκλησία. Πόσα βήματα εἶνε; Οἱ μάγοι ξε­κίνησαν ἀπὸ τόσο μακριά· ἐδῶ ποιός πατάει; Κοιμοῦνται! Ἂν ἀρρωστήσουμε, τρέχουμε στὸ γιατρό, ὅσο μακριὰ κι ἂν εἶνε, καὶ ξοδεύουμε ὅλη τὴν περιουσία μας, γιὰ νὰ γίνουμε καλά. Δηλαδὴ τὸ σῶμα, τὸ τομάρι μας, ἔχει μεγαλύ­τερη ἀξία. Μὰ ὁ ἄνθρωπος δὲν εἶνε μόνο σῶμα· εἶνε καὶ ψυχή. Χτυπάει λοιπὸν ἡ καμπάνα; ἔ­λα στὴν ἐκκλησία νὰ λατρεύσῃς τὸ Θεό. Εἰ δ᾿ ἄλλως, οἱ μάγοι θὰ εἶνε κατήγοροί μας ἐν ἡμέ­ρᾳ κρίσεως· διότι ἐκεῖνοι βάδισαν χιλιόμετρα, κ᾿ ἐμεῖς οὔτε λίγα μέτρα γιὰ τὸ Χριστό.

• Οἱ μάγοι εἶνε τέλος ἀξιομίμητοι, γιατὶ δὲν πῆγαν στὸ Χριστὸ μὲ ἄδεια χέρια. Ἔφεραν μα­ζί τους δῶρα πολύτιμα, μεγάλης ἀξίας· χρυσό, λιβάνι, σμύρνα. Τὸ χρυσάφι (ποὺ εἶνε ὁ βασιλιᾶς τῶν μετάλλων), διότι ὁ Χριστὸς εἶνε ὁ βα­σιλεὺς τοῦ κόσμου. Τὸ λιβάνι (ἔνδειξι λατρεί­ας), διότι εἶνε Θεὸς καὶ τοῦ πρέπει λατρεία. Καὶ τὴ σμύρνα (ποὺ ἄλειφαν τοὺς νεκρούς), διότι καὶ ὁ Χριστὸς θὰ ὑπέμενε θάνατο, καὶ κατὰ τὴν ταφὴ τὸν ἄλειψαν μὲ σμύρνα. Κ᾿ ἐ­μεῖς λοιπὸν πρέπει νὰ προσφέρουμε δῶρα στὸ Χριστό. Τί δῶρα ἆραγε τοῦ ἀρέσουν;

Οἱ μάγοι, κατὰ τὴν παράδοσι, ἦταν τρεῖς. Λέ­ει ὅμως μιὰ ἱστορία, ὅτι ὑπῆρχε κ᾿ ἕνας τέταρτος μάγος. Αὐτὸς ἔχασε τὸ δρόμο, περιπλανήθηκε καὶ ἄργησε νὰ φτάσῃ στὰ Ἰεροσό­λυμα. Εἶχε πάρει μαζί του τρία πολύτιμα πετρά­δια γιὰ τὸ Χριστό. Ἀλλὰ καθὼς περπατοῦ­σε, βλέπει στὸ δρόμο κάποιον νὰ λυγίζῃ καὶ νὰ πέφτῃ κάτω· ἦταν ἐξαντλημένος ἀπὸ ἀρρώ­στια καὶ κινδύνευε νὰ πεθάνῃ. Τὸν σπλαχνίστη­κε, βγάζει καὶ τοῦ δίνει τὸ ἕνα πετράδι. Πάρ᾿ το, λέει, γιὰ τὸ γιατρό, νὰ γίνῃς καλά. Πα­ρακάτω βλέπει κάτι κακούργους, ποὺ εἶχαν πιάσει ἕνα παιδάκι κ᾿ ἦταν ἕτοιμοι νὰ τὸ σφάξουν. Τοὺς προλαβαίνει καὶ τοὺς δίνει τὸ ἄλ­λο πετράδι, καὶ γλύτωσε τὸ παιδί. Κάπου ἀλ­λοῦ τέλος εἶδε μιὰ δυστυχισμένη κοπέλλα, ποὺ τὴν εἶχαν ἁρπάξει καὶ τὴ ἔσερναν παλιάν­θρωποι νὰ τὴν ἀτιμάσουν. Ἐπεμβαίνει κ᾿ ἐδῶ, τοὺς δίνει τὸ τελευταῖο πετράδι, καὶ σῴζει τὴν κόρη ἀπὸ τὰ νύχια τους. Ἔτσι ἄργησε. Μετὰ ἀπὸ πολλὰ χρόνια περιπλάνησι ἐπὶ τέλους ἔ­φτασε. Πότε ἔφτασε; Τὴ Μεγάλη Παρασκευή, τὴν ὥρα ποὺ σταύρωναν τὸ Χριστό. –Ὦ Χριστέ, λέει, δὲν πρόλαβα νὰ σὲ προσκυνήσω βρέ­φος. Τώρα πιὰ σὲ βλέπω πάνω στὸ σταυρό! Σοῦ ἔφερνα καὶ δῶρα, ἀλλὰ δυστυχῶς στὸ δρόμο ἀναγκάστηκα καὶ τὰ ἔδωσα, γιατὶ ἦταν μεγάλη ἀνάγκη. Χριστέ, συχώρεσέ με… Τότε ἀ­κούει τὸ Χριστὸ νὰ τοῦ λέῃ· –Παιδί μου, μὴ λυ­πᾶσαι. Τὸ πετράδι ποὺ ἔδωσες γιὰ νὰ γιατρευ­τῇ ὁ ἄρρωστος, τὸ πετράδι ποὺ ἔδωσες γιὰ νὰ σωθῇ τὸ παιδὶ ἀπὸ τὴ σφαγή, καὶ τὸ πετρά­δι ποὺ ἔδωσες γιὰ νὰ γλυτώσῃ ἡ κοπέλλα τὴν ἀτίμωσι, εἶνε σὰ νὰ τὰ ἔδωσες σ᾿ ἐμένα. Νά ᾿σαι εὐλογημένος! Γιατὶ ὅ,τι κάνετε σ᾽ ἕνα φτω­χό, εἶνε σὰν τὸ κάνετε σ᾿ ἐμένα (πρβλ. Ματθ. 25,40).

* * *

Αὐτὰ εἶνε τὰ διδάγματα τῶν μάγων. Ἂς ἑ­τοιμάσουμε λοιπὸν κ᾿ ἐμεῖς τὰ δῶρα μας. Τί δῶρα; Δὲν ἔχει ἀνάγκη ὁ Θεός. Καὶ τὸ χρυσά­φι δικό του εἶνε, καὶ τὸ ἀσήμι καὶ τὰ δέντρα καὶ τὰ ζῷα καὶ τὰ ποτάμια καὶ τὰ ἀστέρια καὶ ὁ ἥ­λιος, ὅλα εἶνε δικά του. Ὅλο τὸ σύμπαν εἶνε δι­κό του. Κάποιο ἄλλο δῶρο θέλει. Τί ζητάει; Κάτι ἀνώτερο. Τὸν ἀκοῦτε τί λέει; Παιδί μου, «δῶσε μου τὴν καρδιά σου» (Παροιμ. 23,26).

Ἐσύ, ποῦ ἔχεις δώσει τὴν καρδιά σου; Δὲ λέω· ν᾿ ἀγαπᾷς τὸ παιδί σου, τὸν ἄντρα σου, τὴ γυναῖκα σου, τὸ φίλο σου…· ἀλλὰ παραπά­νω ἀπ᾿ ὅλους καὶ ἀπ᾿ ὅλα νὰ ἔχῃς τὸ Χριστό.
Σὲ μιὰ περιοδεία, ποὺ ἔκανα ὡς ἱεροκήρυκας, συνήντησα κάποτε ἕνα χαριτωμένο παιδά­κι. Τὸ ρώτησα· –Ἀγαπᾷς τὴ γιαγιά; –Ναί. –Πόσο τὴν ἀγαπᾷς; –Τόσο, κ᾿ ἔδειξε μὲ τὰ δάχτυλα. –Τὸν πατέρα καὶ τὴ μητέρα; –Τόοσο, κ᾿ ἔ­δειξε μὲ τὰ χέρια. –Τὸ Χριστό; –Τόοοσο πολύ! κι ἄνοιξε διάπλατα τὴν ἀγκαλιά του…

Τὸ ἀθῷο παιδάκι! Ἐμεῖς τὸ Χριστό; Ψέματα λέμε ὅτι τὸν ἀγαποῦμε. Ὅποιος τὸν ἀγαπάει, ἐ­φαρμόζει τὶς ἐντολές του. Ἂς προσπαθήσου­με λοιπὸν νὰ τοῦ δώσουμε τὴν καρδιά μας. Νὰ τὴν πλύνῃ, νὰ τὴν καθαρίσῃ, νὰ γίνουμε πραγματικοὶ Χριστιανοί. Καὶ μαζὶ μὲ τοὺς μάγους, μὲ τοὺς βοσκοὺς καὶ τοὺς ἀγγέλους νὰ ὑμνοῦμε καὶ νὰ δοξάζουμε Πατέρα, Υἱὸν καὶ ἅγιον Πνεῦμα εἰς αἰῶνα αἰῶνος· ἀμήν.

(†) ἐπίσκοπος Αὐγουστῖνος

Ἀπομαγνητοφωνημένη ὁμιλία, ἡ ὁποία ἔγινε στὸν ἱ. ναὸ Ἁγ. Νικολάου Παπαγιάννη – Φλωρίνης τὴν 29-12-1985. Καταγραφὴ καὶ σύντμησις 29-12-2003, ἐπανέκδοσις 1-11-2025.