Ἀνυποχώρητος παρρησία

 

Ἀνυποχώρητος παρρησία

Πρεσβ. Διονύσιος Τάτσης

Πάντα οἱ ἄρχοντες τοῦ κόσμου ἦταν ἀρνητικοὶ στὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ. Τὴν ἀντιμετώπιζαν ὡς ἐμπόδιο στὰ ἔργα τους καὶ παράλληλα ὑπολόγιζαν ὅτι ἡ Ἐκκλησία ἐπηρεάζει τὸ λαὸ καὶ ἄν ἀφεθεῖ ἐλεύθερη, θὰ ματαιώσει τὰ σχέδια τους, γιατὶ ὁ λαὸς θὰ στραφεῖ ἐναντίον τους.

Τὴν ἴδια αἴσθηση ἔχουν καὶ οἱ σημερινοὶ ἄρχοντες τῆς πολιτικῆς ἐξουσίας, γι’ αὐτὸ ἐνεργοῦν μὲ τὸν ἴδιο τρόπο. Καὶ στὶς σπάνιες περιπτώσεις ποὺ μερικοὶ πολιτικοὶ ἐμφανίζονται ὡς ὑπερασπιστὲς τῆς Ἐκκλησίας, στὴν πραγματικότητα ὑποκρίνονται προκειμένου νὰ ἀποκτήσουν τὴν ἐμπιστοσύνη τοῦ θρησκεύοντος λαοῦ.

Αὐτὴ εἶναι ἡ σκληρὴ πραγματικότητα, ἡ ὁποία δὲν προσφέρεται γιὰ τὴ διάδοση τοῦ λόγου τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἀνάπτυξη τοῦ ποιμαντικοῦ ἔργου. Ὡστόσο, ἡ Ἐκκλησία δὲν ὑποχωρεῖ καὶ συνεχίζει τὸ ἔργο της. Καλλιεργεῖ στοὺς κληρικοὺς καὶ τοὺς πιστοὺς τὸ πνεῦ­μα τῆς παρρησίας, μὲ τὸ ὁποῖο ξεπερνοῦν τὰ ἐμπόδια, ἀλλὰ καὶ τὸ ἱεραποστολικὸ φρόνημα, μὲ τὸ ὁποῖο χαλυβδώνεται ὁ χαρακτήρας τους καὶ γίνονται ἀκούραστοι ἐργάτες τοῦ Θεοῦ, ποὺ δὲν συμβιβάζονται μὲ τὸν κόσμο καὶ θυσιάζουν τὰ πάντα ὑπερασπιζόμενοι τὴν πίστη τους.

Μερικοὶ μεγαλόσχημοι κληρικοὶ ἐπιδιώκουν τὴ συνεργασία μὲ τοὺς ἐφήμερους ἄρχοντες τοῦ ἁμαρτωλοῦ κόσμου καὶ ἀποφεύγουν τὶς ἀντιπαραθέσεις, τὶς ἀπειλὲς καὶ τοὺς ἐλέγχους, γιὰ νὰ δεχθοῦν τὶς «γενναιόδωρες» παροχὲς προκειμένου νὰ ἐνισχυθεῖ τὸ ἔργο τῶν Μητροπόλεών τους, ἀλλὰ καὶ τῶν ἐνοριῶν τους. Ὅμως ἡ ἐπιδιωκόμενη αὐτὴ συνεργασία συνεπάγεται ὑποχωρήσεις ἐκ μέρους τῆς Ἐκκλησίας καὶ συμβιβασμοὺς μὲ ἁμαρτωλὲς καταστάσεις ποὺ διαμορφώνουν οἱ πολιτικοί. Ἰδιαίτερα οἱ ἀρχιερεῖς δὲν πρέπει νὰ λησμονοῦν τὰ καθήκοντά τους, στὴν τήρηση τῶν ὁποίων θὰ γίνονται δυσάρεστοι στοὺς ἀνθρώπους τῆς κοσμικῆς ἐξουσίας. Ὁ Μέγας Βασίλειος τονίζει σχετικά: «Στὴν ἐφαρμογὴ καὶ τὴν ὑπεράσπιση τῶν ἐντολῶν τοῦ Θεοῦ πρέπει νὰ δείχνουμε ἀνυποχώρητη παρρησία, ἔστω κι ἂν σκανδαλίζονται μερικοί»1. Δυστυχῶς ὅμως πολλοὶ εἶναι δειλοὶ καὶ ἐπαληθεύεται ὁ λόγος τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου: «Γνωρίζετε ὅλοι ὅτι ἐκεῖνα ποὺ πολλὲς φορὲς μελετήσαμε γιὰ πολὺν χρόνο, ὅταν ἦλθε ὁ καιρὸς ποὺ ζητοῦσε τὴν πραγματοποίησή τους, ἐπειδὴ ὁ νοῦς μας κυριεύθηκε ἀπὸ λίγο φόβο, ὅλες ἐκεῖνες τὶς σκέψεις τὶς ἀπορρίψαμε καὶ καταπτοηθήκαμε διὰ μιᾶς ἀπὸ τὴν ἀγωνία»2. Ἡ δειλία εἶναι ἀξιοκατάκριτη. «Δὲν εἶναι ἔγκλημα τὸ νὰ μὴ ρίχνει κανεὶς τὸν ἑαυτό του σὲ κίνδυνο, ἀλλὰ τὸ νὰ μὴ ἀντισταθεῖ μὲ γενναιότητα, ὅταν πέσει σὲ κίνδυνο»3, τονίζει ὁ ἅγιος Ἰωάννης καὶ προτρέπει «νὰ μὴ ἀπελπιζόμαστε ποτέ, ἀλλ’ ὅσο ἀκόμη βρισκόμαστε σ’ αὐτὴ τὴ ζωή, νὰ ἔχουμε καλὲς ἐλπίδες καὶ νὰ προχωροῦμε πρὸς τὰ ἐμπρὸς καὶ νὰ ἐπιζητοῦμε τὸ βραβεῖο τοῦ Θεοῦ ποὺ μᾶς καλεῖ πρὸς τὰ ἄνω»4.

Ἀπέναντι στὶς ἀπειλὲς οἱ χριστιανοὶ ζητοῦν τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ, γιὰ νὰ κηρύττουν μὲ παρρησία τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ, ἐνισχυόμενοι ἀπὸ τὸ Ἅγιο Πνεῦμα. Ἐπίσης ὁ ἴδιος ὁ Κύριος ἐνίσχυσε τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, ποὺ μὲ τὸ κήρυγμά του στὴν Κόρινθο εἶχε ἐπιτυχίες, ἀλλὰ ἀντιμετώπιζε καὶ πολλοὺς κινδύνους, λέγοντάς του σὲ ὅραμα: «Μὴ φοβᾶσαι, ἀλλὰ κήρυττε τὸ Εὐαγγέλιο καὶ μὴ σωπαίνεις, γιατί ἐγὼ εἶμαι μαζί σου· κανεὶς δὲν θὰ σοῦ ἐπιτεθεῖ νὰ σὲ κακοποιήσει, γιατί ἔχω πολὺ λαὸ στὴν πόλη αὐτή»5.

Σὲ ὅλες τὶς ἐποχὲς ἰσχύει τὸ σύνθημα ποὺ εἶχαν οἱ ἀπόστολοι, καθὼς μὲ παρρησία καὶ ἀξιοθαύμαστο θάρρος κήρυτταν τὸ λόγο τοῦ Θεοῦ: «πειθαρχεῖν δεῖ Θεῷ μᾶλλον ἢ ἀνθρώποις»6. Παράλληλα εἶχαν καὶ τὴν καύχηση ὅτι μὲ τὴ χάρη τοῦ Θεοῦ εἶναι στερεωμένοι στὴν ἐλπίδα τῆς συμμετοχῆς τους στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ σχετικὴ περιγραφὴ τοῦ ἀποστόλου Παύλου: «Ὁ Χριστὸς μᾶς ὁδήγησε μὲ τὴν πίστη στὸ χῶρο αὐτῆς τῆς  χάρης τοῦ Θεοῦ, στὴν ὁποία εἴμαστε στεριωμένοι καὶ καυχόμαστε γιὰ τὴν ἐλπίδα τῆς συμμετοχῆς μας στὴ δόξα τοῦ Θεοῦ. Μὰ δὲ σταματᾶ ἐκεῖ ἡ καύχησή μας· καυχόμαστε ἀκόμα καὶ στὶς δοκιμασίες, ἐπειδὴ ξέρουμε καλὰ πὼς οἱ δοκιμασίες ὁδηγοῦν στὴν ὑπομονή, ἡ ὑπομονὴ στὸ δοκιμασμένο χαρακτήρα, κι ὁ δοκιμασμένος χαρακτήρας στὴν ἐλπίδα. Κι ἡ ἐλπίδα τελικὰ δὲν ἀπογοητεύει. Μαρτυρεῖ γι’ αὐτὸ ἡ ἀγάπη τοῦ Θεοῦ, μὲ τὴν ὁποία τὸ Ἅγιο Πνεῦμα ποὺ μᾶς δόθηκε γέμισε καὶ ξεχείλισε τὶς καρδιές μας»7.

Τὸ πνεῦμα τῆς παρρησίας πρέπει νὰ κοσμεῖ ὅλους τοὺς κληρικοὺς καὶ ὅλους τοὺς πιστοὺς γενικά, γιατί οἱ καιροὶ εἶναι δύσκολοι, ἀλλὰ καὶ ἐπικίνδυνοι γιὰ τὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.

Σημειώσεις:

1. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Μεγάλου Βασιλείου, τόμος Γ΄, Ἀθήνα 2004, σελ. 135. 2. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Β΄ σελ. 331. 3. Αὐτόθι. 4. Βασιλείου Δ. Χαρώνη, Παιδαγωγικὴ ἀνθρωπολογία Ἰωάννου Χρυσοστόμου, τόμος Γ΄, Ἀθήνα 1995,  σελ. 112. 5. Πράξ. ιη΄ 9-10. 6. Πράξ. ε΄ 29. 7. Ρωμ. ε΄ 2-5.

orthodoxostypos