Η αγωνία του Χριστού στη Γεθσημανή

Η αγωνία του Χριστού στη Γεθσημανή

Του Βασιλείου Χ. Στεργιούλη,Θεολόγου

Μεγάλα και θαυμαστά τα γεγονότα του θείου Πάθους. Ξεχωρίζουν από όλα τα άλλα της επίγειας ζωής του Θεανθρώπου. Αγγίζουν ιδιαίτερα τις ψυχές των πιστών. Τις συγκλονίζουν και τις κατανύσσουν . Γίνονται «φώτα σωστικά» του κόσμου κατά την υμνωδία της Εκκλησίας.

Την έναρξη της πορείας του Χριστού προς το Πάθος σηματοδοτεί το τελευταίο Δείπνο του Θεανθρώπου με τους Μαθητές Του. Ο Μυστικός Δείπνος, στη διάρκεια του οποίου έγινε η παράδοση του ιερού μυστηρίου της Θείας Ευχαριστίας. Στο Δείπνο αυτό ο Σωτήρας προείπε το μαρτυρικό Του τέλος και υπέδειξε τον προδότη Μαθητή.

Ακολουθεί η μετάβαση στον κήπο της Γεθσημανή και η προσευχή του Χριστού στον ουράνιο Πατέρα Του. Την αγωνία του Ιησού εκφράζει το απαρέμφατο «αδημονείν» (=εν τω Αδη μένειν ). Δείχνει όλη την ένταση της αγωνίας και ανησυχίας Του, η οποία εκδηλώθηκε με την πτώση του ιδρώτος Του στη γη «ωσεί θρόμβοι αίματος». Σαν πηχτές δηλαδή σταλαγματιές αίματος.

Πλήρης και τέλεια η μόνωση και εγκατάλειψη του Χριστού, από τους Μαθητές Του. Φρικτό όλο το ψυχοσωματικό Του μαρτύριο. Το εκφράζει η θερμή παράκληση και ικεσία Του προς τον Πατέρα: «Πάτερ μου, ει δυνατόν εστί, παρελθέτω απ’ εμού το ποτήριον τούτο» (Ματθ. 26,39). Την απευθύνει ως άνθρωπος. «Ως ανθρωπίνην ασθένειαν περιβεβλημένος». Γιατί δεν έπαθε ως Θεός, όπως πρέσβευαν οι αιρετικοί Θεοπασχίται. Ήταν «απαθής Θεότητι». Έπαθε ως άνθρωπος. Ήταν τέλειος Θεός, αλλά και τέλειος άνθρωπος. Υπέκειτο σε όλα τα ανθρώπινα πάθη, τα αδιάβλητα, εκτός της αμαρτίας. (Πεινούσε, διψούσε, πονούσε, κουραζόταν κ.λ.π). Πολλές οι αποδείξεις. Κυρίως όμως η αγωνία της Γεθσημανή. Δεν έκλινε μόνο προς τα διαβλητά πάθη, τα αμαρτωλά.

Η αγωνία στη Γεθσημανή είναι καταπέλτης και κατά των αιρετικών δοκητών, που δίδασκαν ότι ο Χριστός ενανθρώπησε κατά δόκησιν. Δηλαδή φαινομενικά και όχι πραγματικά. Ήταν πραγματικός άνθρωπος, γι’ αυτό και συγκλονίστηκε από την αγωνία στη Γεθσημανή, καθώς αισθάνθηκε το αποκρουστικό αίσθημα του πλησιάζοντος θανάτου.

Ως άνθρωπος λοιπόν ο Χριστός υπέφερε φρικτά πάθη, όσο κανένας άλλος. Κανενός ανθρώπου οι θλίψεις, οι ταπεινώσεις, οι εξευτελισμοί και οι όποιες άλλες ταλαιπωρίες δεν μπορούν να αντισταθμίσουν μίαν μόνον σταγόνα, ένα ελάχιστο κομμάτι του πικρού ποτηρίου του Χριστού.

Η αγωνία του Χριστού στη Γεθσημανή δεν οφείλεται στον φόβο του θανάτου. Αν αισθανόταν τέτοιο, φόβο, δεν θα πήγαινε στα Ιεροσόλυμα , όπου ήταν οι εχθροί Του. Θα κατέφευγε στη Γαλιλαία, όπου θα ήταν ασφαλής. Πηγαίνει στα Ιεροσόλυμα με τη θέλησή Του. Για να μαρτυρήσει. Γνωρίζει τι τον αναμένει στα Ιεροσόλυμα. Και το προλέγει. Προλέγει το Πάθος Του, το εκούσιο.

   Την ένταση της αγωνίας του Χριστού στη Γεθσημανή εκφράζει ο λόγος προς τους Μαθητές Του: «καθεύδετε το λοιπόν και αναπαύεσθε;… ιδού ήγγικεν ο παραδιδούς με» (Ματθ.26,46).

Στη Γεθσημανή ο Χριστός έζησε τον πιο τρικυμισμένο ωκεανό της θλίψης. Εκεί γνώρισε την τέλεια μόνωση και εγκατάλειψη. Αισθάνθηκε την ανανδρία των δυσεβών εχθρών Του και τη δολιότητα του Ιούδα. Οι πρώτοι πήγαν να τον συλλάβουν νύκτα. Και ο Ιούδας Τον πρόδωσε βεβηλώνοντας την πιο ευγενική εκδήλωση αγάπης. Τον ασπασμό. Συνήθως γίνεται λόγος για το φιλί της προδοσία του Ιούδα. Αλλά δεν ήταν ένα. Ο Ευαγγελιστής Ματθαίος σημειώνει: «και κατεφίλησεν αυτόν»(Ματθ. 26,50). Η πρόθεση κατά επιτείνει την έννοια του ρήματος φιλώ. Κατά τους ερμηνευτάς ο Ιούδας «εφίλησεν Αυτόν πλέον ή άπαξ».

Είναι άξια θαυμασμού η αυτοκυριαρχία του Χριστού κατά τις τραγικές ώρες της σύλληψής Του. Η ήρεμη αντιμετώπιση του Ιούδα και της προδοτικής του ενέργειας καθώς και η στάση του έναντι της φονικής πρόθεσης του Πέτρου. Έσυρε ο Πέτρος το μαχαίρι, για να κόψει προφανώς το κεφάλι του δούλου, αλλά φαίνεται τραβήχτηκε εκείνος και το μαχαίρι πήρε μόνον το αυτί του. Ο Ευαγγελιστής δεν αναφέρει λεπτομέρειες, παραθέτει μόνον τη σύσταση του Ιησού. Στον μεν Ιούδα να προχωρήσει στο έργο για το οποίο πήγε εκεί. Και στον Πέτρο σύστησε. «Απόστρεψον σου την μάχαιραν εις τον τόπον αυτής…»

Θαυμαστή και ηθικά μεγαλειώδης η στάση αυτή του Ιησού. Αντιμετωπίζει ήρεμα μέσα στη νύχτα την κακία του συρφερτού των εχθρών Του. Και δεν αποφεύγει τη σύλληψη Του ζητώντας να αποκρυβεί. Αλλά τους απευθύνει το ερώτημα «Τίνα ζητείτε;», το οποίο έπεσε πάνω τους ως κεραυνός. Και όταν εκείνοι του απαντούν «Ιησούν τον Ναζωραίον», τους αποκρίνεται ευθέως και χωρίς περιστροφές «Εγώ Ειμί».

Ολότελα άνθρωπος, αλλά και ολότελα Θεός ο Ιησούς Χριστός. Πάσχει ως άνθρωπος. Και αποδεικνύει άφθαστο ηθικό μεγαλείο, το οποίο προβληματίζει τους ορθολογιστές και τους ποικίλους αιρετικούς, που αρνούνται την πραγματική ενανθρώπηση Του. Καθώς και εκείνους που Τον θεωρούν απλώς ένα σπουδαίο άνθρωπο και τίποτε περισσότερο, όπως οι Χιλιαστές.

Αγωνιά στη Γεθσημανή ο Χριστός. Η αγωνία Του όμως δεν πρέπει να αναζητηθεί στη οξύτητα των σωματικών Του πόνων, αλλά στο βάρος των αμαρτιών όλου του κόσμου. Αυτές Τον οδήγησαν στο σταυρικό Πάθος. Ο προφήτης Ησαΐας, που ονομάστηκε Πέμπτος Ευαγγελιστής, γιατί προλέγει λεπτομέρειες από τη ζωή του Χριστού και το Πάθος Του σα να τις βλέπει πραγματοποιούμενες στις μέρες του, ομιλεί καθαρά για τα παθήματα του Χριστού : «Ούτος τας αμαρτίας ημών φέρει και περί ημών οδυνάται, και ημείς ελογισάμεθα; Αυτόν είναι εν πόνω και εν πληγή υπό Θεού και εν κακώσει»(Ησ. 53,4).

Οι αμαρτίες λοιπόν όλης της ανθρωπότητος, όσων ήλθαν και όσων θα έλθουν ως τη συντέλεια των αιώνων, είναι η αιτία της αγωνίας του Χριστού στη Γεθσημανή. Το βαρύ φορτίο τους που αναδέχθηκε πάνω στο Σταυρό ο Σωτήρας προκαλούσαν τη μεγάλη οδύνη Του. Αυτό είναι το πικρό ποτήρι που κλήθηκε να πιεί Εκείνος , που “αμαρτίαν ουκ εποίησεν, ουδέ ευρέθη δόλος εν τω στόματι αυτού”. Αυτός, που απηύθυνε στους συγχρόνους του Ιουδαίους «το μοναδικό ερώτημα, τις ελέγξει με περί αμαρτίας», που παραμένει αναπάντητο.

Ας ήταν να εννοήσουμε όλοι οι πιστοί ότι στο μοναδικό στην πικρότητά Του ποτήρι του Πάθους του Χριστού, που κανένας ποτέ άνθρωπος δεν ήπιε και δεν θα πιει, έχουμε σταλάξει μέσα του κι εμείς το δικό μας μερίδιο . Τις δικές μας κατάπικρες σταλαγματιές! Και με ευγνώμονη καρδιά μαζί με τον ποιητή «Ω Χριστέ, Σ’ ευχαριστούμε, ο καθένας ας του πει».