ΜΕΓΑΛΗ ΤΡΙΤΗ: Προσμένοντας τόν Νυμφίο τῆς ψυχῆς μας

Η Μεγάλη Εβδομάδα μάς προσφέρει μεγαλειώδεις στιγμές επικοινωνίας μετον Χριστό, με το ανυπέρβλητο κάλλος και το θεολογικό βάθος των ύμνων. Εδώ αρμόζει η σιγή του θάμβους

Του Αγιορείτου μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Τ ό Ἅγιον Ὄρος ὡς ζῶσα πραγματικότητα μέσα ἀπό τήν ὑπερχιλιόχρονη παράδοσή του διαφυλάττει ζωντανό καί τό Τυπικό τῶν ἐκκλησιαστικῶν ἀκολουθιῶν, πού τελοῦνται στούς ὑπερχιλίους ναούς του. Οἱ καθημερινές Θεῖες Λειτουργίες καί οἱ μακρές ἱερές ἀκολουθίες παραμένουν τό ἀγαπημένο ἐντρύφημα τῶν φιλοθέων ἀγωνιστῶν τοῦ πνεύματος, τῶν σεμνῶν καί ὑπομονετικῶν Ἁγιορειτῶν πατέρων. 

Ἡ ἐκκλησιαστική αὐτή τάξη, πού ἀντικατοπτρίζει τήν τάξη τοῦ οὐράνιου καί φρικτοῦ θυσιαστηρίου, στό Ἅγιον Ὄρος διαφυλάσσεται ἀπαρασάλευτη καί κατά τή διάρκεια τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας καί τοῦ Πάσχα. Ἡ Ἐκκλησία μας ὅρισε ἡ ἑβδομάδα τῶν Παθῶν νά ὀνομάζεται Μεγάλη Ἑβδομάδα ἐξαιτίας τῶν μεγάλων καί ὑπερφυσικῶν γεγονότων πού ἔλαβαν χώρα σ᾿ αὐτήν. Ἡ ἑβδομάδα αὐτή λέγεται Μεγάλη ὄχι γιατί εἶναι χρονικά μεγαλύτερη ἀπό τίς ἄλλες ἑβδομάδες τοῦ χρόνου, ἀλλά γιατί τό πλήρωμα τῆς Ἐκκλησίας, λαϊκοί, κληρικοί καί μοναχοί, ζοῦμε τά μεγάλα γεγονότα τῆς σωτηρίας τοῦ ἀνθρώπινου γένους.

Ἡ Μεγάλη Ἑβδομάδα θά μᾶς προσφέρει μεγαλειώδεις στιγμές ἐπικοινωνίας μέ τόν Χριστό. Τό ἀνυπέρβλητο κάλλος τῶν ὕμνων, πού συνέθεσε ὁ θεοκίνητος νοῦς τῶν ἱερῶν ποιητῶν τῆς Ἐκκλησίας, καί τό θεολογικό βάθος τῶν ἱερῶν τελετῶν δημιουργοῦν ψυχική ἀνάταση, πού φθάνει τό δέος. Ἐδῶ ἁρμόζει ἡ σιγή τοῦ θάμβους.

«Ἰδού ὁ Νυμφίος ἔρχεται ἐν τῷ μέσῳ τῆς νυκτός, καί μακάριος…»
Καί νά! Ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς μας Χριστός ἔρχεται ἐκεῖ πού δέν Τόν περιμένεις, ξαφνικά, στή μέση τῆς νύχτας. Καί καλότυχος ἐκεῖνος ὁ ἄνθρωπος πού τή στιγμή ἐκείνη θά βρίσκεται σέ πνευματική ἐγρήγορση καί ἕτοιμος πάντοτε νά ἀκολουθήσει τό θεῖο θέλημα. 

Ἀπό τήν ἄλλη μεριά, ἀνάξιος εἶναι ἐκεῖνος πού τήν ὥρα κατά τήν ὁποία θά τόν ἐπισκεφθεῖ ὁ Κύριος θά τόν βρεῖ σέ πνευματική ραθυμία. 

Αὐτά βλέποντας καί σύ, ψυχή μου, πρόσεξε νά μήν πέσεις σέ βαρύ πνευματικό ὕπνο, ὥστε νά μήν παραδοθεῖς σέ πνευματικό θάνατο καί κλειστεῖς ἔξω ἀπό τήν Βασιλεία τῶν Οὐρανῶν. Γι᾿ αὐτόν τόν λόγο, ψυχή μου, ξύπνα, μετανόησε, ἀνασήκωσε τό βαρύ πέπλο τῆς ἁμαρτίας πού σέ σκεπάζει, καί κάλεσε προσευχητικά τόν Κύριο ψάλλοντας «Ἅγιος, Ἅγιος, Ἅγιος εἶσαι Κύριε ὁ Θεός μου».

Βέβαια, ὁ Νυμφίος τῆς ψυχῆς μας Χριστός ἔρχεται πάντοτε καί μέ πολλές μορφές, κάθε στιγμή τῆς ζωῆς μας. Ἄς εἴμαστε λοιπόν ἄγρυπνοι πνευματικά καί ἄς ἀγωνιζόμαστε ὥστε νά μή μείνουμε ἔξω ἀπό τήν Βασιλεία Του, μέ τίς πρεσβεῖες τῆς Θεοτόκου καί πάντων τῶν Ἁγίων. 

Τό πνευματικό μήνυμα τῶν ἡμερῶν τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδος μᾶς τό μεταφέρει, ἐκτός ἀπό τήν ἀγγελομίμητη ὑμνογραφία, καί ἡ ὀρθόδοξη εἰκονογραφία, πού μεταφράζει μέ χρώματα καί σχήματα τήν ἐμπειρία πού θά ἀποκτήσει ὁ πιστός ἀπό τήν οὐσιαστική μετοχή του στά δρώμενα. Στό Ἅγιον Ὄρος ἰδιαίτερο ἐνδιαφέρον παρουσιάζουν οἱ τοιχογραφίες τοῦ ἐξωνάρθηκα τοῦ καθολικοῦ τῆς Μονῆς Βατοπαιδίου, πού εἶναι ἀφιερωμένο στόν Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου. Οἱ τοιχογραφίες αὐτές χρονολογοῦνται ἀπό τό 1312 καί ἱστοροῦν τήν λειτουργική τάξη καί τήν συγκλονιστική στήν δραματική τους ἀλήθεια ποιητική δύναμη τῶν δρωμένων, τά Πάθη καί τήν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ. 

Ἐπιλεγμένες μέ διαύγεια θεολογικῆς σκέψης, μνημειακές σέ μέγεθος καί ρωμαλαῖες ζωγραφικές παραστάσεις ζωντανεύουν στίς ἐπιφάνειες τά ἀναγνώσματα τῶν Εὐαγγελίων τῆς Μεγάλης Ἑβδομάδας καί τῆς ἑβδομάδας τῆς Διακαινησίμου. Ἀπεικονίζονται ὁ Μυστικός Δεῖπνος, ὁ Νιπτήρας, ἡ Διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ γιά τό νόημα τοῦ Νιπτήρα, ἡ Προσευχή, ἡ Προδοσία, ἡ προσαγωγή τοῦ Χριστοῦ στό Πραιτώριο, ἡ Μαστίγωση, ὁ Χριστός ἑλκόμενος ἐπί Σταυροῦ, ἡ Ἀποκαθήλωση καί ὁ Ἐπιτάφιος Θρῆνος. Οἱ Μυροφόρες στό μνῆμα, ἡ Κάθοδος τοῦ Χριστοῦ στόν Ἄδη, ἡ ἐμφάνιση τοῦ Κυρίου στούς μαθητές, τό «Εἰρήνη ὑμῖν» καί ἡ ψηλάφηση τοῦ Θωμᾶ.

Ἔχοντας θεμελιακή ἀξία γιά τήν χριστιανική διδασκαλία, τά Πάθη καί ἡ Ἀνάσταση, ὡς κορυφαῖα γεγονότα τῆς πρώτης παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, κράτησαν ἀπ᾿ ἀρχῆς περίβλεπτη θέση στήν διακόσμηση τοῦ ὀρθόδοξου ναοῦ, μέ ψηφιδωτά, τοιχογραφίες καί φορητές εἰκόνες. 

Σέ συμφωνία μέ τό Εὐαγγέλιο, μέ ἑρμηνεῖες πατερικῶν ὁμιλιῶν καί ὕμνων, τῶν ὁποίων ἀποτελοῦσαν ἀπεικόνιση, οἱ παραστάσεις συνδέθηκαν μέ τήν εἰκονογραφική διατύπωση, τήν θεματολογική συγκρότηση καί τήν χωροθεσία τους μέ τήν ἀνάπτυξη τῆς Θείας Λειτουργίας, προσφέροντας σέ θέαση τῶν πιστῶν καί στό διαρκές παρόν τῆς εὐχαριστιακῆς θυσίας ἀποκαλυπτική μαρτυρία τοῦ ἔργου τῆς οἰκονομίας γιά τήν λύτρωση τοῦ ἀνθρώπου.

dimokratianews, 03.04.2018

Δείτε και: -ΜΕΓΑΛΗ ΔΕΥΤΕΡΑ: Εἰσοδεύοντας στή Μεγάλη Ἑβδομάδα