Η εγκατάλειψη τών άκαρπων δημιουργημάτων

Κατά Αιρέσεων Βιβλίο 4ο: Κεφάλαιο 4.

Η εγκατάλειψη τών άκαρπων δημιουργημάτων

Και τα άκαρπα δημιουργήματα τού Θεού είναι

Αγίου Ειρηναίου τής Λυών (2ος - αρχές 3ου αιώνος).

1. Επί πλέον τολμούν να λέγουν για την Ιερουσαλήμ και τον Κύριο ότι, αν αυτή ήταν «η πόλις του μεγάλου βασιλέως»1 δεν θα εγκαταλειπόταν. Αυτό μοιάζει σαν κάποιος να έλεγε ότι, αν το άχυρο ήταν δημιούργημα του Θεού, ποτέ δεν θα εγκαταλειπόταν από το σιτάρι και, αν η κληματόβεργα έγινε από τον Θεό, ποτέ δεν θα εγκαταλειπόταν και δεν θα κοβόταν από το αμπέλι. Όπως, όμως, αυτά δεν έγιναν πρωταρχικά γι' αυτά τα ίδια, αλλά για τον καρπό που αυξάνει μέσα τους, και όταν αυτός ωριμάσει και αφαιρεθεί, τότε εγκαταλείπονται και βγαίνουν από τη μέση όσα είναι πλέον άχρηστα για την καρποφορία, έτσι έγινε και με τα Ιεροσόλυμα. Η πόλη αυτή έφερε μέσα της το ζυγό της δουλείας, στον οποίο υποδουλώθηκε ο άνθρωπος, που πρωτύτερα δεν υποτασσόταν στον Θεό, όταν βασίλευε ο θάνατος2. Και υποδουλωμένος ο άνθρωπος, έγινε κατάλληλος για την ελευθερία. Όταν, όμως, ήλθε ο καρπός της ελευθερίας και αυξήθηκε και κόπηκε και μπήκε στην αποθήκη, τότε μεταφέρθηκαν από αυτήν την πόλη όσοι μπόρεσαν να καρποφορήσουν και διεσπάρησαν σε όλο τον κόσμο. [Έτσι λέγει και ο Ησαΐας: «Τέκνα Ιακώβ βλαστήσει, και ανθήσει Ισραήλ, και πλησθήσεται η οικουμένη του καρπού αυτού»3. Σε όλη την οικουμένη διασκορπίσθηκε ο καρπός αυτός. Γι' αυτό φυσιολογικά και εγκαταλείφθηκαν και αφαιρέθηκαν όσα κάποτε μεν έφεραν καλούς καρπούς (διότι από αυτά καρποφορήθηκαν ο Χριστός ως άνθρωπος4 και οι Απόστολοι), τώρα, όμως, είναι ακατάλληλα για καρποφορία]5. Όλα όσα κάποτε αρχίζουν, κατ' ανάγκην και κάποτε τελειώνουν.

2. Επειδή, λοιπόν, από το Μωυσή άρχισε ο νόμος, επόμενο ήταν στον Ιωάννη να τελειώσει. Ο Χριστός ήλθε για να τον συμπληρώσει. Και γι' αυτό «ο νόμος και οι Προφήται έως Ιωάννου»6. Και η Ιερουσαλήμ, επομένως, η οποία άρχισε από το Δαυΐδ7, τότε συμπλήρωσε το χρόνο της. Η νομοθεσία έπρεπε να λάβει τέλος, όταν εμφανίσθηκε η Καινή Διαθήκη. [Όλα ο Θεός τα κάνει με μέτρο και τάξη και τίποτε δεν είναι υπερβολικό σε αυτόν, διότι τίποτε δεν είναι αμέτρητο]8. Και καλώς είπε κάποιος ότι ο αμέτρητος Πατήρ μετρήθηκε εν τω Υιώ. Το μέτρο του Πατρός είναι ο Υιός, επειδή τον χωρεί. Για το λόγο, όμως, ότι η διακονία εκείνων ήταν πρόσκαιρη, λέγει ο Ησαΐας: «εγκαταλειφθήσεται η θυγάτηρ Σιών ως σκηνή εν αμπελώνι και ως οπωροφυλάκιον εν σικυηράτω»9. Πότε, όμως, αυτά εγκαταλείπονται; Δεν εγκαταλείπονται, όταν αφαιρεθεί ο καρπός και εγκαταλειφθούν μόνα τα φύλλα, που δεν μπορούν πλέον να καρποφορήσουν;

3. Και δεν γίνεται λόγος μόνο για την Ιερουσαλήμ, αφού, οπωσδήποτε, και το σχήμα όλου του κόσμου πρέπει να παρέλθει10, όταν έλθει ο καιρός της παρελεύσεώς του, ώστε το μεν σιτάρι να συγκεντρωθεί στην αποθήκη, τα άχυρα, όμως, να εγκαταλειφθούν και να καούν11. «ημέρα γαρ Κυρίου καιομένη ως κλίβανος, και έσονται καλάμη πάντες οι αμαρτωλοί οι ποιούντες άνομα και ανάψει αυτούς η ημέρα η ερχόμενη»12. Το ποιος είναι αυτός ο Κύριος, ο οποίος επάγει τέτοια ημέρα, το δείχνει ο Ιωάννης ο Βαπτιστής, ο οποίος λέγει για τον Χριστό: «Αυτός υμάς βαπτίσει εν Πνεύματι Αγίω και πυρί· ού το πτύον εν τη χειρί αυτού και διακαθαριεί την άλωνα αυτού και συνάξει τον καρπόν εις την αποθήκην, το δε άχυρον κατακαύσει πυρί ασβέστω»13. Δεν είναι άλλος αυτός που έκανε το σιτάρι και άλλος εκείνος που έκανε το άχυρο. Είναι ένας και ο αυτός και ο ίδιος τα κρίνει, δηλαδή, τα ξεχωρίζει. Αλλά, βεβαίως, το σιτάρι και το άχυρο είναι χωρίς ψυχή και λογική και από τη φύση τους έγιναν τέτοια. Ο άνθρωπος, όμως, είναι λογικό ον. Και ως προς αυτό είναι όμοιος με τον Θεό, καθώς έγινε αυτεξούσιος και αυτοδύναμος, υπεύθυνος για τον εαυτό του, με αποτέλεσμα άλλοτε να γίνεται σιτάρι και άλλοτε άχυρο. Γι' αυτόν το λόγο δικαίως θα καταδικασθεί, διότι, ενώ πλάσθηκε λογικό ον, έχασε την αληθινή λογική και ζώντας χωρίς λογική, αντιτάχθηκε στη δικαιοσύνη του Θεού14, παραδόθηκε σε κάθε υλιστική νοοτροπία και υποδουλώθηκε σε όλες τις ηδονές, όπως λέγει ο προφήτης: «άνθρωπος εν τιμή ων ου συνήκε, παρασυνεβλήθη τοις κτήνεσιν τοις ανοήτοις και ωμοιώθη αυτοίς»15.

 Σημειώσεις

---

1. Ματθαίος 5,35.

2. Ρωμαίους 5,14.

3. Ησαΐας 27,6.

4. Ρωμαίους 9,5.

5. Θεοδωρήτου, Ερανιστής, Διάλογος Β΄ (PG 83,169-171).

6. Λουκάς 16,16.

7. Παράβαλλε Β΄ Βασιλέων 5,7.

8. Ιωάννου Δαμάσκηνου, εις τα Ιερά Παράλληλα (PG 95,1080 Β).

9. Ησαΐας 1,8.

10. Α' Κορινθίους 7,31.

11. Ματθαίος 3,12.

12. Μάρκος 4,1.

13. Ματθαίος 3,11-12. Λουκάς 3,16-17.

14. Ρωμαίους 10,3.

15. Ψαλμοί 48,13. 21.

Πηγή: "Έλεγχος και Ανατροπή τής Ψευδωνύμου Γνώσεως", βιβλίο 4ο, κεφάλαιο 4ο, σε μετάφραση αρχιμ. Ειρηναίου Χατζηεφραιμίδη δ. Θ. Θεσσαλονίκη 1991.

oodegr.com