Η κουστωδία του Πιλάτου και τα Ορθόδοξα Χριστούγεννα.

Η ΚΟΥΣΤΩΔΙΑ ΤΟΥ ΠΙΛΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΑ ΟΡΘΟΔΟΞΑ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΑ

Κισιώτης Στέφανος, θεολόγος

Στην πατρίδα μας υπάρχουν δυο γιορτές Χριστουγέννων. Η μία έχει καθαρά κοσμικό – εμπορικό χρώμα και η άλλη εόρτια Ορθόδοξο, με παραδοσιακό εκκλησιαστικό περιεχόμενο. Ο πρώτος τρόπος εορτασμού, ο κοσμικός, προέρχεται από τον δεύτερο, τον εκκλησιαστικό, μόνον που έχει χάσει το πνευματικό του περιεχόμενο και μένει στα εξωτερικά γνωρίσματα της εορτής. 

Τυπικές ευχές, υλικές ετοιμασίες, ψώνια – δώρα – ρούχα…, αλλά και συνεστιάσεις, χοροί, ολονύκτιες διασκεδάσεις… εκδηλώσεις που δεν έχουν καμιά σχέση με την γιορτή των Χριστουγέννων. Είναι μια «ευκαιρία» για να ξεφαντώσουν οι άνθρωποι, να ξεσκάσουν, να «το ρίξουν έξω». Και φυσικά με όλ’ αυτά «κινείται» η αγορά… Γι’ αυτό και η περίοδος πριν από τα Χριστούγεννα είναι για όλους «εόρτιος». Στολίζονται οι δρόμοι, οι πλατείες, τα μαγαζιά. Αλλάζουν οι βιτρίνες των καταστημάτων. Φώτα, λαμπιόνια, μπαλίτσες πολύχρωμες και ό,τι άλλο δελεαστικό για τον υποψήφιο πελάτη…. Όλο αυτό το σκηνικό μας παραπέμπει στον δυτικό τρόπο  εορτασμού των Χριστουγέννων, όπου μόνον το όνομα των Χριστουγέννων διασώζεται. Το περιεχόμενο έχει χαθεί πριν από πολλά χρόνια.

Λίγο ο καταναλωτικός - καπιταλιστικός τρόπος ζωής, λίγο η πολεμική κατά του χριστιανισμού στη δύση, όπου φιλοσοφίες, ιδεολογίες, αλλά και οι πολλές αστοχίες ρωμαιοκαθολικών και προτεσταντών, έφτιαξαν – οικοδόμησαν την αποχριστιανοποίηση της δυτικής Ευρώπης. Κι αυτό που έμεινε έχει μόνον το όνομα των Χριστουγέννων. Δυστυχώς αυτός ο τρόπος εορτασμού, ο αποχριστιανοποιημένος, έφτασε πριν από αρκετές δεκαετίες και στην Ορθόδοξη Ελλάδα. Όχι πως ενοχλεί ο εξωτερικός στολισμός δρόμων, σπιτιών, καταστημάτων…, αλλά, όταν αυτός ο στολισμός είναι ο κύριος εκφραστής των Χριστουγέννων και μένουμε μόνον σ’ αυτό, τότε έρχεται ως συνέπεια η «πείνα» και η «δίψα» της ψυχής, η οποία δεν ικανοποιείται με τα εξωτερικά και μόνον στολίσματα…

Αυτά συμβαίνουν εν Ελλάδι κατά το σωτήριον έτος 2020 μ. Χ., εν μέσω πανδημίας κορωνοϊού, ο οποίος «μας τα χάλασε»…

Όμως, ο κορωνοϊός δεν έπληξε μόνον  τα κοσμικά Χριστούγεννα, αλλά και τα εκκλησιαστικά, τα Ορθόδοξα. Ως «τιμητική φρουρά», που αποδίδει «τιμή» και «σεβασμό» στον Βασιλέα του σύμπαντος κόσμου τοποθετήθηκαν στις μέρες μας οι ένστολοι αστυνομικοί, για να «φυλάνε» τις Εκκλησίες κλειστές, κλειδαμπαρωμένες. Το ίδιο είχε κάνει τότε και ο Πιλάτος, ο οποίος έστειλε τους Ρωμαίους στρατιώτες να φυλάνε το μνήμα του Ιησού και τον ίδιο τον Χριστό από τους επικίνδυνους μαθητές του: «Οι δε πορευθέντες ησφαλίσαντο τον τάφον σφραγίσαντες τον λίθον μετά της κουστωδίας».(Ματθ.27,65). Εόρτια περίοδος Χριστουγέννων με κλειστές Εκκλησιές. Εποχές παράλληλες…;

 Κι απρόσμενα έγινε το «θαύμα»! Η κυβέρνηση «χαλάρωσε» τα μέτρα προστασίας από τον κορωνοϊό και επέτρεψε να λειτουργήσουν οι ναοί μόνον για την ημέρα των Χριστουγέννων και τα Θεοφάνεια με εκκλησίασμα εννέα πιστούς!! Για όλα υπάρχουν λύσεις!! Η παραχώρηση αξιοθαύμαστη!! Τελικά, τι αλλάζει; Απολύτως τίποτα!! Οι Εκκλησίες παραμένουν κλειστές. Ούτε άδεια για εκκλησιασμό προβλέπουν ούτε πιστούς στον αύλιο χώρο των Εκκλησιών… Τελικά, ποιος είναι πιο επικίνδυνος ο Χριστός ή οι πιστοί; Ο «καίσαρας»  και οι πραιτωριανοί υπέγραψαν τον ειδικό νόμο.  Όπως λέει το Ευαγγέλιο: «Εξήλθε δόγμα παρά καίσαρος Αυγούστου».(Λουκ.1,1). Έτσι φτάσαμε να γιορτάζουμε Χριστούγεννα και στην Ορθόδοξη Εκκλησία, με κλειστούς τους ναούς, χωρίς Χριστό, όπως στα κοσμικά. Κοσμικά Χριστούγεννα και εκκλησιαστικά Ορθόδοξα σημειώσατε Χ!! Η ίδια διαταγή προβλέπει ρεβεγιόν με εννέα άτομα!!! Αν αυτό δεν λέγεται προσβολή προς την Μητέρα Εκκλησία και τροφό του Γένους των Ελλήνων, τότε πώς λέγεται; Ίσως «ύβρις»… Τι άλλο θα δουν τα μάτια μας!!

Στις Εκκλησιές μας από την 15η  Νοεμβρίου αρχίζει η χριστουγεννιάτικη νηστεία. Από την 21η  Νοεμβρίου ακούγονται οι χριστουγεννιάτικες καταβασίες: «Χριστός γεννάται, δοξάσατε». Από την 26η  Νοεμβρίου ψέλνουμε το κοντάκιο: «Η Παρθένος σήμερον». Κι όσο πλησιάζουμε στην 25η Δεκεμβρίου αυξάνονται οι ύμνοι που μας προετοιμάζουν και μας εισάγουν στο μέγα γεγονός της Θείας Ενανθρώπησης.  Όσοι έχουν πρόσβαση στα ιερά βιβλία της Εκκλησίας, αυτής της χριστουγεννιάτικης περιόδου και τα ανοίγουν, βρίσκονται μπροστά σε ένα κόσμο μαγικό, ουράνιο, θεϊκό, γεμάτο έμπνευση, μυσταγωγία και κατάνυξη, αλλά… «εκτός τόπου», γιατί οι Εκκλησίες παραμένουν κλειστές για τους πιστούς. Έτσι λίγες ημέρες πριν από τα Χριστούγεννα ο Χριστός είναι «ο εν Σπηλαίω τηρούμενος».(Αναστ. Αίνοι, πλ. Α΄, 2ο τροπ.).

Γιατί οι άρχοντες θέλουν τον Ιησού ξεκομμένο από τον κόσμο, από τον λαό Του; Να μην ομιλεί, να μην αποκαλύπτει την Αλήθεια, να μην οδηγεί τους ανθρώπους… να μην τελεί «τέρατα και σημεία»; Η όποια «κουστωδία» έχει την δύναμη να προστατεύει την «εξουσία» από τους επικίνδυνους, από τους «ανατροπείς». Ναι, ο Χριστός αντιστέκεται στην όποια «εξουσία», όμως με τον δικό Του τρόπο. Ομιλεί για την Αλήθεια και οδηγεί τους ανθρώπους στην Ελευθερία. «Γνώσεσθε την αλήθεια και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς».(Ιω. 8,32). Γι’ αυτό, όταν ο Πιλάτος, σε κείνη την δίκη παρωδία, ρώτησε τον Ιησού:  «τι εστιν αλήθεια»,(Ιω. 18,38) ο Χριστός δεν απάντησε. Τι να του πει; «Εγώ ειμί η Αλήθεια»; Δεν θα άκουγε, δεν θα καταλάβαινε. Ο Πιλάτος ενδιαφερόταν μόνο για την εξουσία.  Ο Χριστός δεν έκρυψε ποτέ τα «δικαιώματά» Του και τις προθέσεις Του από τους ανθρώπους. Ήταν και παραμένει ειλικρινής απέναντί τους. Τα θέλει όλα δικά Του κινούμενος από την αγάπη Του. Γι’ αυτό και είναι «Αντιεξουσιαστής». «Αντιτίθεται» σε  όποια  υπεροπτική, απάνθρωπη ή καθεστωτική νοοτροπία. Φωτιές ανάβει στις καρδιές των ανθρώπων. «Πυρ ήλθον βαλείν επί την γην και τι θέλω ή ήδη ανήφθη».(Λουκ. 12,49). Τους «Ξεσηκώνει»… Διεκδικεί το πλάσμα Του θυσιαζόμενος!!

 Παρά τους περιορισμούς που της επιβάλλονται η Εκκλησία ζει και πορεύεται. Μέσα στη δισχιλιετή πορεία της η Εκκλησία αντιστάθηκε σε όσους προσπάθησαν να παρέμβουν στη ζωή της, έστω κι αν αυτός ήταν ο καίσαρας, είτε ο Ρωμαίος είτε ο Βυζαντινός. Αλλά κι αργότερα αντιστάθηκε στον όποιον «καίσαρα», «χριστιανό» ή άθεο. Κι αυτό συμβαίνει, όταν τα μέλη της, Κλήρος και Λαός, έχουν γνήσιο Ορθόδοξο βίωμα, όταν έχουν ουσιαστική σχέση με τον ενανθρωπήσαντα και αναστάντα Υιό και Λόγο του Θεού. Όσο τα μέλη της Χριστοποιούνται, τόσο αγιάζονται. Τότε βιώνουν τον λόγο του αποστόλου Παύλου: «Πάντα ισχύω εν τω ενδυναμούντι με Χριστώ».(Φιλ. 4,13). Η πιο ηρωϊκή περίοδος της Εκκλησίας ήταν αυτή των τριών πρώτων αιώνων, η περίοδος των Κατακομβών...

Όμως τα Χριστούγεννα φτάνουν. Η νοσταλγία και ο πόθος αυξάνουν  στις ψυχές των πιστών. Πότε θα βρεθούν στο Σπίτι Του, για να προσκυνήσουν  την άχραντη εικόνα Του! Να μυρίσουν το λιβάνι Του, να ακούσουν τους επίκαιρους χριστουγεννιάτικους ύμνους στο δικό Του «περιβάλλον», όπου ψάλτες, λαός και Άγγελοι Τον υμνούν και Τον δοξάζουν, όπως τότε… «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επί γης ειρήνη…». Χριστούγεννα!!  Παρ’ όλες τις απαγορεύσεις, τους περιορισμούς και το κλείσιμο των ναών, εμείς πρέπει να βρισκόμαστε σε «εγρήγορση».  Καλούμαστε να κάνουμε την καρδιά μας φάτνη. Ας ετοιμαστούμε, λοιπόν, με λαχτάρα γι’ αυτό, όπως λέμε στην ακολουθία της Θείας Μετάληψης, απευθυνόμενοι στον Χριστό: «και ως κατεδέξω εν σπηλαίω και φάτνη αλόγων ανακλιθήναι, ούτω κατάδεξαι και εν τη φάτνη της αλόγου μου ψυχής  και εν τω εσπιλωμένω μου σώματι εισελθείν». (Γ΄ ευχή).  Κι όσο λαχταρούμε να «αναπαυθεί» σ’ αυτήν «το βρέφος» Ιησούς(Λουκ.2,16), ο δωρεοδότης Χριστός θα βρει τον τρόπο να μας επισκεφθεί… Ίσως κάποιος «ντελιβεράς του Θεού» ή κάποιος «παπασούζας καμικάζι» να χτυπήσει την πόρτα μας και να μας πει: «Μετά φόβου, Θεού πίστεως και αγάπης προσέλθετε».  Είναι απλό. Το μόνο που χρειάζεται  είναι να απομακρύνουμε τον εαυτό μας από τις εόρτιες κοσμικότητες, να αναζητήσουμε από καρδιάς τον Ιησού, «έθελξας πόθω με Χριστέ και ηλλοίωσας τω θείω Σου έρωτι»(τροπ. Θ. Μεταλ.), και τότε Αυτός θα βρει τον τρόπο και θα έλθει. Αυτός που κατέβηκε από τον ουρανό και έγινε άνθρωπος για χάρη μας… ο Πατέρας, ο Αδελφός, ο Φίλος… ο καλός Ποιμένας…  Θα Τον συναντήσουμε και εμείς, όπως Τον βρήκαν πριν από 2000  χρόνια οι Ποιμένες της Βηθλεέμ και οι Μάγοι. Όπως Τον γνώρισαν μέσα στους αιώνες που πέρασαν από τότε, αναρίθμητοι άνθρωποι οι οποίοι Τον πίστεψαν, Τον αγάπησαν και Τον υπηρέτησαν ενσυνείδητα. Το θαύμα βρίσκεται δίπλα στον καθένα μας. Προϋπόθεσή του είναι η πίστη, αλλά και θαύμα στις μέρες μας είναι η ίδια η πίστη. Τον Χριστό Τον ζούμε εσωτερικά, βιωματικά και οντολογικά εν τη Εκκλησία και δια της Εκκλησίας «μετά πάντων των Αγίων». Γι’ αυτό εφέτος πιο πολύ και πιο δυνατά  πρέπει να αναφωνήσουμε, για ν’  ακουστεί παντού και σ’ όλους τους ανθρώπους αυτό που πιστεύουμε:

Χριστός ετέχθη, αδελφοί! Ναι, αληθώς, ετέχθη!