Ολόκληρη η συνέντευξη του Μητρ. Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου στο περιοδικό flash

“Είμαι υπέρ του διαχωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας”

Συνέντευξη στους Πέτρο Τσώνη και Γιάννη Τυπάλδο

Ο λόγος για το Μητροπολίτη Μεσσηνίας Χρυσόστομο Σαββάτο, που σε λίγους μήνες συμπληρώνει τρία χρόνια έντονης παρουσίας στα μεσσηνιακά δρώμενα. Τα έργα και οι αποφάσεις του τάραξαν τα νερά της τοπικής εκκλησίας και υπήρξαν έντονες αντιδράσεις από μερίδα χριστιανών. Στη συνέντευξη που ακολουθεί ο Μητροπολίτης δε μασά τα λόγια του και απαντά ευθαρσώς για δύσκολα θέματα, όπως για το χωρισμό Εκκλησίας -κράτους, για το κατέβασμα των συμβόλων από τα σχολεία και τα δικαστήρια, για το δικαίωμα των αλλοδαπών στην έκφραση των θρησκευτικών τους πεποιθήσεων και για όλους αυτούς που τον αντιμάχονται. Ακόμη, ανακοινώνει σημαντικές πρωτοβουλίες στον τομέα κοινωνικών έργων της τοπικής εκκλησίας.

Να ξεκινήσουμε από τα κλασσικά. Πού γεννηθήκατε, ποια είναι η καταγωγή των γονέων σας;

"Γεννήθηκα σε μια προσφυγική περιοχή, στο Περιστέρι. Ο πατέρας μου ήρθε από τα Βουρλά της Σμύρνης το 1922, ενώ νωρίτερα, το 1917, είχε έλθει η μητέρα μου από το Ερεβάν της Αρμενίας. Η μητέρα μου ζούσε στο Ναύπλιο και εκεί τη γνώρισε ο πατέρας μου, που υπηρετούσε τη στρατιωτική του θητεία. Εγώ γεννήθηκα στις 8 Σεπτεμβρίου του 1961".

Τα παιδικά σας χρόνια πώς ήταν;

"Σε μια φτωχική γειτονιά μεγαλώσαμε, οι σχέσεις μας με τους ανθρώπους ήταν πολύ απλές, ποτέ δε σκεφτόμαστε να κάνουμε κάτι παραπάνω από αυτά που μπορούσαμε. Τελείωσα το Δημοτικό και το Γυμνάσιο στο Περιστέρι και από εκεί ξεκίνησα μια πορεία σταδιοδρομίας".

Φαντάζομαι εκεί θα πρωτογνωρίσατε Μεσσήνιους.

"Στα σχολικά χρόνια είχα πολλούς γνωστούς και φίλους από τη Μεσσηνία, η γειτόνισσά μας, μάλιστα, ήταν Μεσσήνια και είχα τη χαρά να την ξανασυναντήσω εδώ στην Καλαμάτα, όταν έγινα Μητροπολίτης".

Το ταξίδι στην Εκκλησία πότε ξεκινά;

"Θυμάμαι ότι από επτά χρονών παιδάκι πήγαινα στην εκκλησία, θυμάμαι τον εαυτό μου πάνω στο αναλόγιο να προσπαθώ να ψάλω. Αν με ρωτήσετε τι ήταν αυτό που με έσπρωξε να το κάνω, δεν μπορώ να σας απαντήσω".

Δεν πηγαίνατε να παίξετε μπάλα με τα άλλα παιδιά της ηλικίας σας;

"Και μπάλα έπαιξα και ξυλίκι έπαιξα και πόλεμο έπαιξα, η Κυριακή όμως για μένα ήταν η μέρα που θα σηκωνόμουν πρςί να πάω στην εκκλησία".

Όταν σας ρωτούσουν ως παιδί "τι θα γίνεις όταν μεγαλώσεις", τι απαντούσατε;

"Έλεγα πάντα πως θα γίνω παπάς, παρ' όλο που οι γονείς μου δεν το θέλανε. Ομολογώ ότι υπήρχε μεγάλη αντίδραση από το σπίτι, σκεφθείτε ότι εις την διάκονο χειροτονία μου ο πατέρας μου δεν ήλθε, γιατί δεν μπορούσε να το αποδεχθεί. Αργότερα, βέβαια, ομαλοποιήθηκαν τα πράγματα".

Τι ήθελαν οι γονείς σας;

"Οι γονείς μου ήθελαν να δώσω στην Ιατρική. Έτσι, όταν τελείωσα το Λύκειο, έδωσα εξετάσεις στην Ιατρική και πέρασα. Τότε, τους είπα, εντάξει έγινε αυτό που θέλατε, αλλά εγώ θα πάω στη Θεολογία. Την επόμενη χρονιά έδωσα εξετάσεις στην Ανωτέρα Εκκλησιαστική Σχολή".

Αποφασίσατε, λοιπόν, να γίνετε κληρικός. Γιατί, όμως, άγαμος και όχι έγγαμος;

"Δεν μπορώ να σας πω το γιατί. Παρ' ότι η μητέρα μου, που, όπως σας είπα, ήταν αντίθετη με την απόφασή μου να γίνω κληρικός, έδειξε να συμβιβάζεται αν θα γινόμουν έγγαμος κληρικός. Εγώ επέμενα ότι αυτό που πάω να κάνω ζητάει απόλυτη αφιέρωση".

Η απόφαση και η επιλογή σας νομίζω ότι ξεφεύγει λίγο από την ανθρώπινη φύση.

"Αυτό το καταλαβαίνω, σε αρκετούς δημιουργείται αυτή η εντύπωση, με την απόφασή μου αυτή θέλησα να προσανατολισθώ απόλυτα σε αυτό που είχα θέσει σκοπό στη ζωή μου. Μήπως δεν υπάρχουν άγαμοι γιατροί οι οποίοι έχουν αφιερωθεί κατ' αποκλειστικότητα στην επιστήμη τους; Εξάλλου, την απόφαση αυτή την πήρα αρκετά μεγάλος και ώριμος. Ήμουν 27 χρονών, είχα τελειώσει τις σπουδές μου στη Θεολογική Σχολή. Γι' αυτό, όταν έγινα κληρικός, έφυγα αμέσως για το εξωτερικό για να συνεχίσω τις σπουδές μου. Είχα πλέον κατασταλάξει ότι θα ακολουθήσω μια πορεία επιστήμης Θεολογικής, με σκοπό να βοηθήσω την Εκκλησία και τον άνθρωπο".

Υπήρχαν και κοινωνικοί λόγοι που σας οδήγησαν σε αυτή την απόφαση;

"Για μένα δε νοείται Εκκλησία ξεκομμένη από τον κόσμο, αν ξεκοπεί από την κοινωνία γίνεται μουσείο και εμείς ωραία εκθέματα σε αυτό το μουσείο. Πιστεύω ότι η Εκκλησία, ανεξάρτητα από το έργο που προσφέρει, καλείται να δώσει ένα νόημα στον άνθρωπο, νόημα ζωής, όχι με την έννοια πώς πρέπει να ζει κανείς, αλλά τι σημαίνει να ζει. Η Εκκλησία δεν ήταν ποτέ αποκομμένη από τον κόσμο, είχε να κάνει μέσα στον κόσμο και προσπαθούσε να του πει τι πρέπει να κάνει για να γίνει καλύτερος".

Εσείς βλέπετε αυτή τη στιγμή η Εκκλησία να είναι συνδεδεμένη με τον κόσμο και τα προβλήματά του, όπως, ας πούμε, με το περιβαλλοντικό πρόβλημα; Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί ένας κληρικός δεν πρέπει να κινητοποιεί τις οικολογικές ευαισθησίες του κόσμου. Το λέω, με αφορμή αυτό που μόλις μας είπατε, ότι η Εκκλησία δεν πρέπει να είναι αποκομμένη από την κοινωνία.

"Κοιτάξτε, υπάρχουν πολλά επίπεδα σύμπτωσης κοινωνίας και Εκκλησίας. Κάθε πρόβλημα το οποίο αγγίζει τον άνθρωπο και την κοινωνία, είναι πρόβλημα και για την Εκκλησία. Όμως, πρέπει κάθε φορά να βλέπουμε ποιο είναι το εφικτό. Με το να βγω εγώ σήμερα και να πω ότι πρέπει να σώσουμε το περιβάλλον, δεν προσφέρω τίποτα περισσότερο από αυτό που μπορεί να προσφέρει ένας περιβαλλοντολόγος, ένας κοινωνιολόγος, ένας φυσικός, ένας οικολόγος. Εγώ πρέπει να πω τι φταίει και χαλάει το πράγμα, και αυτό το οποίο λέω και το επαναλαμβάνω στα κηρύγματά μου, είναι ότι, αν ο άνθρωπος δεν οριοθετήσει σωστά τη σχέση του με το περιβάλλον, τότε δεν μπορεί να διορθωθεί τίποτα. Η γενεσιουργός αιτία του προβλήματος είναι η παθολογία της σχέσης του ανθρώπου με το περιβάλλον".

Και μια και μιλήσαμε για σχέσεις, θα ήθελα να μιλήσουμε για τις προγαμιαίες σχέσεις.Είναι, άραγε, αμαρτία να συναντώνται δύο νέοι και να έχουν σεξουαλικές σχέσεις;

"Το θέμα των προγαμιαίων σχέσεων δεν μπορεί να θεωρηθεί μόνο ως μια στιγμιαία κατάσταση σχέσεων δύο ανθρώπων. Όταν δύο άνθρωποι ξεκινούν μια πορεία ζωής και μέσα σε αυτή την πορεία έχουν καταλήξει ότι μπορούν να συνυπάρξουν ως προσωπικότητες, η σεξουαλική σχέση είναι ένα στοιχείο αυτής της σχέσης. Γι' αυτούς τους ανθρώπους που βρίσκονται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας, η σχέση αυτή πρέπει να εκκλησιοποιηθεί, πρέπει να ιεροποιηθεί δια του γάμου. Αυτό λέει η Εκκλησία. Πέραν αυτού, ο κάθε άνθρωπος που μπορεί να θέσει τον εαυτό του εκτός των ορίων της Εκκλησίας, είναι ελεύθερος να ζήσει όπως θέλει. Έχω, όμως, τη γνώμη πως, αν μια σχέση περιορίζεται μόνο στην έννοια της σεξουαλικής επαφής, τότε έχει χάσει την αξία του ο άνθρωπος".

Είναι διάχυτη η εντύπωση ότι η Εκκλησία θα πρέπει να κάνει μεγαλύτερα ανοίγματα στον κόσμο, να εμπνέει τους ανθρώπους και να μην περιορίζεται στα εκκλησιαστικά ζητήματα.

"Η Εκκλησία δεν μπορεί να βγει και να κάνει προπαγάνδα. Η Εκκλησία δέχεται να συμβουλεύσει και να καθοδηγήσει όποιον έρχεται προς αυτήν και ζητάει τη βοήθειά της. Η Εκκλησία δεν μπορεί να πάρει πρωτοβουλίες, δεν είναι αυτός ο σκοπός της".

Υπήρξαν, όμως, τέτοια κινήματα από την εποχή του Μεσαίωνα και της Αναγέννησης.

"Υπήρξαν τέτοια κινήματα και ήρθαν και στη χώρα μας από τη Δύση, γιατί εξυπηρετούσαν κάποιες πολιτικοοικονομικές καταστάσεις. Από την Ιστορία έχει επιβεβαιωθεί ότι έχει άμεση σχέση με την Πολιτική και γι' αυτό έχουμε φθάσει σήμερα στο σημείο η Εκκλησία να έχει αλλοτριωθεί, να έχει χάσει τον πραγματικό της σκοπό, τον προσανατολισμό της, το περιεχόμενό της. Από τη στιγμή που η Εκκλησία ταυτίζεται ή γίνεται θεραπαινίδα της πολιτικής, χάνει τον πνευματικό της ρόλο μέσα στην κοινωνία. Δυστυχώς, πολιτικές καταστάσεις οδήγησαν πολλές φορές την Εκκλησία να γίνει θεραπαινίδα της πολιτικής.

Πολύς λόγος γίνεται για το διαχωρισμό της Εκκλησίας από την Πολιτεία.

"Δεν είναι η πρώτη φορά που το λέω, είμαι υπέρ του διαχωρισμού Εκκλησίας και Πολιτείας. Πρέπει να ξεκαθαρίσουμε τι είναι αυτό που ονομάζουμε διακριτοί ρόλοι. Η Εκκλησία είναι ένας συγκεκριμένος πνευματικός χώρος, στον οποίο κανένα κράτος, καμία Πολιτεία δεν έχει λόγο. Η Πολιτεία έχει το δικό της ρόλο μέσα στην κοινωνία και δεν αγγίζει το ρόλο της Εκκλησίας".

Ισχυρίζονται κάποιοι ότι το κράτος λειτουργεί συνεκτικά για την Εκκλησία και ότι αν υπάρξει διαχωρισμός, η Εκκλησία θα διασπασθεί. Τι λέτε γι' αυτό;

"Εγώ θα πω ότι η κάθε κυβέρνηση έχει καταλάβει ότι η Εκκλησία είναι παράγοντας κοινωνικής συνοχής, εκμεταλλεύεται αυτόν τον παράγοντα και δεν τολμά να κάνει διαχωρισμό Εκκλησίας και Πολιτείας".

Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου για το κατέβασμα των συμβόλων από τα δικαστήρια και τα σχολεία ξεσήκωσε αρκετές αντιδράσεις, εσείς τι γνώμη έχετε;

"Εγώ δεν έχω καμία αντίρρηση. Η Εκκλησία δε μένει στο επίπεδο των συμβόλων. Είτε μπει είτε δεν μπει η εικόνα στο δικαστήριο, εξαρτάται από τη συνείδηση του δικαστή αν θα είναι δίκαιος ή όχι. Όπως είμαι αντίθετος και με τον όρκο. Σημασία έχει ο σεβασμός προς το σύμβολο και όχι η απλή παρουσία του, μόνο έτσι θα διασωθεί η αξία τους".

Με αυτά που μας λέτε τώρα και αύριο θα διαβάσουν οι χριστιανοί της Μεσσηνίας οι οποίοι έχουν γαλουχηθεί για χρόνια με άλλες αντιλήψεις, φοβάμαι ότι θα αντιδράσουν.

"Κάποτε πρέπει να πούμε την αλήθεια, διότι σε λίγα χρόνια αυτά δε θα τα συζητάμε, θα τα ζούμε, να είστε σίγουροι. Σήμερα στην Ευρώπη ό,τι περιέχει τον όρο "θρησκεία" και "θρησκευτικό" απορρίπτεται, πρέπει τα πάντα να έχουν μια πολιτιστική προοπτική. Θα είμαστε τουλάχιστον σε κατάσταση στρουθοκαμηλισμού αν δε βλέπουμε τι έρχεται. Καλύτερα να είμαστε προετοιμασμένοι γι' αυτό που έρχεται, για να το αντιμετωπίσουμε, από το να κρύβουμε το πρόβλημα. Το ερώτημα όμως είναι άλλο, είναι αν η Εκκλησία και η Πολιτεία είναι ώριμες για να αντιμετωπίσουν τέτοιου είδους θέματα. Φοβάμαι ότι και το θέμα των συμβόλων, είτε εθνικών είτε θρησκευτικών, και το θέμα της κατάργησης της διδασκαλίας του μαθήματος των θρησκευτικών και το θέμα του όρκου, καθώς και το θέμα του διαχωρισμού, αντιμετωπίζονται με πολλή επιπολαιότητα, όλα βρίσκονται προ των πυλών και τίποτε πλέον δε θεωρείται αυτονόητο. Από την Πολιτεία, δυστυχώς, αντιμετωπίζεται με λαϊκισμό, από την Εκκλησία με στρουθοκαμηλισμό".

Υποστηρίζουν κάποιοι ότι η Ελλάδα είναι το τελευταίο θεοκρατικό κράτος στην Ευρώπη.

"Η Ελλάδα, ευτυχώς, δεν πέρασε σε θεοκρατικές αντιλήψεις, παρ' ότι ιστορικά υπήρξε σφιχταγκάλιασμα Εκκλησίας και Πολιτείας".

Παρ' όλα αυτά η παρουσία των κληρικών είναι πανταχού παρούσα, σε εγκαίνια καταστημάτων, εγκαίνια δρόμων, αγιασμούς κ.λπ. Ένα άλλο φαινόμενο που τείνει να γίνει ενοχλητικό είναι οι επισκέψεις σε εσάς των πολιτευτών πριν τις κάθε είδους εκλογές.

"Σε μια τοπική κοινωνία και ο παπάς και ο επίσκοπος έχουν έναν άλλο ρόλο, μια θέση διακεκριμένη. Άμα πάτε στα μεγάλα αστικά κέντρα, αυτό το πράγμα δε γίνεται, διότι κανείς δε γνωρίζει ούτε τον παπά ούτε το μητροπολίτη. Ας μην κρίνουμε, λοιπόν, τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας στα στενά όρια ενός τόπου. Εξάλλου, αν θέλει ο καθένας να καλέσει στο μαγαζί που ανοίγει τον ιερέα για αγιασμό, είναι προσωπική του επιλογή και δεν του το επιβάλλει κανένας. Το πλαίσιο των εθιμοτυπικών σχέσεων επισκόπου και τοπικών αρχόντων είναι ένα θέμα, είναι όμως παρωνυχίδα μπροστά στα μεγάλα προβλήματα που υπάρχουν στις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας".

Με την έλευση χιλιάδων ξένων στην περιοχή μας τείνουμε να γίνουμε ένας πολιτισμικός νομός. Αυτοί οι άνθρωποι έχουν ζητήσει τόπο να λατρεύουν το θεό τους και χώρο να θάβουν τους νεκρούς τους.Η Εκκλησία τι θέση παίρνει σε αυτό το ζήτημα;

"Ήδη η Ιερά Σύνοδος έχει επιτρέψει να ανεγερθεί τζαμί στην Αθήνα για να εξυπηρετεί τις θρησκευτικές ανάγκες του μουσουλμανικού κόσμου. Στο κέντρο των Αθηνών υπάρχει μεγάλος περικαλλής ναός για να εξυπηρετούνται οι καθολικοί, στη Βασιλίσσης Αμαλίας υπάρχει Προτεσταντική Εκκλησία, δεν έχω καταλάβει πού είναι το πρόβλημα".

Στην Καλαμάτα, όμως, ούτε οι καθολικοί έχουν εκκλησία ούτε οι μουσουλμάνοι τζαμί.

"Οι καθολικοί μόνο ζήτησαν και τους παραχώρησα".Υπήρξαν, όμως, τεράστιες αντιδράσεις από ορθόδοξους χριστιανούς.

"Ποιοι αντέδρασαν;".

Αυτοί, που τόσα χρόνια η Εκκλησία είχε στους κόλπους της και "χάιδευε".

"Ε, λοιπόν, αυτούς που τόσα χρόνια τους χάιδευε, τώρα η Εκκλησία τούς έχει θέσει στο περιθώριο και κάνει τη δουλειά της. Νομίζω ότι το έχετε αντιληφθεί".

Συμφωνείτε, όμως, ότι όλοι όσοι αντέδρασαν στις αποφάσεις σας είναι παιδιά της Εκκλησίας, γαλουχημένοι τόσα χρόνια από αυτήν.

"Έχουν μια λανθασμένη αντίληψη και ερμηνεία του ρόλου της Εκκλησίας, θεωρούν ότι η Εκκλησία είναι τσιφλίκι τους και ότι αυτοί μπορούν να την κατευθύνουν. Ο κάθε άνθρωπος μέσα στην κοινωνία, που συμβάλλει στο κοινωνικό σύνολο, στην οικονομία και στην ανάπτυξη, έχει και το αναφαίρετο δικαίωμα, που πρέπει όλοι να σεβαστούμε, να εκφράζει τις θρησκευτικές του πεποιθήσεις και σε αυτό πρέπει να τον βοηθήσουμε. Εγώ δεν μπορώ να χτίσω τζαμί, μου δίνει όμως το δικαίωμα το κανονικό δίκαιο να προσφέρω ένα ναό. Δεν κατάλαβα γιατί υπήρξε αντίδραση που προσεφέρθη ένας ναός για να εξυπηρετεί τους 60 καθολικούς της πόλεώς μας και δεν υπάρχει αντίδραση, όταν στην οδό Φαρών, απέναντι από το Α΄ Γυμνάσιο, υπάρχει Ευαγγελική Εκκλησία".

Έχουν κάτι με τον Σαββάτο;

"Διαβάστε τις εφημερίδες να δείτε τι έχουν. Πιστεύω ότι δε θέλουν να αντιληφθούν ότι η κοινωνία πάει μπροστά. Αυτό που ονομάζεται πρόοδος δεν τη θέλουν. Θέλουν να είναι αυτοί πρωτοπόροι της προόδου ή, μάλλον, όχι αυτοί, αλλά αυτοί που κρύβονται πίσω από αυτούς τους ανθρώπους. Γιατί δε φαντάζομαι ορισμένοι ψυχοπαθολογικοί άνθρωποι που γράφουν όλα αυτά, να έχουν το μυαλό για να τα καταλάβουν, είναι υποκινούμενοι από κάποιους".

Είναι βαριές κουβέντες αυτές που λέτε.

"Το ξέρω. Εσείς, από αυτά που διαβάζετε, πιστεύετε ότι οι άνθρωποι αυτοί έχουν μυαλό για να καταλάβουν αυτά που γράφουν, τι λένε και τι σημαίνουν, κάποιοι τους τα υπαγορεύουν".

Κάθε πρωί που διαβάζετε τις εφημερίδες και τα βλέπετε αυτά, πώς αισθάνεστε;

"Αισθάνομαι αηδία και σκέφτομαι, αν ο τόπος έχει τέτοιους ανθρώπους, δεν πρόκειται να πάει μπροστά".

Αισθάνεστε ότι υπάρχει ένα κατεστημένο, όχι μόνο σε κοσμικό επίπεδο, αλλά και μέσα στην τοπική Εκκλησία;

"Αισθάνομαι ότι υπάρχει μια ομάδα ανθρώπων υποκινούμενη, η οποία, ό,τι και να κάνουμε, θα αντιδρά. Τον Θεό να φέρω κάτω, αυτοί θα αντιδρούν, τους σκοπούς για τους οποίους αντιδρούν, δεν τους γνωρίζω και ούτε με ενδιαφέρει".

Μήπως κάποιες καινοτόμες αλλαγές που επιβάλλατε τους κάνουν να αντιδρούν;Δώσατε, θυμάμαι, εντολή να κρατούν βιβλία όλες οι εκκλησίες, ίσως αυτό δεν άρεσε σε κάποιους.

"Τι να κάνουμε, σε όποιον δεν αρέσει, παίρνει το καπελάκι του και φεύγει".

"Καθαρίσατε" αμέσως τον ηγούμενο της Μονής Βουλκάνου, τώρα επιβάλλετε το επιτίμιο της ακοινωνησίας στις μοναχές.

"Όπου χρειάζεται να πέφτει ο πέλεκυς, εφόσον κάποιοι δε συμμορφώνονται, μετά βεβαίως από διάλογο, θα πέφτει βαρύς".

Απ' ό,τι φαίνεται, δεν αντιδρά μόνο ένα μέρος της κοινωνίας, αλλά και ένα μέρος της Εκκλησίας.

"Η κοινωνία γενικότερα δείχνει μια αποδοχή, αντιδρά μια κλειστή ομάδα εκκλησιαστικών ανθρώπων".

Μήπως χάσανε κάτι αυτοί οι άνθρωποι;

"Δεν ξέρω, δεν ήμουν πριν εδώ για να γνωρίζω τι κέρδιζαν, αυτό όμως που βλέπω, είναι ότι από την πρώτη ημέρα που ήρθα υπήρξαν αντιδράσεις".

Ακούγεται ότι σε περιοχή της Μεσσηνίας, όπου υπάρχει προσκύνημα, το καλοκαίρι έβγαζε γύρω στα 500-1000 ευρώ, ενώ όταν κλειδώθηκαν τα παγκάρια, έφθασε να βγάζει πέντε και έξι χιλιάδες ευρώ, το γνωρίζετε αυτό;

"Τα ποσά δεν είναι ακριβώς έτσι, θα σας έλεγα ότι είναι πολύ περισσότερα".

Αυτά τα χρήματα πού πήγαιναν;

"Πού να ξέρω, δεν ήμουν εγώ εδώ". Μήπως με το που ήρθατε εσείς ο κόσμος αγάπησε την Εκκλησία και ρίχνει πιο πολλά χρήματα στα παγκάρια; "Είναι δυνατόν; Αν κατάφερα εγώ, με αυτήν την οικονομική κρίση, να αυξήσω έτσι τα έσοδα των ναών, τότε είμαι μάγος της Οικονομίας". Άρα, κάποιοι έκλεβαν. "Αυτό εσείς το λέτε".

Με τη Μονή Καλογραιών τι γίνεται;

"Οι καλόγριες, όσο εμμένουν σε αυτά που κάνουν, δε μετανιώνουν και δεν υπακούν στον Επίσκοπο, θα μένουν εκεί που είναι".

Και εμμένουν;
"Μέχρι στιγμής εμμένουν".

Δεν υπάρχει κάποιος δίαυλος επικοινωνίας;

"Έχουν γίνει πολλές προσπάθειες, δε θέλουν να συνετισθούν. Αν δε μάθουν να ζουν ως καλόγριες, δεν πρόκειται να γίνει άρση της ακοινωνησίας. Έχω βάλει ένα χρονικό όριο μέσα μου, το οποίο αρχίζει να εξαντλείται. Θα έρθει εκκλησιαστικός ανακριτής από τη Σύνοδο και θα τελειώσουν. Δεν ξέρω τι σημαίνει αυτό για την τοπική κοινωνία, πάντως, εγώ λαμβάνω επιστολές που μου γράφουν πως καλά έκανα, διότι αυτό το απόστημα υπήρχε αρκετά χρόνια εκεί μέσα. Πληροφορούμαι, όμως, ότι καλούν κάποιους και τους υπαγορεύουν πράγματα να γράψουν, αλλά, όπως καταλαβαίνετε, όλα αυτά λειτουργούν εναντίον τους".

Η Εκκλησία επιτελεί ένα σημαντικό κοινωνικό έργο τι έχετε στο μυαλό σας για το μέλλον, θα μείνετε στη Μεσσηνία ή μήπως, όπως λένε κάποιοι, κάνετε το "αγροτικό" σας εδώ;

"Ήρθα εδώ για να υπηρετήσω την τοπική εκκλησία με τα μικρά ή τα μεγάλα προβλήματα, τα οποία, όσο μπορώ, θα προσπαθήσω να λύσω. Εδώ βρήκα ένα σπουδαίο κοινωνικό έργο που πολλές άλλες μητροπόλεις θα ζήλευαν. Σκοπός μου είναι αυτό το έργο να το αναπτύξω. Κάναμε επέκταση του ασύλου, προσπαθούμε να πάρουμε νομοθετική ρύθμιση από το υπουργείο Οικονομικών που θα μας επιτρέψει να κάνουμε δύο μεγάλα παραρτήματα του Αλεξανδράκειου Γηροκομείου στην Πύλο και τη Μεσσήνη. Ξεκινήσαμε την επέκταση του Βρεφονηπιακού σταθμού. Σας λέω μόνο ότι φέτος τα λειτουργικά έξοδα και η μισθοδοσία των ιδρυμάτων ανέρχονται σε 4 εκατ. 500 χιλιάδες ευρώ. Χωρίς καμία κρατική επιχορήγηση. Υπάρχουν και άλλα σχέδια μέσα στο μυαλό μου. Πρώτα πρώτα υπάρχει ένα μεγάλο πρόγραμμα τι θα κάνουμε με τα παιδιά με ειδικές ανάγκες. Όχι τώρα που είναι παιδιά και έχουν την οικογένειά τους, αλλά μετά. Βρίσκομαι ήδη σε επικοινωνία με μια μεγάλη αμερικάνικη εταιρία, η οποία θέλει να αναλάβει ένα τέτοιο έργο στην Ελλάδα, υπάρχουν κάποιες άλλες διαδικασίες πολύ χρονοβόρες και γι' αυτό ίσως ακόμη δεν έχω ξεκινήσει να θίξω το ζήτημα. Εάν αυτή η αμερικανική εταιρία στηρίξει το έργο αυτό, θα φτιάξουμε ένα χωριό εδώ, όπου τα παιδιά αυτά θα μένουν και θα έχουν μια απασχόληση, ώστε και αύριο, που οι γονείς τους θα φύγουν από αυτόν εδώ τον κόσμο και δε θα πρέπει να γίνονται επιβάρυνση των αδελφών τους ή των συγγενών τους, να παραμένουν. Αυτό είναι ένα από τα όνειρά μου, έχω συζητήσει ήδη με το σύλλογο γονέων αυτών των παιδιών, ευχηθείτε η αμερικανική αυτή εταιρία να αναλάβει αυτό το έργο. Το δεύτερο είναι ο ξενώνας για τους συγγενείς των ασθενών στο Νοσοκομείο. Υπάρχει ένα πρόβλημα με το οικόπεδο, το παρεχώρησε μεν ο Δήμος, αλλά ακόμη δεν μπορούμε να βρούμε τους τίτλους ιδιοκτησίας. Πρέπει να λυθεί το ζήτημα αυτό. Περιμένω να δούμε πώς θα προχωρήσουμε στην ανέγερση. Θα υπάρχει κι ένας βρεφονηπιακός σταθμός μέσα για τα παιδιά των εργαζομένων στο Νοσοκομείο και για παιδιά συγγενών, για 2 ημέρες θα μπορούν να τα έχουν μαζί τους, φιλοξενώντας τα εκεί τα πρωινά".

Για τα ναρκωτικά έχετε κάτι στο μυαλό σας;

"Η αντιμετώπιση των παιδιών που δοκιμάζονται από αυτήν την κατάσταση δεν είναι αντιμετώπιση μόνο από μέρους της Εκκλησίας. Πρέπει να υπάρξει ένας συντονισμός πολλών φορέων. Η Εκκλησία δεν μπορεί να μπει στη διαδικασία της αποτοξίνωσης, όπου εφαρμόσθηκε αυτό απέτυχε στο χώρο της Εκκλησίας. Ο νυν αρχιεπίσκοπος το εφήρμοσε στη Θήβα, όπου έκανε ένα κέντρο απεξάρτησης ατόμων και, δυστυχώς, απέτυχε στη διετία, διότι τα άτομα αυτά δεν είναι απλά να τα βάλουμε σε ένα κέντρο και να τα αποτοξινώσουμε. Πρέπει να μπούμε και στη διαδικασία της κοινωνικής τους ένταξης και εκεί βρίσκεται η μεγάλη δυσκολία, διότι πρέπει να βοηθήσουν οι φορείς εκείνοι οι οποίοι έχουν να κάνουν με αυτό που ονομάζεται κοινωνία, με αυτό που ονομάζεται δουλειά, με αυτό που ονομάζεται πρόνοια, περίθαλψη και κοινωνική ένταξη. Εάν δε βοηθήσουν οι φορείς αυτοί, τότε το γεγονός αποτοξίνωση απέτυχε".

Η σχέση σας με την τοπική κοινωνία, με τους τοπικούς άρχοντες, ποια είναι;

"Εγώ είμαι πάρα πολύ ευχαριστημένος και σε επίπεδο τοπικών αρχόντων αλλά και σε επίπεδο απλού κόσμου. Δεν έχω κανένα πρόβλημα με κανέναν. Συνεργαζόμαστε άριστα, επικοινωνούμε άριστα, μπορούμε και συζητάμε τα κοινά προβλήματα, εκεί που μπορεί να βοηθήσει ο ένας τον άλλον βοηθάει, εγώ σήμερα είμαι, αύριο πέθανα. Ό,τι γίνεται στην Εκκλησία μένει, δε θα το πάρω μαζί μου. Πρέπει να ομολογήσω ότι υπάρχει απόλυτη συναντίληψη".

Έγινε είδηση όταν ήπιατε καφέ στην παραλία.

"Τώρα πάω συχνά, ήταν αφορμή τότε για κάποιους να ξεκινήσουν τις φασαρίες, μετά ότι πήγα στο θέατρο και είδα γυμνές. Καλά, δεν έχουν δει οι άνθρωποι το σώμα τους γυμνό, σκανδαλίζονται τόσο πολύ; Μα, αν είναι τόσο επιρρεπείς, πώς κρίνουν τους άλλους και δεν κρίνουν τον εαυτό τους;".

Το θέμα της αμφίεσης των κληρικών, η εξωτερική τους περιβολή θα συνεχίσει να είναι έτσι;

"Πιστεύετε ότι είναι ώριμη η κοινωνία να μας αποδεχθεί χωρίς ράσα;Ξεκίνησε μια προσπάθεια ο μακαριστός Χριστόδουλος να αλλάξουμε την αμφίεση και υπήρξαν αντιδράσεις από το σώμα της Ιεραρχίας, όπως υπήρξαν αντιδράσεις άδικα και για τη χρήση της νεοελληνικής γλώσσας στη λατρεία. Δεν ξέρω τι είναι, πάντα υπάρχει μια αόρατη δύναμη, δεν ξέρω ποια είναι αυτή, δεν μπορώ να τη χαρακτηρίσω, ούτε να την προσδιορίσω, η οποία ό,τι φιλοπρόοδο υπάρχει προσπαθεί να το φρενάρει και να το φέρει πίσω. Σκεφθείτε ότι ανάγκασαν τον Χριστόδουλο να κάνει την κίνηση να αποσύρει τη νεοελληνική μετάφραση από την Εκκλησία για να εκτονωθεί η κρίση. Αν είναι δυνατόν να φθάσουμε στο Μεσαίωνα του 12ου αιώνα, που τσακώνονταν αν υπάρχουν ιερές ή μη γλώσσες. Φαντασθείτε σε τι σκοταδισμό είμαστε. Για ορισμένα πράγματα διερωτώμαι εάν υπάρχει ένας αόρατος παράγοντας που τα κατευθύνει ή ξέρω εγώ, αν είναι η πρόνοια του θεού. Έχω φθάσει σε πολλά πράγματα να διερωτώμαι σήμερα. Είναι δυνατόν η επιχειρηματολογία η οποία χρησιμοποιούν κάποιοι, δήθεν υπερ-ορθόδοξοι, να είναι κάτω του μετρίου σε IQ και να θεωρούν ότι με αυτό που λένε μπορούν να αλλάξουν την πορεία της Ιστορίας; Και αυτοί καταλαβαίνετε ότι έχουν πίσω τους εφημερίδες, δημοσιογράφους, πολιτικούς παράγοντες, οι οποίοι φρενάρουν την πρόοδο του έθνους μας, του γένους μας ως Ελλήνων πια".

Έχουν άραγε υπ' όψιν τους ότι στις εκκλησίες της Ευρώπης στη δεκαετία του '70 παιζόταν ροκ εντ ρολ;

"Ποιος να τα αντιληφθεί αυτά, οι άνθρωποι που δεν πέρασαν ποτέ το ποτάμι που λέγεται Νέδοντας, και γίνονται κριτές και επικριτές της τοπικής κοινωνίας; Προσπαθώ κάθε φορά να προσδιορίσω τον πόλεμο που γίνεται από κάθε λογής ανίδεο. Πάρτε όλους αυτούς τους ανίδεους που ασκούν κριτική για τα πράγματα της Εκκλησίας με έναν τρόπο υπεροπτικό, με έναν τρόπο αδιαφιλονίκητο, αλάθητο, γι' αυτό που ονομάζεται Διάλογος των Εκκλησιών. Ποτέ οι άνθρωποι αυτοί δεν έμαθαν τι σημαίνει να διαλέγονται. Μόνο με ένα φασισμό στη σκέψη και στον τρόπο ενεργούν και σου λένε ότι δεν πρέπει να γίνεται ο διάλογος. Γιατί προδίδουμε, λέει, την Ορθοδοξία. Όταν η Εκκλησία είκοσι αιώνες διαλέγεται με τους αιρετικούς, με τους σχισματικούς, με τους παπικούς, με τους προτεστάντες και με τον αθεϊσμό ακόμα. Αν επιβίωσε η Ρωσική Εκκλησία μέσα σε ένα καθεστώς Λένιν και Στάλιν, είναι γιατί πάντα είχε ένα διάλογο με το καθεστώς, σε επίπεδο θρησκευτικό, σε επίπεδο πολιτιστικό, αλλιώς θα είχε χαθεί. Οι κύριοι αυτοί γίνονται επικριτές και υπάρχουν, μάλιστα, και πολιτικά πρόσωπα σήμερα στην Ελλάδα που τους στηρίζουν. Ασχολούνται με τις τρίχες του Δεσπότη και πόσο θα πρέπει να είναι το μέγεθός τους".

Ποια είναι τα όνειρά σας;

"Κατ' αρχάς, πρέπει να ξέρετε ότι δεν ήρθα στη Μεσσηνία για να ξεκινήσω μια νέα καριέρα. Εγώ την καριέρα μου την είχα κάνει στο Πανεπιστήμιο. Έχω μια θέση εκεί. Η Εκκλησία με έστειλε εδώ για ένα και μοναδικό σκοπό, να βοηθήσω το έργο της απέναντι στον κόσμο και να πω του κόσμου τι σημαίνει Εκκλησία και ποιος είναι ο σκοπός της. Κανένα άλλο όνειρο δεν έχω και σας λέω ότι, όταν κρίνω ότι πλέον δε θα μπορώ είτε να ανταποκριθώ στα καθήκοντά μου είτε να θεωρώ ότι το έργο αυτό που είχα να κάνω το έκανα, θα παραιτηθώ και θα φύγω".

Πού θα πάτε;

"Σπίτι μου, δε νομίζω ότι βοηθάει σε τίποτα να μένω όταν δεν έχω να προσφέρω κάτι και δε βοηθάει σε τίποτα να μένω, όταν οι δυνάμεις μου με έχουν εγκαταλείψει".

Ακούω ότι η Μεσσηνία είναι μικρός χώρος για τον Σαββάτο.

"Αυτά είναι ευσεβείς πόθοι μερικών που ελπίζουν ότι θα φύγω από εδώ δια της προαγωγής. Αυτά είναι θέματα της Εκκλησίας και του Θεού. Εγώ το έχω πει και στους συνεργάτες μου, ότι υπάρχει όριο χρονικό στη ζωή μου που θα παραιτηθώ και θα φύγω. Έχω ετοιμάσει ήδη τη διαθήκη μου και είναι έτοιμη η παραίτησή μου, γραμμένη"
(Περιοδικό flash Μεσσηνίας - Τεύχος 244-245 )
ΔΕΙΤΕ ΚΑΙ
-Μεσσηνίας Χρυσόστομος, «Όποιος μας θεωρεί προδότες να απευθυνθεί στην Ιερά Σύνοδο»
-Παναγιώτης Τελεβάντος, Ο Μεσσηνίας Χρυσόστομος
-Απάνθισμα από το βιογραφικό του Μητρ. Μεσσηνίας Χρυσόστομου Σαββάτου
-Συμπροσευχὴ του Μητροπολίτη Μεσσηνίας με Παπικoύς;
-Ο Μητρ. Μεσσηνίας Χρυσόστομος ομιλεί εναντίον του κατηχητικού χαρακτήρα των Θρησκευτικών και υπέρ του προαιρετικού εκκλησιασμού των μαθητών.
-Ανορθόδοξες απόψεις από τον Mεσσηνίας Xρυσόστομο