Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Οι εξελίξεις του Ουκρανικού στην υπόλοιπη Ορθοδοξία (Μέρος 3ο)

Μέρος Γ΄

Οι εξελίξεις του Ουκρανικού στην υπόλοιπη Ορθοδοξία

                        Του Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

Πατριαρχείο των Ιεροσολύμων: Ο Πατριάρχης Ιεροσολύμων Θεόφιλος δέχθηκε στις 4 Μαρτίου 2019 τον Ουκρανό  Επίσκοπο Μπαρισέβκα Βίκτωρα της υπό τον Μητροπολίτη Ονούφριο κανονικής Εκκλησίας της Ουκρανίας. 

Του εξέφρασε την ελπίδα ότι η Οικουμενική Ορθοδοξία θα βρει τη δύναμη να ξεπεράσει τον πειρασμό και να διατηρήσει την ενότητά της και διαβεβαίωσε τους επισκέπτες του ότι προσεύχεται για την Κανονική Εκκλησία της Ουκρανίας και για τον Προκαθήμενό της Ονούφριο. Της επισκέψεως των υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας Ουκρανών στον Πατριάρχη κ. Θεόφιλο ακολούθησε, στις 31 Μαρτίου 2019, η επίσκεψη της Αντιπροσωπείας του Οικουμενικού Πατριαρχείου, αποτελούμενη από τους Μητροπολίτες Γαλλίας Εμμανουήλ και Αδριανουπόλεως Αμφιλόχιο.

Οι δύο εν λόγω Μητροπολίτες  έχουν επιφορτισθεί με το έργο των συνεννοήσεων με τους Προκαθημένους των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών και την προώθηση της εκ μέρους αυτών αποδοχής της απόφασης του κ. Βαρθολομαίου για την Αυτοκεφαλία της Εκκλησίας της Ουκρανίας. Ιδιαίτερα τις ημέρες αυτές που ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι απογοητευμένος από τη στάση των Ελλήνων Προκαθημένων (Αλεξανδρείας, Ιεροσολύμων, Κύπρου, Ελλάδος, Αλβανίας). Πίστευε ότι θα τον ακολουθήσουν στην απόφασή του «τυφλοίς όμμασι».

Από την επίσκεψη των δύο εκπροσώπων του Οικ. Πατριάρχου στον Πατριάρχη Ιεροσολύμων ουδέν το θετικό προέκυψε για το Φανάρι. Τουλάχιστον ουδέν ανακοινώθηκε.  

Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας: Ο Πατριάρχης κ. Θεόδωρος δεν αναγνωρίζει ούτε μνημονεύει τον Προκαθήμενο της «Αυτοκέφαλης Εκκλησίας της Ουκρανίας». Κατά την επίσκεψη που δέχθηκε από τον πρέσβυ της Ουκρανίας στην Αίγυπτο απέφυγε να μιλήσει για την αναγνώριση της κρατικής Ορθόδοξης Εκκλησίας. Απλώς ευχήθηκε να αποκατασταθεί η ειρήνη και η ενότητα στη χώρα του.

Πατριαρχείο της Σερβίας: Ο Οικουμενικός Πατριάρχης έδωσε συνέντευξη στη Σερβική εφημερίδα «Πολίτικα» και απάντησε στα θέματα που του καταμαρτυρά το Πατριαρχείο της Σερβίας, επαναλαμβάνοντας τις πάγιες απόψεις του. Λ.χ. ο Πατριάρχης κατηγορεί την Ρωσία ότι «εισπήδησε και κατέλαβε τη Μητρόπολη Κιέβου» κάτι που   ειρηνικά συνέβη προ 400 ετών και έκτοτε έως πρόσφατα ουδείς είχε θέσει κάποιο ζήτημα... Επίσης ενώ τόνισε ότι το Οικουμενικό Πατριαρχείο έδωσε την Αυτοκεφαλία στις άλλες Εκκλησίες αποσιώπησε το γεγονός ότι επί των ημερών του ως Πατριάρχου πανορθοδόξως είχε αποφασιστεί ομοφώνως να αλλάξει το σύστημα της απονομής της Αυτοκεφαλίας, για να μην προκαλούνται έριδες και σχίσματα. Το θέμα δεν ήρθε στη Σύνοδο της Κρήτης επειδή η Ρωσική Εκκλησία διαφώνησε στον τρόπο υπογραφής του Τόμου Αυτοκεφαλίας. Ο κ. Βαρθολομαίος είπε  επίσης ότι με την πράξη του δημιουργήθηκαν οι προϋποθέσεις ενότητας των Ορθοδόξων της Ουκρανίας. Όμως αποδεικνύεται ανακριβής η πρόβλεψή του. Ουσιαστικά ουδεμία ενότητα υπήρξε, ούτε υπάρχει, ούτε προβλέπεται να υπάρξει, παρά τους διωγμούς που άρχισε  το Ουκρανικό κράτος σε βάρος των υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας Ορθοδόξων Ουκρανών, κληρικών και λαϊκών.

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης κ. Βαρθολομαίος επιχείρησε να καθησυχάσει τις ανησυχίες των Σέρβων διαβεβαιώνοντάς τους ότι δεν θα κηρύξει την αυτοκεφαλία των Ορθοδόξων Εκκλησιών των Σκοπίων και του Μαυροβουνίου. Όπως είπε υπάρχει διαφορά με το θέμα της Ουκρανίας, γιατί «η Ρωσία εισπήδησε και κατέλαβε την Μητρόπολη Κιέβου, χωρίς ποτέ να της έχει παραχωρηθεί, ενώ η Σερβία ό, τι έχει της ανήκει κανονικώς και εκκλησιολογικώς». Πάντως η αρνητική στάση του Πατριαρχείου της Σερβίας για το Ουκρανικό εκκλησιαστικό ζήτημα παραμένει αμετάβλητη.

Ορθόδοξη Διασπορά στη Δυτική Ευρώπη: Η διάσπαση των Ορθοδόξων φάνηκε στις χώρες της Δυτικής Ευρώπης κατά την Κυριακή της Ορθοδοξίας. Ήταν θλιβερό το θέαμα στη Γερμανία, στο Βέλγιο, στη Γαλλία και στις άλλες χώρες οι Μητροπολίτες του Οικουμενικού Πατριαρχείου να είναι μόνοι και να μην περιστοιχίζονται από τους Μητροπολίτες ή Επισκόπους των άλλων Ορθοδόξων Εκκλησιών, όπως καθ’ όλα τα προηγούμενα χρόνια. Αντίθετα στο Ναό των Ρουμάνων, στο Παρίσι, με την ευκαιρία της Κυριακής της Ορθοδοξίας οργανώθηκε από τον Μητροπολίτη Κεντρικής και Δυτικής Ευρώπης του Πατριαρχείου Ρουμανίας  Ιωσήφ εκδήλωση για τα 70 χρόνια του περιοδικού Contacts, στην οποία παρέστησαν προσωπικότητες από τις διάφορες δικαιοδοσίες. Κατ’ αυτήν σημειώθηκε ότι η κρίση της ενότητας στην Ορθοδοξία οφείλεται στην αύξηση του εθνοφυλετισμού.  

Εκκλησία της Ουκρανίας: Στην Ουκρανία το κράτος εντείνει τις πιέσεις του στους υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας Ορθοδόξους Ουκρανούς να περάσουν στην δημιουργηθείσα κρατική «Αυτοκέφαλη Εκκλησία». Έως τώρα και παρά τους διωγμούς ιερέων και πιστών και κατασχέσεις ναών τα αποτελέσματα είναι πενιχρά. Στην περιοχή της Μπουκοβίνας λ.χ. οι 447 από τους 449 ιερείς παραμένουν πιστοί στην Κανονική Εκκλησία και μόνο 2 προσχώρησαν στην «Αυτοκέφαλη».

Εν τω μεταξύ το θέμα των διωγμών των χριστιανών στην Ουκρανία λαμβάνει πανευρωπαϊκές διαστάσεις. Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων εκδικάζει την προσφυγή των ενοριτών του ουκρανικού χωριού Πτύχα, της περιοχής Ρόβνο, κατά του ουκρανικού κράτους, διότι αυτό κατέλαβε την τοπική εκκλησία τους. Επίσης στο Διοικητικό Δικαστήριο του Κιέβου προσέφυγε η υπό το Πατριαρχείο της Μόσχας Ορθόδοξη Ουκρανική Εκκλησία εναντίον της απόφασης του Υπουργείου Πολιτισμού της χώρας, να επιβάλει σε αυτή, στο όνομά της να είναι εμφανής η εξάρτηση της από το Πατριαρχείο της Μόσχας, για προφανείς εθνικιστικούς λόγους.  

Εν τω μεταξύ ο «πατριάρχης» Φιλάρετος προσφάτως εμφανίζει να κρατά μιαν απόσταση από τους «Έλληνες» του Οικουμενικού Πατριαρχείου. Τώρα που πέτυχε την αυτοκεφαλία  θέλει να ολοκληρώσει  το δικό του σχέδιο για το μέλλον της «Αυτοκέφαλης» Ουκρανικής Εκκλησίας, δηλαδή να καταστεί Πατριαρχείο και να χειραφετηθεί πλήρως από το Φανάρι. Σε συνέντευξη που έδωσε στην ουκρανική ιστοσελίδα «Glavcom» είπε ότι όταν όλη η ουκρανική Εκκλησία ενωθεί τότε θα αλλάξει και το Καταστατικό  της και θα αποκτήσει το καθεστώς του Πατριαρχείου, που δεν της έχει δώσει σήμερα το «Ελληνικό»  Οικουμενικό Πατριαρχείο. Επίσης για τον Αρχιεπίσκοπο Επιφάνιο είπε ότι πρέπει να κοιτάξει τα συμφέροντα της Ουκρανικής Εκκλησίας και όχι αυτά της Μόσχας ή της Κωνσταντινούπολης...-

Δείτε και:

-Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Οι εξελίξεις του Ουκρανικού στις Εκκλησίες Ελλάδος και Αλβανίας (Μέρος 2ο)

-Γιώργος Παπαθανασόπουλος, Ερντογάν και σχίσμα προβληματίζουν το Φανάρι (Μέρος 1ο)