Μητροπολίτης Κυθήρων Σεραφείμ, Κυριακή ΙΓ΄ Λουκά - Ελεύθεροι από το υλιστικόν φρόνημα

ΔΙΔΑΓΜΑΤΑ ΕΚ ΤΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟΥ

Ελεύθεροι από το υλιστικόν φρόνημα

Στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή ακούσαμε για την συνάντησι και συνομιλία με τον Θείο Διδάσκαλο Ιησού Χριστό ενός πλούσιου άρχοντα, ο οποίος πλησίασε τον Χριστό με το ερώτημα τι πρέπει να κάνη, για να κληρονομήση την αιώνια ζωή.

Ο Κύριός μας, αφού πρώτα του είπε ότι ένας μόνο είναι αγαθός, ο Θεός, του υπέδειξε την τήρησι των θείων εντολών, για να πετύχη το ζητούμενο. «Ξέρεις τις εντολές, (του είπε): μη μοιχεύσεις, μη σκοτώσεις, μη κλέψεις, μη ψευδομαρτυρήσεις, τίμα τον πατέρα σου και την μητέρα σου». Και όταν εκείνος του απάντησε ότι: «όλα αυτά τα τηρώ από τα νιάτα μου» ο Ιησούς του υπέδειξε ότι: «Ένα ακόμη σου λείπει: πούλησε όλα όσα έχεις και δώσε τα χρήματα στους φτωχούς, και έτσι θα έχης θησαυρό κοντά στον Θεό, ουράνιο θησαυρό. Και έλα τότε να με ακολουθήσης». Μόλις εκείνος τ’ άκουσε αυτά, πολύ στενοχωρήθηκε, γιατί ήταν πάμπλουτος.

Όταν ο Ιησούς τον είδε τόσο στενοχωρημένο, είπε: «Πόσο δύσκολα θα εισέλθουν στη Βασιλεία του Θεού αυτοί που έχουν τα χρήματα! Ευκολότερο είναι να περάση καμήλα μέσα από βελονότρυπα, παρά να εισέλθη πλούσιος στη Βασιλεία του Θεού». Όσοι τον άκουσαν είπαν: «Τότε ποιός ημπορεί να σωθή;». Κι εκείνος τους απάντησε: «Αυτά που για τους ανθρώπους είναι αδύνατα, για τον Θεό είναι δυνατά».

Σχολιάζοντας την στάσι και τον τρόπο σκέψεως του πλουσίου οι εκκλησιαστικοί ερμηνευτές παρατηρούν: Ο πλούσιος φεύγει κατηφής, κατσουφιασμένος, πράγμα που δεν είναι μικρό σημάδι του ότι δεν ήλθε κοντά στον Χριστό με πονηρή διάθεσι, αλλά με ασθενική, και ότι επιθυμεί μεν την αιώνια ζωή, αλλά και κατέχεται από άλλο πάθος πολύ φοβερό, που είναι η φιλαργυρία. Είναι αξιοσημείωτο ότι ο πλούσιος χάνει την αιώνια βασιλεία όχι για κάποια παράβασι του νόμου, αλλά διότι παρέλειψε να ενεργήση και θετικά το αγαθό. Δεν είχε βλάψει σε κάτι τον πλησίον, αλλά και δεν υπήρξε ευεργετικός γι’ αυτόν. Ενώ δε κατ’ αρχήν φαίνεται πρόθυμος να συμμορφωθή προς τις οδηγίες του Χριστού, όταν ετέθη ζήτημα προτιμήσεως μεταξύ του να συνδεθή με τον Χριστόν η να μείνη προσκολλημένος στα πλούτη του, έδωσε την απάντησι: «ερωτώ σε έχε με παρητημένον», δηλ. σε παρακαλώ άφησέ με ήσυχο.

Δεν είπε ο Χριστός ότι οι πλούσιοι αδυνατούν να εισέλθουν εις την Βασιλείαν του Θεού, αλλ’ ότι δύσκολα μπορούν να το επιτύχουν. Διότι δεν είναι αδύνατο να σωθούν αυτοί. Είναι δύσκολο λοιπόν να γίνη αυτό. Γιατί τα χρήματα είναι περισσότερο κολλητικά από τον ιξό και δύσκολα ξεκολλάει κανείς από αυτά.

Βλέπουμε, λοιπόν, και στη σημερινή Ευαγγελική περικοπή, όπως και στις παραβολές του άφρονος πλουσίου και του πλουσίου και του πτωχού Λαζάρου τα ολέθρια αποτελέσματα της προσκολλήσεως του ανθρώπου στον πλούτο και της υποδουλώσεώς του στο φοβερό πάθος της φιλαργυρίας με ο,τι και όσα αυτά συνεπάγονται.

Ο Άγιος Μάξιμος ο Ομολογητής, μεγάλος νηπτικός πατήρ της Εκκλησίας μας, έλεγε: Η κενοδοξία και η φιλαργυρία γεννούν η μία την άλλη. Γιατί εκείνοι που είναι κενόδοξοι πλουτίζουν και εκείνοι που πλουτίζουν γίνονται κενόδοξοι – αλλ’ αυτό συμβαίνει στους κοσμικούς. Ο Μοναχός, απεναντίας, όταν ζη με ακτημοσύνη, γίνεται αν δεν προσέξη πιο κενόδοξος· αν πάλι έχη χρήματα, τα κρύβει, επειδή ντρέπεται να έχη κάτι αταίριαστο στο σχήμα του.

Και σε άλλο σημείο των ιερών συγγραμμάτων του ο Άγιος Μάξιμος παρατηρεί: Κανένα απ’ όσα μας έδωσε ο Θεός για χρήση δεν καταργεί η Γραφή. Την αμετρία, δηλ. την έλλειψι του μέτρου καταδικάζει και την αλόγιστη χρήσι διορθώνει. Δεν εμποδίζει λ.χ. κανένα να τρώη η να έχη χρήματα και να τα χρησιμοποιή σωστά. Εμποδίζει όμως τη γαστριμαργία, τη φιλαργυρία κ.λπ. Ούτε πάλι εμποδίζει η Γραφή κανένα και να τα σκέφτεται, επειδή γι’ αυτόν έγιναν, εμποδίζει όμως το να τα σκέφτεται με πάθος.

Στη συνέχεια θα παραθέσουμε ένα παράδειγμα, που ομιλεί εύγλωττα για την σωστή στάσι μας και την καλή και θεάρεστη χρήσι και διαχείρισι των χρημάτων και των υλικών αγαθών.

Το χρήμα και η γαλήνη

Ο Πολυκράτης, ο αρχαίος βασιλεύς της Σάμου, έστειλε από ευγνωμοσύνη σ’ ένα φιλόσοφο πέντε τάλαντα. Ο φιλόσοφος δέχθηκε με ευχαρίστησι τα τάλαντα και χωρίς μεγάλο κόπο, εγκατέλειψε την φιλοσοφία και ρίχθηκε στην αγορά και το εμπόριο. Τώρα, σκέπτεται ως έμπορος και είναι όλο σχέδια και προγραμματισμούς. Τόση είναι η ανησυχία του, που κι αυτός ο ύπνος του λιγόστευσε.

Αλλά ήλθε κάποια στιγμή που σκέφθηκε νηφάλια: «Τι ανόητος, που είμαι, είπε μέσα του. Από τότε που πήρα τα χρήματα έχασα την γαλήνη μου».

Η σκέψις γίνεται πράξις και ο φιλόσοφος επιστρέφει τα χρήματα στον βασιλέα και οδηγεί τον εαυτό του και πάλι στην γαλήνη και την ευτυχία.

Μετά από αυτά το μήνυμα της σημερινής Κυριακής είναι να μη προτιμάμε ποτέ τον χρυσό από τον Χριστό, να μη επιλέξωμε την εφήμερη ζωή της αμαρτίας και των εφάμαρτων κοσμικών ηδονών και απολαύσεων, ούτε να την προτιμήσωμε από την αιώνια και μακαρία κοντά στον Θεό ζωή και, τέλος, να μη υποδουλωθούμε ποτέ στην φιλαργυρία και την φιλοπλουτία, που αποτελούν μια μορφή ειδωλολατρίας, αλλά ελεύθεροι πλέον από τα δεσμά της ύλης και του υλιστικού φρονήματος να ζητούμε και να επιζητούμε μέσα από την καρδιά μας την Χάρι και ευλογία του Θεού και την τρισμακάρια ζωή της Βασιλείας των Ουρανών.

† Ο Κυθήρων Σεραφείμ

Ορθόδοξος Τύπος