Η έλευση της Θεοτόκου στον Άθωνα

Η έλευση της Θεοτόκου στον Άθωνα

Του μοναχού Παταπίου Καυσοκαλυβίτου

Βαθειά πεποίθηση τῶν Ἁγιορειτῶν μοναστῶν σέ ὅλη τή διάρκεια τῆς ἱστορίας τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ ἦταν καί παραμένει ὅτι ἡ Παναγία εἶναι ἡ προστάτιδα τοῦ Ἁγίου Ὄρους, πού φυλάει τόν Ἄθωνα καί τούς ἀσκούμενους σ᾿ αὐτό πατέρες, ἐπαγρυπνώντας καί πρεσβεύοντας γι᾿ αὐτούς. Ἀφορμή γι᾿ αὐτό στάθηκαν οἱ ὑποσχέσεις πού ἔδωσε ἡ κυρία Θεοτόκος στόν πρῶτο ἀθωνίτη ἅγιο, ὅσιο Πέτρο τόν Ἀθωνίτη, ὅπως αὐτές καταγράφηκαν στόν Βίο του, ἀλλά καί στό Ἐγκώμιο πρός αὐτόν πού συνέταξε ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀλλά καί σέ διάφορες διηγήσεις γιά τήν ἔλευση τῆς Θεοτόκου στόν Ἄθωνα καί τή δωρεά τοῦ ἱεροῦ αὐτοῦ τόπου σ᾿ αὐτήν ἀπό τόν Υἱό της.

Ἐπιπροσθέτως, εἶναι γνωστό σέ ὁλόκληρο τόν ὀρθόδοξο κόσμο ὅτι τό Ἅγιον Ὄρος ἀποτελεῖ, κατά ἀρχαία παράδοση, κλῆρο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου. Γιά τόν λόγο αὐτό ἄλλωστε ἡ παρουσία της, αἰώνες τώρα, δεσπόζει στήν ἁγιορειτική ζωή.

Ἰδιαίτερη σημασία γιά τήν ἀνίχνευση τῶν πηγῶν τῆς ἱστορίας τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ ἔχει τό σύνολο ἐκεῖνο τῶν διηγήσεων πού καταγράφουν τίς πατριογραφικές ἁγιορειτικές παραδόσεις. Οἱ παραδόσεις αὐτές ἀφοροῦν τίς ἀπαρχές τοῦ ἀθωνικοῦ μοναχισμοῦ, τήν ἵδρυση τῶν μοναστηριῶν, τίς θαυματουργές εἰκόνες ἀλλά καί γεγονότα πού φέρεται ὅτι συνέβησαν στόν Ἄθωνα κατά τήν ὑπερχιλιόχρονη ἱστορική διαδρομή του. Ἀνάμεσα στά κείμενα αὐτά βρίσκουμε καί τό ἐπιγραφόμενο: «Ἀνάμνησις μερική περί τοῦ Ἄθω ὄρους, τά λεγόμενα Πάτρια», στό ὁποῖο γίνεται ἀναφορά καί στό ταξίδι τῆς Θεοτόκου στόν Ἄθωνα.

Τό κείμενο ἀρχίζει μέ τή συγκέντρωση τῶν ἁγίων Ἀποστόλων στήν οἰκία τοῦ Ζεβεδαίου, ὅπου παρίστατο καί ἡ Θεοτόκος, μετά τήν Ἀνάληψη τοῦ Κυρίου. Ἐκεῖ ἀποφάσισαν, θέλοντας νά ἐφαρμόσουν τήν ἐντολή τοῦ Κυρίου, νά βάλουν κλῆρο ὥστε νά φανεῖ σέ ποιό μέρος τῆς γῆς ἔπρεπε ὁ καθένας ἀπ᾿ αὐτούς νά πορευθεῖ, γιά νά «μαθητεύσει τά ἔθνη». Ὅπως εἶναι γνωστό, στή Θεοτόκο ἔπεσε ὁ κλῆρος τῆς Ἰβηρίας (σημερινῆς Γεωργίας). Λίγο πρίν ξεκινήσει ὅμως γιά τήν ἀποστολή της, ἡ Θεοτόκος πραγματοποίησε ταξίδι στήν Κύπρο, προκειμένου νά ἐπισκεφθεῖ τόν Λάζαρο, τόν ὁποῖο εἶχε ἀναστήσει ὁ Χριστός. Κατά παράδοξο ὅμως τρόπο, τό πλοῖο ἔφθασε στό ὄρος Ἄθως, ὅπου ἡ Θεοτόκος βρῆκε μεγαλειώδη ὑποδοχή ἀπό τούς τότε εἰδωλολάτρες κατοίκους του.

Ἀπόηχους τῶν διηγήσεων γιά τά παραπάνω βρίσκουμε καί σέ ἀρκετά ἔργα τοῦ λογίου μοναχοῦ τοῦ 19ου αἰώνα Ἰακώβου Νεασκητιώτου, ὅπως, γιά παράδειγμα, στό κείμενο «Περί τοῦ κλήρου τῆς Θεοτόκου Ἄθω», ὅπου ὁ ὅσιος Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης κατά τό ταξίδι τῆς ἐπιστροφῆς του ἀπό τή Ρώμη, κι ἐνῶ βρισκόταν στό πλοῖο, εἶδε σέ ὅραμα «τήν Πανάχραντον Θεοτόκον μετά τινος ὑπερβαλλούσης αἴγλης» μαζί μέ τόν ἅγιο Νικόλαο Μύρων, ὁ ὁποῖος τῆς ζήτησε νά ὑποδείξει στόν Πέτρο «τόπον, ἐν ᾧ τόν ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς αὐτοῦ διατελέσει χρόνον, τά φίλα τῷ Θεῷ διαπράττων». Σύμφωνα μέ τό κείμενο, ἡ Θεοτόκος ἀποκρίθηκε στόν ἅγιο Νικόλαο ὅτι, «ἐν τῷ ὄρει τοῦ Ἄθω ἔσται ἡ ἀνάπαυσις αὐτοῦ, ὅπερ εἴληφα εἰς κλῆρον ἐμόν, αἰτησαμένη παρά τοῦ υἱοῦ μου καί Θεοῦ μου», διατυπώνοντας καί τίς λοιπές γνωστές ὑποσχέσεις της τόσο πρός τόν ὅσιο Πέτρο ὅσο καί πρός ὅλους τούς «τῶν κοσμικῶν ἀναχωροῦντες συγχύσεων καί τῶν πνευματικῶν ὅσῃ δυνάμει ἀντεχομένους» μοναχούς τοῦ Ἁγίου Ὄρους, τίς ὁποῖες ἀναφέρει καί ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς στό Ἐγκώμιό του πρός τόν ὅσιο Πέτρο.

-από την “Ορθόδοξη Αλήθεια”