Αγία και Μεγάλη Σύνοδος. Το πρωτοσέλιδο του αιώνα που κατέληξε… μονόστηλο

Αγία και Μεγάλη Σύνοδος. Το πρωτοσέλιδο του αιώνα που κατέληξε… μονόστηλο

Ανδρέας Λουδάρος

Δοκιμάστε την Κυριακή μετά τη Θ. Λειτουργία να ανοίξετε μια συζήτηση με κάποιους άλλους ενορίτες. Ρωτήστε τους πώς είδαν την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο. Μετά δοκιμάστε να ανοίξετε την ίδια κουβέντα με τον παπά της ενορίας σας. 

Κι αν έχετε τη δυνατότητα κάντε μια προσπάθεια να ανοίξετε αυτή την κουβέντα με τον μητροπολίτη της περιοχής σας. Προφήτης δεν είμαι αλλά οι περισσότεροι θα αποκαρδιωθείτε. Αν τώρα είστε πιο «περιπετειώδεις» δοκιμάστε να ανοίξετε μια συζήτηση για την Αγία και Μεγάλη Σύνοδο σε μια κοινωνική συνεστίαση, σε μια γιορτή ας πούμε όπου δεν θα βρείτε απαραιτήτως ανθρώπους υποψιασμένους περί τα εκκλησιαστικά. Εάν βρείτε ανθρώπους που να γνωρίζουν την ύπαρξη αυτής της Συνόδου θα έχει ενδιαφέρον να δείτε τι θα σας πουν.

Και… μεταξύ μας τώρα: Εσείς που διαβάζετε τώρα αυτό το άρθρο, είστε σίγουροι πως έχετε καταλάβει 100% τι ακριβώς συνέβη αυτό το δεκαήμερο στην Κρήτη;

Και πάλι μεταξύ μας… ούτε κι εγώ!

Τι έγινε τελικά στην Κρήτη;

Έγιναν πολλά και διάφορα. Άλλα ενδιαφέροντα, κι άλλα λιγότερο. Άλλα ουσιαστικά κι άλλα τυπικά. Είδαμε πως η Ορθοδοξία έχει ανάγκη το διάλογο. Μάθαμε πως οι Εκκλησίες, έχουν πολλά να μοιραστούν η μια με την άλλη. Και διαπιστώσαμε με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο πως η ενότητα δεν είναι δεδομένη, εντέλει.

Τι δεν έγινε στην Κρήτη.

Η διοικούσα Εκκλησία δεν επικοινώνησε ποτέ με το πλήρωμα. Δεν ξέρω τι θα γίνει μετά από 50 χρόνια κι αν αυτή η Σύνοδος θα γίνει αφορμή για να αλλάξουν πράγματα. Δεν γνωρίζω πως θα την διαχειριστούν οι ιστορικοί του μέλλοντος. Αυτό όμως που μπορώ με απόλυτη βεβαιότητα να πω είναι πως στον απλό πιστό δεν έφτασε σχεδόν τίποτα. Το σχεδόν το βάζω για να μην θεωρηθώ απόλυτος.

Θα σας πω ενα απλό παράδειγμα. Επί πενήντα χρόνια, σημαντικοί άνθρωποι, παλεύουν να διοργανώσουν αυτήν την Σύνοδο. Όσοι ξεκίνησαν αυτό το εγχείρημα, οι περισσότεροι τουλάχιστον, πέθαναν προσπαθώντας. Δεν έζησαν για να το δουν να υλοποιείται. Η Σύνοδος αυτή παραλίγο να σταθεί αφορμή για μια μοιραία διάσπαση. Κείμενα γράφτηκαν και ξαναγράφτηκαν. Σβήστηκαν και μεταφράστηκαν. Και πάλι απ την αρχή. Μέχρι που η Σύνοδος αυτή έγινε. Και κατέληξε σε συμπεράσματα. Ανεξάρτητα αν συμφωνείς ή διαφωνείς μαζί τους. Και κατέληξε σε κείμενα τα οποία φέρουν από κάτω τους τις υπογραφές εκατοντάδων αρχιερέων. Το όραμα έγινε πράξη, έγινε γεγονός.

Και πως έφθασε όλο αυτό στον απλό πιστό;

Τα κείμενα αναρτήθηκαν στο διαδίκτυο αφού ολοκληρώθηκε η Σύνοδος. Δεν μπήκε στον κόπο καν ένας κληρικός να τα διαβάσει, να τα ανακοινώσει στο λαό επίσημα. Σαν να σου λέει «αναρτήθηκαν… ψάξε βρες τα διάβασε τα κι ότι καταλαβαίνεις». Δεν μιλάμε για κείμενα τυχαία αλλά γι αυτά που μισό αιώνα παλεύουν να συντάξουν. Ήμουν αγέννητος όταν ξεκίνησαν να τα γράφουν. Μεγάλωσα, παντρεύτηκα έκανα παιδί και θεώρησαν σκόπιμο απλά… να τα αναρτήσουν. Λες και ήταν το status τους στο facebook.

Εκτός από τα κείμενα αυτά, βγήκε κι ένα μήνυμα. Ένα εξίσου σημαντικό κείμενο που λέει αρκετά ενδιαφέροντα πράγματα. Τι ήταν αυτό το μήνυμα; Το διάγγελμα ουσιαστικά της Ορθόδοξης Εκκλησίας προς τον κόσμο. Όχι μόνο προς το ορθόδοξο ακροατήριο αλλά προς όλους. Ακόμη και προς αυτούς που δεν πιστεύουν καν. Ήταν η θέση της Ορθόδοξης Εκκλησίας στον σύγχρονο κόσμο. Αυτό λοιπόν το τρομακτικής δυναμικής κείμενο, το διάβασε ο αρχιγραμματέας του Οικουμενικού Πατριαρχείου κατά τη διάρκεια του τελευταίου συλλείτουργου με στόμφο και στυλ πιο ξύλινο κι από τα τέμπλα των Εκκλησιών, λες και ήταν μια ακόμη πασχαλινή εγκύκλιος.

Να ήταν μόνο αυτό; Μόλις μια μέρα πριν, στην τελευταία συνεδρίαση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου την δεύτερη ανοιχτή στα ΜΜΕ η οποία μεταδόθηκε ζωντανά σε ολόκληρο τον κόσμο, εκεί όπου θα περίμενε κάποιος να δεί τον ίδιο τον Οικουμενικό Πατριάρχη να διαβάζει το μήνυμα αυτό έχοντας δίπλα του τους υπόλοιπους προκαθημένους, τον βλέπαμε να λέει ευχαριστίες προς όσους δούλεψαν για την διοργάνωση, τους τραγουδιστές τους χορευτές και τους δημοσιογράφους. Ευγενέστατος ο Παναγιώτατος, αλλά δεν ήταν αυτό που ήθελε να δει ο κόσμος.

Κι από δίπλα ο πάντα γλαφυρός Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας να δωρίζει στον Οικουμενικό Πατριάρχη σετ εγκολπίων μετατρέποντας την σημαντικότερη συνεδρία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου σε οικογενειακή συνεστίαση. Μια συνεστίαση ξένη προς τον απλό καθημερινό Έλληνα, τον Σέρβο, τον Βούλγαρο, τον Ρώσο, τον Αμερικάνο αλλά και τον Αφρικανό. Ειδικά για τον τελευταίο για τον οποίο ο πάντα λαμπερός Πατριάρχης κ. Θεόδωρος ζήτησε να του μεταφερθεί λόγος ουσιαστικός και όχι βαριά θεολογία ακατανόητη.

«Ρεσιτάλ ειρωνείας»

Κατώτερος των περιστάσεων και ο λόγος του εκπροσώπου της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, αρχιεπισκόπου κ. Ιώβ . photo Χρήστος Μπόνης

Κατώτερος των περιστάσεων και ο λόγος του εκπροσώπου της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου, αρχιεπισκόπου κ. Ιώβ ο οποίος κάθε φορά που έκανε «ενημέρωση» στους δημοσιογράφους φρόντιζε να λέει πόσο χαρούμενοι και ευδιάθετοι είναι οι συνοδικοί αποφεύγοντας να πει κάτι ουσιαστικό.

Αντίστοιχης δυναμικής και ο εκπρόσωπος Τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου π. Ιωάννης Χρυσαυγής που όποτε δεχόταν ερωτήσεις οι οποίες τον δυσκόλευαν προσπαθούσε με ειρωνικά σχόλια να «ρίξει την μπάλα στην εξέδρα». Photo Sean Hawkey

Αντίστοιχης δυναμικής και ο εκπρόσωπος Τύπου του Οικουμενικού Πατριαρχείου π. Ιωάννης Χρυσαυγής που όποτε δεχόταν ερωτήσεις οι οποίες τον δυσκόλευαν προσπαθούσε με ειρωνικά σχόλια να «ρίξει την μπάλα στην εξέδρα». Για παράδειγμα όταν ερωτήθηκε επίμονα από το orthodoxia.info να διευκρινίσει δήλωση του Πατριάρχη για το θέμα των Νέων Χωρών την μια μέρα επέλεξε να κατηγορήσει τους δημοσιογράφους πως ρωτούν για θέματα όπως οι Νέες Χώρες τη στιγμή που η Σύνοδος στέλνει συλληπτήριο τηλεγράφημα στον Πατριάρχη Ρωσίας για ένα δυστύχημα το οποίο είχε συμβεί την προηγούμενη, ενώ την επόμενη ημέρα διερωτήθηκε πως είναι δυνατόν να ρωτάμε πράγματα τα οποία δεν καταλαβαίνουν τα παιδιά του… Οι ενημερώσεις και οι θεαματικές απαντήσεις βρίσκονται αναρτημένες στο youtube κι όποιος έχει κουράγιο μπορεί να τις παρακολουθήσει.

Την τελευταία μέρα δε των συνεδριάσεων αποφασίστηκε να μην γίνει καν ενημέρωση Τύπου. Ήταν δε, τόσο μεγάλη η αγωνία τους να μεταφέρουν στον κόσμο όσα συνέβαιναν στην Σύνοδο, που την ώρα της τελευταίας συνεδρίασης, κυριολεκτικά ξηλωνόταν το κέντρο Τύπου.

Αν ήμουν καθηγητής σε σχολή δημοσιογραφίας και επικοινωνίας θα χρησιμοποιούσα την επικοινωνία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου ως case study, ως υπόδειγμα παταγώδους αποτυχίας. Ο τίτλος του μαθήματος θα ήταν «Πως να εξαφανίσετε από τα media ένα παγκόσμιο γεγονός».

Το μεγαλύτερο Mέσο παγκόσμιας εμβέλειας που κάλυψε την Σύνοδο με απεσταλμένο ήταν το Russia Today, στις ομολογουμένως «ύποπτες» ερωτήσεις του οποίου οι εκπρόσωποι Τύπου τόσο της Συνόδου όσο και του Πατριαρχείου φάνηκαν εντελώς απροετοίμαστοι.

Κι επειδή τα νούμερα δεν λένε ποτέ ψέμματα. Αν ρίξετε μια ματιά στην παρουσία της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στα κοινωνικά δίκτυα θα αναλογιστείτε το μέγεθος του επικοινωνιακού ναυαγίου. Στο Facebook η επίσημη σελίδα της Συνόδου απέσπασε μόλις 5.700 likes. Στο Twitter τα πράγματα ήταν δραματικά με μόλις 1.200 followers . Στο youtube το πιο δημοφιλές βίντεο, μετα βίας ξεπέρασε τις 6.500 θεάσεις. Νομίζω οτι για ενα παγκόσμιο γεγονός το οποίο απευθύνεται σε κάπου μισο δισεκατομμύριο ορθοδόξους ανά τον κόσμο τα νούμερα αυτά είναι αποκαρδιωτικά. Αν δε συνδυαστούν με τα ποσά, επίσημα και ανεπίσημα, που ακούγονται οτι κόστισε όλο αυτό… Η λέξη είναι τραγωδία ή disaster για να χρησιμοποιήσω την… επίσημη γλώσσα της Συνόδου.

Θα έχει πάντως ιδιαίτερο ενδιαφέρον να μαθαίναμε ποιο ήταν το τελικό κόστος αυτής της Συνόδου. Πόσο κόστισαν οι εθελοντές, οι αναμεταδόσεις, οι τηλεοπτικές καλύψεις, ποιοι και πως συνεισέφεραν. Υπήρξε δανεισμός; Κι αν ναι ποιος κι από που δανείστηκε; Πως καλύφθηκε το κενό των χρημάτων που προκάλεσε η μη συμμετοχή των τεσσάρων Εκκλησιών, ποιος και με ποια εξουσιοδότηση έπαιρνε τις αποφάσεις. Ο Οικουμενικός Πατριάρχης είναι ικανοποιημένος που το μεγαλύτερο εκκλησιαστικό γεγονός του αιώνα, αντιμετωπίστηκε ως μονόστηλο στην καλύτερη από τα παγκόσμια Μ.Μ.Ε.

Ένας εκ των εθελοντών που ήρθαν στην Κρήτη από τις Η.Π.Α.Άραγε πόσο κόστισε η μεταφορά όλων αυτών των ανθρώπων από την άλλη πλευρά του κόσμου; Στην Ελλάδα ζητήθηκαν εθελοντές και δεν εμφανίστηκαν; photo Sean Hawkey

Επίσης θα ήταν πολύ ενδιαφέρον να μάθουμε αν τελικά αυτοί που εργάσθηκαν για την διοργάνωση στο ανώτερο επίπεδο είχαν κατά νου την ίδια την Σύνοδο ή εκκλησιαστικά γεγονότα και εξελίξεις που αναμένεται να συμβούν στο προσεχές (;) μέλλον σε μια από τις σημαντικότερες Αρχιεπισκοπές του Οικουμενικού Θρόνου.

Ίσως να είμαι υπερβολικός και να βλέπω τα πράγματα απόλυτα και απαισιόδοξα. Γι αυτό σας καλώ να κάνετε το τέστ που σας πρότεινα ξεκινώντας αυτό το κείμενο. Ρωτήστε φίλους, συγγενείς και γείτονες να σας πουν τη δική τους γνώμη. Στο τέλος, ρωτήστε κι εσάς… Τελικά τι σας έμεινε από αυτή τη Σύνοδο;

orthodoxia.info